İçeriğe atla

Macintosh

Çeşitli Macintosh modelleri
Macintosh 128k, ilk piyasaya sürülen Apple Macintosh bilgisayarı

Macintosh, kısaca Mac olarak bilinen ve adını McIntosh Amerikan 1949 ses firmasından alan patent sorunu yaşamamak için Macintosh olarak yazılan, kişisel bilgisayar üreten Apple Computer Inc.'in bir ürünüdür. Ürün yelpazesi 1984 yılında başlamış ve piyasada fare ve grafik arayüz kullanan ilk başarılı bilgisayar serilerinden biri olmuştur. Bu başarıdan dolayı, 1986 yılından itibaren şirketin Lisa, Apple II, Apple III gibi yelpazeleri sonlandırılıp tüm bilgisayarları Macintosh serisi altında toplanmıştır.

PowerPC mimarisini kullandığı 1994-2005 yılları arasında x86 sınıfı bilgisayarlardan ayrılan en önemli özelliği RISC (Reduced Instruction Set Computer) mimarisiydi.

2020 Kasım ayı ve sonrasında duyurduğu modellerde ARM mimarisi'ni kullanan tüm işlemcileri Tayvan kökenli TSCM tarafından tasarlanıp üretilmeye devam etmektedir

Finder'ın modern logosu

Yazılım

İşletim sistemleri

Mac OS - Mac OS X

Macintosh serisi bilgisayarlar, genellikle Apple'in kendi ürünü olan Mac OS işletim sistemini kullanır. Mac OS, kendi içinde Mac OS Classic (1984-2001/1.0-9.2.2) ve Mac OS X (2001-/10.1--) olarak ikiye ayrılır. İki işletim sistemi birbirinden bağımsızdır ve Mac OS X, Classic altında çalışan yazılımları Classic (Mac OS X) adı verilen bir yazılım ile çalıştırmaktadır; ama Classic desteği, Apple'in Macintosh serisinde Intel işlemcileri kullanması ile bitmiştir ve günümüzde sadece PowerPC sahibi Macintoshlar Classic yazılımlarını çalıştırabilmektedir. Ayrıca 8 Haziran 2015'te MAC OS X'in son sürümü olan El Capitan(10.11) piyasaya sürülmüş ve daha önceki sürümlerin aksine son kullanıcılara ücretsiz olarak sunulmuştur.

Windows

Intel işlemcili Macintoshlar, Boot Camp adı verilen bir yazılım sayesinde Microsoft Windows işletim sistemi de kullanabilmektedir. Yazılım, Windows XP SP2, Windows Vista, Windows 7 ve Windows 8 desteği ile işletim sisteminin Macintoshlarda rahatlıkla çalışabilmesi için gerekli sürücüleri de yüklemektedir.

A/UX

Macintoshlarda çalışabilen başka bir işletim sistemi ise yine Apple'in kendi ürünü olan A/UX işletim sistemidir. İşletim sistemi Macintosh II, Macintosh Quadra ve Macintosh Centris serisi Macintoshlarda UNIX çalıştırılabilmesi ve ayrıca Mac OS işletim sisteminin arayüzünü koruma amacıyla, 1988 yılında piyasaya sürülmüştür. Sistem fazla tutmamış ve PowerPC işlemci serisine uyarlanmadan 1995 yılında geliştirilmesi durdurulmuş ve piyasadan kaldırılmıştır.

Linux

Macintosh serisi bilgisayarlarda, çeşitli Linux sürümlerinin çalıştırılabilmesi mümkündür. Bunlardan belki de Macintosh için en ünlüsü MkLinux işletim sistemidir. Sistem 1996 yılında OSF Research Institute ve Apple C tarafından yapılmıştır.

iApps

iApps, Apple'ın genelde Macintosh bilgisayarları ile birlikte dağıttığı veya iLife veya iWork gibi yazılım paketleri ile satışa sunduğu yazılımlara denir. Bu yazılımlar, iTunes dışında, sadece Mac OS X altında çalışmaktadır.

