İçeriğe atla

Madagaskar kerkenezi

Madagaskar kerkenezi
Korunma durumu

Asgari endişe altında (IUCN 2.3)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Aves
Takım:Falconiformes
Familya:Falconidae
Alt familya:Falconinae
Cins:Falco
Tür: F. newtoni
İkili adlandırma
Falco newtoni
Gurney, 1863
Alt türler
  • Falco newtoni newtoni
    Gurney, 1863
  • Falco newtoni aldabranus
    Grote, 1928

Madagaskar kerkenezi (Falco newtoni) doğangiller (Falconidae) familyasından küçük bir gündüz yırtıcı kuş türüdür. Bilimsel adı İngiliz ornitolog Edward Newton'dan gelmektedir. Madagaskar ve Aldabra'da yaşayan iki alt türü vardır. Aldabra'da bulunan ırkına Aldabra kerkenezi de (Falco newtoni aldabranus) denir. En yakın yaşayan akrabası Seyşeller kerkenezidir. Ortak atalarının yakın bir zamanda, yaklaşık bir milyon önce erken Pleistosen ve Çibanyen dönemlerinde ayrıldıkları düşünülmektedir. Mauritius kerkenezi ile daha uzak akrabadır.[1]

Fiziksel özellikleri

Madagascar kerkenezi

Boyu 30 cm'e varabilir. Kanat açıklığı erkeklerde 180–195 mm., dişilerde ise 188–203 mm. arasındadır. Erkeklerin ağırlığı 112-118 g. arasındadır. Dişiler ise 128 g. ağırlığa erişebilirler. Erkeklerin başları ve enseleri kara çizgili pas rengi-gridir. Gaganın tabanından boğazın iki yanına doğru uzanan bıyık şeklinde koyu iki lekesi bulunur. Üst kısımları ve kanatların dışı siyah lekeli kestane rengidir. Kuyruğun üst tüyleri siyah lekeli gri renktedir. Uzun uçuş tüyleri siyaha çalan kahverengidir ve iç kısımları beyaz ile kestane rengi lekelerle kaplıdır. Alt kısımları beyaz çalar. Kısa uçuş tüyleri koyu çizgili kestane rengidir. Göğüs, karın ve kanatların altı kara lekelerle kaplıdır. Kuyruk gri renklidir. Kuyrukta altı ila yedi arasında dar, kuyruk sonuna doğru da geniş siyah çizgiler bulunur. Tüm tüylerin ucu beyazdır. Pas rengi bir tipi de bulunur. Bu tipte kafa ve ense neredeyse tamamen siyah renktedir. Gövde ve kanataltları siyah çizgili ve lekeli koyu kestane rengindedir. Boğazda ten rengi-beyazımsı bir renk görünür. Kanataltları grimsi beyazdır ve siyah lekeleri vardır. Dişilerin kafası daha belirgin koyu kestane rengindedir. Alt tüyler daha lekelidir ve kuyruk siyah çizgili gri renktedir. Her iki cinste de gag kurşuni gri ve ucu siyahtır. Gaga tabanı ve ayaklar sarı renktedir. Pas rengi tipte ayaklar parlak turuncudur. Genç kuşların tüy renkleri dişilere benzer.

Aldabra kerkenezi

Aldabra kerkenezi, Madagaskar kerkenezine benzer ama boyutları daha küçüktür. Erkeklerin kanat açıklığı 170–183 mm, dişilerin ise 177–186 mm. arasındadır. Bazı dişilerin ayak tüyleri tamamen beyazdır.

Dağılımı ve yaşam alanları

Madagaskar kerkenezi, Madagaskar, Mayotte ve Komorlara endemiktir. Madagaskar'da deniz seviyesi ile 2000m rakım arasında savan ve sulak alanlar ile insan yerleşimlerinin olduğu bölgelerde yaşar. Ormanlarda pek rastlanmaz. Aldabra kerkenezi Aldabra Adası'nda bulunur ancak Komorlar'da Anjouan'da da görülmüştür.

Üreme

Madagaskar kerkenezi genellikle kaya kenarlarında, binalarda, ağaç kovuklarında ve alaca karga gibi diğer kuşların yuvalarında kuluçkaya yatar. Genellikle Eylül ayında, dört ila altı arası yumurta yumurtlar. Kuluçkaya yalnızca dişi yatar ve bu süre boyunca erkek dişiyi besler.[2]

Beslenme

Genellikle uçarken yakaladığı böcekler Madagaskar kerkenezinin beslenmesinin önemli bir bölümünü oluşturur. Bazen yerde yakaladığı küçük kuşlar, kurbağalar ve yılanlarla da beslenir. Alçak tünekten, avının üzerine dalarak ya da üzerinde uçarak sabah ya da akşam karanlığında avlanır.[3]

Çağrı

Madagaskar kerkenezinin çağrısı iitsi, kitsi, kitsi, kitsi diye tiz bir çığlıktan ve yüksek sesli tekrarlayan şakımadan ibarettir.

