İçeriğe atla

Mağusa Surları

Mağusa Surları
Gazimağusa, Kıbrıs
San Luca Burcu
Mağusa surlarının haritası
Koordinatlar35°7′41.2″K 33°56′6.8″D / 35.128111°K 33.935222°D / 35.128111; 33.935222
TipSur
Yapı bilgisi
Bugünkü durumuHalen ayakta
Yapı tarihçesi
İnşa15.-16. yüzyıllar
İnşa ettirenKıbrıs Krallığı
Muharebe/savaşlarMağusa Kuşatması

Mağusa surları, Kıbrıs adasının kuzeyindeki Gazimağusa şehrini çevreleyen surlardır. 14. yüzyılda Lüzinyan Kıbrıs Krallığı tarafından inşa edilen surlar, 1571'de Osmanlı'nın adayı feth etmesinden önce de 15. ve 16. yüzyıllarda Venedikliler tarafından yenilenmiştir. Osmanlı Ağustos 1571'de adayı fethederken surlar 11 ay süren Mağusa Kuşatması'na dayanmıştır.

Tarihçe

"Curtain Wall" (Perde Duvar), Mağusa (1900)
Mağusa Surları (bir seyahat rehberi, 1906)

Ortaçağ dönemi

13. yüzyılda Mağusa Limanı bir kule ile korunuyordu. Bundan önce de korunma amaçlı diğer yapılar yapıldığı tahmin edilmektedir.[1] 14. yüzyılda Lüzinyanlar şehri ve limanı korumak amacı ile Othello Kulesi'ni inşa etmişlerdir.[2] Mağusa 1373'te Cenevizliler'in yönetimine ardından da 1489'da adanın tümü ile beraber Venedik Cumhuriyeti'nın eline geçmiştir.[3]

Venedikliler dönemi

Mağusa, Venedikliler'in yönetiminde resmen bir askeri üs konumundaydı.[4] Otello Kulesi yenilenmiş ve tüm şehri çevreleyen surların inşaasına başlanmıştı.[3] Surların tasarımı çeşitli askeri mühendisler tarafından yapılmıştı. Bu mühendislerin içinde Michele Sanmicheli ve kuzeni Giovanni Girolamo da vardı. Giovanni, Mağusa'ya 1550'lerde gelmiş ve daha sonra Avrupa ve Amerika'daki birçok surun prototipi olarak görev gören Martinengo Tabyası (Tophane)'nı tasarlamıştı.[5] Giovanni 1559'da Mağusa'da surların inşaası devam ederken hayatını yitirmiştir.[6]

Dördüncü Osmanlı-Venedik Savaşı 1570'te başlamış ve Osmanlı bir ay içinde Lefkoşa da dahil olmak üzere adanın çoğunu ele geçirmiştir. 15 Eylül'de Osmanlı askerleri Venedikliler'in adadaki tek gücü kalan Mağusa'yı çevrelemiş ve Mağusa Kuşatması'nı başlatmıştır. Şehir Ağustos 1571'e kadar dayanmış ve ardından Venedikliler teslim olmuştur. Teslim olurken şartlarda anlaşılmış olmasına ve şehirdeki halkın tahliyesine başlanmasına rağmen Lala Mustafa Paşa şehirdeki bazı Müslüman esirlerin öldürüldüğünü öğrenmiştir. Bunun sonucunda Venedik komutanı Marco Antonio Bragadin'i diri bir şekilde parçalatıp derisini yüzdürmüştür. Şehirde kalan Hristiyanları da katlettirmiştir.[7]

Osmanlı döneminden günümüze

Osmanlı döneminde surlar tamir ettirilse[8] de büyük bir değişikliğe uğramamıştır. Osmanlı yönetiminin ilerleyen yıllarında Mağusa surların dışına doğru genişlemeye başlamış, İngiliz döneminde bu genişleme hızla artmıştır.[4]

Günümüzde surlar iyi bir şekilde ayakta durmasına rağmen,[9] surların içindeki eski binaların durumu kötüdür.[10][11] Geçmiş yıllarda surların içinde eğlence mekanlarının açılması, turistik olarak da gelişmesine yol açmıştır.