Bazı iApps türü uygulamalar:

  • iTunes, 'digital jukebox' yazılımı. Mac OS X ve Windows için.
  • iMessage, görüntülü sohbet özelliği taşıyan bir Bonjour ve AOL Instant Messenger sohbet yazılımı
  • iMovie, dijital video kameralar ile kullanılmak için hazırlanan video düzenleme yazılımı
  • iPhoto, dijital fotoğraf makinalarında fotoğraf aktarma, arşivleme ve düzelme için bir düzenleme yazılımı
  • iWeb, web sayfa düzenleme yazılımı
  • Safari Web Tarayıcısı

Donanım

Tekerleri üzerinde bir Mac Pro 2019

Şu anda üretimde olan bütün Macintosh serisi bilgisayarlar Apple M Serisi (Apple M1) işlemcileri kullanmaktadır. Bu bilgisayarlar minimum 8 GB hafıza içermektedirler. Güncel Macintoshlarda, 16 inç Macbook Pro, Mac pro ve Mac Studio hariç, yalnızca thunderbolt 4 portları kullanılmaktadır.

İşlemci

Orijinal Macintosh, Macintosh 128k, 8 MHz hız ile çalışan Motorola 68000 işlemcisi ile üretilmiştir. Macintoshlarda kullanılan işlemciler doksanlı yılların başında kendini PowerPC, 2005 yılında ise Intel x86 işlemcilerine bırakmıştır ve Son olarak 2020 yılında Apple Silicon işlemciler kullanıldı.

Veri Transferi ve bağlantılar

İlk çıkan Macintosh'lar, hard disk veya disket okuyucular için Apple'ın özel olarak hazırlanmış seri portunu kullanmaktaydı. Bu daha sonra kendisini Macintosh Plus'ın piyasaya sürülmesi ile SCSI'ye bırakmıştır.

Klavye, fare gibi aygıtlar için, Macintosh II ile beraber Apple Desktop Bus(ADB) portu kullanılmaya başlanıldı. 1998 yılında iMac'in piyasaya sürülmesi ile birlikte, Apple, ADB yerine USB kullanmaya başladı. ADB portuna sahip olan son Macintosh, 1999 yılında piyasaya sürülen PowerMac G3 (B&W) oldu. Bu Macintosh ADB ile birlikte USB'yi destekleyen ilk ve tek Macintosh'du.

Güncel Macintosh serisi

The Mac miniMac Mini Masaüstü Son Kullanıcı Şu anda üretimde olan en ucuz Macintosh'dur. Diğer masaüstü Macintosh'larından farklı olarak, Apple marka klavye veya fare içermez.
The iMaciMacMasaüstu Son Kullanıcı Apple'ın son kullanıcılar için hazırladığı birinci öncelikli masaüstü bilgisayarıdır. 24" ekranlı modelleri mevcuttur.
The iMaciMac Pro Masaüstu Son Kullanıcı Apple'ın kurgu işleri gibi yüksek performans gereken işlerle uğraşan kullanıcılar için hazırladığı birinci öncelikli masaüstü bilgisayarıdır. 27" ekranlı modeli mevcuttur.
Mac ProMasaüstü Profesyonel Apple'ın en pahalı ve en güçlü masaüstü bilgisayarıdır. PowerPC'den Intel'e geçiş ile PowerMac G5'in yerini almıştır.
The white MacBookMacBook AirTaşınabilir Son Kullanıcı Apple'ın son kullanıcılar için ürettiği taşınabilir ultra hafif bilgisayar serisidir.
The MacBook ProMacBook ProTaşınabilir Profesyonel Gelişmiş kullanıcılar için üretilen, daha güçlü ve daha büyük ekran boyutlarına sahip taşınabilir bilgisayar serisidir. Apple Powerbook'un yerine geçmiştir.
The XserveXserve Sunucu Kurumsal

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İşletim sistemi</span> bilgisayar donanım kaynaklarını yöneten yazılım

İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Klasik Mac OS</span> İşletim sistemi

