İçeriğe atla

MS 0302+17

MS 0302+17 Süperkümesi
Gözlem verisi (Dönem J2000)
TakımyıldızKoç
Sağ açıklık (α)03sa 05d 25,8s[1]
Dik açıklık (δ)+17° 17′ 54″[1]
Özellikler
Kırmızıya kayma (z)0,42[1]
Uzaklık4,485 Gly (1,38 Gpc)
Katalog belirtmeleri
MS 0302+17

MS 0302+17, Koç takımyıldızında yaklaşık olarak 4,485 Gly (1,38 Gpc) uzaklıkta bulunan bir gökada süperkümesidir. Bu mesafe, comoving uzaklık olarak 5,338 milyar ışık yılına eşdeğerdir. Boyutları ise yaklaşık 6 milyon parsektir.[1][2]

Genel bakış

MS 0302+17, üç devasa gökada kümesini barındırır. Bunlardan ilki CL 0303+1706 olarak bilinen küme, Alan Bressler ve Jim Gunn tarafından geleneksel bir optik teleskop kullanılarak keşfedilmiştir. Süperkümenin doğu kenarında yer alan bu küme, önemli sayıda kırmızımsı gökada yoğunluğundan oluşur. Einstein X-ışını Gözlemevi ile yapılan gözlemler, gözlem alanının kuzey kenarı yakınlarında yer alan iki başka kümenin, MS 0302+1659 ve MS 0302+1717'nin varlığını ortaya çıkardı. MS ön eki, X-ışını gözlemlerinin Einstein Orta Hassasiyet Araştırması'nın (Einstein Medium Sensitivity Survey) bir parçası olması nedeniyle Orta Hassasiyet anlamına gelen İngilizceden "Medium Sensitivity" ifadesinden türetilmiştir.[1][3] Bu gözlemin ilginç bir yönü de, MS0302+1659'un parlak merkezi gökadalarının yakınında bulunan, süperkümenin kütleçekimsel merceklenme olgusu ile uzak gökadaların görüntülerinin güçlendirildiği bir çift dev yaydır.[3]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e Dantel-Fort, M.; Cuillandre, J.-C.; Fort, B.; Mellier, Y.; Gavazzi, R. (20 Ocak 2004). "Mass and Light in the Supercluster of galaxies : MS0302+17". Astronomy & Astrophysics (İngilizce). 422 (2). ss. 407-422. arXiv:astro-ph/0401403 $2. Bibcode:2004A&A...422..407G. doi:10.1051/0004-6361:20047109. 
  2. ^ Schneider, Peter; Kochanek, Christopher; Wambsganss, Joachim (2006). Gravitational Lensing: Strong, Weak and Micro: Saas-Fee Advanced Course 33. Springer Science & Business Media. s. 335. ISBN 978-3-540-30310-7. 
  3. ^ a b Fabricant, Daniel G.; Bautz, Marshall W.; McClintock, Jeffrey E. (1 Ocak 1994). "Galaxy evolution in distant, x-ray selected clusters of galaxies, 2: CL 0303+1658 and CL 0303+1717". The Astronomical Journal. Cilt 107. ss. 8-23. Bibcode:1994AJ....107....8F. doi:10.1086/116831. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Biçimsel galaksi sınıflaması</span> gökadaların görünüşlerine göre gruplara ayırdığı bir sınıflandırma sistemidir

Biçimsel galaksi sınıflandırması, astronomların gökadaları görünüşlerine göre gruplara ayırdıkları bir sınıflandırma sistemidir. Gökadaları görünüşlerine göre sınıflandırmak için kullanılan birkaç şema bulunmaktadır. Bunların en bilineni Edwin Hubble tarafından tasarlanan ve Gérard de Vaucouleurs ile Allan Sandage tarafından genişletilen Hubble düzenidir. Gökada sınıflandırması ve morfolojisi artık büyük ölçüde hesaplama yöntemleri ve fiziksel morfoloji kullanılarak yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Başak Süperkümesi</span>

Başak Süperkümesi veya Yerel Süperküme, Samanyolu ve Andromeda gökadaları ile diğerlerini de içeren Başak Kümesi ve Yerel Grup'u barındıran süperkümedir. Çapı yaklaşık 33 megaparsek olan bu süperkümede en az 100 adet gökada grubu ve kümesi bulunmaktadır. Gözlemlenebilir evrendeki yaklaşık 10 milyon süperkümeden biri olan Başak Süperkümesi, Balıklar-Balina Süperküme Kompleksi adı verilen bir gökada iplikçiği içinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 4631</span>

