İçeriğe atla

Macaristan'daki Rumenler

Macaristan'daki Rumenler
Românii din Ungaria
Toplam nüfus
35,641[1]
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Budapeşte6,189
Békés5,137
Pest4,000
Hajdú-Bihar2,000
Csongrád1,500
Heves500
Jász-Nagykun-Szolnok500
Diller
Macarca, Rumence
Din
Rumen Ortodoks Kilisesi, Katolik Kilisesi, Luteranizm

Macaristan'daki Rumenler (Rumence: Românii din Ungaria, Macarca: Magyarországi románok) küçük bir azınlık oluşturur. 2011 yılının en son Macar nüfus sayımına göre (kendi kaderini tayin etmeye dayalı), Rumen nüfusu 35.641 kişiden oluşan %0.3'lük bir orandı.[2] Topluluk, Romanya sınırına yakın Battonya, Elek, Kétegyháza, Pusztaottlaka ve Méhkerék gibi kasaba ve köylerde ve Gyula kentinde yoğunlaşmıştır. Rumenler ayrıca Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de yaşıyor.

Tarihi

Macar fethinden önce Transilvanya'da Rumen varlığı/yokluğu konusuna bakılmaksızın, Rumen yerleşimleriyle ilgili ilk yazılı kaynaklar 13. yüzyıldan gelmektedir, kayıtlar 1283'te Bihar ilçesindeki Olahteluk köyü hakkında yazılmıştır. 'Rumen ülkesi' Terram Blacorum (1222,1280)[3][4][5][6] Fogaras'ta ortaya çıktı ve bu bölge 1285'te farklı bir adla (Olachi) anıldı.[3] Bir Rumen adı olan 'Ola'nın Macaristan'da ilk ortaya çıkışı bir belgeden (1258) kaynaklanıyor. Transilvanya, Banat, Máramaros (Maramureş) ve Partium'da önemli bir nüfustu. Modern Macaristan'da, Rumenlerin yaşadığı köyler ve kasabalarla Romanya sınırına yakın bir şerit var. Orta Çağ'da pek çok Rumen Sırbistan ve Hırvatistan'dan Macaristan'a kaçtı.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Nisan 2021. 
  2. ^ "Population by nationalities, 2001 census (English)". 17 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2021. 
  3. ^ a b Tamás Kis, Magyar nyelvjárások, Volumes 18-21, Nyelvtudományi Intézet, Kossuth Lajos Tudományegyetem (University of Kossuth Lajos). Magyar Nyelvtudományi Tanszék, 1972, p. 83 [1] 31 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ Dennis P. Hupchick, Conflict and chaos in Eastern Europe, Palgrave Macmillan, 1995 p. 58 [2] 30 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ István Vásáry, Cumans and Tatars: Oriental military in the pre-Ottoman Balkans, 1185-1365, Cambridge University Press, 2005, p. 28 [3]
  6. ^ Heinz Stoob, Die Mittelalterliche Städtebildung im südöstlichen Europa, Böhlau, 1977, p. 204 [4] 30 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Romanya</span> Güneydoğu Avrupada bir ülke

Romanya (Rumence:

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı</span> Orta Avrupada uzun yıllar hüküm süren bir krallık

Macaristan Krallığı, Orta Çağ'dan 20. yüzyıla kadar yaklaşık bin yıl boyunca Orta Avrupa'da varlığını sürdüren bir monarşiydi. Macaristan Prensliği, ilk kral I. István'ın 1000 yılı civarında Estergon'da taç giymesi üzerine bir Hristiyan krallığı olarak ortaya çıktı; ailesi 300 yıl boyunca monarşiyi yönetti. 12. yüzyıla gelindiğinde krallık Avrupalı bir güç haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Kossuth Evi Müzesi</span> Kütahyada müze

Kossuth Evi Müzesi, Kütahya'da 1982'den beri ziyarete açık olan bir 18. yy Türk evidir. Evin sahibi Şeyh Bedreddin Efendi'dir. Bu evde 1850-1851 yıllarında yaşamış olan Macar Devrimi önderlerinden avukat Lajos Kossuth'a ait özel eşyalar ve Macar kültürü ile ilgili objeler sergilenir. Kossuth, Macaristan için hazırladığı anayasa taslağı metnini bu evde kaleme almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rumenler</span>

