İçeriğe atla

Ma'mûretü'l-Azîz Vilayeti

ولايت معمورة العزيز‎
Vilayet-i Ma‘mûretü'l-Azîz
Osmanlı İmparatorluğu Vilayeti

1879–1922
Ma‘mûretü'l-Azîz Vilayeti harita üzerinde
Ma‘mûretü'l-Azîz Vilayeti harita üzerinde
Ma‘mûretü'l-Azîz Vilayeti (1900)
MerkezElazığ[1]
Tarih
 - Kuruluş 1879
 - Kaldırılış 1922
Nüfus
 - Müslüman, 1914[2]446.379 
 - Yunan, 1914[2]971 
 - Ermeni, 1914[2]79.821 
Ma‘mûretü'l-Azîz'in haritası (1892)

Ma'mûretü'l-Azîz Vilayeti,[3] veya Harput Vilayeti, 1864 yılında Teşkil-i Vilayet Nizamnamesi uyarınca kurulan Osmanlı İmparatorluğu vilayetidir.

1879 yılında Erzurum Vilayeti'nden ayrılan Dersim Vilayeti 1886 yılında bu vilayete dâhil edildi.

Sancakları

Osmanlı alfabesiyle yazılmış Ma‘mûretü'l-Azîz Vilayetin 1907 haritası

1909'da Ma'mûretü'l-Azîz'in sancakları, kazaları ve nahiyeleri:

Ma'mûretü'l-Azîz Sancağı
KazaNahiye
Ma‘mûretü'l-Azîz
Arapgir
Eğin
Harput
Keban Madeni
Pütürge
Dersim Sancağı
KazaNahiye
Hozat (Merkez)
Çarsancak
Çemişgezek
Kızılkilise
Mazgirt
Ovacık
Malatya Sancağı
KazaNahiye
Malatya
Akçadağ
Behisni
Hısn-ı Mansur
Kâhta

Nüfus

Ma'mûretü'l-Azîz Vilayeti 1914 nüfusu[4]
KazaMüslümanOrtodoks RumErmeniKatolik ErmeniProtestanToplam
Ma'mûretü'l-Azîz56.3652323.7251.3234.00086.162
Harput22.541-7.5191251,52832.519
Eğin32.6106369.3731250343.170
Arapkir24.19419.20422166634.286
Kebanmadeni23.94437320-5724.358
Pötürge34.165-679--35.622
Ma'mûretü'l-Azîz Sancağı193,81969750,8201.6816,754256,117
Malatya57.726-7.06076439066.143
Besni42.282-1.550420-44.252
Hısnımansur34.154-2.18975444137.949
Kâhta16.434-7437-17.238
Akçadağ35.987-341125-36.453
Malatya Sancağı186,583-11,8832.070831202,035
Dersim11.874-1,151--13,025
Çemişgezek16.1812673.772-21520.435
Çarsancak12.157-6.862-24319.262
Ovacık4.165-10--4.175
Nazimiye7.276789--7.372
Mazgirt14.323-1.483--15.806
Dersim Sancağı65,97627413.367-45880,075
Ma'mûretü'l-Azîz Vilayeti446.37997176.0703.7518.043538.227

Kaynakça

  1. ^ Google Kitaplar'da Geographical Dictionary of the World, s. 1104,
  2. ^ a b c "1914 Census Statistics" (PDF). Turkish General Staff. ss. 605-606. 7 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2011. 
  3. ^ Vilayet of Ma'muretül'aziz, Redhouse Yeni Türkçe-İngilizce Sözlük, On İkinci Basım, Redhouse Yayınevi, 1991, ISBN 975-413-022-1, p. 729, Ma'mûretü'l-Azîz, Ma'muretül Aziz veya Mamûretü'l-Azîz (Osmanlıca: ولايت معمورة العزيز‎Vilâyet-i Ma'muretül'azizor ‎معمورة العزيز ولايتىMa'muretül'aziz Vilâyeti, Ma'muretül'aziz Vilâyeti Salnamesi 5 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 1894, Ma'muretül'aziz Vilâyeti Salnamesi 26 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ma'muretül'aziz Vilâyet matbaası, [Elazığ], 1312 [1894]. in the website of Hathi Trust Digital Libray.
  4. ^ Karpat, Kemal (1985). Ottoman Population, 1830-1914: Demographic and Social Characteristics. University of Wisconsin Press. s. 182. ISBN 9780299091606. 14 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2013. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ünye</span> Ordunun ilçesi

Ünye, Ordu iline bağlı bir ilçedir. Ordu'nun merkez ilçesi Altınordu'dan sonra en büyük ilçesidir. Ünye, Osmanlı Döneminde birçok kadı'nın doğum yeri olması sebebiyle "Kadılar Şehri" olarak da anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yolgeçen, Arhavi</span> Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köy

Yolgeçen, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köy.