NGC 4631, Av köpekleri takımyıldızında yaklaşık olarak 38,81 MIy (11,9 Mpc) uzaklıkta bulunan ve kenardan görünen bir çubuklu sarmal gökadadır. William Herschel tarafından 20 Mart 1787 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve yakınındaki NGC 4627 ile birlikte "çift ve çoklu gökadalar" kategorisi altında "çekilen ve düşen gökadalar" olarak Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Gökada, hafifçe bozulmuş şeklinin balinayı andırması nedeniyle Balina Gökadası olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Süperküme</span>

Süperkümeler küçük gökada kümelerinden ve gökada gruplarından oluşan büyük kümeler olup Evren'de şimdilik gözlemlenebilen en büyük yapı birimleridir. Süperkümelerin varlığı gökadaların Evren'de tek biçimli dağılmamış olduğunu gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Saç Kümesi</span>

Saç Kümesi, 1.000'in üzerinde tanımlanmış gökada içeren büyük bir gökada kümesidir. Aslan kümesi ile birlikte Saç Süperkümesi'ni oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Kahraman-Balıklar Süperkümesi</span>

Kahraman-Balıklar Süperkümesi evrenin bilinen en büyük yapıları arasında yer alır. Yaklaşık 300 milyon ışık yılı uzunluğunda, yoğun bir gökada duvarıdır. Kahraman-Balıklar Süperkümesi yalnızca gökteki en belirgin süperküme olmakla kalmaz, aynı zamanda gökteki en belirgin boşluğun da yanında durur. Boğa boşluğu, sınırları her iki kenarında yer alan gökada duvarlarıyla belirlenmiş büyük, dairesel bir boşluktur. Boşluğun çapı yaklaşık 100 milyon ışık yılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Shapley Süperkümesi</span>

Shapley Süperkümesi, yakın evrenimizde kütleçekimsel olarak etkileşen bir birlik oluşturan ve böylece evrenle birlikte genişlemek yerine kendisini bir araya getiren büyük bir gökadalar konsantrasyonudur. 1989'da keşfedilmesine rağmen, 1930'larda gökyüzünün bu bölgesinde gökada fazlalığını ilk ilan eden Harlow Shapley'in adı verilmiştir. Shapley Süperkümesi büyük bir süperkümedir ve üzerinde birçok araştırma yapılmıştır. Bilinen en büyük süperküme olmasa da en yoğunlardan biri olduğu kesindir. Erboğa akımyıldızında yer alan süperkümenin, biri 500 milyon ışık yılı ve daha büyüğü 650 milyon ışık yılı uzaklıkta olmak üzere, iki ana toplanma bölgesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 7252</span>

NGC 7252, Kova takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 199,6 MIy (61,2 Mpc)uzaklıkta bulunan bir çubuksuz merceksi gökadadır. William Herschel tarafından 26 Ekim 1785 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 226 olarak "Biçimsiz sarmal kollara sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. NGC 7252, milyarlarca yıl önce başlayan iki gökada arasındaki etkileşimin sonucu olan tuhaf bir gökadadır. Atom çekirdeği yörüngesinde dönen bir elektronun diyagramına benzeyen görünümünden dolayı "Atoms For Peace Galaxy" olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Merceksi galaksi</span>

Merceksi gökada, biçimsel gökada sınıflandırma şemalarında eliptik (E) ve sarmal gökada (S) arasında yer alan bir gökada türüdür. Büyük ölçekli bir disk içermesine karşın, büyük ölçekli sarmal kollara sahip değildir. Merceksi gökadalar, yıldızlararası maddelerinin çoğunu tüketmiş veya kaybetmiş ve bu nedenle devam eden çok az yıldız oluşumuna sahip disk gökadalarıdır. Buna rağmen, disklerinde önemli miktarda toz barındırabilirler. Sonuç olarak, tıpkı eliptik gökadalar gibi çoğunlukla yaşlı yıldızlardan oluşurlar. Merceksi ve eliptik gökadalar morfolojik farklılıklarına rağmen spektral özellikler ve ölçekleme ilişkileri gibi ortak bazı özellikleri paylaşırlar. Her ikisi de, en azından evrenin yerel kısmında, pasif olarak evrimleşen erken tip gökadalar olarak kabul edilebilir. "E" gökadaları ile "S0" gökadalarını morfolojik olarak birbirine bağlayan, orta ölçekli disklere sahip "ES" gökadalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Messier 49</span> galaksi

Messier 49 (ayrıca M 49 veya NGC 4472 olarak da bilinir) Başak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 58,7 MIy (18 Mpc)uzaklıkta bulunan bir eliptik gökadadır. Charles Messier tarafından 19 Şubat 1771 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 134 olarak "Yakınlarında parçalar olan gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Haziran 1969'da gökada içerisinde bugüne kadar teyit edilmiş tek süpernova SN 1969Q gözlenmiştir. Gökadanın çekirdeği, kütlesi 5,65 × 108 M olan bir süper kütleli kara delik bulunduğunu gösteren X-ışınları yayar.