Klasik Mac OS, Apple firması tarafından piyasaya sürülen işletim sistemi idi. Bu, diğer sistemlerle beraber Macintosh işletim sistemleri'ne dahil idi. Apple'ın daha sonra "Mac OS" olarak isimlendireceği şeyin orijinal hali olan, tamamlayıcı ve isimsiz sistem yazılımı ilk olarak 1984 yılında orijinal Macintosh ile tanıtılmıştır. İlk evvel "System" ismi ile tanıtılan sistem Mac OS 7.6-dan başlayarak "Mac OS" adı ile sunulmaya başladı.En son ana sürümü Mac OS 9'dur. Mac OS ailesinde System 1, System 6, System 7, Mac OS 8, Mac OS 9 vardır. Bundan sonra macOS işletim sistemi başlatıldı. Sonundaki X roma rakamındaki 10'u temsil eder. Mac OS, UNIX türevi açık kaynak kodlu bir işletim sistemidir. Yasal olarak sadece Apple marka bilgisayarlar ile uyumludur. Grafik açısından çok ayrıcalıklı olduğundan genellikle yayıncılık alanında ilgi görür. 2014 yılı itibarıyla OS X Yosemite adlı yeni bir sürümü çıkmıştır.

macOS, Macintosh işletim sistemi ailesinin son sürümüdür ve Apple tarafından Macintosh bilgisayarları için tasarlanmış bir işletim sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Kişisel bilgisayar</span>

Kişisel bilgisayar veya PC, şahsi kullanımına yönelik özel olarak tasarlanmış, herhangi bir uzman veya operatörün yardımı olmadan kişilerin kendi başlarına kullanabileceği bilgisayar türü. Masaüstü bilgisayarlar, dizüstü (laptop) bilgisayarlar ve tablet bilgisayarlar, PC'lere örnek olarak verilebilir. Kişisel bilgisayarlar evde, büroda veya mobil olarak kullanılabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Windows 2.0</span> 1987 yılında piyasaya sürülen ve MS-DOS üzerinde yükselen Windows sürümü

Windows 2.0 Microsoft'un MS-DOS adlı işletim sistemi üzerinde oluşturduğu grafik arayüz (GUI) içeren işletim sistemi ailesi Windows'un ikinci sürümüdür. Microsoft'un meşhur Word ve Excel yazılımları, ilk kez bu işletim sistemi üzerinde kullanılmaya başlanmıştır. Aynı zamanda bu sürüm, ciddi bir biçimde MacOS'a benzemekle suçlandı. Apple 1988 yılında Microsoft ve Hewlett-Packard'a lisanslı Macintosh yazılımını ve/veya yazılımın öğelerini izinsiz kullanmak suçlamasıyla dava açtı.

<span class="mw-page-title-main">PowerPC</span>

PowerPC, AIM olarak bilinen Apple-IBM-Motorola ittifakının 1991'de geliştirdiği bir RISC mikroişlemcisidir. Genel olarak kişisel bilgisayarlar içindir. PowerPC merkezi işlem birimleri (CPU) gömülü (embedded) ve yüksek performans işlemcileri olduğu için popüler olmuştur. PowerPC 1990'da AIM' in ve PReP'in temel taşı oldu, fakat mimari Apple'ın Macintosh'unun 1994–2006 modellerinde daha başarılı bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Mac OS X Snow Leopard</span> Appleın desktop ve sunucu işletim sistemi, Mac OS Xin yedinci ana sürümüdür.

Mac OS X Snow Leopard veya Mac OS X 10.6 Snow Leopard, Apple'ın desktop ve sunucu işletim sistemi, Mac OS X'in yedinci ana sürümüdür. Apple CEO'su Steve Jobs, Snow Leopard'ı WWDC 'da 9 Haziran 2008 tarihinde duyurdu ve Yazılım Mühendisliğinden Sorumlu Kıdemli Başkan Yardımcısı Bertrand Serlet tarafından geliştiricilere özel olarak gösterildi. İlk genel gösteri, Dünya Çapında Pazarlamadan Sorumlu Kıdemli Başkan Yardımcısı Serlet ve Phil Schiller tarafından, WWDC 2009'da sunulmuştur.

iMac Appleın masaüstü bilgisayarı

iMac, Apple tarafından tasarlanıp üretilmiş Macintosh masaüstü bilgisayar ailesinin hepsi bir arada modelidir. Ağustos 1998'de piyasaya sürülmesinden bu yana Apple'ın en çok bilinen ürünlerinden biri oldu.

