İçeriğe atla

M81 Grubu

M81 Grubu
Grubun en parlak üyesi sarmal gökada M81
Gözlem verisi (Dönem J2000)
TakımyıldızBüyük Ayı / Zürafa
Sağ açıklık (α)10sa 00d
Dik açıklık (δ)+68° 00′
En parlak üyeM81[1]
Galaksi sayısı34[1]
Katalog belirtmeleri
NGC 3031 Grubu

M81 Grubu, Büyük Ayı takımyıldızı yönünde bulunan, yüksek parlaklıkta bazı gökadalar ve bunlara ek olarak çok iyi bilinen Messier 81 ve Messier 82'yi de içeren gökada grubudur.[1] Grubun merkezi uzaklığı yaklaşık olarak 3,6 mega parsek olarak hesaplanır ve Yerel Grub'a yakındır.[1] Grubun yaklaşık toplam kütlesi (1,03 ± 0,17)×1012M☉ olarak tahmin edilir.[2] M81 Grubu, Yerel Grup ve diğer yakın gruplarla birlikte Başak süperkümesi (yani Yerel süperküme) içinde yer alır.[3]

Üyeler

M81 grubunun haritası

Aşağıdaki tabloda, I. D. Karachentsev tarafından M81 Grubu ile ilişkili olarak tanımlanan gökadalar listelenmiştir.[1]

M81 Grubu üyeleri
Adı Türü![4] style="background:#efefef;" | S.A. (J2000)![4] style="background:#efefef;" | D.A. (J2000)![4] style="background:#efefef;" | Kırmızıya kayma
(km/sn)![4] style="background:#efefef;" | Görünür parlaklık[4]
Arp Loop 09sa 57d 32,6s+69° 17′ 00″ 99 16,1
DDO 78 Im 10sa 26d 27,4s+67° 39′ 16″ 55 ± 10 15,8
F8D1 dE 09sa 44d 47,1s+67° 26′ 19″ 13,9
FM1 dSph 09sa 45d 10,0s+68° 45′ 54″ 17.5
HIJASS J1021+6842 10sa 21d 00,0s+68° 42′ 00″ 46 20
HS 117 I 10sa 21d 25,2s+71° 06′ 51″ -37 16,5
Holmberg I IAB(s)m 09sa 40d 32,3s+71° 10′ 56″ 139 ± 0 13,0
Holmberg II Im 08sa 19d 05,0s+70° 43′ 12″ 142 ± 1 11,1
Holmberg IXIm 09sa 57d 32,0s+69° 02′ 45″ 46 ± 6 14,3
IC 2574SAB(s)m 10sa 28d 23,5s+68° 24′ 44″ 57 ± 2 13,2
IKN 10sa 08d 05,9s+68° 23′ 57″ 17,0
KKH 57 dSph 10sa 00d 16,0s+63° 11′ 06″ 18,5
Messier 81 SA(s)ab 09sa 55d 33,2s+69° 03′ 55″ -34 ± 4 6,94
Messier 81 Cüce A I 08sa 23d 56,0s+71° 01′ 45″ 113 ± 0 16,5
Messier 82I0 09sa 55d 52s+69° 40′ 47″ 203 ± 4 9,3
NGC 2366IB(s)m 07sa 28d 54,7s+69° 12′ 57″ 80 ± 1 11,4
NGC 2403SAB(s)cd 07sa 36d 51,4s+65° 36′ 09″ 131 ± 3 8,9
NGC 2976SAc pec 09sa 47d 15,5s+67° 54′ 59″ 3 ± 5 10,8
NGC 3077I0 pec 10sa 03d 19,1s+68° 44′ 02″ 14 ± 4 10,6
NGC 3738Irr 11sa 35d 49s+54° 31′ 26″ 229 ± 4 12,13
NGC 4236SB(s)dm 12sa 16d 42s+69° 27′ 45″ 0 ± 4 10,1
NGC 4605SB(s)c 12sa 39d 59s+61° 36′ 33″ 143 ± 5 10,1
NGC 5204SA(s)m 13sa 29d 37s+58° 25′ 07″ 201 ± 1 11,73
PGC 28529 Im 09sa 53d 48,5s+68° 58′ 08″ -40 17,1
PGC 28731 dE 09sa 57d 03,1s+68° 35′ 31″ -135 ± 30 15,6
PGC 29231 dE 10sa 04d 41,1s+68° 15′ 22″ 16,7
PGC 31286 dSph 10sa 34d 29,8s+66° 00′ 30″ 16,7
PGC 32667 Im 10sa 52d 57,1s+69° 32′ 58″ 116 ± 1 14,9
UGC 4459 Im 08sa 34d 07,2s+66° 10′ 54″ 20 ± 0 14,5
UGC 4483 08sa 37d 03,0s+69° 46′ 31″ 156 ± 0 15,1
UGC 5428 Im 10sa 05d 06,4s+66° 33′ 32″ -129 ± 0 18
UGC 5442 Im 10sa 07d 01,9s+67° 49′ 39″ -18 ± 14 18
UGC 569213.5 10sa 30d 35,0s+70° 37′ 07,2″ 56 ± 3 13,5
UGC 6456 Pec 11sa 27d 59,9s+78° 59′ 39″ -103 ± 0 14,5
UGC 7242 Scd 12sa 14d 08,4s+66° 05′ 41″ 68 ± 2 14,6
UGC 8201 Im 13sa 06d 24,9s+67° 42′ 25″ 31 ± 0 12,8
UGCA 133 Im 07sa 34d 11,4s+66° 53′ 10″ 15,6

