İçeriğe atla

Maşenka

Maşenka
Машенька
1926 tarihli ilk Rusça baskısı
YazarVladimir Nabokov
ÇevirmenEsra Birkan
DilRusça
TürRoman
Yayım1926 (özgün)
2012 (Türkçe)
Yayımcıİletişim Yayınları
Seri
MaşenkaRua, Dam, Vale

Maşenka (Rusça: Машенька), Vladimir Nabokov'un 1926 yılında Rus yayımcı Slovo tarafından V. Sirin rumuzuyla yayımladığı ilk romanıdır.

Konusu

Maşenka, Rus Devrimi sırasında yurtsuzlaşan bir Beyaz Rus ve eski Beyaz Ordu subayı olan Lev Gleboviç Ganin'in hikâyesidir. Ganin, Berlin'deki bir pansiyonda Alman genç kız Klara, yaşlı bir Rus şair olan Anton Sergeyeviç Podtyagin, ev sahibi Lydia Nikolaevna Dorn ve romanın başında karanlık, bozuk asansörde rastlaştığı komşusu Aleksey İvanoviç Alfyorov ile birlikte yaşamaktadır. Ganin, Alfyorov ile yaptığı sohbetlerden ve gördüğü bir fotoğraftan sonra, unutamadığı ilk aşkı Maşenka'nın sevimsiz komşusu ile evli olduğunu, yakında kocasının yanına geleceğini öğrenir. Ganin öğrenir öğrenmez sevgilisi Lyudmila'dan ayrılır ve Maşenka'yla Rusya'da geçirdiği, "yaşamındaki en mutlu [...] gün"ler olduğunu söylediği devrin hatıralarına kendini kaptırır. Maşenka tarafından böylece sarsılan ve Alfyorov'un ona sahip olmasına izin veremeyen Ganin, kendisini hâlâ sevdiğine inandığı Maşenka'yla tekrar bir araya gelmek için planlar kurmaya başlar. Nihayet Maşenka'nın döneceği günün arifesinde Berlin'den ayrılmaya karar verdiğini söyler ve pansiyondaki dostlarının kendisi için düzenlediği davete katılır. Ganin, Alfyorov'a içki ardından içki içirir ve adamı çok kötü sarhoş eder. Alfyorov sızmadan hemen önce Ganin'den saatini yedi buçuğa kurmasını ister; ertesi sabah Maşenka'yı istasyonda karşılayacaktır. Ganin ise saati on bire kurar ve Maşenka'yla kendisi buluşmaya karar verir. Gelgelelim tren istasyonuna geldiğinde, "Ganin'in içinde yaşadığı anılar dünyası, gerçekte neyse o oldu: uzak geçmiş [...] O hayalden başka bir Maşenka hiç olmamıştı ve zaten var olamazdı." Maşenka'yla buluşmak yerine Ganin, Fransa'ya giden bir trene binip hayatına devam etmeye karar verir.

Kitap ayrıca Ganin'in yıllar sonraki hali gibi anlatılan yaşlı Rus şair Anton Sergeyeviç Podtyagin'i de konu eder. Podtyagin Berlin'den ayrılıp Paris'e gitme hayalleri kursa da, başına gelen bir dizi talihsizlik sonucu (pasaportunu kaybetmesi gibi) bir türlü gidemez.

Maşenka karakterleri

Lev Gleboviç Ganin: Romanın baş kahramanı olan Ganin, Berlin'de yaşamakta olan, ilk aşkı Maşenka'yı unutamamış genç bir göçmen yazardır.

Aleksey İvanoviç Alfyorov: Maşenka'nın kocası ve Ganin'in komşusu.

Lydia Nikolaevna Dorn: Ganin'in kaldığı pansiyonun sahibi.

Lyudmila: Romanın ilk bölümlerinde Ganin'in kız arkadaşı.

Klara: Ganin ile aynı binada kalan Alman bir genç kız. Lyudmila, Ganin'in ona âşık olduğuna inanmaktadır.

Anton Sergeyeviç Podtyagin: Berlin'den Paris'e taşınma hayalleri kuran ama bu hayalleri bir türlü gerçekleştiremeyen yaşlı Rus şair. Yetenek romanında kısaca tekrar karşımıza çıkar.

Maşenka Alfyorov: Kitaba adını veren karakter ve Ganin'in ilk aşkı. Maşenka romanın geçtiği zamanda karşımıza çıkmaz, yalnız Ganin'in hafızasındaki haliyle anlatılır.

