İçeriğe atla

Macaristan'da LGBT hakları

Macaristan başkenti Budapeşte'de 2017 yılında düzenlenmiş bir onur yürüyüşü

Macaristan'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerinin karşılaşmadığı yasal ve toplumsal zorluklara uğrayabilir. Macaristan'da hemcins cinsel ilişkileri hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır. Ülkede cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğine dayalı ayrımcılık yasaktır. Buna rağmen, karşı cins evli çiftlerine mevcut olan yasal haklar, hemcins çiftlerinin başta olduğu hanehalklara mevcut değildir. "Kayıtlı birliktelikler" (Macarca: bejegyzett élettársi kapcsolat), 2009'da hemcins çiftleri için yasal oldu, ancak hemcins evlilikleri yasaktır. Viktor Orbán Hükûmeti altında LGBT Macarların sivil haklarını bazı bakımlardan kısıtlayan yasalar uygulanmıştır (ör. trans bireylerin yasal tanınmalarına son verilmesi) ve LGBT bireylerin sivil haklarını kısıtlamaya yönelik bu eğilim henüz devam etmektedir.

Cinsiyet kimliği ve cinsiyet ifadesi

Aralık 2017'de, cinsiyet kimliğinin değiştirilmesine ilişkin ilk kez bir yasal dayanak kuran bir hükûmet kararı yayımlandı. 1 Ocak 2018 tarihinden beri, Macaristan'da oturan trans bireyler, kendi yasal cinsiyetlerini değiştirme hakkına sahip olmuşlardır. Bunu yapmak için bir tıbbî profesyonel tarafından teşhis konulması lazım, fakat hormon terapisi, sterilizasyon veya cinsiyet değiştirme ameliyatını geçirmeye gerek yoktur.[1][2][3] Eşit Muamale Yasası, koruma altına alınan kişisel özelliklerin arasında "cinsel kimlik" kategorisini açık şekilde dahil eder.

Buna rağmen, trans örgütü "Transvanilla", Hükûmet'in 2018'den beri teslim edilmiş yasal cinsiyet değişimi başvurularını geri çevirdiği iddiasında bulundu. 2019 yılında, 23 kişinin katıldığı ortak bir dava oluşturuldu ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne sunuldu.[4]

2020'de Macaristan'da COVID-19 pandemisine karşı tedbirlerin alınması kapsamında olağanüstü hâl ilan edildi ve Viktor Orbán'a kararname ile yönetme gücü verildi.[5] 31 Mart'ta, yani Uluslararası Trans Görünürlüğü Günü ile aynı günde, resmî kayıtlarda cinsiyet terimini "birincil cinsel özellikler ve kromozomlar tarafından belirlenen biyolojik cinsiyet" tanımını taşıyan doğum cinsiyeti terimiyle değiştirmek üzere bir yasa tasarısı sunuldu. Parlamento, 19 Mayıs 2020'de 134 destek oyu, 56 ret oyu ve 4 çekimser oy ile bu tasarıyı kabul etti, böylece bireylerin kendi yasal cinsiyetlerini değiştirmek imkânsız kılındı.[6][7][8] Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Dunja Mijatović, bunun "insan hakları standartlarına ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatına ihlâl ettiğini" ifade etti.[5]

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Macaristan'da LGBT ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Kaynakça

  1. ^ (Macarca) KATEGÓRIÁKBA ZÁRVA – TRANSZNEMŰ EMBEREK MAGYARORSZÁGON 5 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 20 Kasım 2016
  2. ^ "Rainbow Europe". rainbow-europe.org. 5 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020. 
  3. ^ "Hungary: legal gender recognition gets legal basis for the first time". Transgender Europe. 14 Şubat 2018. 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020. 
  4. ^ "PRESS RELEASE: The Hungarian government moves to ban legal gender recognition". Transvanilla. 1 Nisan 2020. 6 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020. 
  5. ^ a b Strudwick, Patrick (18 Nisan 2020). "A New Law Will End Gender Recognition. Now Trans People Are Speaking Out". BuzzFeed. 18 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020. 
  6. ^ "Egyes közigazgatási tárgyú törvények módosításáról, valamint ingyenes vagyonjuttatásról" (PDF) (Macarca). Országgyűlés. 31 Mart 2020. 1 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020. 
  7. ^ "Hungarian government seeks to disallow legally changing one's gender". Index.hu. 1 Nisan 2020. 4 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020. 
  8. ^ Wareham, Jamie (19 Mayıs 2020). "Transgender People In Hungary Lose Right To Gender Recognition". Forbes (İngilizce). 20 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rusya'da LGBT hakları</span>

