İçeriğe atla

Maçin Muharebesi

Maçin Muharebesi
1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı

Maçin Muharebesi
Tarih7-9 Temmuz 1791
Bölge
Maçin, Romanya
Sonuç Kesin Rus zaferi, Kalas Mütarekesi
Taraflar
Rus İmparatorluğu Rus İmparatorluğuOsmanlı İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Rus İmparatorluğu Nikolay RepninOsmanlı İmparatorluğu Ağa Paşa
Osmanlı İmparatorluğu Tepedelenli Ali Paşa
Güçler
30,000[1]-36,000[2] 64,000[2]-80,000[1][3]
Kayıplar
141 ölü
300 yaralı[1][4] total:1,000[2]		 4,000 ölü[2]
35 top
[1][3]

Maçin Muharebesi, 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

1791 yazının başında taarruza geçen Nikolay Repnin komutasındaki Rus ordusu Koca Yusuf Paşa'nın öncü birlik olarak gönderdiği Ağa Paşa ve Tepedelenli Ali Paşa komutasındaki öncü Osmanlı birliğini 7-9 Temmuz'da Maçin'de meydana gelen muharebede yenilgiye uğrattı.

Osmanlı birliğinin düzensiz bir şekilde çekilmesinin ardından Hırsova'da bulunan aslî Osmanlı ordusu yeniden Maçin'e yürüdüyse de, taraflar arasında mütareke müzakereleri başladı.

Muharebe öncesi

Aynı anda hem Rusya hem Avusturya ile savaşan Osmanlı İmparatorluğu, Fransız İhtilali'nin ortaya çıkardığı yeni koşullar çerçevesinde barışa meyleden Avusturya'yla 18 Eylül 1790'da (dokuz ay süreli) Yergöğü Mütarekesi'ni imzaladı ve tüm askerî olanaklarını Rusya cephesine yoğunlaştırma olanağı yakaladı. Buna mukabil, General Potemkin komutasındaki Rus ordusu 23 Ekim 1790'da Kili'yi, 22 Aralık 1790'da ise (üç aylık kuşatmanın ardından) İsmail'i ele geçirdi.

1791 ilkbaharında harekete geçen Rus ordusu Babadağı'na hücum etti (15 Haziran). İbrail'i kuşatan Rus ordusu Maçin'e ilerledi. Koca Yusuf Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu ise Rus taarruzunu karşılamak amacıyla Hırsova'ya ilerledi. Rus ordusunun Kalas ve Siret Nehri hattını izleyerek Maçin'de muharebeyi kabul edeceği belli olunca, 7 Temmuz'da öncü kuvvet olarak Ağa Paşa ve Tepedelenli Ali Paşa komutasındaki 5-6.000 askerlik birlik Maçin'e sevkedildi.[5]

Muharebe

Rus komutan Nikolay Repnin

7 Temmuz'da Osmanlıların öncü birlikleri ile Maçin'i kuşatmaya çalışan Nikolay Repnin komutasındaki Rus ordusu arasında ilk çarpışmalar başladı. 8 Temmuz'da ise karşılıklı top atışları da başlarken, bir taraftan yeniçeriler metris kazıp siper almaya, Osmanlı atlı birlikleri ara hücumlarla Rus ilerleyişini durdurmaya çalıştı.

Osmanlı komutanları, Rus taarruzunun muharebe bölgesindeki sazlık alandan geleceği düşüncesiyle yığınağı buraya yaptıysa da, Rus ordusu tam aksi istikametteki tepeden Türk birliğine hücum etti. Nitekim 9 Temmuz'daki hücumda Rus ordusunun isabetli top ateşi Osmanlı birliğini geriletti ve Rus piyadesi de taarruzla Osmanlı siperlerini ele geçirdi. Osmanlı birliği 700-800 kayıp vererek düzensiz bir şekilde Maçin'e çekildi.[6]

Ana ordunun başındaki Sadrazam Koca Yusuf Paşa ordunun tamamen dağılmasını engellemek için 12 Temmuz'da Hırsova'ya çekildi.[7]

