İçeriğe atla

Macaristan Seferi (1438)

Macaristan Seferi
1437-1444 Osmanlı-Macar Savaşı

II. Murad
TarihHaziran - Ağustos 1438
* (ardıl akın: Eylül-Kasım 1438)
Bölge
SebepMacaristan Krallığı'nın 1437 yılında Osmanlı topraklarına tecavüz ederek Alacahisar'a kadar yağmalaması
Sonuç Osmanlı zaferi, Erdel yağmalandı, bir yıl sonraki Sırbistan Seferi öncesinde Macar mukavemeti kırıldı
Taraflar

Osmanlı İmparatorluğu

* Eflak Prensliği (serbest geçiş ve kılavuzluk)

Macaristan Krallığı

* Sekelistan
Komutanlar ve liderler
II. Murad
Evrenosoğlu Ali Bey
II. Albert
Güçler
~40.000 asker

Kale garnizonları

* 12.000 askerlik Sekel birliği
Macar Kralı Sigismund

Macaristan Seferi, 1438 yılında Osmanlı padişahı II. Murad'ın Macaristan Krallığı üzerine açtığı ve Sibiu'ya kadar ilerleyen Türk ordusunun başarısıyla biten sefer.

Macaristan'ın direncini kıran II. Murad mütakip yıl (1439) korumasız kalan Sırbistan Prensliği üzerine yürüyerek Semendire'yi fethetti ve Sırbistan'ı Osmanlı Devleti'ne bağladı.

Macaristan Seferi, bir Osmanlı padişahının o tarihe kadar ordusunun başında icra ettiği en uzun mesafeli askerî harekât oldu.

Sefer öncesi

Yıldırım Beyazıt'ın Bulgaristan'ı tamamen Osmanlı topraklarına katmasından (1393) sonra, Osmanlı Devleti ve Macaristan Krallığı'nın nüfuz alanları Tuna boylarında çakışmaya başladı. (Batıdan doğuya) Bosna Krallığı, Sırbistan Prensliği, Vidin Çarlığı ve Eflak Prensliği iki ülke arasında tampon bölgeler haline geldi. Kosova Muharebesi'nden (1389) sonra Osmanlı tabiyetine girmiş Sırbistan'ın ardından, Eflak da 1394/1395 yıllarında Osmanlı tabiyetini tanıdı. Macaristan Krallığı'nın öncülüğündeki Haçlı Orduları'nın Niğbolu Muharebesi'nde (1396) bozguna uğratılmasıyla Osmanlıların bu iki prenslik üzerindeki nüfuzları güçlendiği gibi, aynı yıl Vidin Çarlığı Osmanlı topraklarına katıldı. Bununla birlikte, Ankara Muharebesi (1402) ve Fetret Devri (1402-1413) nedeniyle Osmanlı Devleti'nin gücünün gerilemesi bu tampon bölgeler üzerindeki Osmanlı hakimiyetini zayıflattı.

Osmanlılar I. Mehmed (1413-1421) ve II. Murad (1421-1451) dönemlerinde bölgedeki hakimiyetlerini yeniden kurmaya çalıştılar. 1426-1428 Osmanlı-Macar Savaşı Osmanlıların galibiyetiyle biterken 1428 yılında üç yıllık bir mütareke imzalanmıştı. 1431 yılında mütarekenin süresi bittiyse de, 1437'ye kadar taraflar birbirleriyle doğrudan çatışmaya girmeyip mücadelelerini bu üç tampon devlet (Bosna Krallığı, Sırbistan Prensliği ve Eflak Prensliği) üzerinden sürdürdüler.

