İçeriğe atla

Ma lin

Ma lin
Çinghay Valisi
Görev süresi
Mayıs 1931 - 5 Mart 1938
Yerine geldiğiMa Qi
Yerine gelenMa Bufang
Kişisel bilgiler
Doğum 1873
Linxia İlçesi,Kansu
Ölüm 26 Ocak 1945 (71-72 yaş)
Çinghay
Milliyeti Huiler
Partisi Kuomintang

Ma Lin (Xiao'erjing: ﻣَﺎ لٍ‎, Basitleştirilmiş Çince: 马麟; Geleneksel Çince: 馬麟; pinyin: Mǎ Lín; Wade–Giles: Ma Lin; 1873 - 26 Ocak 1945) 1931-38 yılları arasında Çinghay valisi ve Ma Qi'nin kardeşi.[1] Linxia ilçesi, Kansu'da 1873'te doğmuş bir Müslüman olarak güneydoğu Kansu ilçesi generalliği, Çinghay il yönetiminde meclis üyeliği ve Çinghay İli İnşaat Bürosu başkan vekilliği gibi kardeşinin mevkilerinde bulundu. Ma Haiyan'ın oğluydu.[2]

Kariyer

Ma Lin'in babası Ma Haiyan Boxer Ayaklanması'nda Langfang Muharebesi'nde savaştı ve 1900'de doğal sebeplerden dolayı öldü.

Ma Lin; Xidaotang topluluğunun, onların meşru bir İslam mezhebi olarak tanınmalarını sağlamak amacıyla, Ma Anliang'a karşı dava açmasına yardım etti.[3]

Büyük yeğeni Ma Zhongying 1920'lerde Hezhou şehrini, Gansu'da Müslüman çatışması (1927-30) sırasında gerçekleşen bir savaşta, ele geçirdi ve Ma Lin'in şehri yeniden ele geçirmek için gönderilen ordusunu yenilgiye uğrattı.[4] Ma Lin, Ma Tinh-hsiang'ı ise yenilgiye uğrattı.[5]

Ma Lin; kardeşi Ma Qi'nin 1931'deki ölümünden sonra onun Çinghay valisi görevini devraldı ama gerçek askerî güç, babası Ma Qi'nin komutanlık görevini devralan yeğeni General Ma Bufang'ın elinde kaldı.[6]

1932'de, Çinghay'daki idari görevi sırasında, Sino-Tibet Savaşı başladı. Ma Lin'in kişisel vekili Chao Pei-lei idi.[7]

Ma Bufang askeri vali iken Ma Lin sivil vali mevkiindeydi. Anlaşmazlık içindelerdi ve birbirlerinden hoşlanmazlardı. Halk Ma Bufang'ı, çok sevilen amcası Ma Lin kadar sevmedi.[8] Ma Bufang'ın iktidarı boyunca Ma Lin vali yameninde çalıştı. Sekreterinin adı Feng idi.[9]

1936 sonbaharında Ma Bufang amcasını kovmak ve yerine bir başkasını getirmek için hamlesini yaptı.[10] Ma Lin'in mevkiini kararsız ve çekilmez bir hale getirdi, Ma Lin de hacca giderek mevkiinden istifa etti. Ma Lin'in bir sonraki görevi millî Hükûmet Komitesi üyeliğiydi. Bir röportajda "Çan Kay Şek'e yüksek hayranlık duyan ve ona sarsılmaz bir sadakati olan" biri olarak tarif edildi ve İkinci Çin-Japon Savaşı'nın ilerletilmesini istiyordu.[11]

Dindar biri olduğu ve aile camisinin bakımlı olduğu bildirilmiştir.[12] Ma Lin ve Ma Bufang toplumu ve eğitimi modernleştirmek ve eski gelenekleri ıslah etmek için yeni Yihewani mezhebini korumaları altına aldı ve destekledi.[13]

1942'da Ma Lin 36-vekilli Devlet Konseyinde bulunuyordu; onun dışındaki tek Müslüman üye ise bir Uygur olan Mesut Sabri idi.[14]

Mekke'ye hacca gitti.[15] Yanında, aralarında birer imam olan ve Yihewani imamlarının sapkınlık diyerek reddettiği Salafi-Wahhabi ideolojisini Çin'e getiren Ma Debao ve Ma Zehngqing de bulunan, 123 kişi de vardı.[16] Ma Lin'in yeğeni Ma Bufang Çinghay valisi olarak yeni Salafi-Wahhabilere zulmetti.[17]

26 Ocak 1945'te öldü.

Ma Lin'in en büyük oğlu Ma Burong (Ma Pu-jung) 1949'dan sonra Komünistlere katıldı ve Kore Savaşı'nda görev alan Çin askerlerine 10,000 Yuan bağışladı. Ma Buyuan (Ma Pu-yüan) adında başka bir oğlu da vardı.[Atıf gerekli]

