İçeriğe atla

Macellansı sarmal

Macellan sarmalı gök adası

Macellansı sarmal gökadalar, Sm (ve SAm, SBm, SABm) olarak sınıflandırılan gökadalardır. Bu gökadalar tek kollu bir sarmal yapıya sahiptir ve prototipi SBm tipi bir gökada olan Büyük Macellan Bulutu'ndan sonra bu şekilde adlandırılmışlardır.

Macellan sarmalları

SAm gökadaları çubuksuz sarmal gökada tipidir, SBm ise çubuklu sarmal gökada tipidir.[1] SABm gökadaları da ara sarmal gökada tipidir.

Sm ve Im tip gökadalar bazı diğer yapılarla (tip Irr-1) beraber düzensiz gökada olarak sınıflandırılırlar. Sm gökadalar genellikle bozulmuş ve asimetrik bir yapıya sahiptir.[2] dSm gökadaları kategori şemasına göre sarmal cüce gökada veya düzensiz cüce gökada olarak sınıflandırılırlar.

Macellansı sarmal sınıflandırması, Gerard de Vaucouleurs tarafından Macellansı düzensiz (Im) ile Hubble sınıflandırmasını geliştirdiği zaman tanıtılmıştır.

Sınıflar

Macellansı Sarmal Gökadalar
Macellansı Sarmallar
Örnek TipResim Bilgi Notlar
SAdm
SAm
SABdm
SABm
SBdm
SBm
Sdm
Sm
Macellansı Cüce Sarmallar
Örnek TipResim Bilgi Notlar
dSAdm
dSAm
dSABdm
dSABm
dSBdm
dSBm
dSdm
dSm

Macellansı sarmallar listesi

Çubuklu (SBm)

Ara (SABm)

Çubuksuz (SAm)

NGC 5204[5]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Linda S. Sparke, John Sill Gallagher, "Galaxies in the Universe: An Introduction", 2ed., Cambridge University Press, '2007', ISBN 978-0-521-85593-8
  2. ^ citeBase; Neutral Hydrogen in the Interacting Magellanic Spirals NGC 4618/4625 14 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Stephanie J. Bush; Eric M. Wilcots; (erişim 1 Mart 2009)
  3. ^ Paul B. Eskridge; "Recent Star and Cluster Formation in the Nearby Magellanic Spiral NGC 1311"; 'American Astronomical Society Meeting' 208, #14.04; Bulletin of the American Astronomical Society, Vol. 38, p.93; (erişim 1 Mart 2009)
  4. ^ University of Wisconsin, BARRED MAGELLANIC SPIRALS 23 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (erişim 1 Mart 2009)
  5. ^ NASA/IPAC Extragalactic Database


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Biçimsel galaksi sınıflaması</span> gökadaların görünüşlerine göre gruplara ayırdığı bir sınıflandırma sistemidir

Biçimsel galaksi sınıflandırması, astronomların gökadaları görünüşlerine göre gruplara ayırdıkları bir sınıflandırma sistemidir. Gökadaları görünüşlerine göre sınıflandırmak için kullanılan birkaç şema bulunmaktadır. Bunların en bilineni Edwin Hubble tarafından tasarlanan ve Gérard de Vaucouleurs ile Allan Sandage tarafından genişletilen Hubble düzenidir. Gökada sınıflandırması ve morfolojisi artık büyük ölçüde hesaplama yöntemleri ve fiziksel morfoloji kullanılarak yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Düzensiz galaksi</span> Galaksi çeşidi

Düzensiz gökada, sarmal veya eliptik gökadaların aksine belirgin bir düzgün şekle sahip olmayan gökadalardır. Düzensiz gökadalar, Hubble düzeninin hiçbir düzenli sınıfına girmezler ve genellikle ne bir çekirdek şişkinliği, ne de herhangi bir sarmal kol yapısı izi olmaksızın kaotik bir görünüme sahiptirler.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1569</span> galaksi