Bu dönemde Macar Kralı Sigismund 1433'te Kutsal Roma İmparatorluğu tacını da elde ettiği gibi, 1419'da ele geçirdiği Bohemya Krallığı tahtındaki konumunu 1437'de kabul ettirebilmişti (Hussit savaşları). Bu mücadelelerini başarıyla sonuçlandıran Sigismund aynı yıl (1437) Leh (Polonyalı), Çek ve Macar askerlerinden oluşan bir orduyu Osmanlı topraklarına saldırı/yağma için gönderdi. 18 Haziran'da başlayan saldırıda Güvercinlik (Golubaç) yağmalandı. 22 Haziran'da Stalaç'taki Türk ince filosunu yakan birlikler sınırdan 130 km içeri girerek 23 Haziran'da Alacahisar (Kruşevaç) ve çevresini yakıp yıktılar. Bölgeye takviye olarak gönderilen Evrenosoğlu Ali Bey'in birliklerini püskürterek Macar topraklarına döndüler.

Bu suretle, ateşkesin 1431'den beri yenilenmemesi sonrasında süregiden vekalet savaşı 1437-1444 Osmanlı-Macar Savaşı'na dönüşmüş oldu. Macar ordusu Niğbolu Muharebesi'nden bu yana ilk kez Osmanlı topraklarına bu kadar geniş çaplı bir harekâtla tecavüz ederken, II. Murad da gerek söz konusu saldırının karşılığını vermek, gerek (1437 yılında Macar ordusuna serbest geçiş sağlayan) Sırbistan Prensliği'ne son vererek topraklarını Osmanlı Devleti'ne katmak üzere sefer hazırlıklarına başladı.

II. Murad müteakip sefer mevsiminde (1438 ilkbahar-yaz) Macaristan Krallığı üzerine yürümeyi tasarlarken koşullar da Osmanlı Devleti'nin lehine gelişti. 50 yıldır Macar tahtındaki Kral Sigismund 9 Aralık 1437'de (69 yaşında) öldü. Tahta 18 Aralık 1437'de Sigismund'un kızı Elizabeth'le evli Avusturya Dükü (Habsburg Hanedanı'ndan) II. Albert geçti. Bununla birlikte Yeni Kral II. Albert tahta geçtikten sonra tüm dikkatini öncelikle Bohemya ve Polonya'daki gerginliklere yöneltmek zorunda kaldı.

Sefer

1630'da Sibiu (Hermannstadt) kenti ve kalesi

Koşulların sefer için uygun olduğunu gören II. Murad yaklaşık 40.000 kişilik bir ordu hazırladı. Edirne'den yola çıkan Türk ordusu Sofya üzerinden Vidin'e ulaştı. Rumeli'den gelen takviyelerin de katılmasından sonra Osmanlı-Macar sınırına doğru ilerledi. Eflaklıların arkadan bir askerî harekâtlarına engel olmak ve bu suretle ordunun gerisini emniyete almak amacıyla II. Murad, Eflak Voyvodası II. Vlad'ı beraberine kılavuz olarak almıştı. Ordu Kamenice'yi (bugünkü Mihajlovacka Plaza) geçtikten sonra Tuna'yı aştı ve Eflak topraklarına girdi.

Eflak topraklarının batısında Tuna'nın kuzey kıyısını takip eden Türk ordusu Macar kalesi Severin'e ulaştıysa da, kuşatmadan kuzeye doğru yürüyüşünü sürdürdü. Orşova-Mehdiye-Karansebeş rotasını takip edip Eflak topraklarından çıkarak Macaristan Krallığı'na bağlı Erdel topraklarına girdi.