Ayrıca Bakınız

  • Ma Kliği

Kaynakça

  1. ^ Clubb, Oliver Edmund (1968). Communism in China: As Reported from Hankow in 1932 (İngilizce). Columbia University Press. ISBN 978-0-231-03209-4. 
  2. ^ "民国少数民族将军(组图)2". web.archive.org. 14 Aralık 2018. 7 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2021. 
  3. ^ Lipman, Jonathan N.; Lipman, Jonathan Neaman (1997). Familiar Strangers: A History of Muslims in Northwest China (İngilizce). University of Washington Press. ISBN 978-0-295-97644-0. 
  4. ^ Warlords and Muslims in Chinese Central Asia: A Political Jistory of Republican Sinkiang 1911-1949 (İngilizce). Cambridge. 1986. s. 334. 
  5. ^ Who's who in China; biographies of Chinese leaders. Cheng Yu Tung East Asian Library - University of Toronto. Shanghai China Weekly Review. 1936. 
  6. ^ "The China monthly review, Vol. 67". J. W. Powell. 1933. 
  7. ^ The China Weekly Review (İngilizce). Millard Publishing House. 1932. 
  8. ^ Cressy-Marcks, Violet; Cressy-Marcks, Violet Olivia Rutley (1942). Journey Into China (İngilizce). E.P. Dutton & Company, Incorporated. 
  9. ^ Maillart, Ella (2003). Forbidden Journey: From Peking to Kashmir (İngilizce). Marlboro Press/Northwestern University Press. ISBN 978-0-8101-1985-7. 
  10. ^ Asia: Journal of the American Asiatic Association (İngilizce). Asia Publishing Company. 1940. 
  11. ^ The Moslem World (İngilizce). Hartford Seminary Foundation. 1941. 
  12. ^ Asia: Journal of the American Asiatic Association (İngilizce). Asia Publishing Company. 1940. 
  13. ^ Yang, Fenggang; Tamney, Joseph (11 Kasım 2011). Confucianism and Spiritual Traditions in Modern China and Beyond (İngilizce). BRILL. ISBN 978-90-04-21239-8. 
  14. ^ Boorman, Howard L.; Cheng, Joseph K. H.; Krompart, Janet (1967). Biographical Dictionary of Republican China (İngilizce). Columbia University Press. ISBN 978-0-231-08957-9. 
  15. ^ Lipman, Jonathan N. (1984). "Ethnicity and Politics in Republican China: The Ma Family Warlords of Gansu". Modern China. 10 (3): 285-316. ISSN 0097-7004. 10 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2021. 
  16. ^ Dillon, Michael (1999). China's Muslim Hui Community: Migration, Settlement and Sects (İngilizce). Psychology Press. ISBN 978-0-7007-1026-3. 
  17. ^ Rubin, Barry M. (2010). Guide to Islamist Movements (İngilizce). M.E. Sharpe. ISBN 978-0-7656-4138-0. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çince</span> Çin ve çevresinde konuşulan bir dil

Çince, Çin anakarası ve çevresinde yaşayan bir milyardan fazla kişi tarafından konuşulan Eski Çinceden türemiş dillerin oluşturduğu diller grubudur. Dünyadaki her beş kişiden birinin anadili olarak konuştuğu Çince, lehçeleriyle birlikte dünyada en çok konuşulan dildir. Çince ve lehçeleri Büyük Çin olarak adlandırılan Çin anakarası, Hong Kong, Makao, Tayvan ve Malezya, Endonezya, Tayland, Singapur, Myanmar, Vietnam, Güney Kore gibi Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerinde konuşulmaktadır. Çince, dünyanın en çok konuşulan dil olmasına bağlı olarak Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biridir. Aynı zamanda Çin, Tayvan, Singapur, Hong Kong ve Makao'nun resmî dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Huiler</span> Çinde etnik bir grup

Huiler,, Çin Halk Cumhuriyeti'nin 56 resmî etnik grubundan biri olan bir etno-dinî topluluktur. Huiler, dil ve fiziksel yapı açısından Han ulusu ile aynı olup İslam dinine bağlıdırlar. Dilleri Çince olan Huilerin dinî kelime hazinelerinde geniş kapsamlı Arapça, Farsça ve Türkçe kökenli kelimeler de mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Tang'ın Kuçar seferi</span>