Rumenler veya Romanyalılar, nüfusunun çoğunluğu Doğu Avrupa'da ve Balkanlar'da yaşayan bir etnik gruptur. Rumenler Romanya nüfusunun çoğunluğunu oluştururlar. Rumenlerin komşu bir ülke olan Moldova'da yaşayan bir etnik grup olan Moldovalılarla dil ve kan bağları mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Sovyet Cumhuriyeti</span>

Macaristan Sovyet Cumhuriyeti Macaristan'da Béla Kun'un liderliğinde kurulan komünist bir rejimdir. Rusya'daki Bolşeviklerin yaptığı Ekim Devriminin ardından Avrupa'da kurulan Marksist-Leninist politikaların uygulandığı ilk komünist hükûmettir. Ömrü sadece dört ay sürmüştür. Romanya'nın Budapeşte'yi işgaliyle düşmüştür. Bu devletin varisi Macaristan Krallığı'dır. Krallık (1920-1944) arasında hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Romanya'daki azınlıklar</span>

Eski bir Doğu Bloku ülkesi olan ve Çavuşesku'nun idam edilmesiyle Romanya Devrimi ile 1989'da demokrasiye geçen Romanya azınlıklarına tanıdığı hak ve kolaylıklar açısından dünyanın en şeffaf ülkeleri arasında yer almaktadır. 2002 nüfus sayımına göre 21,680,974 kişilik ülke nüfusunun %89.5'ini (19,409,400) Rumenler oluşturmaktadır. Geriye kalan %10.5 oranlık nüfusun en büyük oranını %6.6 (1,431,837) Macarlar oluşturmaktadır. Ardından %2.46 (535,140) oranı ile Çingeneler gelmektedir. Bu iki büyük azınlığı sırasıyla: Ukraynalılar, Almanlar, Türkler, Tatarlar, Ermeniler, Rus ve Rusynler, Rumlar, Bulgarlar, Sırplar, Slovaklar, Hırvatlar, Yahudiler, Arnavutlar, Makedonlar, Çekler, İtalyanlar ve göçmen kökenli Çinliler oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gyula</span> Macaristanʼda bir kent

Gyula veya Göle, Rumence: Giula, Almanca: Jula, Sırpça: Ðula), Macaristan'ın güneydoğusunda Békés ilinin bir kasabasıdır. Romanya sınırında, Fehér-Körös nehri kıyısında bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sekeller</span>

Sekeller, ağırlıklı olarak Romanya'nın Sekelistan bölgesinde, daha az olarak güney Macaristan'da yaşayan ve Macarların bir alt grubu olan halk. Macarcanın Sekel lehçesini konuşurlar.

<span class="mw-page-title-main">Békés</span> Macaristanʼda bir kent

Békés, Békés ilinde, Macaristan'ın bir şehridir. Békéscsaba'nın kuzeyinde, yaklaşık 10 km mesafede ve Budapeşte'nin 190 km doğusunda yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Sengevi</span>

Săcueni, Romanya'ın kuzeybatısında Bihor ilinde bulunan bir kasabasıdır. Transilvanya' nın batısında, Macaristan sınırı yakınlarında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">1848 Macar Devrimi</span>

1848 Macar Devrimi, Macaristan'da 1848-1849 Macar Devrimi ve Bağımsızlık Savaşı olarak da bilinir. 1848'deki birçok Avrupa Devriminden birisi ve 1848'de Habsburg bölgelerindeki diğer devrimler ile yakından bağlantılıdır. Devrim başarısız olmasına rağmen, Macaristan'ın modern tarihindeki en önemli olaylardan biridir ve modern Macar ulusal kimliğinin temel taşını oluşturur. Devrimin patlak vermesinin yıldönümü olan 15 Mart, Macaristan'ın üç ulusal bayramından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Petru Groza</span>

Petru Groza, Romanya'daki komünist rejimin ilk aşamalarında, Sovyet işgali altında kurulan ilk Komünist Parti hükûmetlerinin Başbakanı olarak bilinen bir Rumen politikacıydı.