Rusya'da LGBT bireyler, LGBT olmayan bireylerin uğramadığı yasal ve sosyal zorluklarla yüz yüze gelmektedir. Özel olarak ve karşılıklı rıza göstermiş yetişkinler arası hemcins cinsel ilişkilerin 1993 yılında yasallaştırılmasına rağmen hemcins çiftler, karşıcins çiftlere mevcut olan yasal korumalara hak sahibi değiller ve cinsel yönelime dayalı ayrımcılığı yasaklayan yasalar mevcut değildir. Trans bireyler, cinsiyet değiştirme ameliyatı geçirdikten sonra legal cinsiyetlerini değiştirme hakkına sahipler, fakat cinsiyet kimliği ya da ifadesine dayalı ayrımcılığı yasaklayan yasalar da mevcut değildir.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da LGBT hakları</span>

Kazakistan'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transseksüel (LGBT) hakları sınırlıdır. Kazakistan'daki LGBT kişiler, LGBT üyesi olmayanların yaşamadığı yasal durumlar, sosyal zorluklar ve ayrımcılıkla karşı karşıyadırlar. Hem erkek hem de kadınların eşcinsel ilişkileri Kazakistan'da yasaldır, ancak aynı cinsiyetten çiftler ve aynı cinsiyetten çiftler tarafından yönetilen aileler için yasal korumalar geçerli değildir.

<span class="mw-page-title-main">Estonya'da LGBT hakları</span>

Estonya'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin uğramadığı yasal zorluklarla yüz yüzedir. 1 Ocak 2016 tarihinden beri hemcins çiftler, ilişkilerini bir "birlikte yaşama anlaşması" olarak kaydetme hakkına sahiptir. Bu anlaşma kapsamında hemcins çiftler, karşı cins çiftlere mevcut olan neredeyse tüm yasal korumalara sahiptir. 20 Haziran 2023 tarihinde ise hemcins çiftlere evlenme ve ortak evlat edinme haklarını veren bir eşit evlilik yasası kabul edildi ve bunun 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girmesi beklenmektedir. Estonya böylece de hemcins evliliklerini yasallaştırmış ilk eski Sovyet ülkesi olacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk'ta LGBT hakları</span>

Arnavutluk'ta lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan insanların uğramadığı yasal zorluklarla yüz yüzedir; hemcins çiftlerin yasal olarak tanınmaması ve LGBT insanlar hakkında olumsuz toplumsal görüşlerin yaygınlığı, bu durumun bazı nedenlerin arasındadır. Buna rağmen, Arnavutluk'ta LGBT bireyler, kapsamlı ayrımcılık karşıtı mevzuatın altında korunmaktadır. Arnavutluk'ta 1995 yılından beri hem erkekler hem de kadınlar arası hemcins cinsel aktiviteler yasaldır, ancak hemcins birlikteliklerin ülkede hiçbir şekilde tanınmaması nedeniyle, karşı cins çiftlere mevcut olan yasal korumalar, hemcins çiftler için mevcut değildir.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya'da LGBT hakları</span>

Avusturya'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireylerin hakları konusunda büyük ilerlemeler kaydemiştir. Avusturya'da hemcins cinsel ilişkiler, hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır. 2010 yılında, evliliğin bazı haklarını içeren "kayıtlı birliktelik" hakkı hemcins çiftlere mevcut kılındı. 2003 yılında üvey evlat edinme hakkı, Ocak 2015'te de kapsamlı ortak evlat edinme hakkı, Avusturya Anayasa Mahkemesi tarafından yasallaştırıldı. 5 Aralık 2017 tarihinde Anayasa Mahkemesi, hemcins evliliklerini yasallaştırmaya karar verdi; bu karar, 1 Ocak 2019 tarihinde resmen yürürlüğe girdi.

<span class="mw-page-title-main">Belarus'ta LGBT hakları</span>

Belarus'ta lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin uğramadığı yasal sorunlarla yüz yüzedir. Belarus'ta hemcins cinsel aktiviteler hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır. Hemcins çiftlerin başta olduğu hanehalkları, karşı cins çiftlere mevcut olan aynı yasal korunmalara sahip değildir.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek'te LGBT hakları</span>

Bosna-Hersek'te lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan insanların karşılaşmadığı yasal zorluklara uğrayabilir. Bosna-Hersek'te hemcins cinsel aktiviteler, hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır. Buna rağmen, karşı cins çiftlerin sahip olduğu yasal korunmalar, hemcins çiftlerin başta olduğu hanehalklarına mevcut değildir.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan'da LGBT hakları</span>

