İçeriğe atla

Macaristan'da yenilenebilir enerji

Kaynağa göre Macaristan yenilenebilir elektrik üretimi

Macaristan, Avrupa Birliği üyesidir ve bu nedenle yenilenebilir enerji payını artırmaya yönelik AB stratejisinde yer almaktadır. Avrupa Birliği, 2009 Yenilenebilir Enerji Direktifinde, birlik üyeleri için 2020 yılına kadar %20 yenilenebilir enerji hedefine ulaşmayı öngördü.[1] 2030'a kadar rüzgar, AB'nin elektriğinin ortalama %26-35'ini üretmeli ve önlenen yakıt maliyetlerinde Avrupa'ya yılda 56 milyar € tasarruf sağlamalıdır.[2] Macaristan'ın ulusal yazarları, 2020 yılına kadar brüt enerji tüketiminde %14,7 yenilenebilir enerji olduğunu ve %13'lük üst hedefin 1,7 yüzde puan aşılacağını tahmin etmişti. Macaristan, yenilenebilir enerjide sadece %11 (%6 biyokütle ve %3 rüzgar enerjisi dahil) orana sahip olmasıyla 2020'de elektrik talebinde en düşük tahmini yenilenebilir enerji penetrasyonuna sahip AB ülkesidir.

İstatistikler

Mosonszolnok yakınlarındaki rüzgar çiftliği

2015 yılında brüt Macar elektrik üretiminin %10,5'i yenilenebilir kaynaklardan, bu miktarın %52'si biyokütleden, %22'si rüzgardan, %7'si hidroenerjiden ve %3'ü güneşten geldi. Türüne göre Macaristan'da yenilenebilir enerji (2016):[3]

Enerji türü %
biyokütle 46.4
biyogaz 10.4
Rüzgar gücü 21.3
hidroelektrik 8.1
Güneş 6.3
Atıktan elde edilen enerji 7.6

Rüzgar gücü

Ulusal tahminler, 2010 ve 2020 yılları arasında 400 MW'lık yeni rüzgar enerjisi kapasitesi ilave edilmesini öngörüyordu. EWEA'nın 2009 tahmini, Macaristan'ın bu süre içinde 1.2 GW kurulu rüzgar kapasitesine ulaşmasını bekliyordu.[1] 2010 yılı sonunda rüzgar enerjisi kapasitesi 295 MW idi.[4] Ancak 2010 yılından bu yana başka bir rüzgar enerjisi ihalesi kabul edilmedi. 2016 yılında Macaristan hükûmeti idari tedbirlerle yeni rüzgar enerjisi kapasitelerinin kurulmasını yasakladı.[5] Macaristan'daki mevcut rüzgar enerjisi kapasitesi 329 MW'dır.

AB ve Macaristan Rüzgar Enerjisi Kapasitesi (MW) [6][7][8][9]
Numara Ülke 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998
- AB-28 105.696 93.957 84.074 74.767 64.712 56.517 48.069 40.511 34.383 28.599 23.159 17.315 12.887 9.678 6.453
17 Macaristan 329 329 295 201 127 65 61 17 3 3 3 0 0 0 0

Güneş enerjisi

Macar güneş enerjisi üretimi, küçük bir temelde de olsa hızla ilerlemektedir. 2015'in sonunda Macaristan 110 megavattan (MW) fazla fotovoltaik kurdu. Ülkenin kapasitesinin 2016 yılında ikiye katlanması bekleniyordu.[10] 2019'un sonunda Macaristan 1277 megavattan (MW) fazla fotovoltaik kurdu.[11] 2020 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla kurulu güneş enerjisi kapasitesi 1920 MW'dır.[12] Bu, Macaristan'da 2000 MW veya Macaristan'da üretilen elektriğin %50'sini üreten Paks Nükleer Enerji Santrali ile aşağı yukarı aynıdır.[13] 2021 yılı ekim ayı itibarıyla kurulu güneş enerjisi kapasitesi 2728 MW idi.[14]

Hidroenerji

Kisköre Barajı

Karpat havzasında yer alan Macaristan'ın hidroelektriğe erişimi sınırlıdır. Gabčíkovo-Nagymaros Barajı projesindeki başarısızlıktan sonra, hidroelektrik barajların inşası Macar toplumunda çok kabul görmemiştir. Hırvatistan'ın Drava nehrinin ortak kesimlerinde yeni barajlar inşa etme planları Macar hükûmeti tarafından reddedildi.[15] Macaristan'ın en büyük iki hidroelektrik barajı (Tiszalök, Kisköre), sırasıyla 12,5 MW ve 28 MW kapasitelerle Tisza nehri üzerinde inşa edilmiştir. Kalan elektrik santralleri genellikle küçük hidroelektrik barajlarına dönüştürülmüş eski değirmenlerdir.