<span class="mw-page-title-main">Mac OS X Tiger</span> Mac OS Xin beşinci büyük sürümü

Mac OS X Tiger, Mac OS X'in, Mac bilgisayarlar için Apple'ın masaüstü ve sunucu işletim sisteminin beşinci büyük sürümüdür. Takma isim olarak yeni sürüme Kaplan ismi verilmiştir. Sürüm Apple Software Update yöntemi ile güncellenmekte. Tiger Mac OS X Pantherin halefi olarak 129.95 dolara 29 Nisan 2005 tarihinde kamuoyuna sunuldu. Yeni özelliklerden bazılarına 64-bit PowerMac G5 için geliştirilmiş destek, Spotlight adlı bir hızlı arama sistemi, Safari web tarayıcısının yeni bir sürümü dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Mac OS X 10.2</span>

Mac OS X 10.2 veya Mac OS X Jaguar, Apple tarafından üretilmiş ve piyasaya çıkarılmış üçüncü nesil bir Mac OS X işletim sistemidir. Sürüme takma isim olarak büyük kedilerin bir türü olan Jaguar ismi verildi. İşletim sistemi 24 Ağustos 2002'de tek bilgisayar kurulumları için ve tek evde ayrı bilgisayarlarda beş kurulumlara izin veren aile paketi olarak yayınlandı. İşletim sistemi genel olarak genel hız geliştirmeleri, kullanılabilir grafik ve terminal uygulamaları ile uyumluluk ve istikrar alanlarında ileriye atılmış büyük bir adım olarak, çoğu Macintosh kullanıcıları tarafından iyi kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">Mac OS 8</span>

Mac OS 8, Apple şirketinin Apple Macintosh işletim sistemi ve klasik Mac OS serisinin üyesidir. Apple Computer tarafından, 26 Temmuz 1997 tarihinde tanıtıldı. Bu, System 7'nin ardılı ve Mac OS 9'un öncülüdür. System 7'nin 7.6 güncellenmesinin "Mac OS 7.6" adı altında tanıtılmasına rağmen, Apple bu sürümden başlayarak "System" isminden vazgeçti ve "Mac OS" adını kullandı. Mac OS 8 ilk iki hafta içinde 1,2 milyon kopya satarak Apple'ın en başarılı işletim sistemlerinden biri olmuştur. Mac OS 8.1, HFS Plus olarak bilinen yeni, daha verimli dosya sistemini tanıttı.

<span class="mw-page-title-main">Mac OS 9</span>

Mac OS 9 Apple şirketinin 9. ve final Apple Macintosh işletim sistemi ve klasik Mac OS serisinin son üyesidir. Apple Computer tarafından, 23 Ekim 1999 tarihinde Mac OS 8'in ardılı olarak tanıtıldı.. Bu, vurgulu Sherlock 2 Internet arama yetenekleri, iTools ve geliştirilmiş Open Transport ağ olarak bilinen Apple'ın ücretsiz çevrimiçi hizmetler entegrasyonu ile "Şimdiye kadar en iyi Internet İşletim Sistemi" olarak Apple tarafından teşvik edildi. Mac OS 9 korumalı bellek ve tam önleyici multitasking ile yoksun iken, birden fazla kullanıcı için otomatik Yazılım güncelleştirme girişi ve desteği dahil kalıcı iyileştirmeler içerir.