NGC 1569, Zürafa takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 10,95 MIy (3,36 Mpc)uzaklıkta bulunan bir cüce düzensiz gökadadır. William Herschel tarafından 4 Kasım 1788 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 210 olarak "Düzensizliklere, emilime ve çözülüme sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Her ne kadar amatör gök bilimcilerin pek ilgisini çekmese de, uzmanlar tarafından yıldızların oluşumları ile ilgili olarak yoğun bir biçimde incelenmektedir. Gökadanın uzaklığı önceleri 7,82 MIy (2,4 Mpc) olarak tahmin edilmekteydi. Ancak 2008 yılında Hubble'ın görüntülerini inceleyen bilim insanları, gökadanın uzaklığını yaklaşık 11 milyon ışık yılı olarak hesapladılar. Böylece gökadanın, IC 342/Maffei 1 Kümesi'nin bir üyesi olduğu gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">Yerel Grup</span> Samanyolunu da kapsayan ve 35in üzerinde üyesi bulunan gökadalar grubu

Yerel Grup, Samanyolu Gökadası'nı da barındıran bir gökada grubudur. Çapı yaklaşık olarak 3 milyon parsek (10 milyon ışık yılı; 9×1019 kilometre) ve toplam kütlesi ise 2×1012 güneş kütlesi (4×1042 kg) civarındadır. "Dambıl" şeklinde iki gökada topluluğundan oluşur. Samanyolu ve ona bağlı cüce gökadalar bir lobu, Andromeda Gökadası ve ona bağlı cüce gökadalar ise diğer lobu oluşturur. Bu iki topluluk birbirinden yaklaşık 800 kiloparsek (3×10^6 ly; 2×1019 km) uzaklıktadır ve birbirlerine doğru 123 km/s hızla hareket etmektedir. Yerel Grup, daha büyük olan Başak Süperkümesi'nin bir parçasıdır ve bu da Laniakea Süperkümesi'nin bir parçası olabilir. Samanyolu bazı gökadaları gizlediği için Yerel Grup'taki tam sayı bilinmemekle birlikte, en az 80 üyesi olduğu tahmin edilmektedir ve bunların çoğu cüce gökadalardır.

<span class="mw-page-title-main">Irmak kümesi</span> Galaksi topluluğu

Irmak Kümesi, uzaklığı yaklaşık olarak 68,49 MIy (21 Mpc)olan ve güney yarımkürede yer alan çok ünlü bir gökada kümesidir. Ocak kümesi ile birlikte bu iki kümenin etrafına saçılmış birçok başka gökada grupları vardır ve bu gruplar toplu olarak sık sık "Ocak Üstkümesi" veya "Güney Üstkümesi" olarak adlandırılırlar. Bu küme, Ocak Kümesi'ne kıyasla, biraz gökadaların daha geniş bir alana yayılmış olmasından, biraz da kümenin daha uzak ve bu nedenle de Ocak Kümesi'nden daha sönük olmasından dolayı, daha az şaşırtıcıdır. Irmak Kümesi kabaca iki parçaya ayrılmıştır. Bunlar, NGC 1407 çevresindeki kuzey alt grubu ve NGC 1395 çevresindeki güney alt grubudur. Kümenin bilinen diğer adı Ocak II Kümesi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Yontar Grubu</span> güney gökada kutubu yakınlarında gevşek bir gökada grubu

Yontar Grubu, güney gökada kutubu yakınlarında gevşek bir gökada grubu. Grup, Yerel Grup'a en yakın gökada grubudur ve Samanyolu gökadasının merkezine yaklaşık olarak 3.9 Mpc uzaklıkta bulunur.