Grup içindeki etkileşimler

Messier 81, Messier 82 ve NGC 3077 çok kuvvetli bir şekilde birbirlerini etkiliyorlar.[5] Kütleçekimsel etkileşimler bu üç gökadanın bir miktar hidrojen gazını ayrıştırdı ve grup içinde ipliksi gaz yapılarının oluşmasını sağladı.[5] Üstelik bu etkileşimler, Messier 82 ve NGC 3077'in merkezlerinde bu gökadaları kuvvetli starburst olayına götüren yıldızlararası gaz'ı oluşturdu.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e I. D. Karachentsev (2005). "The Local Group and Other Neighboring Galaxy Groups". Astronomical Journal. Cilt 129. ss. 178-188. doi:10.1086/426368. 21 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2009. 
  2. ^ Karachentsev, I. D.; Kashibadze, O. G. (2006). "Masses of the local group and of the M81 group estimated from distortions in the local velocity field". Astrophysics. 49 (1). ss. 3-18. doi:10.1007/s10511-006-0002-6. 
  3. ^ R. B. Tully (1982). "The Local Supercluster". Astrophysical Journal. Cilt 257. ss. 389-422. doi:10.1086/159999. 30 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2009. 
  4. ^ a b c d e "NASA/IPAC Extragalactic Database". Çeşitli gökadalar için sonuçlar. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2007. 
  5. ^ a b c M. S. Yun, P. T. P. Ho, K. Y. Lo (1994). "A high-resolution image of atomic hydrogen in the M81 group of galaxies". Nature. Cilt 372. ss. 530-532. doi:10.1038/372530a0. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">NGC 247</span>

NGC 247, Balina takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 12,2 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir ara sarmal galaksidir. William Herschel tarafından 20 Ekim 1784 yılında keşfedilen galaksi, Heykeltıraş Grubu'nun bir üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3031</span> galaksi

Messier 81, Büyük ayı takımyıldızında yaklaşık olarak 11,74 MIy (3,6 Mpc) uzaklıkta bulunan büyük tasarım sarmal gökadadır. 31 Aralık 1774 tarihinde Johann Elert Bode tarafından keşfedilmiş olup bazen kaşifinin onuruna Bode Gökadası olarak adlandırılır. 1993 yılında bir süpernova içerdiği anlaşılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Andromeda I</span> galaksi

Andromeda I, Andromeda takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 2,64 milyon ışık yılı uzaklıktaki bir cüce küremsi gökadadır. Yerel Grup'un bir parçası ve Andromeda'nın (M31) uydu gökadasıdır. Kabaca M31'in 3,5 derece güneyi ve hafifçe doğusunda yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Yerel Grup</span> Samanyolunu da kapsayan ve 35in üzerinde üyesi bulunan gökadalar grubu