Romanın arka planı

Maşenka 1920'lerin ortasında, Nabokov'un Berlin'de kaldığı dönemde yazılmış ve yayımlanmıştır. Nabokov'un (ya da o dönemki adıyla "Sirin"in) ilk romanı çoğu romanında da karşımıza çıkan otobiyografik öğeler taşımaktadır. Brian Boyd'a göre, Nabokov'un Maşenka Alfyorov karakteri için ilham kaynağı, 1915 yılında on altı yaşındayken Vyra isimli malikânede tanıştığı ilk aşkı, on beş yaşındaki Valentina (Lyussya) Evgeniyevna Şulgin'dir.[1] Nabokov'un Lyussya ile olan ilişkisi Konuş, Hafıza'nın ona "Tamara" ismini verdiği son bölümünde anlatılır.[2] Nabokov bu bağlantıyı kitabın çevirisinde de kabul eder ve kitabın önsözünde "Ganin'in Maşenkası, benim Tamaramın ikiz kardeşidir" diye yazar.[3] Ganin gibi Nabokov da Rus Devrimi yüzünden Lyussya'sından (ya da Tamara) ayrılmak ve Berlin'e göçmen olarak yerleşmek zorunda kalmıştır.

Eleştirisi

Romanın karşılanması

Romanın yapısının sergilediği yaratıcılık ve Çarlık Rusya'sına dair çarpıcı tasvirleri ilk yayımlandığı 1920'lerde övgü toplamıştır. Çağdaş eleştirmenler ise bu romanı Nabokov'un erken dönemine ait, kalemini geliştirmeden önce yazdığı bir gençlik eseri olarak kabul eder. Nabokov da en azından teknik anlamda bu fikirleri paylaşmakta, kitabın önsözünde "herhangi bir eleştirmenin rahatlıkla dalgaya alabileceği, deneyimsizlikten kaynaklanan kusurlar"dan bahsetmektedir.[4] Dahası, Nabokov'un Rusçada kaleme aldığı romanların sonuncusu olarak Maşenka'yı seçmesi, romanın niteliğine dair düşüncesini ele vermektedir (en sevdiği Rusça eserleri İnfaza Çağrı ve Lujin Savunması yıllar önce İngilizceye çevrilmiş ve yayımlanmıştı.) Buna rağmen yazar ilk romanını bütünüyle reddetmemiş, "ilk kitabıma olan duygusal bağlılığımı itiraf etmekten çekinmiyorum," diye yazmıştır.[4]

Romanın analizi

Maşenka'da Nabokov'un Fransız filozof Henri Bergson'un metafiziğe dair pek çok fikrini ele almakta ve zaman, hafıza ve bilinç arasındaki bağlantıyı konu etmekte olduğunu Boyd ve Eric Laursen gibi akademisyenler belirtmektedir.[5] Dahası, Alfred Appel'e göre Nabokov'un eserlerinin "merkezinde" yer alan solipsizm konusu, Ganin'in büyük ölçüde kafasında ürettiği ilk aşkını anlattığı için Maşenka boyunca da önemlidir.[6]

Sinema, televizyon ve sahne uyarlamaları

Sinema

"Maşenka" adında bir film uyarlaması 1987 yılında vizyona girmiştir. John Mortimer'in senaristliğini, John Goldschmidt'in yönetmenliğini yaptığı filmin başrollerinde Cary Elwes (Ganin) ve Irina Brook (Maşenka) yer alıyordu. John Goldschmidt, "Maşenka" ile Monte Carlo TV Festivali'nde Cine de Luca Ödülü'ne layık görülmüştür.

Yayım tarihi

Roman İngilizcede ilk olarak 1970 tarihinde Mary adıyla yayımlanmış, Michael Glenny metni yazarla birlikte İngilizceye çevirmiştir. Nabokov, "roman bana ait olmasaydı da ısrar edeceğim gibi, çevirinin asıl metne olabildiğince sadık kalması gerektiğini çevirinin başına oturur oturmaz fark ettim," diye yazar.[7] Aynı zamanda "Gerekli gördüğüm değişiklikler yalnızca Ruslara özgü [...] kısımlarda yapılmalı, bir de Ganin'in Jülyen takvimindeki tarihler, Gregoryen takvime çevrilmelidir" diye de belirtir.[8]

Maşenka, Türkçeye Esra Birkan tarafından çevrilmiş ve 2012 yılında İletişim Yayınları tarafından yayımlanmıştır.

