İçeriğe atla

Macaristan'da İslam

Siklós'taki cami

Macaristan'da İslam, en az 10. yüzyıla kadar uzanan uzun bir tarihe sahiptir. Sünni İslam'ın etkisi, özellikle Macaristan'ın Osmanlı toprağı olduğu 16. yüzyılda belirgindir (2020 (2020) itibarıyla). Macaristan'daki Müslüman nüfus yaklaşık 5.000'dir.[1]

Müslüman karşıtı yasalar

11. yüzyılda, Aziz Ladislaus ve daha sonra Coloman, Hristiyan olmayanlara (Szabolcs Sinodu) karşı yasalar çıkardı. Bu yasalar Müslümanları domuz eti yemeye, kiliseye gitmeye, evlenmeye ve Cuma kutlamalarını yasaklamaya zorlayarak İslam'ı bastırdı. Coloman yasalarından bazıları şunlardır:

Eğer birisi oruç tutarken, yemek yerken veya domuz etinden uzak dururken, yıkanma töreninde veya diğer yanlış uygulamalarda İsmailîleri yakalarsa, İsmaililer krala gönderilmelidir ve onlara dava açan kişi mallarından bir pay almalıdır.

İsmailiye köylerinin tümüne bir kilise inşa edip finanse etmelerini emrediyoruz.

İsmaililer kızlarını kendi milletleriyle değil, sadece bizim milletimizle evlendirmelidir.

İsmailî'nin bir misafiri varsa veya birini yemeye davet ederse o ve misafirlerinin hepsi sadece domuz eti yemelidir.

László (Saint Ladislaus) şu yasayı da kabul etti:

İsmailî tüccarlar belli olurlarsa, vaftizlerinden sonra sünnete dayalı eski kanunlarını iade ederler, masum olduklarını ispat ederlerse evlerini terk etmeleri gerekir.

Bu yasalar, küçük azınlığa ciddi bir şekilde ayrımcılık yaptı ve sonunda topluluğun ve mesleklerinin tamamen ortadan kalkmasına yol açtı.

Orta Macaristan'ın Türk yönetimi

Yakovalı Hasan Paşa Camii içinde Pécs'in

Türkler, 1526'da Mohac Savaşı'ndan sonra Macaristan'a girdiler. 1541'den itibaren doğrudan orta kısmı kontrol etmeye başladılar ve beş eyalete göre düzenlediler: Budin, Kanije, Eğri, Varat (Oradea) ve Temeşvar .

Eger Minaresi

16. yüzyılda, Osmanlı yönetimi sırasında, Macaristan'da çok sayıda Müslüman şahsiyet doğdu. Bunların arasında en önemlileri, 1582-1593 yılları arasında üç kez bu işlevi gören Osmanlı Sadrazamı Kanijeli Siyavuş Paşa (Nagykanizsa'dan) ve Pécs'in Türk yerlisi olan ünlü Mevlevî derviş Pecsevi Árifi Ahmed Dede idi.

Modern çağ

Újbuda konseyi, Macaristan'daki Müslüman topluluğa Budapeşte'deki ilk İslami merkezi inşa etme izni verdi. Yeni İslami merkez 50.000 ciltlik bir kütüphaneye sahip olacak.[2][3]

2013 yılında, Macaristan İslam Konseyi, Bosna Hersek Baş Müftüsü Husein Kavazović'in aynı zamanda Macaristan Baş Müftüsü olmayı talep etti.[4]

Din hukuku

Macaristan'ın yeni "Vicdan ve Din Özgürlüğü Hakkı ile Kiliseler, Dinler ve Dini Cemaatler Yasası" 12 Temmuz 2011'de yürürlüğe girdi ve yasa sadece 14 dini grubu tanıyor. İslam bu listeye dahil edilmemiştir ve Müslümanların yeni yasa uyarınca resmi olarak tanınmak için başvurmaları gerekmektedir. Yasaya göre, kayıtlı 358 kilise ve dini dernekten yalnızca 14'üne yasal tanıma verilecekken diğerlerinin parlamentoda üçte ikilik onaydan sonra yasal kayıt için yeniden başvurmaları gerekecek.[5]

27 Şubat 2012'de Macaristan parlamentosu, resmi olarak tanınan Macar İslam Konseyi'nin listesini genişletmek için ülkenin dini örgütlerle ilgili tartışmalı yasasını değiştirdi.[6]

Demografik bilgiler

2011 Macaristan nüfus sayımına göre, Macaristan'da toplam nüfusun yalnızca yaklaşık %0,057'sini oluşturan 5.579 Müslüman vardı. Bunlardan 4.097'si (% 73.4) kendilerini Macar, 2.369'u (% 42.5) Arap olarak beyan etmiştir.[7] Macaristan'da insanlar birden fazla etnik köken beyan edebilir,[8] 2011 verileri Türk nüfusunu göstermemektedir (2001 nüfus sayımında 1.565 idi).[9] Ancak Macaristan'daki Müslümanların çoğu Arap veya Türk kökenlidir.[10] Dahası, giderek artan sayıda etnik Macar İslam'ı kabul etmektedir.

