İçeriğe atla

Maanoğlu Fahreddin

Maanoğlu Fahreddin
Doğum6 Ağustos 1572
Lübnan, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm13 Nisan 1635 (62 yaşında)
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Çocuk(lar)ıAli
Hüseyin
Tam adı
Fahreddin bin Korkmaz
BabasıEmir Korkmaz
AnnesiSit Neseb
DiniDürzî

Maanoğlu Fahreddin (Arapça: فخر الدين بن معن; d. 6 Ağustos 1572 - ö. 13 Nisan 1635, İstanbul), Osmanlı'ya isyan eden Dürzi emir. Lübnan Dağlarındaki Dürzi ve Maruni halklarını birleştirmiştir.

Hayatı

Lübnan'ın ileri gelen ailelerinden olan Maanoğulları ailesinden Emir Korkmaz'ın oğlu olarak 1572'de doğdu. Ailesi I. Selim döneminde Osmanlı İmparatorluğu hakimiyetini kabul etmiştir ve aileye sancak beyi statüsü tevdi edilmiştir. Aile üyeleri Osmanlı'nın onayından geçtikten sonra emirlik makamına geçebilmişlerdir.

Babasının 1585'te ölmesine üzerine Lübnan'da gücünü artırmaya başladı. Kuyucu Murad Paşa ile irtibat kurarak gücünü katbekat artırdı. Osmanlı kendisine Safed sancağını oğluna da Beyrut ve Sayda sancaklarını verdi. Zamanla rakiplerini bertaraf ederek topraklarını genişletti.

Osmanlı'nın İran ve Avusturya ile savaşlarını fırsat bilerek bağımsızlık girişiminde bulundu. Canbolatoğlu Ali Paşa'nın Şam'ı kuşatmasına destek vererek ilk isyan girişimini başlattı. Canbolatoğlu'nun 1607'de yenilgisi üzerine geri çekilerek Kuyucu Murad Paşa'dan af diledi. Affı kabul edilerek sancağı yeniden kendisine verildi. Emellerinden vazgeçmeyerek İtalya'daki Toskana Büyük Dükalığı ile ittifak arayışına girdi ve Marunilerle temasa geçti. Bu gelişmelerle birlikte verdiği vergiyi göndermemesi ve çevredeki sancakları itaati altına almaya çalışması üzerine 1613 yılında üstüne Hafız Ahmed Paşa gönderildi. Zor durumda kalan Fahreddin, emirliği oğlu ve kardeşine bırakarak İtalya'ya gitti.

Deyr'ül Kamer'de Maanoğlu Fahreddin Sarayı.

İtalya'da Papa V. Paulus ile görüşmüş ve papadan büyük bir saygı görmüştür. 1618 yılında emirliğin oğlunda kalması ve hiçbir işe karışmaması şartlarıyla Lübnan'a dönmesine izin verildi. Geri döndükten sonra rakibi Ebu Seyf Yusuf ile anlaşma yaptı ve kızını kendisine nikahladı. Yusuf'un 1624'te ölümü üzerine gücünü daha da artırdı. Oğlu Hüseyin'i, Trablus beyliğine getirtti ve kendisi de Aclun, Nablus sancaklarını uhdesinde topladı. Osmanlı tahtının iç karışıklıklar ile çalkalandığı 1623 yılında Şam beylerbeyinin üzerine yürüyerek esir aldı ve daha sonra serbest bıraktı. Bu vaka ününü artırdı. Avrupa ülkeleri ile sıkı ticari ilişkiler geliştirdi.

Topraklarını Anadolu'ya kadar genişletmesi üzerine bölgenin ileri gelen Arap ailelerinin tepkisiyle karşılaştı. IV. Murad'un gücü eline almasıyla Fahreddin meselesiyle ilgilenmeye başladı. Üzerine Şam Beylerbeyi Küçük Ahmed Paşa gönderildi. Oğlu Ali ile yapılan savaşta oğlu mağlup oldu, kendisi dağlık bölgelere çekildi. Osmanlı'nın harekata devam etmesi üzerine saklandığı yerden çıkarak teslim oldu. Oğulları Mesud ve Hüseyin ile birlikte İstanbul'a gönderildi. 21 Şubat 1635'te ulaştığı İstanbul'da 13 Nisan 1635'te idam edildi. Oğlu Hüseyin İstanbul'da eğitim görerek ileride Osmanlı Devleti'nde önemli görevler ifa etmiştir.