Kuzeydoğu yönüne doğru kıvrılarak Erdel toprakları içinde ilerleyen Türk ordusu Hunedoara'ya kadar olan tüm bölgeyi istila etti ve Sebeş'e (Mühlstadt) ulaştı. Kalenin zaptedilmesinden sonra (ordunun ulaştığı en kuzey noktaydı) güneydoğuya doğru yönelen Türk ordusu bölgenin merkezi Sibiu'nun (Hermannstadt) kalesini sekiz gün boyunca kuşattıysa da alamadı. Bununla birlikte, daha kuzeydeki Mediaș ve Sighișoara (Schässburg) zaptedildi. Sibiu kuşatmasını ise kaldıran II. Murad Braşov'a (Kronstadt) doğru ilerledi ve burayı da ele geçirdi. Erdel-Eflak sınırındaki Bran Kalesi'nin (sonraları Kazıklı Voyvoda'dan ilham alınarak üretilen Drakula'nın yaşadığı kale olarak tasvir edilmiştir) yakınındaki geçitten tekrar Eflak topraklarına (kuzeyden) girdi ve Türk kalesi Yergöğü üzerinden geçip Tuna'yı aşarak Osmanlı topraklarına döndü.

Sipahiler ve akıncıların Sekelistan'ı istilası

II. Murad 45 gün süren seferinin bitiminde Ağustos başlarında Osmanlı topraklarına dönerken (ordunun neredeyse yarısını teşkil eden) yaklaşık 20.000 sipahi ve akıncıdan oluşan Evrenosoğlu Ali Bey komutasındaki birliği yeniden merkezi Mediaș olan Sekelistan'a gönderdi. 1438 Eylül-Kasım döneminde bu bölgeyi istila eden birlik, Mediaș civarında karşılaştığı 12.000 kişilik Sekel birliğiyle giriştiği muharebede büyük bir zafer kazandı[1] ve 15 kontu da esir aldı.[2] İstila sonucunda yaklaşık ilave 30.000 esir daha alındı.

Sefer sonrası

Sefer Macaristan topraklarında büyük yıkım yarattı. Altı önemli kale yerlebir edilirken yaklaşık 70.000 (Evrenosoğlu Ali Bey'in akınında esir alınanlar da dahil edilirse yaklaşık 100.000) esir alındı.[3] Bartolomeo di Giano ise II. Murad'ın seferi sonucunda ülkenin "kül"e dönüştüğünü ve 30 ilâ 40.000 kişinin öldüğünü iddia eder.[4]

Bununla birlikte, Türk ordusunca zaptedilen bu kaleler ve geçtiği topraklar Osmanlı Devleti topraklarına katılmadı. Bu suretle, Macaristan Krallığı bir yıl önceki akınını cezalandırma hedefine ulaşmış oldu.

Devamla, Macaristan'ın bölgedeki mukavemeti (geçici de olsa) kırıldığı gibi, Eflak Prensliği itaat altına alındı ve II. Murad'ın müteakip yıl (1439) Sırbistan Prensliği üzerine düzenleyeceği sefer için stratejik bir engel kalmadı.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ ""Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.2, s.206" (PDF). 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020. 
  2. ^ ""The Holy Wars of King Wladislas and Sultan Murad: The Ottoman-Christian Conflict from 1438-1444", John Jefferson, Brill (2012), s. 163-164". 8 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020. 
  3. ^ ""Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.2, s.205" (PDF). 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020. 
  4. ^ ""The Holy Wars of King Wladislas and Sultan Murad: The Ottoman-Christian Conflict from 1438-1444", John Jefferson, Brill (2012), s. 162". 8 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Murad</span> 6. Osmanlı padişahı (1421–1444; 1446–1451)

II. Murad veya Koca Murat, 6. Osmanlı padişahı, I. Mehmed'in oğlu, Fatih Sultan Mehmed'in babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Vidin</span> Kuzeybatı Bulgaristanda kent; ikinci Bulgar İmparatorluğu başkenti

Vidin, Bulgaristan'ın kuzeybatı ucunda Tuna nehri kıyısında yer alan bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Edirne-Segedin Antlaşması</span> Barış antlaşması

Edirne-Segedin Antlaşması, 1444 yılında Osmanlı Devleti ve Macaristan arasında imzalanmış bir barış antlaşmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">János Hunyadi</span> Orta çağ Macar ordu komutanı