<span class="mw-page-title-main">M94 Grubu</span> Av Köpekleri ve Berenisin Saçı takımyıldızları bölgesinde gökada grubu

M94 Grubu Av Köpekleri ve Berenis'in Saçı takımyıldızları bölgesinde yaklaşık 13 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan gevşek ve geniş bir gökada grubudur. Grup, Başak Süperkümesi içerisinde bulunan pek çok gökada kümesinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Macellan Bulutu</span> cüce galaksi

Küçük Macellan Bulutu (KMB), Samanyolu Gökadası yakınlarında bulunan bir cüce düzensiz gökadadır. D25 izofotal çapı yaklaşık 5,78 kiloparsek olan KMB'nin içinde birkaç yüz milyon yıldız bulunmaktadır. Toplam kütlesi yaklaşık olarak 7 milyar güneş kütlesidir. Yaklaşık 200.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan KMB, Samanyolu'nun en yakın gökada komşularından ve çıplak gözle görülebilen en uzak nesnelerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Macellan Bulutu</span> galaksi

Büyük Macellan Bulutu, bir zamanlar Samanyolu gökadasının uydusu olduğu düşünülmüş olan yakın bir gökadadır. 50 kiloparsekten(≈160,000 ışık yılı) birazcık daha az mesafedeki Büyük Macellan Bulutu, Samanyolu merkezine yakın uzanan Yay Eliptik Cüce Gökadası (~ 16 kiloparsek) ve Büyük Köpek Cüce Gökadalarından (~ 12.9 kiloparsek) sonra Samanyolu'na en yakın üçüncü gökadadır. Güneş kütlesinin yaklaşık 10 milyar katı (1010 güneş kütlesi) büyüklüğünde bir kütleye sahiptir, bu da Samanyolu'nun yaklaşık yüzde biri kütleye sahip olduğunu gösterir. Büyük Macellan Bulutu, Yerel Grup'taki en büyük gökada Andromeda Gökadası (M31), ikinci sıradaki Samanyolu Gökadası ve üçüncü sıradaki Üçgen Gökadası'ndan (M33) sonra Yerel Grup'taki dördüncü en büyük gökadadır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 4921</span> galaksi

NGC 4921 Berenis'in Saçı takımyıldızı yönünde Saç Kümesi'nin içinde ve Dünya'dan yaklaşık 320 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir çubuklu sarmal gökada. William Herschel tarafından 11 Nisan 1785 yılında keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 4625</span> Sarmal Gökada

NGC 4625 Av Köpekleri takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 31 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bozulmuş bir sarmal gökada. William Herschel tarafından 9 Nisan 1787 tarihinde keşfedilmiştir. Gökada resmi olarak yapısı belli belirsiz sarmal olan Sm sınıfında gösterilir. Gökada bazen Macellan Bulutları'na olan benzerliği nedeniyle macellansı sarmal gökada olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 4618</span> galaksi

NGC 4618 Av Köpekleri takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 31 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bozulmuş bir sarmal gökada. William Herschel tarafından 9 Nisan 1787 tarihinde keşfedilmiştir. Gökada resmi olarak yapısı belli belirsiz sarmal olan Sm sınıfında gösterilir. Gökada bazen Macellan Bulutları'na olan benzerliği nedeniyle Macellansı sarmal olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Merceksi galaksi</span>

Merceksi gökada, biçimsel gökada sınıflandırma şemalarında eliptik (E) ve sarmal gökada (S) arasında yer alan bir gökada türüdür. Büyük ölçekli bir disk içermesine karşın, büyük ölçekli sarmal kollara sahip değildir. Merceksi gökadalar, yıldızlararası maddelerinin çoğunu tüketmiş veya kaybetmiş ve bu nedenle devam eden çok az yıldız oluşumuna sahip disk gökadalarıdır. Buna rağmen, disklerinde önemli miktarda toz barındırabilirler. Sonuç olarak, tıpkı eliptik gökadalar gibi çoğunlukla yaşlı yıldızlardan oluşurlar. Merceksi ve eliptik gökadalar morfolojik farklılıklarına rağmen spektral özellikler ve ölçekleme ilişkileri gibi ortak bazı özellikleri paylaşırlar. Her ikisi de, en azından evrenin yerel kısmında, pasif olarak evrimleşen erken tip gökadalar olarak kabul edilebilir. "E" gökadaları ile "S0" gökadalarını morfolojik olarak birbirine bağlayan, orta ölçekli disklere sahip "ES" gökadalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Macellan bulutları</span>