Avrupa ile devamlı olarak dini, ticari ve siyasi ilişkilerini canlı tutmuştur. Fransa kralının isteğiyle manastır yapımına yardımcı olmuş ve eski bir kiliseyi tamir ettirmiştir. Hristiyan çiftçileri Lübnan topraklarına yerleştirerek tarımı canlandırmaya çalışmıştır. Hollandalı ve Fransız tacirlere geniş fırsatlar vererek Beyrut ve Safed'in gelişmesini sağlamıştır. Maruni bir aile yanında yetişmiş ve bir yardımcısı Maruni olmuştur. Marunilerle iyi geçinerek Dürzî Maruni siyasi birliğinin kurulmasını sağlamıştır.[1]

Kaynakça

  1. ^ Feridun Emecen, TDV İslâm Ansiklopedisi, cilt: 12, sayfa: 80-82

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Abdülmecid</span> 31. Osmanlı padişahı (1839–1861)

I. Abdülmecid, 31. Osmanlı padişahı ve 110. İslam halifesidir. II. Mahmud'un, Bezmialem Sultan'dan olan oğludur. Döneminde Tanzimat Fermanı'nı ilan ettirmesiyle ünlüdür. Osmanlı İmparatorluğu'nun son dört padişahının babası olarak, en çok sayıda oğlu padişahlık yapmış Osmanlı hükümdarı olan Abdülmecid, babası II. Mahmud gibi vereme yakalanmıştı. Ihlamur Kasrı'nda öldüğünde 38 yaşındaydı. Fatih'in Sultan Selim semtinde, Yavuz Selim Camii Haziresi'ne defnedildi ve bugün adı verilen bir türbesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">III. Murad</span> 12. Osmanlı padişahı (1574–1595)

III. Murad, divan edebiyatındaki mahlasıyla Muradi, 12. Osmanlı padişahı ve 91. İslam halifesi. Saltanatı sırasında Osmanlı İmparatorluğu en geniş sınırlara ulaşmasına rağmen, devletteki yozlaşma yine saltanatı sırasında başlamıştır. Saltanatı boyunca sefere gitmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Abaza Mehmed Paşa</span>

Abaza Mehmed Paşa (1576-1634), Osmanlı veziri, valisi, devlet adamı, kumandanı ve aynı zamanda isyancı lideri. Celali isyanları diğer birçok liderleri gibi hem Osmanlı Devleti'nin yüksek kademelerinde görev aldı, hem de Osmanlı Devleti'ne karşı bayrak açtı.

<span class="mw-page-title-main">Kemal Canbolat</span>

Kemal Canbolat, Lübnan'daki İlerici Sosyalist Partisi'nin (PSP) kurucusu ve Lübnan Dürzilerinin geçmişteki lideri. Lübnan Dürzilerinin şimdiki lideri olan Velid Canbolat'ın babası.

Kuyucu Murad Paşa, I. Ahmed döneminde 11 Aralık 1606 - 5 Ağustos 1611 arasında sadrazam olmuş bir Osmanlı devlet adamıdır. 1585 Tebriz Seferi esnasında Safevilere esir düşmüştür. 1607-1608 yılları arasında 100 yıllık celali isyanlarını sona erdirmiştir. Bu süre içinde öldürdüğü toplam celali isyancı sayısının 60.000 civarında olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Şihab ailesi</span>

Şihablar ("Shihabs" veya "Chehabs" Lübnan'ın asil ailesidir. Şihaplar aslen kökeni Mekkedeki Kureyş kabilesine dayanan Wadi-al-Taym'ın geleneksel prensleridir.

İbşir Mustafa Paşa IV. Mehmed saltanatında 28 Ekim 1654 - 11 Mayıs 1655 tarihleri arasında altı ay on dört gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kubadoğulları Emirliği</span> İkinci dönem Anadolu Türk beyliği

Kubadoğulları Emirliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılışını takiben Samsun, Ladik ve Kavak çevresinde kurulan bir Türkmen emirliği. Canik beylikleri içerisinde değerlendirilen Kubadoğulları, Osmanlı Devleti ile Samsun'un hakimiyeti konusunda sıkça karşı karşıya gelmiştir.

Canbolatoğlu Ali Paşa, Celali isyanları'nda isyana önderlik etmiş kişilerdendir. Ali Paşa' nın atası olan Canbolad Bey, Yavuz Sultan Selim zamanında Kilis tarafına yerleştirilerek burası kendisine yurtluk olarak verilmiştir. Ali Paşa, amcası Hüseyin Paşa'nın Halep beylerbeyliğine getirilmesinden sonra Kilis beyliği görevine geldi. Hüseyin Paşa, Yusuf Sinan Paşa'nın İran seferinde yaşanan mağlubiyetten sorumlu tutularak 1605 yılında idam edilmiştir. Hüseyin Paşa'nın idamından sonra yeğeni Ali Paşa ile Hüseyin Paşa'nın emrindekilerle otuz bin kişilik kuvvet, devletin İran ve Avusturya seferlerindeki durumundan yararlanarak isyan etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Safî</span> 6. Safevi Türkmen hükümdarı

Şah Safî veya Sam Mirza, Safevi şahı.

