İçeriğe atla

M4 karayolu (Suriye)

M4
logo
logo
TipKarayolu
BaşlangıçLazkiye, Suriye
BitişMusul, Irak
Uzunluk682 kilometre
Geçtiği YerlerLazkiye, İdlib, Halep, Rakka, Haseke


M4 karayolu, Suriye'nin kuzeyinde bulunan ve Türkiye sınırı boyunca paralel devam eden kara yoludur.

Özellikleri ve güzergâhı

M4 karayolu Fırat'ın batısında 120 kilometre olmak üzere toplamda 682 kilometre boyunca devam eder. Suriye'nin Akdeniz'e kıyısı olan liman şehri Lazkiye'den başlar, Cisr eş-Şuğur ve Ariha gibi ilçeleri birbirine bağlar, İdlib'in Serakib ilçesinde başka bir önemli kara yolu olan M5 karayolu ile kesişir.[1] M4 karayolu ile M5 karayolunun kesişimi 60 kilometre kadar sürer. Yol Serakib'den Halep'e, Halep'ten Rakka'ya, Rakka'dan da Haseke iline kadar Türkiye sınırına paralel şekilde uzanır. Irak sınırına geldiğinde Musul'da son bulur.[2]

Suriye İç Savaşı

M4 karayolu, Suriye'nin kuzeyinde birçok yerleşim yerinden geçtiği için savaş boyunca birçok kez el değiştirmiştir. Suriye ordusunun Suriye'nin kuzeyinde kontrolü kaybetmesinden sonra önce Özgür Suriye Ordusu bu yolun kontrolünü ele geçirmiştir, daha sonra Irak İslam Devleti'nin Suriye İç Savaşı'na dahil olmasıyla Irak ve Şam İslam Devleti Özgür Suriye Ordusu'nu yolun geçtiği bölgelerden uzaklaştırmış, yolun kontrolünü sağlamıştır. Ardından YPG, Irak ve Şam İslam Devleti'ne karşı yapılan askerî müdahaleler kapsamında koalisyon güçlerinin vekil gücü olarak hava desteğiyle yolun büyük bir kısmını ele geçirmiştir.

Türkiye - Amerika Birleşik Devletleri anlaşmazlıkları

Ayrıca bakınız: Barış Pınarı Harekâtı

Amerika Birleşik Devletleri'nin YPG'ye silah sevkiyatlarını M4 karayolu üstünden yapması[3][4] Türkiye'nin YPG'ye müdahalesi açısından yolun lojistik önem kazanmasını sağladı. Türkiye'nin 9 Ekim 2019'da başlattığı Barış Pınarı Harekâtı ile birlikte Türk Silahlı Kuvvetleri ve Türkiye'nin vekil gücü Suriye Milli Ordusu 12 Ekim 2019'da M4 karayoluna ulaştı, operasyon sonrası Türkiye yolun Fırat'ın doğusunda kalan kısmının büyük bir kısmını kontrol etmektedir.[5][6]