<span class="mw-page-title-main">NGC 2782</span> galaksi

NGC 2782, Vaşak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 122,96 MIy (37,7 Mpc)uzaklıkta bulunan bir ara sarmal gökadadır. William Herschel tarafından 18 Mart 1787 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 215 olarak "Bitişik düğümlere sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. NGC 2782, büyük bir sarmal gökada ile çok daha küçük bir gökadanın çarpışması sonucu oluşmuş; aktif bir çekirdeğe sahip, yıldız patlama (starburst) ve tip 1 Seyfert gökadasıdır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 7552</span> galaksi

NGC 7552, Turna takımyıldızında yaklaşık olarak 60,99 MIy (18,7 Mpc) uzaklıkta bulunan bir çubuklu sarmal gökadadır. Görünür boyutları göz önüne alındığında genişliği yaklaşık 75.000 ışık yılıdır. Diğer üç sarmal gökada NGC 7582, NGC 7590 ve NGC 7599 ile birlikte Turna Dörtlüsü gökada grubunu oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">IC 298</span> Balina takımyıldızı bölgesindeki çift halkalı gökada

IC 298, Balina takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 420,74 MIy (129 Mpc)uzaklıkta bulunan ve etkileşim halindeki bir çift halkalı gökadadır. Stéphane Javelle tarafından 29 Aralık 1893 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 147 olarak "Halkalarla bağlı gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 4861</span> galaksi

NGC 4861, Av Köpekleri takımyıldızında yaklaşık olarak 48,27 MIy (14,8 Mpc) uzaklıkta bulunan bir çubuklu sarmal gökadadır. William Herschel tarafından 1 Mayıs 1785 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve "Düzensiz yığınlara sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Çekici</span> Samanyolu Gökadası ile karşısındaki öteki gökadaları çeken çok büyük bir kütledir

Büyük Çekici, galaksilerarası uzayda yer alan bir kütle çekim bölgesi ve Samanyolu gökadası da dahil olmak üzere yaklaşık 100.000 gökadayı içeren Laniakea Süperkümesi'nin görünürdeki merkezi kütle çekim noktasıdır.

<span class="mw-page-title-main">IC 2006</span> Eliptik gökada

IC 2006, Irmak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 58,38 MIy (17,9 Mpc) uzaklıkta bulunan bir eliptik gökadadır. Lewis A. Swift tarafından 3 Ekim 1897 tarihinde keşfedildi. Ocak kümesi içerisinde yer alır ve 35.000 ışık yılı çapıyla kümenin en küçük gökadalarından birisidir.

<span class="mw-page-title-main">3C 295</span> galaksi

3C 295, Çoban takımyıldızında bulunan dar-çizgili radyo gökada ve aynı zamanda bir kuasardır. 0,464'lük bir kırmızıya kayma ile Dünya'dan yaklaşık 5 milyar ışık yılı uzaklıktadır. 1960'ta keşfedildiği sırada bilinen en uzak nesneydi.

<span class="mw-page-title-main">Galaksi iplikçiği</span> evrendeki büyük boşluklar arasındaki sınırları oluşturan iplik benzeri yapılar

Gökada iplikçikleri kozmolojide kütleçekimsel olarak bağlı olan gökada süperkümelerinin duvarlarından oluşan evrendeki bilinen en büyük yapılardır. Bu devasa iplik benzeri oluşumlar, 80 megaparsek h−1'e ulaşabilir ve büyük boşluklar arasındaki sınırları oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Vaşak Süperkümesi</span> gökada süperkümesi

Vaşak Süperkümesi, aynı adı taşıyan Vaşak takımyıldızı yönünde yer alan bir gökada süperkümesidir.

<span class="mw-page-title-main">Soluk mavi galaksi</span>

Soluk mavi gökada, düşük yüzey parlaklığına sahip, genellikle küçük ve fark edilemeyen bir gökadadır. Soluk olmalarına ilave olarak, çoğu gökadada kırmızı yıldızların çok yaygın olmasına kıyasla, seyrek dağılmış mavi yıldızların dikkat çekici bir fazlalığını gösterirler. Eski fotoğraf plakalarında, belirgin bir yapı veya şekle sahip olmayan soluk, mavimsi lekeler olarak görünürler ve kırmızı ışığa daha duyarlı olan modern dijital kameralarla iyi kaydedilemezler. Şu anda, bir yıldız oluşum patlaması geçiren küçük cüce düzensiz uydu gökadalar olarak yorumlanmaktadırlar.