Hırvatistan'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) hakları son yıllarda genişletilmiştir, ancak LGBT bireyler LGBT olmayan sakinlerin karşılaşmadığı yasal zorluklara yine uğrayabilir. Hemcins birliktelikler, 2003 yılında "kayıtsız birlikte yaşama" durumlarıyla ilgili bir yasa kapsamında ilk kez resmî tanınma kazandı. 2013 yılında yapılmış bir referandumun sonucu olarak, Hırvatistan Anayasası'nda evlilik tanımını sırf bir erkek ve bir kadın arasında yapılan bir birliktelik olarak sabitleştirildi, böylece hemcins evlilikleri yasak oldu. 2014 yılında "Yaşam Ortaklığı Yasası" 'nın yürürlüğe girmesinden beri, kapsamlı evlat edinme hakları haricinde bilfiil olarak her alanda evli heteroseksüel çiftlerle eşit haklar hemcins çiftlere mevcut kılındı; evlat edinme konusunda ise, üvey evlat edinmeye benzer bir mekanizmayı hemcins çiftlere sunan bir "partner-vasi" sistemi sunuldu. Hırvatistan'da cinsel yönelim, cinsiyet kimliği ve cinsiyet ifadesine dayalı ayrımcılık yasaktır. ILGA-Europe'a göre Hırvatistan, LGBT hakları konusunda tüm Slav dünyasındaki en ileri ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Karadağ'da LGBT hakları</span>

Karadağ'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan bireylerin karşılaşmadığı yasal zorluklara uğrayabilir. Hemcins cinsel ilişkiler Karadağ'da hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır ve Temmuz 2020'den beri sivil birliktelik hakkı hemcins çiftleri için mevcut kılınmıştır, ancak karşı cins evli çiftlere mevcut olan bazı yasal haklar, hemcins çiftlerin başta olduğu hanehalklarına henüz mevcut değildir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya'da LGBT hakları</span>

Kuzey Makedonya'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin karşılaşmadığı yasal zorluklara uğrayabilir. Kuzey Makedonya'da hemcins cinsel aktiviteler, 1996 yılından beri yasaldır ve ülkede cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğine dayalı ayrımcılık, 2019'dan beri yasaktır, ancak karşı cins evli çiftlerine mevcut olan yasal korunmalar, hemcins çiftlerinin başta olduğu hanehalklarına henüz mevcut değildir.

<span class="mw-page-title-main">Letonya'da LGBT hakları</span>

Letonya'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin karşılaşmadığı yasal ve toplumsal zorluklara uğrayabilir. Letonya'da hemcins cinsel ilişkiler hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır, ancak karşı cins çiftlerin sahip olduğu yasal korunmalar, hemcins çiftlerinin başta olduğu hanehalklarına mevcut değildir. Hemcins çiftler evlenemez ve evlat edinemez. Letonya, hemcins evlilikleri ya da kayıtlı birliktelikler gibi diğer birliktelikleri tanımaz.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya'da LGBT hakları</span>

Litvanya'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan vatandaşların karşılaşmadığı yasal ve toplumsal zorluklara uğrayabilir. Litvanya'da hemcins cinsel ilişkileri hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır, ancak hemcins çiftlere hemcins evliliği ya da sivil birliktelik gibi kurumlar mevcut değildir; bu açıdan hemcins çiftlerinde karşı cins çiftlerinin sahip olduğu bazı haklar yoktur. Eşcinselliğin 1993 yılında suç olmaktan çıkarılmasına rağmen, bu zamandan beri LGBT hakları ancak sınırlı olarak genişletilmiştir. Ayrımcılıktan korunma, Avrupa Birliği üyeliğinin bir koşulu olarak kanunlaştırıldı ve 2010'da ülkenin ilk onur yürüyüşü başkent Vilnius'ta yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Moldova'da LGBT hakları</span>

Moldova'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan insanların karşılaşmadığı yasal ve toplumsal zorluklara uğrayabilir. Karşı cins çiftlerine mevcut olan haklar ve menfaatlar, hemcins çiftlerinin başta olduğu hanehalklarına mevcut değildir. Ülkede hemcins birliktelikleri tanınmamaktadır, bu nedenle hemcins çiftlerine çok az yasal korunma mevcuttur. Buna rağmen, işyerinde cinsel yönelime dayalı ayrımcılık yasaktır ve hemcins cinsel ilişkileri 1995 yılından beri yasaldır.