Mimari

Mağusa surları, kara tarafında kayadan oyulmuş bir hendekle çevrili bir sur ve deniz tarafında bir limandan oluşur. 14. ve 16. yüzyıllar arasında Hospitalier Şövalyeleri tarafından inşa edilen Rodos surları gibi, Mağusa surları da ortaçağ surları ile erken modern dönemin burçlu surları arasındaki geçişi göstermektedir.[5]

Kaynakça

  1. ^ Hill, George (23 Eylül 2010). A History of Cyprus (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN 978-1-108-02063-3. 
  2. ^ "Othello's Tower and Citadel - Famagusta, North Cyprus". www.cypnet.co.uk. 16 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2024. 
  3. ^ a b "Caterina's Bequest - The Walls of Famagusta". romeartlover.tripod.com. 13 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2024. 
  4. ^ a b "Story of a Town | Gazimağusa Belediyesi | Kıbrıs | Haberler | Festival | Projeler | Kültür ve Sanat". web.archive.org. 6 Nisan 2016. 6 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2024. 
  5. ^ a b Walsh, Michael J. K.; Coureas, Nicholas; Edbury, Peter W. (2012). Medieval and Renaissance Famagusta: Studies in Architecture, Art and History (İngilizce). Ashgate Publishing, Ltd. ISBN 978-1-4094-3557-0. 
  6. ^ "The Venetian Period in Cyprus - Fortification of Cyprus". cypnet.co.uk. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2024. 
  7. ^ "Famagusta Municipality". web.archive.org. 24 Eylül 2015. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2024. 
  8. ^ Elevating and Safeguarding Culture Using Tools of the Information Society: Dusty traces of the Muslim culture (İngilizce). Earthlab. ISBN 978-960-233-187-3. 
  9. ^ http://www.ceu.edu/sites/default/files/attachment/event/8936/tilman-luedke-abstract.pdf 13 Eylül 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. []
  10. ^ Magazine, Smithsonian; Starkweather, Helen. "Endangered Site: Famagusta Walled City, Cyprus". Smithsonian Magazine (İngilizce). 13 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2024. 
  11. ^ http://www.wmf.org/sites/default/files/wmf_publication/Famagusta-Report-World-Monuments-Fund.pdf 12 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. []

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs</span> Akdenizde ada

Kıbrıs, Güneybatı Asya'da bulunan ve Akdeniz'deki Sicilya ve Sardinya'dan sonra gelen üçüncü büyük adadır. Kıbrıs Cumhuriyeti, Birleşik Krallık'a bağlı üs bölgeleri dışında de jure olarak adanın tamamını, fiilî olarak adanın %59'luk güney kesmini yönetir. 1974'ten beri de facto olarak ikiye bölünmüş olan adanın kuzeyinde yer alan %36'lık bölgesinde günümüzde yalnızca Türkiye tarafından tanınan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti</span> Kıbrıs adasında fiili devlet

Kuzey Kıbrıs, resmî adıyla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), Akdeniz'deki Kıbrıs adasının kuzey kısmında yer alan, fiilî devlet. Varlığı Türkiye ve Türk Devletler Teşkilatı dışında hiçbir ülke/oluşum tarafından tanınmamaktadır. Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği gibi kuruluşlar ve uluslararası toplum tarafından 1974'te Türkiye'nin gerçekleştirdiği Kıbrıs Harekâtı'ndan beri Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Türkiye işgali altındaki toprağı olarak nitelenir.