Hünyadi Yanoş ya da Yanoş Hunyadi, Orta Çağ Macar ordu komutanıdır. Hunyadi soyadı, János adıdır, Macar geleneğine göre önce soyadı, sonra adı yazılır, Türkçeye de bu şekilde geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sigismund (Kutsal Roma imparatoru)</span>

Sigismund 1378'den 1388'e ve 1411'den 1415'e kadar Brandenburg'un elektörü, 1387'den Macaristan ve Hırvatistan kralı, 1411'den itibaren Almanya kralı, 1419'dan itibaren, Bohemya kralı, 1431'den itibaren İtalya kralı ve 1433'te taç giymesinden 1437'deki ölümüne dek Kutsal Roma İmparatoru oldu. Lüksemburg Hanedanı'nın son erkek üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan-Osmanlı savaşları</span> 16. yüzyılda Macaristan İmparatorluğu ile Osmanlı İmparatorluğu arasında yapılan savaşlar

16. yüzyıla gelindiğinde Osmanlılar'ın Balkanlar'daki gücü giderek artarken, Macaristan Krallığı köylü isyanlarıyla giderek zayıflıyordu. II. Ulászló'nun ölümünden (1516) sonra dokuz yaşında tahta geçen II. Lajos döneminde Macaristan'a yönelik Osmanlı tehdidi yeniden yükseldi. Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman, 1521'de Belgrad'ı almasından sonra, 23 Nisan 1526 tarihinde başlayarak, 5 Ekim 1526 tarihinde sona eren ve "Engürüs Seferi" adı verilen 3. sefer-i hümayununda, Macar kuvvetlerinin son direnişi gösterdiği ve Macar kralı Lajos'un da yaşamını yitirdiği Mohaç Savaşı'nın ardından başkent Budin'e girerek bağımsız Macaristan Krallığı'na son verdi.

<span class="mw-page-title-main">II. Vlad</span> Eflakın 14. hükümdarı ve voyvodası

II. Vlad veya Vlad Dracul ya da Vlad Dragon, I. Mircea'nın oğlu ve 1436-1447 tarihleri arasında Eflak'ın 14. voyvodasıdır. II. Vlad, I. Mircea'nın meşru olmayan oğullarından biri olarak tahta çıkmıştır ve tarihte daha çok III. Vlad'ın babası olarak bilinir. Kardeşleri ile olan taht kavgasının ardından Macar desteği ile 1436 senesinde Eflak tahtına oturan II. Vlad, 1442 senesinde Osmanlı padişahı II. Murad tarafından esir alınmış ve 1443 senesinde serbest bırakılması üzerine tekrar Eflak tahtına geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Eflak Seferi (1462)</span> Osmanlı İmparatorluğu’nun, Eflak bölgesinde 1462 yılında bastırdığı ayaklanma

Eflak Seferi, Fatih Sultan Mehmed'in 1459'da Osmanlı Devleti'ne bağlılığını sonlandırıp Osmanlı topraklarına saldıran Eflak Prensliği Voyvodası Vlad Tepeş'in üzerine 1462 yılında düzenlediği tedip seferidir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Bizans Savaşı (1421-1424)</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Bizans İmparatorluğu arasında 1421-24 yılları arasında yapılmış savaş

Osmanlı-Bizans Savaşı (1421-1424), Bizans-Osmanlı savaşları'nın Osmanlı zaferiyle sonuçlanan bir evresi.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Macar Savaşı (1437-1444)</span>

1437-1444 Osmanlı-Macar Savaşı, 1437 ve 1444 arasında Osmanlı Devleti ile Macar Krallığı arasında süren ve 12 Haziran 1444 tarihinde Edirne-Segedin Antlaşması'nın imzalanmasıyla biten savaş.