Muharebe sonrası

Nizâm-ı Cedîd Ordusu askeri

Hırsova'da Koca Yusuf Paşa Anadolu’dan gelecek takviye kuvvetle yeniden Maçin'e taarruz kararı aldı ve bu doğrultuda Rumeli Beylerbeyi Mustafa Paşa’nın birliklerini 16 Temmuz'de ileri sevkettiği gibi, Tuna Kaptanı Ahmed Paşa ince donanmayla İbrail’e demir attı. Ordunun aslî kısmı ise 24 Temmuz’da Maçin önlerine geldi ve Rus komutan Repnin'e "Osmanlı ordusunun sayıca kalabalık olduğunu" ifadeyle, ateşkes teklif eden bir mektup gönderdi.[8] Buna mukabil, Rus komutan da müzakarelere başlanması için; (I) Küçük Kaynarca Antlaşması ve sonrasında imzalanan tüm antlaşmaların geçerliliğinin kabulü, (II) (Rus işgalindeki) Eflak ve Boğdan'ın belli şartlar altında Osmanlı İmparatorluğu'na terki ve (III) Turla nehrinin Osmanlı-Rus sınırı olarak belirlenmesi koşullarını öne sürdü.[9] 11 Ağustos'ta Osmanlı ordusunun yaptığı meşveretin sonucunda, Rusların teklifinin kabul edilmesi görüşü bir mazhar ile (savaşın devamını isteyen) III. Selim'e gönderildi. Ağustos ayında III. Selim mütareke imzalanmasına onay verdi ve 11 Ağustos 1791'de taraflar arasında sekiz ay süreli Kalas Mütarekesi imzalandı.

Osmanlı ordusunun kritik önemdeki Maçin Muharebesinde yenilgiye uğraması ve aslî ordunun sayısal üstünlüğüne karşı muharebe sonrasında karşı taarruza geçmekten imtina etmesi 1789 yılında tahta çıkan III. Selim'in 1792 yılında Rusya İmparatorluğu'yla savaş haline son veren Yaş Antlaşması'nın imzalanmasından sonra 1793'ten itibaren Nizâm-ı Cedîd Ordusu'nun kuruluş sürecine hız verdi.[10]

Kaynakça

Özel
  1. ^ a b c d "Сражение при Мачине (современный Мэчин, Măcin, Maçin) 28 июня 1791 г". 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2022. 
  2. ^ a b c d Bodart 1908, s. 268.
  3. ^ a b Петров А. Н. Вторая турецкая война в царствование императрицы Екатерины II. 1787-1791 гг. Т. II. СПб. 1880. С. 223
  4. ^ Петров А. Н. Вторая турецкая война в царствование императрицы Екатерины II. 1787-1791 гг. Т. II. СПб. 1880. С. 224
  5. ^ "Sadrazam Koca Yusuf Paşa’nın 1791 Seferi Yazışmalarına Dair Bir Defter", Alper Başer, Karadeniz Araştırmaları, sy.48 (Kış 2015), s.85
  6. ^ "Enverî Tarihi, Üçüncü Cilt (Metin ve Değerlendirme)", Ümmügülsüm Filiz Bayram, İstanbul Üniversitesi, İstanbul (2014), s.841-842
  7. ^ "Sadrazam Yusuf Paşa'nın Hırsova muhafızı Ahmed Paşa’ya mektubu/9 Temmuz 1791", Başbakanlık Osmanlı Arşivi, MKT.d. 1026, v.8
  8. ^ "Enverî Tarihi, Üçüncü Cilt (Metin ve Değerlendirme)", Ümmügülsüm Filiz Bayram, İstanbul Üniversitesi, İstanbul (2014), s.847-848
  9. ^ "Osmanlı Tarihinde bir Ordu Boykotu: Maçin Bozgunu (1791) Akabinde Yaşanan Tartışmalar", Aysel Yıldız, Cihannüma - Tarih ve Coğrafya Araştırmaları Dergisi, Sy. II/2 (2016), s.144
  10. ^ "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.17, s. 93
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus Çarlığı arasında 1787-1792 yılları arasında yapılmış savaş

1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı; Osmanlı Devleti'nin 1774 yılında imzalamış olduğu Küçük Kaynarca Antlaşması'yla kaybettiği toprakları, özellikle de Kırım'ı Ruslardan geri almak amacıyla başlattığı bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında 1806-1812 yılları arasında yapılmış savaş

1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında birçok cephede yapılmış savaştır. Napolyon Bonapart'ın önderliğindeki Fransa'nın Avrupa'da başlattığı savaşların arka planında yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Koca Yusuf Paşa</span> 153. Osmanlı sadrazamı

Koca Yusuf Paşa, Osmanlı Devleti hizmetinde I. Abdülhamid ve III. Selim saltanatları sırasında 25 Ocak 1786 - 28 Mayıs 1789 ve 12 Şubat 1791 - 4 Mayıs 1792 dönemlerinde iki kez sadrazamlık yapmış Gürcü asıllı bir devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Özi Kuşatması (1737)</span> Osmanlı-Rus-Avusturya Savaşı sırasında bir kuşatma

1737 Özi Kalesi Kuşatması, Mareşal Burkhard Christoph von Münnich yönetimindeki Rus Ordusu ile kaledeki Hatibzade Yahya Paşa komutasındaki Osmanlı garnizonu arasında Özi şehri yakınındaki kalede gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Stavuçani Muharebesi</span>

Stavuchany Muharebesi, 17 Ağustos 1739'da Osmanlı Devleti ve Rusya arasında yapılmış ve Rus İmparatorluğunun zaferi ile sonuçlanan muharebenin adıdır.