Macaristan'a büyük ölçüde Müslüman ülkeler Afganistan ve Suriye'den gelen yaklaşık 200.000 sığınmacı içerdiği için, Macaristan'daki gerçek Müslüman sayısı, 2014 yılından bu yana önemli bir sığınmacı akını sonrasında 5.579 Müslümanın üzerinde görünmektedir.[11]

Önemli insanlar

Fotoğraf Galerisi

Kaynakça

  1. ^ "Muslim Population By Country 2020". World Population Review. 3 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "New Islamic Center in Budapest". 16 Haziran 2009. 25 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2015. 
  3. ^ "Budapest district green-lights Islamic center". 4 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2015. 
  4. ^ "Archived copy". 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2017. 
  5. ^ "Churches Divided On Hungary's New Religion Law". Huffington Post. 19 Temmuz 2011. 8 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2011. 
  6. ^ "In Hungary, amended religion law recognize Hungarian Islamic Council". Adventist.org. 28 Şubat 2012. 9 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2012. 
  7. ^ "Központi Statisztikai Hivatal". 9 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2015. 
  8. ^ "Hungarian census 2011 - final data and methodology" (PDF). 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2013. 
  9. ^ "Factors of the nationality of the population based on affiliation with cultural values, knowledge of languages". 23 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2013. 
  10. ^ Nielsen, (Ed.) (2009), "Hungary", Yearbook of Muslims in Europe, Volume 1, BRILL Publishers, s. 161, ISBN 9047428501 
  11. ^ "File:Number of (non-EU) asylum seekers in the EU and EFTA Member States, 2014 and 2015 (thousands of first time applicants) YB16-de.png". 23 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2018. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Macaristan</span> Orta Avrupada bir ülke

Macaristan, Orta Avrupa'da Karpatlarda kurulu olan ve denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Komşuları; batıda Avusturya ve Slovenya, kuzeyde Slovakya, doğuda Romanya ve Ukrayna, güneyde Sırbistan ve Hırvatistan'dır. Başkenti Budapeşte olan Macaristan, OECD, NATO, AB, Vişegrad Grubu ve Schengen üyesidir. Ülkedeki resmî dil, Fin-Ugor dillerinden olan ve Avrupa Birliği'nin 24 resmî dilinden biri olan Macarcadır. Bu bağlamda Macarca, Avrupa Birliği'nde Fince, Estonca ve Maltaca ile beraber Hint-Avrupa dillerinden olmayan dört dilden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Budapeşte</span> Macaristanın başkenti

Budapeşte, Macaristan'ın başkenti ve en kalabalık şehridir. Şehir sınırları içindeki nüfusa göre Avrupa Birliği'nin dokuzuncu en büyük şehri ve Tuna nehri üzerindeki ikinci en büyük şehirdir; şehrin yaklaşık 525 kilometrekarelik bir alanda tahmini nüfusu 1.752.286'dır. Hem şehir hem de ilçe olan Budapeşte, 7.626 kilometrekarelik bir alana ve 3.303.786 nüfusa sahip Budapeşte metropolitan alanının merkezini oluşturur. Şehrin nüfusu, toplam Macaristan nüfusunun %33'ünü oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Macarlar</span> Macaristan vatandaşları veya sakinleri

Macarlar, ağırlıklı olarak Macaristan'da, ayrıca azınlık topluluklar halinde Orta Avrupa'da yaşayan ve Fin-Ugor dil ailesine bağlı Macarcayı konuşan halk.

<span class="mw-page-title-main">Mohaç</span> Macaristanʼda bir kent

Mohaç Macaristan'ın güneyinde Baranya ilinde bulunan bir kasabadır.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı</span> Orta Avrupada uzun yıllar hüküm süren bir krallık

Macaristan Krallığı, Orta Çağ'dan 20. yüzyıla kadar yaklaşık bin yıl boyunca Orta Avrupa'da varlığını sürdüren bir monarşiydi. Macaristan Prensliği, ilk kral I. István'ın 1000 yılı civarında Estergon'da taç giymesi üzerine bir Hristiyan krallığı olarak ortaya çıktı; ailesi 300 yıl boyunca monarşiyi yönetti. 12. yüzyıla gelindiğinde krallık Avrupalı bir güç haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Halk Cumhuriyeti</span> 1949-1989 yılları arasında Macaristanda hüküm sürmüş eski komünist devlet.