<span class="mw-page-title-main">I. Lajos</span>

I. Lajos veya Büyük Lajos veya Macar Louis, 1342'den 1370'e kadar Macaristan ve Hırvatistan ve Polonya kralı. I. Károly ile Elizabeth'in ilk ve hayatta kalan çocuklarındandır. 1339'dan 1342'ye kadar Transilvanya Düklüğü yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı (1526-1867)</span>

Macaristan Krallığı, 1526 ve 1867 yılları arasında Kutsal Roma İmparatorluğu'nun dışında bir devlet olarak mevcuttu; ancak 1804'te Avusturya İmparatorluğu haline gelen Habsburg Monarşisi'nin topraklarının bir parçasıydı. 1526'daki Mohaç Muharebesi sonrası ülke iki taçlı kral tarafından yönetilmiştir. Başlangıçta, Habsburg yönetimi altındaki toprakların kesinliği tartışmalıdır çünkü her iki yönetici de tüm krallığı talep ediyorlardı. Bu istikrarsız dönem, János Sigismund Zápolya'nın İmparator II. Maximilian'ın lehine Macaristan Kralı olarak tahttan feragat ettiği 1570 yılına kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Caransebeș</span> Romanyada kent

Caransebeș Türkçe telafuzu ile Karansebeş Romanya'nın güney batısındaki Banat bölgesinin bir parçası olan Caraș-Severin ilinde bir şehirdir. Timiş Nehri ile Țarcu Dağları'ndan gelen Sebeş Nehri'nin birleştiği yerde bulunur. Batıda ise Banat Tepeleri ile doğrudan temas halindedir. Şehir Reșița'ya yaklaşık 40 km, Oțelu Roşu'ya l21 km Hațeg'e 70 km ve Țarcu Dağları'ndaki Muntele Mic kayak merkezine 25 km uzaklıkta lokasyonda bulunan önemli bir demiryolu düğüm noktasındadır.Tarihte ünlü Şebeş Muharebesinin olduğu yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Magyarizasyon</span>

Magyarizasyon veya Macarlaştırma, 1867 Uzlaşması ile kurulan Avusturya-Macaristan'ın 1918'de dağılmasıyla sona eren Macaristan'ın kontrol ettiği alanda uyguladığı bir asimilasyon veya kültürleşme süreciydi. Macarlaştırma hem gönüllü olarak hem de sosyal baskının bir sonucu olarak meydana geldi.

1918 ile 1920 yılları arasında Macaristan'da bir devrimler ve müdahaleler dönemi yaşandı. Macaristan Demokratik Cumhuriyeti, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda 1918'de Yıldızpatı Devrimi sırasında Mihály Károlyi tarafından Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun yıkıntılarından kuruldu. 1919'da cumhuriyet başka bir devrimle devrildi ve Macaristan Sovyet Cumhuriyeti kuruldu. Çözülmemiş çatışmalar, 1919'da Macaristan ile komşu devletler arasında savaşlara yol açtı. Macaristan Sovyet Cumhuriyeti, Romanya işgalinden sonra sona erdi. Versay'daki 1920 Trianon Antlaşması, Macaristan Krallığı'nı yarattı.

<span class="mw-page-title-main">Transilvanya Saksonları</span>

Transilvanya Saksonları, Transilvanya'ya yerleşen, çoğunlukla Alman etnik kökenine sahip bir halktır. 12. yüzyılın ortalarından sonlarına ve 19. yüzyılın ortalarına kadar çeşitli dalgalar halinde yerleşmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Artúr Görgei</span> Macar siyasetçi

Artúr Görgei de Görgő et Toporc, Macar Devrim Ordusu'nun en büyük generallerinden biri olarak tanınan Macar askeri lideridir.

<span class="mw-page-title-main">Romanya Harekâtı (1916)</span>

Romanya Harekâtı (1916) sayısal olarak aşırı güçlü Avusturya-Macaristan kuvvetlerine karşı Transilvanya'da kazanılan bir dizi hızlı taktiksel zaferden sonra, 1916 sonbaharında Romanya Ordusu bir dizi yıkıcı yenilgiye maruz kaldı ve bu da Romanya ordusunu ve idaresini Batı Moldavya'ya çekilmeye zorlayarak Merkezi Eyalet başkenti Bükreş de dahil olmak üzere ulusal toprakların üçte ikisini işgal etme yetkisi verdi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.