Dış bağlantılar

Vikitür'de konuyla ilgili taksonomik bilgiler bulunur:

Kaynakça

Notlar

  1. ^ Groombridge, Jim J. (2002). "A molecular phylogeny of African kestrels with reference to divergence across the Indian Ocean". Molecular Phylogenetics and Evolution. 25 (2). ss. 267-277. 12 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 
  2. ^ "Madagascar Kestrel". The Hawk Conservancy Trust. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 
  3. ^ "Madagascar Kestrel". Global Raptor Information Network. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Doğan</span>

Doğan, gündüz yırtıcı kuşları (Falconiformes) takımından Falconidae (doğangiller) familyasından Falco cinsini oluşturan yırtıcı kuş türlerinin ortak adı. Bazı türlerine kerkenez adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Küçük martı</span> martıgiller (Laridae) familyasından en küçük martı türü

Küçük martı, martıgiller (Laridae) familyasından en küçük martı türü.

<span class="mw-page-title-main">Kara karınlı kum kuşu</span>

Kara karınlı kum kuşu, çullukgiller (Scolopacidae) familyasından küçük ve oldukça yuvarlak omuzlu bir kıyı kuşu türü.

<span class="mw-page-title-main">Paçalı bağırtlak</span>

Paçalı bağırtlak (Syrrhaptes paradoxus), bağırtlakgiller familyasından bir kuş türü.

<span class="mw-page-title-main">Sarı gagalı leylek</span>

Sarı gagalı leylek, leylekgiller (Ciconiidae) familyasından büyük bir kuş türü.

<span class="mw-page-title-main">Turaç</span>

Turaç, dürrâc veya çil kuşu, sülüngiller (Phasianidae) familyasından bir kuş türü.

<span class="mw-page-title-main">Küçük kerkenez</span>

Küçük kerkenez, doğangiller (Falconidae) familyasından küçük bir doğan türü. Bilimsel adı Alman doğa bilimci Johann Andreas Naumann'dan gelir.

<span class="mw-page-title-main">Ala doğan</span>

Ala doğan, doğangiller (Falconidae) familyasından bir doğan türü.

<span class="mw-page-title-main">Kap kumrusu</span>

Kap kumrusu, güvercingiller (Columbidae) familyasından bir güvercin türü.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl sırtlı kızılkuyruk</span>

Kızılsırtlı kızılkuyruk, sinekkapangiller (Muscicapidae) familyasından bir kızılkuyruk türü. Önceden karatavukgiller (Turdidae) familyasında sınıflandırıldı ama şimdi sinekkapangiller (Muscicapidae) familyasına yerleştirilirmiştir. Alman biyolog Eduard Friedrich Eversmann tarafından tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük kerkenez</span> Kuş türü

Büyük kerkenez ya da ak gözlü kerkenez doğangiller (Falconidae) familyasından bir gündüz yırtıcı kuş türüdür. Kerkenezler içinde en büyüklerindendir. Afrika'nın güneyinde ve doğusunda açık alanlarda yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Java ıslıkçı ördeği</span>

Java ıslıkçı ördeği, Güney Asya ve Güneydoğu Asya'da yaşayan ıslıkçı ördek türü.

<i>Malurus amabilis</i>

Malurus amabilis, Maluridae familyasından ötücü kuş türü. Avustralya'da endemiktir. Doğal yaşam alanı subtropikal ve tropikal kuru ormanlar ve nemli düzlüklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kara gerdanlı ardıç kuşu</span>

Kara gerdanlı ardıç kuşu, karatavukgiller (Turdidae) familyasından, Asya'da yaşayan göçmen, ötücü bir kuş türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Islıkçı balıkçıl</span> Kuş türü

Islıkçı balıkçıl balıkçılgiller familyasında yer alan bir kuş türüdür. Syrigma cinsinin tek üyesidir. Güney Amerika'da yaşar. İki alt türü bulunur; güneyde yaşayan S. s. sibilatrix ve kuzeyde yaşayan S. s. fostersmithi.

<i>Meksika kaplan balıkçılı</i>

Meksika kaplan balıkçılı, balıkçılgiller familyasında yer alan bir kuş türüdür. Meksika'dan Kolombiya'nın kuzeybatısına kadar olan bölgede bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Dev balıkçıl</span>

Dev balıkçıl balıkçılgiller (Ardeidae) familyasından bir kuş türü. Sahraaltı Afrika'sında yaşar, Asya'nın güneybatısı ve güneyinde de az sayıda rastlanır.

<i>Butorides virescens</i> Kuş türü

Butorides virescens balıkçılgiller (Ardeidae) familyasından bir kuş türü. Kuzey Amerika'nın doğusu, Orta Amerika ve Karayipler'de yaşar. Uzun süre yeşil sırtlı balıkçıl ile aynı tür altında sınıflandırılmıştır.

<i>Ixobrychus eurhythmus</i>

Ixobrychus eurhythmus balıkçılgiller (Ardeidae) familyasından bir kuş türüdür. Üreme dönemini Çin, Sibirya ve Japonya'da geçirir. Kışları ise Endonezya, Filipinler, Singapur, Laos'ta bulunur. Göç sırasında Güneydoğu Asya'nın tamamından geçer.

<i>Ixobrychus dubius</i> kuş türü

Ixobrychus dubius balıkçılgiller (Ardeidae) familyasından bir kuş türüdür. Avustralya ve Yeni Gine'nin güneyinde yaşar. Önceleri küçük balaban ile birlikte sınıflandırılmaktaydı.