Macaristan Halk Cumhuriyeti, Macaristan'ın 1949'dan 1989 yılına kadar yani Sovyetler Birliği'nin rehberliğindeki komünist dönemde kullanılan resmi ismiydi. Komünizme karşıt geniş hareketin yapıldığı ilk yer Macaristan Halk Cumhuriyeti'dir. Bu hareketteki Macarlar özgürlük, demokrasi ve politik baskıya son verilmesini talep ediyorlardı. Kızıl Ordu'nun ülkeye müdahalesi ile hareketin liderleri öldürüldüler. Devlet, 1989 yılına kadar varlığını sürdürdü. 1989 yılında rejime karşı güçler birleşerek komünist rejime son verilmesine zorladılar. Macaristan Halk Cumhuriyeti kendini Macar Sovyet Cumhuriyeti'nin vârisi olarak görmekteydi. Macar Sovyet Cumhuriyeti 1919'da kurulan ve Sovyet Rusya'dan sonraki ikinci komünist devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Yakovalı Hasan Paşa Camii</span>

Yakovalı Hasan Paşa Camii, Macaristan'nın Pécs kentinde bulunan eski bir Osmanlı camisi.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı döneminde Macaristan</span>

Osmanlı döneminde Macaristan, Orta Çağ'ın sonlarında Macaristan Krallığı'nın güney ve orta kısımlarıydı ve 1541'den 1699'a kadar Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethedildi ve yönetildi. Osmanlı egemenliği, Büyük Macar Ovası ve Güney Transdanubia'nın neredeyse tamamını kapsıyordu.

<span class="mw-page-title-main">1848 Macar Devrimi</span>

1848 Macar Devrimi, Macaristan'da 1848-1849 Macar Devrimi ve Bağımsızlık Savaşı olarak da bilinir. 1848'deki birçok Avrupa Devriminden birisi ve 1848'de Habsburg bölgelerindeki diğer devrimler ile yakından bağlantılıdır. Devrim başarısız olmasına rağmen, Macaristan'ın modern tarihindeki en önemli olaylardan biridir ve modern Macar ulusal kimliğinin temel taşını oluşturur. Devrimin patlak vermesinin yıldönümü olan 15 Mart, Macaristan'ın üç ulusal bayramından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Dénes Berinkey</span>

Dénes Berinkey, Macar siyasetçi, hukukçu. Mihály Károlyi döneminde iki ay Macaristan Krallığı başbakanı görevi yapmıştır. Macaristan Sovyet Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla birlikte başbakan olduğu hükûmet düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Parlamento Binası</span> Budapeştede bina

Macaristan Parlamento Binası veya Budapeşte Parlamento Binası, Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de yer alan ve Macaristan Ulusal Meclisi'nin bulunduğu binadır. Bina Avrupa'nın en eski yasama binalarından ve Macaristan'ın gözde simgelerinden biri olup popüler bir turistik yerdir. Tuna Nehri'nin kıyısında, Lajos Kossuth Meydanı'nda yer almaktadır. Günümüzde halen Budapeşte'nin en yüksek ve Macaristan'ın en büyük binasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı (1526-1867)</span>

Macaristan Krallığı, 1526 ve 1867 yılları arasında Kutsal Roma İmparatorluğu'nun dışında bir devlet olarak mevcuttu; ancak 1804'te Avusturya İmparatorluğu haline gelen Habsburg Monarşisi'nin topraklarının bir parçasıydı. 1526'daki Mohaç Muharebesi sonrası ülke iki taçlı kral tarafından yönetilmiştir. Başlangıçta, Habsburg yönetimi altındaki toprakların kesinliği tartışmalıdır çünkü her iki yönetici de tüm krallığı talep ediyorlardı. Bu istikrarsız dönem, János Sigismund Zápolya'nın İmparator II. Maximilian'ın lehine Macaristan Kralı olarak tahttan feragat ettiği 1570 yılına kadar sürmüştür.

Macaristan'da din, Macaristan 1000 yılında topluca Hristiyan olmuştur günümüzde laik bir devlettir ancak anayasada Hristiyanlık Macar kültürünün önemli bir parçası olduğu yazar.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan başbakanı</span> Macaristanın hükûmet başkanı