Havran Dürzi İsyanı, Suriye'nin Havran bölgesinde yaşayan Dürzilerin 1909'da Osmanlı otoritesine karşı gerçekleştirdiği güçlü bir isyandır. Dürzi kabilesi olan el-Atras'ın bağımsızlık isteği üzerine çıkan ayaklanma sadece bu kabileyi etkilemedi. Bölgede yaşayan birçok Dürzî, sürgün edildi. Ayrıca önde gelen birçok Dürzi liderleri idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Kadızade Ali Paşa</span>

Kadızade Ali Paşa, sancakbeyi ve beylerbeyi görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şuf İlçesi</span>

Şuf İlçesi Lübnan'ın dokuz ilinden biri olan Cebel-i Lübnan ilinde bulunan bir ilçedir. İlçenin merkezi Beytüddin'dir.

<span class="mw-page-title-main">Selim Melhame Paşa</span> Maruni asıllı son Osmanlı döneminde siyaset adamı (1851-1937)

Selim Melhame, Maruni asıllı son Osmanlı döneminde siyaset adamı.

Kilis Emirliği 1264 yılında Eyyubi hanedanının dağılmasına kadar Kilis ve Halep bölgelerini yöneten bir Kürt emirliğiydi. Bu beyliğin yöneticileri, en büyük Yezidi filozoflarından ve en önemli veli şahsiyetlerinden biri olan Şeyh Fakhraddin'in torunlarıdır. Bu beyliğin ana dini Yezidilik idi.

<span class="mw-page-title-main">Garabet Artin Davoudian</span> Cebel-i Lübnan Sancağı mutasarrıfı

Garabet Artin Paşa Davoudian, bir Osmanlı diplomatı ve 1861'den 1868'e kadar Cebel-i Lübnan Sancağı'nın ilk mutasarrıfıdır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Suriye İsyanı</span> Suriye ve Lübnan Mandasındaki Fransız yönetimine karşı 1925-27 ayaklanması

Büyük Suriye İsyanı, 1925 İsyanı veya Büyük Suriye Devrimi, 1925 ile 1927 yılları arasında Suriye Devleti ve Büyük Lübnan genelinde yaşanan genel bir ayaklanmadır. Önde gelen isyancı güçler, Sünni, Dürzi, Alevi ve Hristiyan grupların katıldığı güney Suriye'deki Cebel el-Dürzi Devleti savaşçılarından oluşuyordu. Ortak amaç, I. Dünya Savaşı'nın ardından Türk yönetiminden Fransız yönetimine geçen yeni manda bölgelerindeki Fransız egemenliğine son vermekti.

Beni el-Atraş olarak da bilinen el-Atraş, Güneybatı Suriye'deki Cebel el-Dürzi merkezli bir Dürzi aşiretidir. Ailenin el-Atraş ismi Arapçada "sağır" anlamına gelmektedir ve ailenin sağır reislerinden birinden türemiştir. El-Atraş aşireti 19. yüzyılın başlarında Cebel el-Dürzi'ye göç etti ve şeyhleri İsmail el-Atraş'ın liderliğinde 19. yüzyılın ortalarında el-Hamdan'dan görevi devralarak Cebel el-Dürzi'nin en önemli yönetici Dürzi ailesi haline geldi. Savaş alanındaki ünü ve diğer Dürzi aşiretleri, Bedevi aşiretleri, Osmanlı yetkilileri ve Avrupalı konsoloslarla kurduğu siyasi entrikalar sayesinde İsmail el-Atraş gücünü pekiştirdi. 1880'lerin başlarında aile, aralarında Süveyda, Salkhad, el-Kureyya, Ira ve Arman'ın da bulunduğu on sekiz köyü kontrol ediyordu.

<span class="mw-page-title-main">Beytüddin</span>

Beytüddin Lübnan'ın Cebel-i Lübnan ilinin Şuf ilçesinde bulunan bir kasabadır. Şuf ilçesinin merkezi de olan kasaba, Beyrut'un 45 kilometre güneydoğusunda ve dik bir vadiyle ayrıldığı Deyr'ül Kamer kasabasının yakınında yer almaktadır. Kasabada yaşayanlar ağırlıklı olarak Maruni, Melkani ve Rum Ortodoks mezheplerine mensup Hristiyanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Règlement Organique (Lübnan Dağı)</span>

Règlement Organique, 1860 ile 1864 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu ile Avrupalı Güçler arasında yapılan ve Lübnan Dağı Mutasarrıflığı'nın kurulmasına yol açan bir dizi uluslararası sözleşmedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.