Jeotermal enerji

Jeotermal enerji, Macaristan'da evlerin ve endüstriyel alanların ısıtılması için yaygın olarak kullanılmaktadır. Tura'da 2,6 MW kapasiteli jeotermal enerji kullanan ilk santral inşa ediliyor. 2017 yılında faaliyete geçmesi bekleniyor.[16]

Kaynakça

  1. ^ a b EU Energy Policy to 2050 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. EWEA Mart 2011
  2. ^ Wind Energy Factsheets, European Wind Energy Association 2010 sayfa 6
  3. ^ "STADAT - 5.7.3. Megújuló energiaforrásokból és hulladékból termelt villamos energia részesedése (2000–)*". www.ksh.hu. 13 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2019. 
  4. ^ Wind in power 2010 European statistics 8 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. EWEA February 2011 page 4
  5. ^ "A kormány eldöntötte: Magyarországon nem lesz szélenergia". Napi.hu. 9 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2018. 
  6. ^ "Cumulative installed capacity per EU Member State 1998 - 2009 (MW)". European Wind Energy Association. 2010. 15 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2010. 
  7. ^ "EWEA Annual Statistics 2010" (PDF). European Wind Energy Association. February 2011. 8 Şubat 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2011. 
  8. ^ "EWEA Annual Statistics 2011" (PDF). European Wind Energy Association. February 2012. 8 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2011. 
  9. ^ Wind in power: 2012 European statistics 9 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. February 2013
  10. ^ "Rohamtempóban bővül a hazai napenergia felhasználás". magyarepitok.hu. 30 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2018. 
  11. ^ "Ennyit ér a magyar napelemrekord - Napi.hu". 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2022. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2022. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2022. 
  15. ^ "Drávai vízerőmű - horvátok terveznek, magyarok ellenkeznek - National Geographic". ng.hu. 9 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2018. 
  16. ^ "Official kick-off for Turawell geothermal project in Hungary - Think GeoEnergy - Geothermal Energy News". www.thinkgeoenergy.com. 7 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Demirköprü Barajı, Manisa'da, Gediz Nehri üzerinde, sulama, taşkın kontrolü ve enerji üretimi amacıyla 1954 - 1960 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır. Toprak gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 4.300.000 m³, akarsu yatağından yüksekliği 74,00 m'dir. Normal su kotunda göl hacmi 1.320,00 hm³, normal su kotunda göl alanı 47,66 km²'dir. 69 MW güç kapasitesindeki HES yılda 193 GWh elektrik enerjisi üretimi sağlamakta, baraj 99.220 hektarlık bir alana sulama hizmeti vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yenilenebilir enerji</span> Bir enerji türü

Yenilenebilir enerji, güneş ışığı, rüzgar, yağmur, gelgitler, dalgalar ve jeotermal ısı gibi karbon nötr doğal kaynaklardan elde edilebilen ve insan zaman ölçeğinde doğal olarak yenilenen kaynaklardan elde edilebilen enerjiye denir. Bu kaynaklar güneş enerjisi, rüzgâr enerjisi, dalga enerjisi, jeotermal enerji, hidrolik enerjisi, biyokütle enerjisi olarak sıralanabilir. Bu tür bir enerji kaynağı, yenilenmekte olduklarından çok daha hızlı kullanılan fosil yakıtların tam tersidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de rüzgâr gücü</span>

Türkiye'de rüzgâr gücü, 2005 yılında devreye giren YEK ile hızlı bir gelişime girmiştir. Devletin, 2035 yılına kadar 30 GW (gigawatt) kurulu rüzgâr gücü kapasitesine ulaşma hedefi vardır.

