İçeriğe atla

MP3

MP3 logosu
MP3 örneği

MP3 (okunuşu Türkçe: me-pe-üç veya İngilizce: em-pi-tri, açılımı MPEG-1 Audio Layer III) (Film Uzmanlar Grubu Ses Katmanı 3) olan sıkıştırılmış ses biçimi ve bu biçimde kaydedilen seslere verilen ad. Fraunhofer-Institute tarafından geliştirilmiştir. Sayısal hale getirilmiş sesler üzerinden insan kulağının duyamayacağı titreşimlerin silinmesi yöntemine dayanır.

MP3 kelimesi, MPEG Layer 3'ün kısaltmasından oluşmuştur. (MPEG=Motion Pictures Experts Group). MP3 formatı disk alanından tasarruf sağlanması amacıyla ortaya çıkmıştır. Sıkıştırma algoritmaları geliştirilmeden önce bilgisayarlarda ses örnekleri .wav, .pcm, .voc, .au, .snd gibi biçimlerde saklanırdı ki bu formatlar sesi depolarken insan kulağının işitemeyeceği ses frekanslarını da depolayarak dosyanın şişmesine yol açarlar. Bu biçimlerde CD kalitesinde 3-5 dakikalık bir ses kaydının saklanabilmesi için 50 ila 70 megabayt arasında bir sabit disk alanı gerekmektedir.

Sıkıştırma

MP3, sıkıştırma türü olarak lossy yani "kayıplı" bir başlığı altındadır. Bit aralığına bağlı olarak ses kalitesi değişiklik gösterir. 128 kbit/s ayarındaki bir sıkıştırma ile alandan yaklaşık 1:11 oranında tasarruf edilebilir. oluştururken önemli bir konu da değişken bit aralığı kullanmaktır. Bir mp3 VBR (variable bit rate) adı verilen dinamik sıkıştırma yöntemi ile sıkıştırılırsa, kaybın önemli olmadığı bölümlerde düşük bit sıklığı, önemli olduğu bölümlerde ise yüksek bit sıklığı kullanılır. Bu sayede sıkıştırılmış olan mp3, standart bir sıkıştırma oranıyla işlenmiş parçadan daha az yer kaplar.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ogg</span>

Ogg ya da bir diğer yazılışıyla OGG, Xiph.org Vakfı tarafından geliştirilen açık ve özgür bir çokluortam dosya biçimidir. Yazılım patentlerinin tehdidi altında olmayan bu dosya biçimi, akışkan video için optimize edilmiş yüksek kalitede çokluortam gerçeklemeleri için geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">DivX</span>

DivX, üstün sıkıştırma yöntemi ve kalite kaybını en aza indiren tekniğiyle son yıllarda kullanıcılar arasında olağanüstü rağbet görmüş DivX, Inc. tarafından geliştirilen görüntü sıkıştırma biçimidir. DivX, sayısal videoyu MPEG-4 bölüm 2 "Advanced Simple" profili uyumlu sıkıştırarak görece az görsel kayıpla videonun kompakt bir biçimde saklanabilmesini sağlar. Popülerlik ve yaygınlık nedeniyle, MPEG-4 standardı sadece görüntü kodlamasında kullanılmaktadır; DivX ile kodlanmış görüntü içeren dosyalarda ses kısmı AAC yerine MP3 ya da AC-3 ile kodlanır. Windows ve Macintosh ortamlarında çalışan DivX codec ve uygulaması dışında "DivX" logosu taşıyan oynatıcılar ya da oynatıcı yazılımları DivX yazılımı içermemekte, ancak DivX ile sıkıştırılmış filmleri oynatabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Blu-ray</span>

Blu-ray Disc (BD), genellikle basitçe Blu-ray olarak bilinen, bir sayısal optik disk depolama biçimidir. DVD formatının yerini alması için ve birkaç saatlik yüksek çözünürlüklü ve ultra yüksek çözünürlüklü (2160p) videoyu depolayabilecek şekilde tasarlanmıştır. Uzun metrajlı filmler gibi video materyaller ve PlayStation ve Xbox gibi oyun konsolları için hazırlanan video oyunlarının fiziksel dağıtımları Blu-ray'in ana uygulama alanlarındandır ve ayrıca üzerinde her türlü sayısal veri güvenli bir şekilde saklanabilir. "Blu-ray" adı, diski okumak için kullanılan mavi lazere atıfta bulunur ve bu, bilgilerin DVD'ler için kullanılan daha uzun dalga boylu kırmızı lazerle mümkün olandan daha yüksek bir yoğunlukta saklanmasına olanak tanır.