Macaristan Başbakanı Macaristan'da hükûmetin başıdır. Başbakan ve kabine, parlamentoya, siyasi partilerine ve nihayetinde seçmenlere yönelik politika ve eylemlerinden toplu olarak sorumludur. Makamın şu anki sahibi, 29 Mayıs 2010'dan beri hizmet veren Fidesz - Macar Yurttaş Birliği'nin lideri Viktor Orbán'dır.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Macaristan'daki Yahudilerin tarihi, Macaristan Krallığı'na kadar uzanmaktadır; hatta bazı kayıtlara göre, 895 yılında Karpat Havzası'nı Macarların fethinden 600 yıldan daha uzun bir süre öncesine kadar uzanmaktadır. Yazılı kaynaklar, Yahudi topluluklarının Orta Çağ Macaristan Krallığı'nda yaşadığını kanıtlıyor ve hatta heterojen Macar kabilelerinin birkaç klanının Yahudiliği uyguladığı varsayılıyor. Yahudi yetkililer, 13. yüzyılın başlarında II. András'ın hükümdarlığı sırasında krala hizmet etti. 13. yüzyılın ikinci yarısından itibaren genel dini hoşgörü azaldı ve Macaristan'ın politikaları Batı Avrupa'daki Yahudi nüfusa yönelik muameleye benzer hale geldi.

<span class="mw-page-title-main">Tivadar Csontváry Kosztka</span> Macar manzara ressamı (1853-1919)

Tivadar Csontváry Kosztka, yirminci yüzyılın başlarındaki avangart hareketinin bir parçası olan Macar bir ressamdır. Çoğunlukla Budapeşte'de çalışan sanatçı, Avrupa'da tanınan ilk Macar ressamlardan biridir. 15 Aralık 2006'da Budapeşte'deki Kieselbach Galerisi, şimdiye kadarki en pahalı Csontváry tablosunu bir müzayedede sattı. Rendezvous (1902) isimsiz bir müşteri tarafından bir milyon Euro'dan fazla bir fiyata satın alındı.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı (1000-1301)</span> Eski Orta Avrupa Monarşisi (1000-1301)

Macaristan Krallığı, Orta Avrupa'da Macarların Büyük Prensi I. István'ın 1000 veya 1001 yılında kral olarak taç giymesiyle ortaya çıktı. Merkezi otoriteyi güçlendirdi ve tebaasını Hristiyanlığı kabul etmeye zorladı. Tüm yazılı kaynaklar, süreçte yalnızca Alman ve İtalyan şövalyeleri ve din adamlarının oynadığı rolü vurgulasa da, Macarca tarım, din ve devlet sözlüğünün önemli bir kısmı Slav dillerinden alınmıştır. Kutsal Roma imparatorlarının Macaristan üzerindeki yetkilerini genişletme girişimlerinin yanı sıra iç savaşlar ve pagan ayaklanmaları, yeni monarşiyi tehlikeye attı. Monarşi, I. Ladislaus ve Coloman dönemlerinde istikrar kazandı. Bu yöneticiler, yerel nüfusun bir kısmının desteğiyle Hırvatistan ve Dalmaçya'yı işgal etti. Her iki bölge de özerk konumlarını korudu. Ladislaus ve Coloman'ın halefleri - özellikle II. Béla, III. Béla, II. András ve IV. Béla - Balkan Yarımadası'na ve Karpatlar'ın doğusundaki topraklara yönelik bu genişleme politikasını sürdürerek, krallıklarını Orta Çağ Avrupa'nın en büyük güçlerinden birine dönüştürdüler.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Bölgesel Yönetimi-Macaristan ilişkileri</span>

Kürdistan Bölgesel Yönetimi-Macaristan ilişkileri, Macaristan ile Kürdistan Bölgesel Yönetimi arasındaki ikili ilişkilerdir. Macaristan, Kasım 2014'ten bu yana Kürdistan Bölgesi'nde başkonsolosluk aracılığıyla temsil edilirken, Kürdistan Bölgesi'nin Macaristan'da temsilciliği bulunmamaktadır. İlişkiler, birkaç üst düzey görüşme ve yakın bağlarla şekilleniyor. Kürt Cumhurbaşkanı Mesud Barzani, 2012 ve 2015 yıllarında resmi ziyaretlerle Macaristan'ı ziyaret etti. Ayrıca, Macaristan Başbakanı Viktor Orbán'ın, 2015 yılında Kürdistan Bölgesi'nin Irak'tan bağımsızlığına verdiği desteği Irak İslam Devrim Konseyi'nde endişeye yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan'da Holokost</span>

Holokost'un Macaristan'daki tezahürleri, başta Mart 1944'te Macaristan'ın Nazi Alman işgâline girmesinin ardından yer almak üzere Macaristan Yahudilerinin yarısından fazlasının mülksüzleştirilmesi, tehcir edilmesi ve katledilmesini içerir.

<span class="mw-page-title-main">Mátyás Szűrös</span> Macar siyasetçi

Mátyás Szűrös, Macar politikacıdır. 23 Ekim 1989'dan 2 Mayıs 1990'a kadar Macaristan'ın geçici cumhurbaşkanı olarak görev yaptı. Bu süreç, Macaristan'ın Doğu Bloku'ndan demokratik rejime geçişi sırasında gerçekleşti.