<span class="mw-page-title-main">Lefkoşa</span> Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Kıbrıs Cumhuriyetinin başkenti

Lefkoşa, Kıbrıs adasının ortasında yer alan, Kıbrıs Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin başkenti. Kıbrıs'ın en kalabalık kenti ve en önemli kültür, sanayi, ticaret ve ulaşım merkezidir. Lefkoşa, 35°10' kuzey, 33°21' doğuda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Larnaka</span> Kıbrısın güneydoğusunda bulunan bir kent

Larnaka, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin güneydoğusunda bulunan bir kent. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin Larnaka Bölgesi'nin merkezidir. Nüfusu 140.000 civarındadır.

<span class="mw-page-title-main">Venedik Cumhuriyeti</span> 7. yüzyıl ile 18. yüzyıl arasında İtalya Yarımadasında bugünkü Venedik kenti civarında hüküm sürmüş olan bir kent-devleti ve deniz cumhuriyeti

Venedik Cumhuriyeti, 7. yüzyıl ile 18. yüzyıl arasında İtalya Yarımadası'nda bugünkü Venedik kenti civarında hüküm sürmüş olan bir kent-devleti ve deniz cumhuriyetiydi. Genellikle "En sükunetli" anlamına gelen Serenissima sözcüğüyle anılırdı. MS 697'den MS 1797'ye kadar hüküm sürdü. Müreffeh Venedik şehrinin lagün toplulukları üzerinde yoğunlaşan cumhuriyet, Orta Çağ'da bir ticaret gücü haline geldi ve Rönesans'ta bu konumunu güçlendirdi.

<span class="mw-page-title-main">Gazimağusa</span>

Gazimağusa ya da Mağusa, Kıbrıs Adası'nda bir liman kenti. Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Mağusa kazası'nın ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa İlçesi'nin yönetim merkezi.

<i>Othello</i>

Othello, William Shakespeare'in yazdığı trajedilerden biri ve aynı zamanda oyunun baş erkek kahramanıdır. Shakespeare'in bu oyunu Cinthio tarafından yazılan "Moor of Venice" adlı kısa hikâyesine dayanarak, yaklaşık 1603 yılında yazdığı sanılıyor.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Krallığı</span> Orta çağda kurulmuş bir krallık

Kıbrıs Krallığı, Üçüncü Haçlı Seferi sırasında, 1192 yılında Lüzinyanlı Guy tarafından Kıbrıs adasında kurulmuş bir Haçlı devletidir. 1489 yılında Kıbrıs'ın kraliçesi olan Caterina Cornaro tarafından adanın Venedik'e satılmasıyla varlığı sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lala Mustafa Paşa Camii (Mağusa)</span>

Lala Mustafa Paşa Camii, orijinal ismi Aziz Nikolas Katedrali olan eski bir Katolik mabedidir. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)'nin en büyük iki camisinden biridir. 1328'de katedral olarak açılmış ve 1571'de Osmanlı Devleti tarafından bölgenin ihtiyacını karşılamak için camiye çevrilmiştir. Kıbrıs Fatihi olarak anılan Lala Mustafa Paşa'nın adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mağusa (kaza)</span>

Mağusa kazası, Kıbrıs Cumhuriyeti'ndeki altı kazadan biridir. Kıbrıs'ın liman şehri olan ve kazanın en büyük yerleşim yeri olan Gazimağusa buradadır. Bölgenin büyük bir kısmı ve merkezi Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin kontrolü altında kalmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Venedik Savaşı (1570-1573)</span> 1570den 1573e kadar Osmanlı İmparatorluğu ile Kutsal Birlik arasında yaşanan çatışma

Osmanlı-Venedik Savaşı veya Kıbrıs Seferi, Osmanlı-Venedik savaşlarının dördüncüsüdür. 1570-73 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu ile Venedik Cumhuriyeti arasında yapılmıştır. Savaşın ilerleyen döneminde Venedik saflarına dâhil olan devletler olmuştur. Papa V. Pius'un girişimleriyle oluşturulan Kutsal İttifaka Venedik Cumhuriyeti, İspanyol İmparatorluğu, Papalık Devleti, Ceneviz Cumhuriyeti, Savoya Dükalığı ve Hospitalier Şövalyeleri katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı döneminde Kıbrıs</span>