Macellan Bulutları Samanyolu yörüngesinde bulunan ve yerel Grup üyesi olan iki cüce galaksidir:

<span class="mw-page-title-main">NGC 4861</span> galaksi

NGC 4861, Av Köpekleri takımyıldızında yaklaşık olarak 48,27 MIy (14,8 Mpc) uzaklıkta bulunan bir çubuklu sarmal gökadadır. William Herschel tarafından 1 Mayıs 1785 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve "Düzensiz yığınlara sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.

Çubuklu düzensiz galaksi veya Çubuklu düzensiz gökada, çubuklu sarmal galaksinin düzensiz bir versiyonudur. Örnek olarak, Büyük Macellan Bulutu ve NGC 6822 sayılabilir. Bazı çubuklu düzensiz galaksiler, yakınındaki büyük bir komşu galaksiyle olan kütleçekimsel etkileşmeden dolayı düzensiz bir şekil almış sarmal cüce galaksiler de olabilir.

<span class="mw-page-title-main">UGC 5692</span> galaksi

UGC 5692, Büyük Ayı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 5,96 MIy (1,83 Mpc)uzaklıkta bulunan bir macellansı sarmal gökadadır. Kanadalı gökbilimci Sidney van der Bergh tarafından 1959 yılında keşfedilmiş ve DDO kataloğuna 82. nesne olarak eklenmiştir. Morfolojik açıdan Sm tipi olarak sınıflandırılır ve bu da Büyük Macellan Bulutu'na benzeyen, tek sarmal kollu cüce gökada olduğu anlamına gelir. UGC 5692, Yerel Grup'a yakın olan M81 Grubu üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Cüce sarmal galaksi</span> bir sarmal gökadanın cüce türüdür

Cüce sarmal gökada, bir sarmal gökadanın cüce türüdür. Cüce gökadalar; düşük aydınlatma güçleri, küçük çapları, düşük yüzey parlaklıkları ve düşük hidrojen kütleleri ile karakterizedir. Bu tip gökadalar, düşük yüzey parlaklığına sahip gökadaların (LSB) bir alt sınıfı olarak düşünülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Macellan Köprüsü</span> İki Macellan bulutunu birbirine bağlayan nötr hidrojen gazı akışı

Macellan Köprüsü, iki Macellan Bulutu'nu birbirine bağlayan ve içinde bilinen birkaç yıldız bulunan nötr hidrojen akıntısıdır. 1963 yılında J. V. Hindman ve arkadaşları tarafından keşfedilmiştir. Macellan Bulutları'nı Samanyolu'na bağlayan Macellan Akıntısı ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Uydu galaksi</span> kütleçekimsel etki nedeniyle daha büyük bir gökadanın yörüngesinde dönen yoldaş gökada

Uydu gökada, daha büyük kütleli ve parlak bir konak gökadanın kütleçekimsel potansiyeli içinde bağlı yörüngelerde hareket eden daha küçük bir yoldaş gökadadır. Tıpkı Güneş Sistemi'ndeki gezegenlerin Güneş'e kütleçekimsel olarak bağlı olması gibi, uydu gökadalar ve bileşenleri de konak gökadalarına bağlıdır. Çoğu uydu gökada cüce gökada olsa da, büyük gökada kümelerinin uydu gökadaları çok daha büyük bir kütleye sahip olabilir. Samanyolu'nun etrafında en büyüğü Büyük Macellan Bulutu olmak üzere elliye yakın uydu gökada dönmektedir.