MPEG tarafından geliştirilen ve geliştirilmesine devam edilen çoklu-iletişim görüntü kodlama standardı. MPEG-4 standardı, şu anda kullanılan MPEG-2 standardına göre daha yüksek sıkıştırma olanakları ve yeni kodlama araçları sunmayı amaçlamaktadır. MPEG-4 sesli ve görsel(İngilizce: Audio Visual, "AV") sayısal verilerin görüntü sıkıştırmasını tanımlayan metotlar bütünüdür. İlk olarak 1998 yılı sonlarında yayınlanmıştır ve ISO/IEC ile MPEG 'in ISO/IEC 14496 standardı olarak üzerinde uzlaştıkları bir grup ses ve görüntü kodlama formatı ile, ilgili teknolojilerin standardizasyonunu ifade eder. Kullanım alanları arasında AV web dosyaları, kompakt disk (CD), ses ve televizyon yayınları sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">WAV</span> Bir ses dosyası uzantısı

WAV, IBM ve Microsoft'un küçük ses kayıtlarını herhangi bir bilgisayarda çalmak için geliştirdiği, sıkıştırma içermeyen bir ses dosyası biçimidir. İngilizcede dalga anlamına gelen Wave kelimesinin ilk üç harfinin alınmasıyla oluşturulmuştur.

JPEG, Joint Photographic Experts Group tarafından standartlaştırılmış bir sayısal görüntü kodlama biçimidir. Bu biçim, 1994 yılında ISO 10918-1 adıyla standartlaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">ATRAC3 plus</span>

ATRAC3 plus, Sony firmasının mp3'e alternatif olarak geliştirdiği bir ses sıkıştırma formatıdır. ATRAC, MiniDisc'lerde kullanılmak üzere Sony tarafından geliştirilmiş bir veri sıkıştırma işlemidir. Yalnızca insan kulağı tarafından algılanabilecek ses bileşenleri kaydedilir; böylece ses verisi daha verimli biçimde kaydedilir. ATRAC3plus, daha hassas bilgiler elde etmek için ses sinyallerini daha uzun süreler analiz eder ve çok çeşitli ses sinyalleri için en iyi veri ayırımını sağlayan bir algoritma kullanır. Sonuçta, orijinal ses kaynağının 1/20'si gibi yüksek sıkıştırma seviyelerinde yüksek kaliteli ses elde edilir.

<span class="mw-page-title-main">Audio Video Interleave</span>

AVI, Audio Video Interleave kısaltmasıdır, Kasım 1992'de Microsoft tarafından tanıtılan Windows için görüntünün bir parçası olan çoklu ortam içerik biçimidir. .avi video ve ses dosyalarını bir arada içeren dosyalara verilen genel addır.

MPEG-1 MPEG grubu tarafından standartları kabul edilmiş ses ve görüntü kodlama biçimidir. MPEG-1 görüntü biçimi VCDler tarafından kullanılır. Görüntü kalitesi VHS kasetlerinin bit oranına yaklaşıktır. MPEG-1 ses katmanı 3 popüler MP3 biçiminin uzun ismidir. Daha ucuz ve güçlü çözücü donanım kartlarının çıkmasıyla MPEG-2 ve MPEG-4 gibi bazı biçimler geliştirildi. Bu yeni biçimler daha karışık ve daha hızlı donanım gerektirmelerine rağmen, daha iyi sıkıştırma ve görüntü kalitesi sağlamaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">FLAC</span> ses kodlama formatı