Asya'da rüzgâr gücü 10.600 MW'lık toplam rüzgâr gücüne sahiptir. 2006 yılı sonu itibarıyla en kuvvetli pazar 6.270 MW kurulu kapasitesiyle Hindistan ve 3.216 MW kapasitesi ile Hindistan Eyaleti olan Tamil Nadu.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği'nde rüzgâr gücü</span>

Avrupa Rüzgâr Enerjisi Birliği istatistiklerine göre rüzgâr gücü kapasitesi 2006 yılında artmaktadır. 2006 yılında Avrupa Birliği'nde kurulan 7,588 MW'lık rüzgâr kapasitesi, 9 milyar € değerinde olup, 2005 yılına göre %23 'lük bir artış demektir. Almanya ve İspanya yatırımların büyük çoğunluğunu kendilerine çekmeye devam etmektedirler. Bu iki ülke 2006 yılında Avrupa Birliği rüzgâr gücü pazarının %50 sini temsil etmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Gelgit enerjisi</span> Gelgit enerjisiyle üretilen yenilenebilir birincil enerji kaynağı

Gelgit enerjisi, denizlerdeki oluşan gelgit olayından yararlanan yenilenebilir birincil enerji kaynağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rüzgâr gücü</span> Rüzgârdan elektrik enerjisi üretimi

Rüzgâr gücü, elektrik üretmek için rüzgâr türbinleri, mekaniksel güç için yel değirmeni, su veya kuyu pompalama için rüzgâr pompaları veya gemileri yürütmek için yelkenler kullanarak rüzgârın kullanışlı formundaki rüzgâr enerjisinin sonucudur.

Elektrik santralinin net kapasite faktörü (KF), santralin belli bir periyotta ürettiği toplam enerjinin tam kapasitede üretebileceği enerjiye bölümüdür. Kapasite faktörü kullanılan yakıt türüne ve santralin tasarımına bağlı olarak aşırı derecede değişir. Kapasite faktörü, uygunluk faktörü veya verimlilik ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Krallık'ta rüzgâr gücü</span>

Birleşik Krallık'ta rüzgâr gücünün kurulu kapasitesi, Ocak 2010 itibarıyla 4 gigawatt (GW)'tan fazladır. Rüzgâr gücü, Birleşik Krallık (BK)'ta biyokütle'den sonra ikinci en büyük yenilenebilir enerji kaynağıdır. 2009'da 1 GW'dan fazla yeni rüzgâr güç kapasitesi çevrimiçi satıldı. Bunun 800 MW'ı karadaki, 285 MW denizdeki rüzgâr tarlalarından üretildi. İngiliz Rüzgâr Enerisi Birliği (BWEA), 2010'da kurulu kapasitenin 5-6 GW'ı aşacağını tahmin etmektedir.

Almanya'da yenilenebilir enerjiden üretilen elektriğin oranı, 2000 yılında ulusal toplamda yüzde 6.3'ten, 2009 yılında yüzde 16.1'e yükselmiştir. 2009 yılında, Almanya'nın yenilenebilir enerji sektörüne toplamda 20 milyar Avro'yu bulan miktarda yatırım yapıldı. Resmi rakamlara göre, özellikle ufak ve orta boy işletmelerde, 2009 yılı itibarıyla 300.500 kişi Almanya'nın yenilenebilir enerji sektöründe çalışıyor. Bu istihdamın yaklaşık üçte ikisi, Yenilenebilir Enerji Kaynakları Yasası'na dayanıyor.

<span class="mw-page-title-main">Dünya enerji tüketimi</span> Küresel enerji üretimi ve tüketimi

Dünya enerji tüketimi‭ ‬bütün insan‭ ‬uygarlığı‭ ‬tarafından kullanılan toplam‭ ‬enerji‭yi ‬ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Ülkelere göre rüzgâr gücü</span> Vikimedya liste maddesi

2014 sonu itibarıyla Dünya'da kümülatif rüzgâr gücü 369,553 megawatt'a (MW) yükselerek bir önceki yıla göre %16'lık bir artış katetmiştir. 2014 yılında dünya liderliğini Çin dünyanın kurulu kapasitedeki artışın yarısına denk gelen bir artış göstererek elde etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de yenilenebilir enerji</span>