Özi Kalesi Kuşatması, 1737 yılı Temmuz ayında kaybedilen Özi Kalesini geri almak için Osmanlı İmparatorluğu, Kırım Hanlığı ordusu ile birlikte gerçekleştirdiği kuşatmadır.

<span class="mw-page-title-main">Şebeş Muharebesi</span> 1787-1791 yılları arasında Avusturya-Osmanlı Savaşı sırasında kazara gerçekleşen savaş

Şebeş Muharebesi, Romanya'nın Karansebeş bölgesinde Osmanlı İmparatorluğu ve Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu'na bağlı Avusturya Arşidüklüğü arasında yapılan bir muharebe olup, muharebe Osmanlı zaferi ile sonuçlanmıştır. Ancak Osmanlı kaynakları ve Avusturya kaynakları değişik olaylara önem vermekte ve bu anlatımların hangisinin gerçeği tam yansıttığı hususunda sorunlarla karşılaşılmaktadır. Özellikle Avusturyalılar tarafından yazılan Almanca mevcut kaynaklar savaştan uzun bir süre sonra yazılmıştır ve kendi tarafını hiç iyi göstermeyen gerçekler anlatmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Boze Muharebesi</span> 1789da Osmanlı yenilgisi ile sonuçlanan Osmanlı - Rus Savaşı

Boze Muharebesi ya da Rymnik (Rimnik) Muharebesi, 22 Eylül 1789'da Osmanlı ordusu ile Rus ve Avusturya orduları arasında yapılan ve ağır Osmanlı yenilgisi ile sonuçlanan bir muharebedir. Bu muharebe neticesi kuşatma altındaki İzmail, Akkerman ve Bender kalelerinin Rusların eline geçmesi, kuşatma altındaki Belgrad'ın Avusturya eline geçmesi iyice kolaylaştı. Savaşın yapıldığı Râmnicu Sărat Romanya'da bulan bir yerdir, bu bölge günümüzde Buzău (Boze) yönetim birimine bağlıdır. Bu bölgede Râmnicu Sărat nehri diğer adıyla Rimnik nehri olarak bilinen ve Siret Nehri'nin bir kolu olan nehir bulunmaktadır. Yine Siret'in bir kolu olan Buzau Nehri bu yakınlardan geçmekte ve Siret Nehri ile birleşmektedir. Bu sebeple bu muharebe Ramnicu Sarat şehri yakınlarında Ramnicu Sarat Nehri ve yakınlarında bulunan Boze Nehrinde yapıldığından Türk kaynakları bu muharebeyi Boze Muharebesi, yabancı kaynaklar ise Rymnik (Rimnik) Muharebesi olarak adlandırmaktadır. Bununla birlikte çeşitli yabancı kaynaklar, bu savaşın komutanı olarak yanlışlıkla Koca Yusuf Paşa'yı gösterirler oysaki Koca Yusuf Paşa Osmanlı kaynaklarına göre başarısızlıkları nedeniyle 1789 Mayıs ayında veziriazamlık görevinden alınıp, haziran 1789'da bu görev Cenaze Hasan Paşa'ya verildiğinden; bu muharebe de Osmanlı Veziriazamı komutasındaki bir ordu ile yapıldığından, bu muharebede Osmanlı Ordusunun komutanı Cenaze Hasan Paşa'dır. Hasan Paşa'ya bağlı Osmanlı süvari kuvvetlerinin komutanı ise Kemankeş Mustafa Paşa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Muhadiye Muharebesi</span>

Muhadiye Boğazı Muharebesi, 1787-1791 Osmanlı-Avusturya Savaşı sırasında yapılan ve Osmanlıların zaferi ile sonuçlanan muharebenin adıdır. Muhadiye, Romanya'da Caraş-Severin ili'nde şimdi adı "Mehadia" olan şehrin adıdır.

Rusçuk Muharebesi, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Silistre Kuşatması (1773)</span>

Silistre Kuşatması ya da Silistre Muharebesi, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Yergöğü Muharebesi (1771)</span>

Yergöğü Muharebesi, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Yanıkkale Kuşatması (1594)</span>

Yanıkkale Kuşatması ya da Györ Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">İbrail Kuşatması (1828)</span>

İbrail Kuşatması, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

Şumnu Kuşatması, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Köprü Faciası</span>

Köprü Faciası, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı sırasındaki Osmanlı-Eflak mücadelesinde evre.

<span class="mw-page-title-main">Külefçe Muharebesi</span>

Külefçe Muharebesi, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Kurttepe Muharebesi</span>

Kurttepe Muharebesi, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Silistre Kuşatması (1828)</span>

Silistre Kuşatması, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Obileşti Muharebesi</span>

Obileşti Muharebesi, 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.