<span class="mw-page-title-main">Varna Haçlı Seferi</span>

Varna Haçlı Seferi (1443-44) çok sayıda Avrupa hükümdarı tarafından Osmanlı İmparatorluğu'nun Orta Avrupa'daki, özellikle Balkanlar'daki ilerleyişini durdurmak için başlattığı başarısız bir seferdir. Sefer çağrısını 1 Ocak 1443'te Papa IV. Eugenius yapmış, seferi Lehistan Kralı III. Władysław, János Hunyadi, Erdel Voyvodası ve Burgundiya Dükü İyi Philip komuta etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mediaş Muharebesi</span>

Mediaş Muharebesi, 1437-1444 Osmanlı-Macar Savaşı'nda bir evre. Evrenosoğlu Ali Bey komutasındaki Türk akıncı birlikleri 1438 Ekim ayında Erdel/Sekelistan'daki Mediaş civarında Macar-Sekel birliklerine karşı büyük bir zafer kazandı.

<span class="mw-page-title-main">İzladi Derbendi Muharebesi</span>

İzladi Derbendi Muharebesi, 1437-1444 Osmanlı-Macar Savaşı'nda bir evre. 1443 kışındaki uzun mesafeli seferiyle Niş ve Sofya'yı işgal ederek Osmanlı başkenti Edirne'yi ele geçirmeye çalışan Macar-Haçlı ordusu, Osmanlı padişahı II. Murad komutasındaki Türk ordusu tarafından Bulgaristan'ın batısındaki İzladi geçidinde durduruldu. Macar-Haçlı ordusu ağırlıklarını terkederek geri çekilmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Güvercinlik Kuşatması (1428)</span> kuşatma

Güvercinlik Kuşatması, 1426-1428 Osmanlı-Macar Savaşı'nda bir evre. Macar Kralı Sigismund'un bir yıl önce Osmanlıların Sırbistan Prensliği'nden devraldıkları Güvercinlik (Golubac) kalesini ele geçirmek için 1428 ilkbaharında icra ettiği askerî harekât. Macarların kuşatması başarısız olduğu gibi, kaleyi kurtarmak için gelen Türk birlikleri de geri çekilen Macar ordusunu büyük bir yenilgiye uğrattı.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Macar Savaşı (1426-1428)</span>

1426-1428 Osmanlı-Macar Savaşı, 1426 ve 1428 arasında Osmanlı Devleti ile Macar Krallığı arasında süren ve Osmanlıların zaferiyle biten savaş.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin ve Frujin İsyanı</span>

Konstantin ve Fruzhin İsyanı, Osmanlı yönetimine karşı olan ilk Bulgar ayaklanmasıdır. 15. yüzyılın başlarında iki Bulgar soylu tarafından organize edildi ve bir Hristiyan koalisyonu tarafından desteklendi, ancak Bulgaristan'a bağımsızlık kazandıramadı.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan Seferleri</span>

Sırbistan Seferleri,1454 - 1459 yılları arasında II. Mehmed önderliğindeki Osmanlı İmparatorluğunun, Sırbistan toprakları üzerine düzenlediği askeri seferlerdir. İstanbul'un fethinden sonra düzenlenen ilk seferler arasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">1454-1483 Osmanlı-Macar Savaşı</span>

1454-1483 Osmanlı-Macar Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Macaristan Krallığı arasında 1454 yılından 1483 yılında imzalanan ateşkes antlaşmasına kadar fasılalarla ve çeşitli cephelerde süren savaş.

<span class="mw-page-title-main">1444-1449 Osmanlı-Macar Savaşı</span>

1444-1449 Osmanlı-Macar Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Macaristan Krallığı arasında 1444 yılında Macarların Edirne-Segedin Antlaşması'nı bozmalarıyla başlayan ve 1449 yılında yapılan mütareke ile sona eren büyük çaplı askerî mücadele.

<span class="mw-page-title-main">Pozazin Muharebesi</span>

Pozazin Muharebesi, 1454-1483 Osmanlı-Macar Savaşı'nda evre.