Kıbrıs, 1570'te başlayan Osmanlı-Venedik Savaşı'nda Osmanlı İmparatorluğu tarafından feth edilmesinin ardından, 1878'e dek Osmanlı idaresinde kaldı. 1571-1670 yılları arasında arasında ayrı bir eyalet statüsünde varlığını sürdürdü. Eyaletin yönetim merkezi Dağ Kazâsı'nda yer alan Lefkoşa oldu.

Lefkara Katliamı, 1570 yılında, Kıbrıs'ta, Venedikliler tarafından Lefkara köyünde gerçekleştirilen katliamdır.

<span class="mw-page-title-main">Girne Kapısı</span>

Girne Kapısı, Lefkoşa surlarında yer alan bir kapı. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sınırları içerisinde bulunan kapı; şehrin kuzeye, dolayısıyla Girne'ye ulaşımını sağlamaktaydı. 1567 yılında inşa edilmiş olup, Venediklilerin yaptığı üç kapıdan biridir. 1821 yılında Osmanlılar tarafından tadilattan geçirilmiştir. 1931 yılında her iki yanındaki surlar yıkılarak motorlu araçlar için yol açılmıştır. Günümüzde Lefkoşa Turizm Enformasyon Ofisi'ne ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Lefkoşa</span> Lefkoşanın GKRY denetimindeki güney bölgesi

Bu madde, Lefkoşa'nın Lefkoşa (Rum) Belediyesi tarafından yönetilen kesimi hakkındadir. Şehrin tamamı için Lefkoşa maddesine bakınız.

<span class="mw-page-title-main">I. Alvise Mocenigo</span>

I. Alvise Mocenigo, 1570-1577 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 85'inci Venedik dükasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gazimağusa Limanı</span>

Gazimağusa Limanı ya da Mağusa Limanı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin, Gazimağusa İlçesi'nin yönetim merkezi olan Gazimağusa'da yer alan ticari limandır. Bölgedeki limanın inşasına ilk olarak 1902 yılında Britanya Kıbrısı yönetimi altında başlanmış ve ilk liman hizmeti 1904 yılında verilmeye başlanmıştır. O yıldan bu zamana liman, iki kere genişletilme, bir kere de yenilemeden geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lefkoşa Surları</span> Lefkoşayı çevreleyen bir dizi savunma duvarıdır.

Lefkoşa surları, Kıbrıs'ın başkenti Lefkoşa'yı çevreleyen bir dizi savunma duvarıdır. İlk şehir surları Orta Çağ'da inşa edilmiş ancak 16. yüzyıl ortalarında Venedik Cumhuriyeti tarafından tamamen yeniden inşa edilmiştir. Venedikli mühendis Guilio Savorgnan'nun bir sanat eseri olarak görülen surlar 4,8 kilometre (3,0 mi) uzunluğunda olup on bir burç ile üç giriş kapısına sahiptir. Günümüzde büyük ölçüde bozulmamış bir hâlde olan surlar, Doğu Akdeniz'deki en iyi korunmuş Rönesans surları arasındadır. Önemli bir turistik cazibe merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Mağusa Kuşatması</span>

Mağusa Kuşatması, 1570-1573 Osmanlı-Venedik Savaşı sırasındaki en büyük iki askerî harekâttan biri olan Kıbrıs Seferi'nde bir evre. Fiilen 12 Mayıs 1571'de başlayan kuşatmanın 82. gününde kale Osmanlı ordusunca fethedildi.

Kertikli Hamam, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa ilçesinin Surlariçi bölgesinde yer alan yapı, 16. yüzyılda Osmanlılar tarafından inşa edilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.