Tang'ın Kuçar seferi, Tang Hanedanı emrindeki Türk asıllı bir komutan olan Aşina Şer tarafından Tarım Havzası'ndaki Kuçar vaha devletçiğine düzenlenen askerî seferdir. Kuçar'ın Tang'a bağlılığını bildirmeyerek Batı Göktürk Kağanlığı ile yakınlaşması, bu seferin en önemli nedenidir. Sefer, 648'de başlamış ve 19 Ocak 649'da sona ermiştir. Aksu'daki 40 gün süren bir kuşatmanın ardından Kuçar kuvvetleri yenilgiyi kabul ederek, teslim olmuştur. Kuçar askerleri, Batı Göktürk Kağanlığı'nın desteğiyle krallığı yeniden kurmayı denediyse de, bu yeni isyan hareketi de Tang ordusu tarafından bastırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Boril</span> 1207-1218 yılları arasında hüküm süren II. Bulgar İmparatorluğu çarı

Boril, 1207-1218 yılları arasında hüküm süren İkinci Bulgar İmparatorluğu çarı.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Seferi</span>

Kuzey Seferi, 1926-1928 yılları arasında Çan Kay Şek önderliğindeki Kuomintang'ın kuzeydeki Beiyang Hükûmeti ve savaş ağalarına karşı düzenlediği harekâttır.

Bu liste arkeologlar tarafından ortaya çıkarılan Çin'in Neolitik kültürlerinin bir listesidir. En erken dönemden en yeniye doğru kronolojik olarak sıralanırlar ve bunu bu kültürlerin şematik bir görselleştirmesi izler.

Kemal Kaya Efendi, Osmanlı İmparatorluğu ve Kuomintang ordusunda görev yapmış bir Osmanlı subayıydı. Almanya ve Paris'te okudu, I. Dünya Savaşı sırasında Kafkasya'da Von Epp komutasında savaştı.

<span class="mw-page-title-main">Timur Bey</span>

Timur Bey, Uygur asker ve siyasetçi. 1933 Kaşgar Muharebesi'ne katıldı ve daha önce Turfan İsyanı'na (1932) katıldı. Türk milliyetçisi Genç Kaşgar Partisi ile anıldı ve kendisini "Timur Şah" olarak atadı. Timur Bey, Buğra kardeşler gibi diğer Uygurlar ile birlikte Çin'den ayrılmak istedi. Ağustos 1933'te askerleri, General Ma Zhancang komutasındaki Ulusal Devrimci Ordusu'nun Çinli Müslüman 36. Tümeni tarafından saldırıya uğradı. Timur, Kaşgar'da vurularak öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Genç Kaşgar Partisi</span>

Genç Kaşgar Partisi veya Yaş Kaşgar Partisi, Doğu Türkistan'da Türk milliyetçisi eski bir siyasi partiydi. Parti, 1933–1934 yılları arasında varlığını sürdürmüş olup Birinci Doğu Türkistan Cumhuriyeti'nin kurulmasına yardımcı oldu. Çin karşıtı ve antikomünist idi. Uygur komutan Timur Bey ve Hotan emirleri Mehmet Emin Buğra, Abdullah Buğra ve Nur Ahmetcan Buğra, Genç Kaşgar Partisi ile ittifak kurdu. 40 üyeli bir parlamento topladı ve Hoca Niyaz'a iki delege gönderdi.

<span class="mw-page-title-main">Nur Ahmetcan Buğra</span>

Nur Ahmetcan Buğra, Birinci Doğu Türkistan Cumhuriyeti'nin emiri olan Uygur siyasetçi. Mehmet Emin Buğra ve Abdullah Buğra'nın kardeşidir. 1934 Kaşgar Muharebesi'nde Çin Müslüman 36. Tümeni'ne karşı Uygur ve Kırgız kuvvetlerine komuta etti. Huiler, Çin Cumhuriyeti hükûmetine sadıktılar ve Nur Ahmetcan Buğra'nın da katıldığı Kızıl Katliamı'nın intikamını almak için Türk Müslüman Uygurları ve Kırgızları ezmek istediler. 16 Nisan 1934'te Yenihisar'da Ma Zhancang ve Ma Fuyuan komutasındaki Çinli Müslüman birlikler tarafından öldürüldü ve 2.500 Uygur ve Kırgız savaşçısının tamamı 10.000 kişilik Çin Müslüman ordusu tarafından imha edildi.

İkinci Urumçi Muharebesi, Aralık 1933-Ocak 1934 tarihleri arasında Sincan eyalet hükûmeti orduları ile Çin merkezi hükûmetinin Çinli Müslüman 36. Tümeni arasında bir muharebeydi. Zhang Peiyuan, Tarbagatay ile başkent arasındaki yolu ele geçirdi. Sheng Shicai, Mançurya birliklerine ve Albay Pappengut ise bir Beyaz Rus birliğine komuta etti. Kuomintang hükûmeti, Zhang ve Ma'yı, Sovyetler Birliği ile olan bağları nedeniyle Sincan valisi olarak yemin etmeye hazır olsalar bile Sheng'i devirmeye gizlice kışkırtmıştı. General Çan Kay Şek, Luo Wen'gan'ı Sincan'a göndererek burada Ma Zhongying ve Zhang Peiyuan ile görüştü ve onları Sheng'i yok etmeye çağırdı.

