İçeriğe atla

Maarifi Camii

Koordinatlar: 40°53′18″K 29°11′26″D / 40.88833°K 29.19056°D / 40.88833; 29.19056
Maarifi Camii
Harita
Temel bilgiler
KonumKartal, İstanbul
Koordinatlar40°53′18″K 29°11′26″D / 40.88833°K 29.19056°D / 40.88833; 29.19056
İnançİslam
Mimari
Mimari türCami
Mimari biçimOsmanlı mimarisi
Tamamlanma1818

Maarifî Camii ya da Muhammed Maarifî Camii, İstanbul'un Anadolu Yakası'nda, Kartal ilçesi Kordonboyu mahallesinde bulunan tarihî bir camidir. Eskiden bir Rufai tekkesi olan cami, Rufailiğin Maarifiye kolunun kurucusu Şeyh Seyit Muhammet Maarifi tarafından inşa edildi.[1] Yapının ilk önceleri şeyhin özel eviyken, daha sonraları kendi tarafından tam teşekküllü bir tekkeye çevrildiği sanılmaktadır.

Şeyhin, 1785 yılında Mısır ya da bir başka rivayete göre Edirne'den gelip, o zaman bir kıyı köyü olan Kartal'a yerleştiği sanılmaktadır. Tekkenin ise 1818 yılında yapıldığına ilişkin kayıtlar bulunmaktadır.[1] Tekkenin günümüze ulaşan bölümlerinin mimari özellikleri de bu kayıtları destekler niteliktedir. İstanbul'daki iki Maarifi tekkesinden biri olan (diğer Kasımpaşa'da) Kartal Maarifî Tekkesi, tevhidhane, türbe, harem, selamlık, derviş hücreleri ve mutfaktan oluşan geniş bir yapıydı. 1894 yılındaki İstanbul depreminde kısmen zarar gören tekke, depremin hemen ardından onarılarak tekrar kullanılmaya başlanmıştır.[1]

Türkiye'de cumhuriyetin ilanının ardından yapılan reformlar sonucu tekke ve zaviyeler kapatılınca (1925), tekke yeniden ev olarak kullanılmaya başlandı. Harem dairesi dışındaki bölümler boşaltıldığı için yapı yıllar içinde büyük oranda yıprandı. Yapının tevhidhane ve türbesi dışındaki metruk bölümleri 1940 yılında tümüyle yıkıldı.[1]

Şeyhin torunları, 1964 yılında kalan binalarda kapsamlı bir onarım çalışması başlattı. 12 yıl sonra, 1976 yılında, toplanan yardım paralarıyla yeniden onarım geçiren yapı, bu tarihten sonra cami olarak kullanılmaya başlandı. Son kapsamlı onarımını 1980 yılında geçiren yapıya, bu tarihte minare ve şadırvan ögeleri eklendi.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e "Rufai Tarikatı Marufi Kolu Kurucusu Muhammed Fethül Marif ve Kartal Asithanesi". 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2010. (WebCite® 20 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)

İlgili Araştırma Makaleleri

Yahya Efendi Tekkesi, İstanbul'da Yahya Efendi tarafından kurulmuş tekkedir. Beşiktaş'ta, Yıldız mahallesi, Yahya Efendi Çıkmazı'nda yer alır. Tekkenin çeşmesinin kitabesinden yola çıkarak kuruluş tarihinin 1538 olduğu tahmin edilir. Tekkelerin 1925 yılında kapatılmasından beri cami olarak hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Karaca Ahmet</span>

Karaca Ahmet Sultan, Hacı Bektaş Veli’nin yanında dervişlik hizmeti yaptı. Üsküdar sınırları içinde, Gündoğumu Caddesi ile Nuhkuyusu Caddesi'nin birleştiği köşede "Karacaahmet Sultan Dergahı" ve türbesi vardır. Türbe Kanuni Sultan Süleyman'ın Bektaşi tarikatına mensup eşi Gülfem Hatun tarafından yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Karagümrük</span> Fatih, İstanbul, Türkiyede mahalle

Karagümrük İstanbul ili Fatih ilçesine bağlı tarihi bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Arap Camii</span>

Arap Camii, Türkiye'nin İstanbul iline bağlı Beyoğlu ilçesindeki Galata semtinde yer alan cami. Önceleri Aziz Paolo (San Paolo) veya Aziz Domeniko Kilisesi (San Domenico) olarak bilinen ibadethane, 1453 yılında şehrin Osmanlı egemenliğine girmesinin ardından camiye çevrildi.