Kaynakça

  1. ^ Vladimir Nabokov: The Russian Years. Princeton, NJ: Princeton University Press, 1991.
  2. ^ Konuş, Hafıza: Tekrar Ele Alınmış Bir Biyografi. çev. Yiğit Yavuz. İstanbul: İletişim, 2015.
  3. ^ Nabokov, Vladimir. Maşenka. çev. Esra Birkan. İstanbul: İletişim, 2012. s. 9.
  4. ^ a b Nabokov, Vladimir. Maşenka. çev. Esra Birkan. İstanbul: İletişim, 2012. s. 10.
  5. ^ Laursen, Eric (1 Ocak 1996). "Memory in Nabokov's Mary". The Russian Review. 55 (1). ss. 55-64. doi:10.2307/131909. JSTOR 131909. 
  6. ^ Republic, The New (14 Ocak 1967). "Nabokov's Puppet Show--Part 1". 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2016. 
  7. ^ Vladimir Nabokov, Mary. New York: Vintage International, 1989. s. xiv.
  8. ^ Nabokov, Vladimir. Maşenka. çev. Esra Birkan. İstanbul: İletişim, 2012. s. 11.

İlgili Araştırma Makaleleri

Ahmet Enis Batur, Türk şair, yazar ve yayımcıdır.

18 Ağustos, Miladi takvime göre yılın 230. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 135 gün vardır.

<span class="mw-page-title-main">Jorge Luis Borges</span> Arjantinli yazar (1899-1986)

Jorge Francisco Isidoro Luis Borges Acevedo, Arjantinli öykü, deneme yazarı, şair ve çevirmen. En önemli eserleri arasında 1940'larda yayınlamış Ficciones ve rüya, labirent, indeterminizm, sonsuzluk, ayna ve mitolojik motifleri ihtiva eden Alef yer alır. Eserleri, felsefe literatürünü ve fantezi türünü etkilemiştir, 20. yüzyıl Latin Amerika literatüründe Büyülü gerçekçilik akımını önemli ölçüde etkilemiştir. Büyülü gerçekçilik akımının önde gelen isimlerindendir ve gerçeküstücülük konusunda yazdığı denemeleri ile ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Aristoteles</span> Antik Yunan filozofu (MÖ 384–322)

Aristoteles veya kısaca Aristo, Antik Yunanistan'da klasik dönem aralığında yaşamını sürdürmüş olan Yunan filozof, polimat ve bilgedir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya</span> Doğu Avrupa ve Kuzey Asyada yer alan bir ülke

Rusya,

<span class="mw-page-title-main">Fyodor Dostoyevski</span> Rus romancı (1821-1881)

Fyodor Mihayloviç Dostoyevski (Rusça: Фёдор Миха́йлович Достое́вский,

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Nabokov</span> Rus-Amerikalı romancı (1899 – 1977)

Vladimir Vladimiroviç Nabokov Rus asıllı Amerikalı yazar. İlk eserlerini Rusça yazdı, uluslararası ününü İngilizce yazdığı romanlarla kazandı. En tanınmış eseri Stanley Kubrick ve Adrian Lyne tarafından filme de çekilen Lolita adlı romanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Peyami Safa</span> Türk yazar ve gazeteci

Peyami Safa, Türk yazar ve gazeteci. Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Matmazel Noraliya'nın Koltuğu ve Yalnızız gibi psikolojik türdeki eserleriyle Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatında ön plana çıktı. Yaşamı ve fikrî hayatındaki değişimlerini eserlerine de yansıttı. Server Bedi takma adıyla birçok roman kaleme aldı. Cingöz Recai tiplemesini Fransız yazar Maurice Leblanc'ın Arsen Lüpen karakterinden esinlenerek yarattı. Aynı zamanda çeşitli kurumlarda gazetecilik mesleğini sürdürdü ve ağabeyi İlhami Safa ile birlikte Kültür Haftası gibi çeşitli dergiler çıkardı.

<span class="mw-page-title-main">Milan Kundera</span> Çek asıllı Fransız yazar

Milan Kundera, Çek asıllı Fransız romancı, yazar. 1969 tarihli Gülünesi Aşklar başlıklı düzyazı çalışmasıyla meşhur oldu. Ticarî olarak en başarılı eseri ise 1984 tarihli Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği başlıklı romanı oldu. Eserlerini 1993 yılından beri Fransızca olarak kaleme almış ve hayatını Paris'te sürdürmüş olan Kundera, ölümünden önce yaşayan son varoluşçu olarak nitelendirilirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Theodor W. Adorno</span> Alman filozof ve toplumbilimci (1903 – 1969)

Theodor W. Adorno, , Alman felsefeci, toplumbilimci, bestekâr ve müzikbilimci.

Postmodern roman, bir anlamda söylemsel olarak mimaride başlayıp gelişen, kurumsal, kuramsal ve düşünsel alanlarda hızla yayılan ve 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren edebiyat dünyasında da kendisini gösteren postmodernizmin ürünüdür. Edebiyat yapıtlarında özellikle romanlarda görülen postmodern eğilim, genel postmodernizmin söylemsel ve düşünsel yönelimlerinden doğrudan etkilenir ve o söylemsel yapının özelliklerini barındırır.