Türkiye'de yenilenebilir enerjinin resmi alt yapı kazanması 2005'te çıkartılan Yenilenebilir Enerji Kanunu (YEK)'e dayanmaktadır, ayrıca AB'ye uyum kapsamında 2011-2020 yıllarını kapsayan Ulusal Yenilenebilir Enerji Eylem Planı (YEEP) yürürlüğe girmiştir. Plana göre 2023'te Türkiye'de üretilen elektriğin %22'si hidroelektrikten ve %16'sı diğer yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilmesi hedeflendi YEEP'e göre ulaştırma sektörünün %10'u yenilenebilir enerjiden yararlanması planlandı. 2023 yılı sonu verilerine göre yenilenebilir enerji kurulu gücü 59 bin 236 megavat oldu. 2023 yılında yenilenebilir enerjinin kurulu güçteki payı %56, üretimdeki payı ise %42 oldu.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de enerji</span>

Türkiye her yıl birincil enerjisi 6 exajoule tüketiyor, kişi başı 20 megawatt saat (MW/s)'ten fazla. Türkiye'de enerji beşte dört'ten fazla fosil yakıtan: %31 petrol, %28 doğalgaz ve %27 kömür(2016 itibarıyla). Türkiye'nin enerji politikası fosil yakıtın ithalatını küçültmek ister, çünkü onlar ithalatın ödemelerinden dörtte biri kapsamaktadır.. Enerjisi kaynaklarının fosil yakıt olması yüzünden Türkiye’den sera gazı emisyonları dünyada ortalama kişi başından daha büyük, yılda kişi başına 6 ton'dan fazla gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'da enerji</span>

Rusya'da enerji, Rusya'daki enerji ve elektriğin üretim, tüketim ve ihracatını açıklar. Rusya'nın enerji politikası, Rusya siyasetindeki enerji politikasını daha ayrıntılı olarak açıklamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan'da enerji</span>

Yunanistan'da enerji üretimi, devletin sahip olduğu Kamu Enerji Şirketi'ne aittir. 2009'da KES Yunanistan'daki tüm elektrik enerjisi talebinin %85,6'sını karşılarken, 2010'da bu rakam %77,3'e düşmüştür. KES'in güç üretiminin 2009'da %51,6'sı, 2010'da %48'i linyit kullanılarak üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk'ta yenilenebilir enerji</span>

Arnavutluk'ta yenilenebilir enerji, biyokütle, jeotermal, hidrolik güç, güneş ve rüzgâr enerjisini kapsamaktadır. Arnavutluk çoğunlukla hidroelektrik kaynaklara güvenmektedir, bu nedenle su seviyeleri düşük olduğunda zorlanmaktadır. Arnavutluk'ta iklim Akdeniz'dir, bu nedenle güneş enerjisi üretimi için önemli bir potansiyele sahiptir. Dağ kotları rüzgâr projeleri için iyi alanlar sağlar. Arnavutluk'ta doğal kuyular olduğu için potansiyel olarak kullanılabilir jeotermal enerji de vardır.

<span class="mw-page-title-main">Estonya'da enerji</span>

Estonya'da enerji, Estonya'daki enerji ve elektrik üretim, tüketim ve ithalatı açıklar.

<span class="mw-page-title-main">İsrail'de enerji</span>

İsrail'deki enerjinin çoğu fosil yakıtlardan geliyor. Ülkenin toplam birincil enerji talebi, toplam birincil enerji üretiminden önemli ölçüde daha yüksektir ve enerji ihtiyaçlarını karşılamak için büyük ölçüde ithalata dayanmaktadır. 2016 yılında toplam birincil enerji tüketimi 1.037 katrilyon İngiliz ısı birimi (304.000 TWh) veya 26.2 TEP.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya'da yenilenebilir enerji</span>

Litvanya'daki yenilenebilir enerji, ülkede üretilen enerjinin bir kısmını oluşturmaktadır. 2016 yılında ülkenin toplam elektrik üretiminin %27,9'unu oluşturmuştur. Daha önce, Litvanya hükûmeti 2020 yılına kadar toplam gücün %23'ünü yenilenebilir kaynaklardan üretmeyi hedeflemişti, bu hedefe 2014'te ulaşılmıştı (%23,9).