Yerel Grup, Samanyolu Gökadası'nı da barındıran bir gökada grubudur. Çapı yaklaşık olarak 3 milyon parsek (10 milyon ışık yılı; 9×1019 kilometre) ve toplam kütlesi ise 2×1012 güneş kütlesi (4×1042 kg) civarındadır. "Dambıl" şeklinde iki gökada topluluğundan oluşur. Samanyolu ve ona bağlı cüce gökadalar bir lobu, Andromeda Gökadası ve ona bağlı cüce gökadalar ise diğer lobu oluşturur. Bu iki topluluk birbirinden yaklaşık 800 kiloparsek (3×10^6 ly; 2×1019 km) uzaklıktadır ve birbirlerine doğru 123 km/s hızla hareket etmektedir. Yerel Grup, daha büyük olan Başak Süperkümesi'nin bir parçasıdır ve bu da Laniakea Süperkümesi'nin bir parçası olabilir. Samanyolu bazı gökadaları gizlediği için Yerel Grup'taki tam sayı bilinmemekle birlikte, en az 80 üyesi olduğu tahmin edilmektedir ve bunların çoğu cüce gökadalardır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 2976</span> galaksi

NGC 2976, Büyük Ayı takımyıldızı yönünde M81'in 1° 20′ güney batısında bulunan ve M81 Grubu'nun üyesi olan Çubuksuz sarmal gökada. Diskin iç yapısında, birçok karanlık geçit ve yıldız yoğunlaşmaları bulunur. Gökada bazen Sdp olarak sınıflandırılır çünkü sarmal kollarının izlenmesi çok zordur. Parlak iç bölüm diskin kenarında görünür, bu bozulmalar komşularıyla olan kütleçekim etkileşimlerinin bir sonucudur.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3077</span> galaksi

NGC 3077, Büyük Ayı takımyıldızı yönünde bulunan bir düzensiz gökada. M81 Grubu'nun küçük bir üyesidir. Eliptik bir gökadaya benzemektedir fakat iki nedenden dolayı tuhaftır. İlk olarak, muhtemelen daha büyük komşularıyla olan kütleçekimsel etkileşim sonucu, incecik kenarlar ve dağınık toz bulutları gözlemlenir, bu bakımdan M82'ye benzemektedir. İkinci olarak, bu gökada Etkin bir çekirdeğe sahiptir. Bu yüzden Carl Seyfert'in 1943 yılında gökadalar kataloğuna alınmasına neden olmuştur. Yine de NGC 3077, salma çizgilerine sahip olsa da bugün artık Seyfert Gökadası olarak sınıflandırılmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Üçgen Galaksisi</span> galaksi

Üçgen Gökadası, yaklaşık 3 milyon ışık yılı uzaklıkta, Üçgen takımyıldızı'nda bulunan sarmal gökadadır. Bazı gökbilim kaynaklarında, bazı bilgisayarlı teleskop yazılımlarında ve bazı halka açık sosyal web sitelerinde gayri resmi olarak Fırıldak Gökadası olarak gösterilir. Ancak, gökbilim cisimleri için resmi tanımları toplayan profesyonel gökbilim veritabanı SIMBAD Astronomical Database Fırıldak Gökadası'nı, halka açık erişim web siteleri de dahil olmak üzere birçok amatör gökbilim kaynağının bu adla tanımladığını ve Büyükayı'nın sınırları içinde olan Messier 101'e atıfta bulunduğunu belirtir.

<span class="mw-page-title-main">M94 Grubu</span> Av Köpekleri ve Berenisin Saçı takımyıldızları bölgesinde gökada grubu

M94 Grubu Av Köpekleri ve Berenis'in Saçı takımyıldızları bölgesinde yaklaşık 13 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan gevşek ve geniş bir gökada grubudur. Grup, Başak Süperkümesi içerisinde bulunan pek çok gökada kümesinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Messier 83</span>

Messier 83, Suyılanı takımyıldızı bölgesinde yaklaşık 15 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir ara sarmal gökada. Gökyüzünde çubuklu sarmal gökadalar içerisinde en yakın ve en parlak olanıdır, bir dürbün ile kolayca gözlenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Messier 94</span> sarmal gökada

Messier 94 Av Köpekleri takımyıldızı yönünde bulunan bir sarmal gökada. Pierre Méchain tarafından 22 Mart 1781 tarihinde keşfedilmiş ve iki gün sonra Charles Messier kataloğuna eklemiştir. Bazı kaynaklar M94'ü çubuklu sarmal gökada olarak tanımlamaktadır. İki halka yapısıyla dikkat çekici bir gökadadır.