<i>Savaş ve Barış</i> Tolstoy tarafından yazılan roman

Savaş ve Barış, Rus yazar Lev Tolstoy tarafından yazılmış ve ilk kez 1869 yılında yayınlanmış roman. Roman dünya edebiyatının en önemli başarılarından ve önemli eserlerinden biri olarak değerlendirilir."Savaş ve Barış" L. Tolstoy'un diğer eseri olan "Anna Karenina" ile birlikte yazarın edebi yaratıcılıkta zirvesi olarak kabul edilir.

Kokainli Roman, ilk olarak 1934 yılında Paris'te bulunan Numbers adlı dergide yayımlanmış daha sonra ise kitaplaştırıldı. Hikâyenin yazarının Mihail Ageyev ismini kullanan Mark Abramoviç Levi olduğu sanılmaktadır.

<i>Üç Kızkardeş</i> (oyun) Rus yazar Anton Çehov tarafından 1901 yılında yayınlanan tiyatro eseri

Üç Kızkardeş, Rus yazar Anton Çehov'un 1900 yılında yazdığı tiyatro oyunu. İlk olarak 1901 yılında Moskova Sanat Tiyatrosu’nda sahnelenmiştir.

<i>Call of Duty: Modern Warfare 3</i> 2011 video oyunu

Call of Duty: Modern Warfare 3, Infinity Ward ve Sledgehammer Games tarafından hazırlanmış ve Activision tarafından dağıtılmış birinci şahıs nişancı video oyunudur. MW3 olarak kısaltılmaktadır. Modern Warfare serisinin üçüncü, Call of Duty serisinin 8. oyunudur. 8 Kasım 2011 tarihinde Xbox 360, Wii, PlayStation 3 ve Microsoft Windows için Kuzey Amerika ve Avrupa'da yayımlanmıştır. MW3, Call of Duty: Modern Warfare 2'nin devamı niteliğindedir.

<span class="mw-page-title-main">Sofya Kovalevskaya</span> 19. yüzyıl Rus kadın matematikçi

Sofia Vasilyevna Kovalevskaya, ilk büyük kadın Rus matematikçidir. Analiz, diferansiyel denklemler ve mekanik alanlarına birçok orijinal katkıda bulunmuştur. Kuzey Avrupa'da ilk kez tam profesörlük alan kadındır. Ayrıca bilimsel bir dergide editör olarak çalışan ilk kadınlardandır.

<span class="mw-page-title-main">Svetlana Aleksiyeviç</span>

Svetlana Aleksandrovna Aleksiyeviç, 2015 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Belaruslu araştırmacı gazeteci, yazar.

<i>Lujin Savunması</i>

Lujin Savunması, Vladimir Nabokov'un üçüncü romanı. İlk olarak Paris'te basılan Rusça dergi Sovremennye zapiski'de tefrika edilmiş, 1930 yılında Nabokov'un yerleştiği Berlin'de Slovo yayınevi tarafından yayımlanmıştır. Roman, yazarın düzeltmeleri ve çevirisi ile 1964 yılında The Defence adıyla İngilizcede yayımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Korolenko</span> Rus yazar

Vladimir Galaktionoviç Korolenko, Rus ve Ukraynalı kısa öykü yazarı, gazeteci, insan hakları savunucusu ve Hümaniteryan. En iyi bilinen eseri, kısa roman Kör Müzisyen (1886) yanında ve Sibirya'daki sürgün deneyimine dayanan çok sayıda kısa öykülerdir. Korolenko, Çarlık rejiminin ve son yıllarında Bolşeviklerin güçlü bir eleştirmen oldu.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Arnold</span> Sovyet-Rus matematikçi

Vladimir İgoreviç Arnold Sovyet-Rus matematikçi. En iyi entegre sistemlerin stabilitesi ile ilgili Kolmogorov-Arnold-Moser teoremi ile tanınmasına rağmen, dinamik sistem teorisi, cebir, felaket teorisi, topoloji, cebirsel geometri, sezgisel geometri, diferansiyel denklemler, klasik mekanik dahil olmak üzere birçok alanda önemli katkılarda bulunmuştur., Hidrodinamik ve tekillik teorisi, ADE sınıflandırma problemini ortaya çıkarmak da dahil olmak üzere, ilk ana sonucundan bu yana - 19 yaşında 1957'de Hilbert'in on üçüncü probleminin çözdü. İki yeni matematik dalı kurdu: KAM teorisi ve topolojik Galois teorisi öğrencisi Askold Hovanskiy ile).


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.