<span class="mw-page-title-main">Rosetta (yazılım)</span> Apple tarafından geliştirilen program

Rosetta, Apple Inc. tarafından Mac OS X işletim sistemi için geliştirilen dinamik bir ikili tercümandır. Birçok PowerPC uygulamasının belirli Intel tabanlı Macintosh bilgisayarlarda herhangi bir değişiklik yapmadan çalışmasına izin verir. Apple 2006 yılında Macintosh platformunun Komut kümesini PowerPC'den Intel işlemciye değiştirince Rosetta'yı piyasaya sürdü. "Rosetta" ismi, Mısır hiyerogliflerini anlama ve tercüme etmeyi mümkün kılan keşif olan Rosetta Taşı'na referans yapar.

iBook Apple tarafından üretilen dizüstü bilgisayar

iBook Apple Inc. tarafından 1999'dan 2006'ya kadar tasarlanan ve pazarlanan dizüstü bilgisayarların bir hattıydı. Hat, Apple'nin üst düzey dizüstü bilgisayar serisi olan PowerBook'dan daha düşük özellikleri ve fiyatları olan giriş seviyesi, tüketici ve eğitim pazarlarını hedef aldı. Daha sonra Apple tarafından AirPort olarak tanıtılan Wi-Fi ağ bağlantısı sunan ilk kitle tüketici ürünü oldu. IBook ömrü boyunca üç farklı tasarıma sahip oldu. "Clamshell" olarak bilinen ilk, o sırada Apple'ın popüler iMac serisinin tasarımından esinlenildi. Şekli, parlak renkleri, kasaya bir tutacağın dahil edilmesi, ekran kapanma mandalının olmaması, dış bağlantı noktaları üzerinde menteşeli bir kapak olmaması ve dahili kablosuz ağ oluşumundan ötürü önceki taşınabilir bilgisayar tasarımlarından önemli bir sapma oldu.

<span class="mw-page-title-main">Apple Bilgisayar Klavyesi</span>

Apple Bilgisayar Klavyesi Apple tarafından önce Apple dizisi için, daha sonra Macintosh bilgisayar dizisi için tasarlanan bir klavyedir. Apple Genişletilmiş Klavye de dahil olmak üzere onlarca model serbest bırakıldı. Şu anda Apple tarafından sunulan iki klavye var: USB ile tam boyutlu bir sürüm ve Bluetooth ile bağlanan ve tam boyutlu modelin sayısal tuş takımını çıkartan Apple Magic Keyboard.

macOS Big Sur İşletim sistemi sürümü

macOS Big Sur, Apple'ın Macintosh bilgisayarlar için işletim sistemi olan MacOS'un bir sonraki büyük sürümüdür. macOS Catalina'nın ardılı olan Big Sur, 22 Haziran 2020 tarihinde 2020 WWDC'de açıklandı ve adını Kaliforniya'daki bir kıyı bölgesinden almaktadır. Bu sürüm aynı zamanda, 2000 yılında Mac OS X Public Beta'nın yayımlanmasından bu yana ilk kez ana versiyon numarasının değiştiği sürümdür. 2021 yılında yerini macOS Monterey aldı.

<span class="mw-page-title-main">Macintosh işletim sistemleri</span>

Macintosh işletim sistemleri, Apple tarafından geliştirilen işletim sistemleri ailesidir. 1984 yılından beri Macintosh serisi kişisel bilgisayarlarıyla kullanılmak üzere tasarlanmıştır.

Parallels Desktop for Mac,Parallels.Inc tarafından piyasaya sürülen, VMware Fusion'a alternatif sanallaştırma yazılımı olan ve sadece Mac'lerde çalışan bir hipervizördür.

Aşağıda Klasik Mac OS ve macOS gibi Macintosh işletim sistemleri'nde çalışan cihazların bir listesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Apple–Intel mimarisi</span>

Apple–Intel mimarisi, Intel Mac veya Mactel, Intel x86 işlemcileri kullanan Apple Macintosh kişisel bilgisayarları için kullanılan resmi olmayan bir addır. Bundan önce Apple Motorola 68000 serisi ve PowerPC yongaları kullanmıştır. İşlemci mimarisinde x86'ya yapılan değişiklikle, Mac'ler x86 yerel işletim sistemlerine önyükleme yeteneği kazandı. 2020 yılından Apple ürünlerinde Apple silicon yongalarını kullanacağını duyurdu.