<span class="mw-page-title-main">IC 342</span> galaksi

IC 342 Zürafa takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 10,7 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir ara sarmal galaksi. William Frederick Denning tarafından 1895 yılında keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Altılık B</span> Düzensiz gökada

Altılık B, Altılık takımyıldızı yönünde yaklaşık 5 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir düzensiz gökada. Yerel Grup'un bir parçası olan gökada, grubun en uzak üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Yay Eliptik Cüce Galaksisi</span> galaksi

Yay Eliptik Cüce Galaksisi (SagDEG) Samanyolu galaksisinin uydusu olan bir cüce eliptik galaksidır. Ana küme, 1994 yılında keşfedilmiştir. Çapı yaklaşık 10.000 ışık yılı olan galaksi, Dünya'dan 70.000 ışık yılı uzaklıktadır ve Samanyolu çekirdeğine 50.000 ışık yılı uzaklıktaki bir yörüngede seyahat etmektedir. SagDEG, 3,4 milyon ışık yılı uzaklıktaki küçük bir galaksi olan Yay Düzensiz Cüce Galaksisi (SagDIG) ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Ayı Cüce Galaksisi</span> cüce galaksi

Küçük Ayı Cüce Galaksisi, Küçük Ayı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 200.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir cüce eliptik galaksidir. Lowell Gözlemevi'nden Albert Wilson tarafından 1954 yılında keşfedilmiştir. Samanyolu'nun uydu galaksisidir. Galaksi, genellikle yaşlı yıldızlardan oluşur ve devam eden yıldız oluşumunun çok az olduğu görünür.

<span class="mw-page-title-main">Ejderha Cüce Gökadası</span> galaksi

Cüce Ejderha Gökadası Ejderha takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 260.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir cüce küremsi gökadadır. Lowell Gözlemevi'nden Albert Wilson tarafından 1954 yılında keşfedilmiştir. Yerel Grup'un bir parçası ve Samanyolu'nun uydu gökadasıdır. Gökada düzleminin 34.6° yukarısında yer almaktadır.

Altılık Cüce Galaksisi Altılık takımyıldızı yönünde bulunan ve Samanyolu'nun uydu galaksisi olan bir cüce küremsi galaksidir. Mike Irwin, M.T. Bridgeland, P.S. Bunclark ve R.G. McMahon tarafından 1990 yılında keşfedilmiştir. Galaksi, Güneş Sistemi'nden yaklaşık olarak 290.000 ışık yılı uzaklıktadır ve -8 mutlak parlaklık ile bilinen en zayıf galaksiler arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Karina Cüce Gökadası</span> galaksi

Karina Cüce Gökadası Karina takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 330.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve Samanyolu'nun uydu gökadası olan bir cüce gökadadır. R. D. Cannon ve diğer gök bilimcilerden oluşan bir ekip tarafından 1977 yılında keşfedilmiştir. Samayolu'nun diğer uydu gökadalarından birkaç milyar yıl sonra oluştuğu sanılmaktadır ve en genci 7 milyar yaşında olan yaşlı yıldızlardan oluşur. Gökadanın yaklaşık olarak 13,6 milyar yıl önce oluştuğu sanılmaktadır ve bu da Cüce Karina'yı, Samanyolu'na kıyasla görece olarak daha genç yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aslan II (cüce galaksi)</span> cüce galaksi

Aslan II Aslan takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 690.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir cüce küremsi gökadadır. Robert G. Harrington ve Albert George Wilson tarafından 1950 yılında keşfedilmiştir. 2008 yılının Ekim ayı itibarıyla Samanyolu'nun bilinen 24 uydu gökadasından birisidir. 2007 yılına kadar olan çalışmalarla gökadanın çekirdek yarıçapının 178 ± 13 pc ve gelgit kuyruğu yarıçapının 632 ± 32 pc olduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Aslan I (cüce galaksi)</span> cüce galaksi

Aslan I Aslan takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 820,000 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir cüce küremsi gökadadır. Yerel Grup'un bir üyesidir ve Samanyolu'nun en uzak uydu gökadalarından birisi olduğu düşünülmektedir. Albert Wilson tarafından 1950 yılında keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">IC 1613</span> galaksi

IC 1613 Balina yakımyıldızı yönünde 26 Ceti yıldızı yakınında bulunan bir düzensiz cüce galaksidir. Alman astronom Max Wolf tarafından 1906 yılında keşfedilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.