Gümüşhânevî dergâhı (Gümüşhânevîyye), Nakşibendi tarikâtının Halidî kolu olan dergâhtır.

<span class="mw-page-title-main">Ferruh Kethüda Camii</span> İstanbulda cami

Ferruh Kethüda Camii; İstanbul ili, Fatih ilçesi, Ayvansaray mahallesi, Mahkemealtı Caddesi üzerinde yer alır. Kanuni Sultan Süleyman'ın sadrazamı Semiz Ali Paşa'nın kethüdası yani kahyası olan Ferruh Ağa tarafından 1562-63 tarihinde inşa ettirilmiştir. Mezarı caminin ön tarafındaki hazire içinde bulunmaktadır. Mimar Sinan'ın eseri olan cami, Osmanlı döneminde Halvetiyye tarikatının Sünbüliye koluna ait bir tekke olarak da kullanıldığı için Balat Tekkesi adıyla da ünlenmiştir. Tekkeye ait diğer bölümler zaman içinde yıkılıp ortadan kalkmıştır. Külliyeden günümüze sadece cami ve çeşme kalabilmiştir. Dikdörtgen planlı olarak, kesme taştan inşa edilen caminin mihrabı baştan başa Tekfur Sarayı imalatı olan değerli çinilerle kaplıdır. Duvarlarındaki diğer Tekfur çinileri 1940'lı yıllarda çalınmış ve tahrip edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kurşunlu Külliyesi</span>

Kurşunlu Külliyesi, Eskişehir'de Odunpazarı semtinde bulunan külliye. Çoban, Gazi, Melek lakapları ile bilinen Çoban Mustafa Paşa tarafından yaptırılmıştır. Cami kapısındaki kitabesine göre 1525 yılında yaptırılmıştır. Cami, 20 odalık zaviye, öğretim yeri, misafir yeri, misafir odaları olan imaret, halk arasında ve çeşitli yayınlarda zaviye ve medrese olarak bilinmektedir. Zaviyenin ilk açıldığı zaman hangi tarikat için olduğunu bilinmemektedir. Ancak daha sonra mevlevi dergahına çevrilmiş, tekke ve zaviyelerin kapatılmasına kadar devam etmiştir. Külliyeye ait olan kervansaray da Vakfiyede geçmemektedir. Tuhfetül Mimarin'de Mimar Sinan'ın Eskişehir'de bir kervansaray yaptığı kayıtlıdır. Cami Mimar Sinan'a mal edilmekle birlikte Mimar Sinan'ın eserlerine ait listelerde bu külliyeden sadece kervansarayın ismi geçmektedir.

Zihgiri Kemal Mescidi, İstanbul'un Fatih ilçesine bağlı Çapa semtinde bulunan tarihi Osmanlı camilerinden birisidir. Zihgir; "ok atanların yay kirişlerini çekebilmek için başparmaklarına taktıkları halkalar" anlamına gelir; zihgiri kelimesi de bu kelime kökünden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Selamsız</span>

Selamsız, İstanbul ilinin Anadolu Yakası'nda bulunan Üsküdar ilçesine bağlı semtlerden biridir. Büyük ölçüde Selami Ali ve Murat Reis mahallelerine yayılan semtin kuzeyinde Sultantepe, kuzeyinde ve kuzeydoğusunda İcadiye, doğusunda Altunizade, güneyinde Valide-i Atik, batısındaysa Mimar Sinan mahalleleri yer alır. Semtin adının, bölgedeki bir cami, bir tekke, bir hamam ve bir çeşmeye adını veren Şeyh Selami Ali'den geldiği sanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sancaktar Hayrettin Camii</span> İstanbulda, Osmanlı İmparatorluğu döneminde camiye çevrilen bir manastır

Sancaktar Hayrettin Camii (Sancaktar Hayreddin Mescidi) ya da Azize Gastria Manastırı, Osmanlı İmparatorluğu döneminde camiye çevrilen bir manastırdır. Bugün cami olarak kullanılan bölüm bir manastır kompleksinin yalnızca ayakta kalan küçük bir bölümü olduğu sanılmaktadır. Bu manastırın adının ne olduğu konusunda kesin kabul görmemiş değişik görüşler bulunmaktadır. Yapının Gastrion Manastırı'nın bir parçası olduğu düşünülse de, adı geçen manastırın fazla doğusunda olması nedeniyle bu görüş herkes tarafından kabul görmemektedir. İstanbul'da Komnenos ve Paleologos dönemi Bizans mimari yapıtlarının küçük bir örneğidir.