<span class="mw-page-title-main">Dülgerli, Arhavi</span> Artvin köyü

Dülgerli, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Soğucak, Arhavi</span>

Soğucak, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Zeytincik, Yusufeli</span> Türkiye, Artvinde bir köy

Zeytincik, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Handağı</span>

Handağı, Rize ilinin Pazar ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Adana Vilayeti</span>

Adana Vilayeti, Osmanlı Devleti vilayetidir. 1869 yılında kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Vilayeti</span> Osmanlı vilayeti

Ankara Vilayeti, Osmanlı Devletinin bir vilayetidir.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon Vilayeti</span> Osmanlıda bir vilayet

Trabzon Vilayeti, Osmanlı Devleti'nde, 19. yüzyılın ikinci yarısında girişilen idari reformlar sonucunda kurulan vilayetlerden biridir. 1867 yılında Trabzon Eyaleti'nin kaldırılmasıyla kurulmuştur. İdari merkezi Trabzon olan vilayet, Alaçam'dan Çürüksu'ya kadar Karadeniz kıyı şeridi boyunca uzanıyordu. Dört sancaktan oluşuyordu ve Gümüşhane sancağı dışındaki üç sancağın Karadeniz'e kıyısı bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Sivas Vilayeti</span>

Sivas Vilayeti, 1867-1922 yılları arası varlığını sürdürmüş olan Osmanlı Devleti vilayetidir.

<span class="mw-page-title-main">Diyarbekir Vilayeti</span> Osmanlı İmparatorluğunun birinci düzey idari bölümü

Diyarbekir Vilayeti, 1867 yılında kurulan Osmanlı Devleti vilayeti. Vilayetin merkezi Diyarbekirdir.

<span class="mw-page-title-main">Bitlis Vilayeti</span> Osmanlı İmparatorluğunun birinci düzey idari bölümü

Bitlis Vilayeti, 1875 yılında kurulan Osmanlı Devleti vilayeti. Vilayetin merkezi Bitlis'tir.

<span class="mw-page-title-main">Deyr-i Zor Vilayeti</span> Osmanlı İmparatorluğu sancağı

Deyr-i Zor Vilayeti asıl adı Deyr-i-Zor sancağı 1857 yılında kurulmuş Osmanlı Devleti vilayeti. Vilayet merkezi Deyrizor'dur. Deyr-i Zor Vilayeti 1857 yılında Bağdat Eyaletinden ayrılarak kurulmuş sancaktır.

<span class="mw-page-title-main">Lazistan Sancağı</span>

Lazistan Sancağı, Osmanlı Devleti'nde önce Trabzon Eyaletine, sonra Trabzon Vilayeti'ne bağlı idari birimlerden biridir. 1920 yılında ise bağımsız hale getirilmiştir. Sancağın idari merkezi önce Batum, 1878 yılında Batum Rusya'ya geçtikten sonra Rize kenti idi.

<span class="mw-page-title-main">Hüdâvendigâr Vilayeti</span>

Hüdavendigâr Vilâyeti ya da Bursa Vilayeti, 1867 yılında kurulan Osmanlı vilâyeti.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Vilayeti</span>

İstanbul Vilayeti ya da Konstantiniyye Vilayeti, 1864'te İstanbul Eyaleti'nin kaldırılmasından sonra kurulan bir Osmanlı vilayetidir. Vilayetin sınırları bugünkü gibidir.

<span class="mw-page-title-main">Erzurum Vilayeti</span>

Erzurum Vilayeti, bir Osmanlı vilayetidir.

<span class="mw-page-title-main">Van Vilayeti</span>

Van Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu'nun 1875 yılında kurulan vilayeti. 20. yüzyılın başlarında 400.000 kadar nüfusu olan vilayetin yüzölçümü yaklaşık 39.000 km2 idi.

<span class="mw-page-title-main">Edirne (eyalet)</span> Osmanlı İmparatorluğunun eyaletlerindan biri

Edirne Eyaleti veya Çirmen Eyaleti, Osmanlı İmparatorluğu'nun eyaletlerindan biriydi. 1826 yılında Rumeli ve Silistre eyaletlerinden alınan topraklar ile kurulmuş olup 1865'teki idari reformdan sonra vilayet haline gelen ilk Osmanlı vilayetlerinden biri oldu ve 1867'de Edirne Vilayeti olarak yeniden düzenlendi. Eyaletin merkezi Edirne idi taşınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Maraş Sancağı</span>

Maraş Sancağı ya da önceki adıyla Ablistan Sancağı, Osmanlı'nın Halep Vilayeti'nin kuzeyinde yer alan bir sancağıydı. Sınırları güneyde Ayıntab Sancağı, kuzeyde Sivas, doğuda Ma‘mûretü'l-Azîz Vilayeti ve batıda Adana Vilayeti arasında uzanıyordu. Sancağın merkezi Maraş'tı. 1914'te sancağın toplam nüfusu 187.899 idi.