FLAC dijital sesin kayıpsız olarak sıkıştırılması için kullanılan bir ses kodlama formatıdır ve aynı zamanda referans kod çözümü uygulamasının adıdır. FLAC algoritması ile sıkıştırılmış sayısal ses orijinal boyutunun% 50-60'ına kadar indirgenebilir ve orijinal ses verilerinin özdeş bir kopyasına dek sıkıştırma yapabilir. Örneğin sıkıştırılmamış 1 dakikalık WAV dosyası boyutu yaklaşık 10 MB iken, FLAC dosyası 4,2-6,3 MB arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">TIFF</span> Görüntü dosyası biçimleri serisi

Tagged Image File Format grafik, fotoğraf gibi dosyalar için kullanılan bir biçimdir. Aldus isimli şirket tarafından üretilip 1986 yılında ilk sürümü duyurulmuştur. 1994 yılında Aldus Corp ile Adobe Systems'in birleşmesinden sonra TIFF 6.0 geliştirilmiş ve birçok yeni özellikler eklenmiştir. JPEG ve PNG gibi TIFF de yüksek renk derinliği olan görüntülerde kullanılır. Photoshop, GIMP gibi görüntü işleme programları TIFF biçimini destekler.

Değişken ikil oranı bir iletişim teknolojileri ve bilgisayar terimidir. Ses veya video kaydının değişken sıkıştırma oranı ile yapıldığını ifade eder. Bu sayede yerden tasarruf ederken kalite artırılmış olur.

Çözücü veri ve sinyallerin dijital ortamda sıkıştırılarak kodlanması ve tekrar çözülmesini sağlayan yöntemdir. Herhangi bir video formatından başka bir video formatına dönüştürme işlemine Transcode de denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sayısal ses</span>

Sayısal ses, analog ses verisinin bilgisayarlarda işlenebilmesi için dönüştürülmüş haline denir.

<span class="mw-page-title-main">H.264/MPEG-4 AVC</span>

H.264 bir görüntü sıkıştırma standardıdır ve MPEG-4 Bölüm 10 ya da MPEG-4 AVC in muadilidir. 2008 yılı itibarıyla, ITU-T, Video Coding Experts Group (VCEG), ISO/IEC içindeki Moving Picture Experts Group (MPEG) tarafından oluşturulan Birleşik Video Ekibi tarafından geliştirilen en son blok-yönelimli hareket-kompanzasyonuna dayalı çözücü standardıdır. ITU-T H.264 ve ISO/IEC MPEG-4 Bölüm 10 standartları birlikte sürdürülmektedir, dolayısıyla aynı teknik içeriğe sahiptirler. Standartın ilk nihai taslak metni Mayıs 2003'te tamamlanmıştır.

Dolby Digital, Dolby Laboratuvarları tarafından geliştirilen veri ve ses sıkıştırma teknolojilerinin ismidir. Orijinal ismi, 1994'e kadar Dolby Stereo Digital olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">FLV</span>

FLV ya da tam adıyla Flash Video, Adobe Flash Player'ın öntanımlı video biçimidir. Sadece Macromedia/Adobe ürünlerince değil, pek çok İnternet tarayıcı ve çokluortam oynatıcısı tarafından da desteklenen FLV, günümüzün en yaygın video biçimlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ses Kaydedicisi (Windows)</span> Microsoft tarafından yapılan ve Microsoft Windows ailesinin çoğu sürümünde bulunan ses kayıt programı

Ses kaydedici, Microsoft tarafından yapılan, Microsoft Windows ailesinin çoğu sürümünde bulunan bir ses kayıt programıdır. Windows 10'da, bunun yerine Ses Kayıtı geçti.

Dolby TrueHD, Blu-ray Disc oynatıcılar ve A/V alıcıları gibi ev eğlence cihazlarında kullanılan Dolby Laboratories tarafından geliştirilen kayıpsız, çok kanallı bir ses çözücüdür. DVD-Video formatı için ses standardı olarak kullanılan Dolby Digital (AC-3) surround ses çözücü bileşeninin ardıllarından biridir. Bu uygulamada, Dolby TrueHD, DTS'nin kayıpsız bir çözücü bileşeni olan DTS-HD Master Audio ile rekabet eder.

Bir ses dosyası biçimi olan MP2 MPEG-1 Audio layer II bir dosya uzantısıdır. MP3 ses format teknolojisi çıkışı öncesi kullanılan bir ses dosyası biçimidir.