Tavaşi Hasan Ağa Camii ya da İnadiye Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Ahmediye Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir cami. Sokullu Mehmet Paşa'nın hazinedarı olan Tavaşi Hasan Ağa tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1587 yılında başlanan cami, 1 yıllık inşaat sürecinden sonra 1588 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

Nalçacı Halil Camii, Şeyh Tului Tekkesi ya da Nalçacı Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Zeynep Kamil Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir camidir. Şeyh Halil Efendi tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1625 (?) yılında başlanan mescit, bir yıllık inşaat sürecinden sonra 1626 (?) yılında ibadete açılmıştır. Cami mimarî olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Balaban Tekkesi Mescidi</span>

Balaban Tekkesi Mescidi, İsfendiyar Tekkesi Mescidi ya da Yağcızade Tekkesi, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Mimar Sinan Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir mescittir. İsfendiyar namı ile ünlü Balaban Ahmet Baba tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1634 yılında başlanan mescit, 1 yıllık inşaat sürecinden sonra 1635 yılında ibadete açılmıştır. Mescit mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kurban Nasuh Baba Camii</span>

Kurban Nasuh Baba Camii ya da Şeyh Nuri Efendi (Çarşamba) Tekkesi, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Ahmediye Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir camidir. Şeyh Kurban Nasuh Baba tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1586 yılında başlanan cami, 1 yıllık inşaat sürecinden sonra 1587 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hacı Hesna Hatun Camii</span>

Hacı Hesna Hatun Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Sultantepe Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir camidir. Mihrimah Sultan'ın dadısı olan Hacı Hesna Hatun adına eşi Arslan Ağa tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1584 yılında başlanan cami, 1 yıllık inşaat sürecinden sonra 1585 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

İskender Baba Tekkesi ya da Kaymakçı Tekkesi, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Ahmediye Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir tekkedir. Yeniçeri ağalarından Mehmet Efendi tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1544 yılında başlanan tekke, aynı sene ibadete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Mahmud Hüdayi Camii</span> Osmanlı Döneminden kalma tarihî bir cami

Aziz Mahmud Hüdayi Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Aziz Mahmud Hüdayi Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir camidir. Kanuni Sultan Süleyman'ın torunu olan Asiye Hümaşah Sultan tarafından, üçüncü eşi Aziz Mahmud Hüdayi adına yaptırılmıştır. Yapımına 1589 yılında başlanan cami, 6 yıllık inşaat sürecinden sonra 1595 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Karaköy Camii</span> Tarihi bir camii

Karaköy Camii veya diğer adıyla Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Camii, 1903'te Karaköy Meydanı'nda Raimondo D'Aronco tarafından inşa edilen cami. 1956'da dönemin Başbakanı Adnan Menderes tarafından başlatılan “İstanbul’da İmar Hareketi” kapsamında Karaköy Meydanı'ndaki tarihi caminin de yerinden sökülerek Kınalıada'da yeniden inşa edilmesine karar verildi; bu yüzden günümüzde, camii Karaköy Meydanı'ndaki yerinde bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ertuğrul Tekke Camii</span>

Ertuğrul Tekke Camii, İstanbul'un Beşiktaş ilçesinin Cihannüma Mahallesi, Serencebey Yokuşu'nda yer alan Osmanlı İmparatorluğu'nun bir camisidir. Geç Osmanlı dönemi camisi, kendisine ek olarak tekke, misafirhane, türbe, çeşme ve kütüphane'den oluşan bir külliye olarak inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gözleve Dervişler Tekkesi</span>

Dervişler Tekkesi, Kırım bölgesindeki dervişlere ait tek İslam tapınağıdır. 14.-15. yüzyıllar arasında inşa edilmiştir. Gözleve'de bulunur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.