<span class="mw-page-title-main">Polonya'da LGBT hakları</span>

Polonya'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin karşılaşmadığı yasal ve toplumsal zorluklara uğrayabilir. Polonya'da hemcins cinsel ilişkileri hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır. Bu durum, 1932 yılında resmen kanun halinde toplandı, ayrıca hem eşcinseller hem de heteroseksüeller için eşit bir cinsel rüşt yaşı (15) uygulandı. Polonya, bazı alanlarda LGBT bireylere heteroseksüellerle eşit olan haklar mevcut kılar: eşcinsel ve biseksüel erkeklerin kan bağışı yapmasına izin verilir; eşcinsel ve biseksüellerin Polonya Silahlı Kuvvetleri'nde kimlikleri açık şekilde askerlik hizmetini yapılmasına izin verilir; ve trans bireyler, hormon replasman tedavisini geçirmek gibi bazı gereksinimleri karşılamak şartıyla kendi yasal cinsiyetlerini değiştirebilirler. Polonya hukukunda cinsel yönelime dayalı istihdam ayrımcılığı yasaktır. Buna karşın, sağlık hizmetleri, nefret suçları ve nefret söylemi gibi alanlarda korunmalar henüz yoktur. 2018'de Polonya Yüce Mahkemesi, mal ve hizmet sunumunda cinsel yönelime dayalı ayrımcılık yapmanın yasadışı olduğuna karar verdi. Bu karar ancak temyiz yoluyla geri çevrildi.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna'da LGBT hakları</span>

Ukrayna'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin karşılaşmadığı yasal zorluklara uğrayabilir. Özel alanda rıza gösteren iki yetişkin arasındaki ticarî amaçla yapılmayan hemcins cinsel ilişkileri Ukrayna'da yasaldır, ancak Ukrayna toplumunda LGBT bireylere dair hoşgörüsüz tavırlar yaygındır ve karşı cins çiftlerine mevcut olan yasal korunmalar hemcins çiftlerine mevcut değildir.

<span class="mw-page-title-main">Slovakya'da LGBT hakları</span>

Slovakya'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin karşılaşmadığı yasal zorluklara uğrayabilir. Slovakya'da hemcins cinsel ilişkileri hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır, ancak karşı cins çiftlerine mevcut olan yasal korunmalar, hemcin çiftlerinin başta olduğu hanehalklarına mevcut değildir. Slovakya'da hemcins çiftleri eşit miras haklarına sahiptir, ancak hemcins evlilikleri veya sivil birliktelikler tanınmamaktadır. Komşu ülke Çekya'dan farklı olarak, Slovakya'da LGBT haklarına dair muhafazakâr tutumlar daha yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Kırgızistan'da LGBT hakları</span>

Kırgızistan'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan bireylerin karşılaşmadığı yasal ve toplumsal zorluklara uğrayabilir. Kırgızistan'da hemcins cinsel ilişkileri hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır fakat karşı cins çiftlerinin sahip olduğu yasal korunmalar hemcins çiftlerinin başta olduğu hanehalklarına mevcut değildir.

<span class="mw-page-title-main">Malta'da LGBT hakları</span>

Malta'da lezbiyen, gey, biseksüel ve trans (LGBT) hakları, diğer Avrupa ülkeleriyle karşılaştırıldığında bile en yüksek standartlardadır. Geç 20. ve erken 21. yüzyılları boyunca LGBT topluluğunun hakları konusunda daha fazla farkındalık yaratıldı ve 1973 yılında hemcins cinsel ilişkileri eşit bir cinsel rüşt yaşıyla yasallaştırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Cumhuriyeti'nde LGBT hakları</span>

Kıbrıs Cumhuriyeti'nde lezbiyen, gey, biseksüel ve trans (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin karşılaşmadığı yasal zorluklara uğrayabilir. Geleneksel olarak, tutucu toplumsal tutumları olan Rum Ortodoks Kilisesi'nin kamu görüşler ve LGBT haklarına ilişkin politikalar üzerinde büyük etkisi olmuştur. Buna rağmen, Kıbrıs Cumhuriyeti'nde hem erkekler hem de kadınlar arası hemcins cinsel ilişkileri yasaldır ve evliliğin haklarının ve çıkarlarının birçoğunu sağlayan medeni birliktelikler Aralık 2015'ten beri yasaldır. Bu birlikteliklerin kapsamında evlat edinme hakkı da dahildir.

Birleşik Arap Emirlikleri'nde (BAE) lezbiyen, gey, biseksüel ve trans (LGBT) bireyler, LGBT olmayan bireylerin uğramadığı yasal zorluklarla yüzleşmektedir. Heteroseksüel ilişkilerin haricindeki tüm cinsel ilişkiler yasaktır. BAE'nde hem medenî hem de Şeriat kanunları, karşılıklı rızanın gösterildiği hemcins cinsel ilişkilerinde bulunan kişilere ölüm cezasını vermektedir. Bu cinsel ilişkilerde bulunan bireylerin zorunlu psikolojik tedaviye tabi tutulduğu da rapor edilmiştir. Karşı cinsin kılığına girmek cezayı müstelzim fiildir ve bu eylemde bulunmuş yabancı uyruklu sakinler bu nedenle sınırdışı edilmiştir. Cinsiyet değiştirme ameliyatı yahut bir bireyin kendi resmî cinsiyet statüsünü değiştirmesi hâlen yasaktır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.