Birinci Kaşgar Muharebesi, 1933 yılında Birinci Doğu Türkistan Cumhuriyeti'ne bağlı Uygur ve Kırgız savaşçılar ile Çin merkezi hükûmetinin Çinli Müslüman 36. Tümeni arasında bir muharebeydi. General Ma Zhancang, Kaşgar daotaisi Ma Shaowu ile gizli bir anlaşma imzaladı ve Çinli Müslüman birlikleri, Kaşgar'daki yamen içindeki Han Çin garnizonuna katıldı ve Abdullah Buğra liderliğindeki Uygur ve Kırgız saldırılarını püskürtmelerine yardımcı oldu. Timur Bey liderliğindeki Uygur ve Kırgız güçleri, Çinli Müslüman köylerine saldırıyor ve talan ediyordu. Çatışmalar sırasında Timur Bey, Ma Zhancang'ın güçleri tarafından vuruldu ve sonra başı kesilerek Iydgâh Camii'nde sergilendi. Daha fazla Çinli Müslüman asker geldiğinde, Kaşgar'daki Çin garnizonunu takviye ettiler. Kırgız asi Osman Ali, yamene saldırmaya çalıştıysa da ağır kayıplarla geri püskürtüldü. Daha sonra şehri yağmalamaya başladı.

Seyyid Ahmed Tevfik Bey Şerif Efendi, Suriyeli Arap gezgin ve siyasetçi. Suudi Arabistan kralı İbn Suud'un hizmetinde iken 1932'de Sincan'a seyahat etti. Çinli Müslüman Daotai Ma Shaowu tarafından sınır dışı edildi. 26 Ağustos'ta Kaşgar vahalarına ulaştı. Çin Cumhuriyeti hükûmetine sadık 36. Tümenin Çinli Müslüman kuvvetlerine karşı savaşan Birinci Doğu Türkistan Cumhuriyeti'nin Uygur ve Kırgız Türk Müslüman savaşçılarına katıldı. Tevfik Bey bir Pan-İslamcıydı.

<span class="mw-page-title-main">Jin Shuren</span>

Jin Shuren, 1928-1933 yılları arasında Sincan valisi olarak görev yapan bir Çinli savaş ağası. Yaklaşık beş yıl süren egemenliği, yolsuzluk, baskı ve aksamadan kaynaklanan istikrarsızlık ile karakterize edildi. Etnik ve dini çatışmalar yoğunlaştı ve rejimine karşı sayısız isyanla ve nihayetinde çöküşüyle sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Ma Bufang</span>

Ma Bufang, Çinli Müslüman savaş ağası ve devlet adamı. 1938-1949 yılları arasında Çinghay eyaleti valisi ve 1957-1961 yılları arasında Çin Cumhuriyeti'nin Suudi Arabistan büyükelçisi olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Dongguan Camii</span> Çine bir camii

Dongguan Camii, Çin'in Çinghay eyaletinin merkezi Xining'de bulunan bir camidir. Cami, 14. yüzyılda inşa edilmiş olup yakın zamana kadar restore edilmiştir. Geniş binanın dış tarafında renkli beyaz kemerler vardır. Yeşil beyaz kubbesi ve iki uzun minaresi bulunmaktadır.

Baitag Bogd Dağı Savaşı veya Beitashan Olayı Çin, Moğolistan Halk Cumhuriyeti ve Sovyetler Birliği arasında yaşanan bir sınır çatışmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de Kuomintang İslami İsyanı (1950-1958)</span>

Kuomintang İslami İsyanı, Çin İç Savaşı'nın Çinli Müslüman Kuomintang Çin Cumhuriyeti Ordusu güçleri tarafından özellikle Kuzeybatı Çin'de, Gansu, Qinghai, Ningxia ve Sincan eyaletlerinde ve Yunnan'daki bir başka isyanla devam ettirilmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ma Liang (general)</span>

Ma Liang bir Çinli Müslüman idi. General ve Ma Clique'in bir üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Çing karşıtlığı</span>

Çing karşıtı duygu muhalifler tarafından "barbar" olmakla eleştirilen, esas olarak Çin'de Mançu liderliğindeki Çing Hanedanının (1644-1912) yönetimine karşı duyulan duyguyu ifade eder. Çing, Han'ı saçlarını Mançu tarzında kuyrukta takmaya zorlamak gibi politikaları uygulayarak geleneksel Han kültürünü yok etmekle, Çin bilimini bastırmakla, Çin'in dünyanın önde gelen gücü olmaktan çıkıp fakir, geri kalmış bir ülkeye dönüşmesine neden olmakla suçlandı. Sekiz Sancak'ın halkı, genel Han sivil nüfusunun aksine, devletin emekli maaşlarıyla geçiniyordu.