Türkiye - Rusya anlaşmazlıkları

Ayrıca bakınız: Bahar Kalkanı Harekâtı ve 2020 İdlib saldırısı

Bazalt Operasyonu ile birlikte Dera'nın kontrolünü ele geçiren Rusya ve Suriye, İdlib'e operasyon yapma kararı aldı. 7 Eylül 2018'de Recep Tayyip Erdoğan, Vladimir Putin ve Hasan Ruhani'nin İran'da yaptığı ortak zirvede konuşan Putin, İdlib'in bütünüyle ele geçirileceğini söyledi.[7] Bu zirvenin ardından Erdoğan ve Putin, Soçi'de bir görüşme daha yaptı ve Soçi Mutabakatı gerçekleşti. Mutabakata göre M4 karayolunun güvenliği 2018 sonuna kadar sağlanacak ve trafiğe açılacaktı.[8] M4 karayolunun bir türlü trafiğe açılamaması sonrası Rus Hava Kuvvetlerinin ve Suriye Silahlı Kuvvetlerinin İdlib'e saldırıları arttı. Türk ordusu İdlib'e sevkiyatlarını çoğalttı.[9] Bir süre vekil güçlerle devam eden çatışmalar kısa süre sonra orduların birbirini direkt hedef almasına dönüştü.[10][11] Çatışmaların ardından 5 Mart 2020'de Türk ve Rus heyetleri yeni bir görüşme gerçekleştirdi. M4 karayolunun kuzeyinde 6 kilometre ve güneyinde 6 kilometre derinliğinde bir güvenli koridor kararlaştırıldı. Türk ve Rus ordularının M4 karayolunda ortak devriye faaliyetleri yürüteceği açıklandı.[12] Bu devriyeler sırasında, 14 Temmuz 2020'de, yolun Ariha bölgesinde Türk-Rus devriyesine bombalı araç saldırısı düzenlendi. Saldırıda 3 Rus askeri 1 Türk askeri yaralandı. Saldırıdan sonra Rus zırhlısı kullanılamaz hâle geldi. Saldırıyı aynı gün "Hattab el Şişani Ketibeleri" adlı örgüt üstlendi.[13] Örgüt 5 Ağustos 2020'de saldırıya ait görüntüleri yayınladı. Videoda bomba yüklü aracın Türk-Rus devriyesi sırasında Rus zırhlısına doğru hareket ettiği ve daha sonra infilak ettiği görüldü.[14][15]

Amerika Birleşik Devletleri - Rusya anlaşmazlıkları

Barış Pınarı Harekâtı sonrası Türkiye'nin operasyonunu durdurmak için bölgeye Amerikan kuvvetlerinin yanı sıra Rus kuvvetlerinin de gelmesiyle[16] birlikte bölgedeki Amerikan askerleri ve Rus askerleri arasında çeşitli anlaşmazlıklar çıkmıştır.[17] Bu anlaşmazlıkların birisinde Amerikan ordusunun, Rus ordusuna ait bir konvoyun önünü M4 karayolu üstünde kesmesiyle yol Fırat'ın doğusunda 20 Ocak 2020'de geçici olarak kapatılmıştır.[18]

Kaynakça

  1. ^ "Capture of M5 one of the most celebrated prizes in Damascus' campaign to regain territory". Jordan Times (İngilizce). 26 Şubat 2020. 27 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020. 
  2. ^ Karan, Ceyda. "'Suriye ordusu İdlib'de çemberi daralttı, amaç M4-M5 karayollarının kesiştiği kavşak noktasını temizlemek'". tr.sputniknews.com. 26 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020. 
  3. ^ "ABD'den YPG/PKK sahasına bir haftada 300 tırlık sevkiyat". www.aa.com.tr. 5 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020. 
  4. ^ "ABD'nin YPG/PKK'ya verdiği silah mühimmatları ele geçirildi". 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020. 
  5. ^ "Barış Pınarı Harekâtı: SMO kritik noktaya ulaştı". www.sozcu.com.tr. 12 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020. 
  6. ^ "M4 karayolu ele geçirildi". Yeniasir. 13 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020. 
  7. ^ "İran'da Erdoğan ve Putin arasında İdlib atışması". www.sozcu.com.tr. 9 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020. 
  8. ^ "İşte 10 maddelik İdlib mutabakatı". www.cumhuriyet.com.tr. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020. 
  9. ^ "Türk askeri konvoyu İdlib'e girdi!". www.sozcu.com.tr. 25 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020. 
  10. ^ "Türk ordusu Suriye jetini vurdu! Ruslar görüntüyü yayınladı". Milliyet. 4 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020. 
  11. ^ "İdlib'de Türk askerlerini Rus uçakları mı vurdu?". Timeturk.com. 11 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020. 
  12. ^ "Erdoğan-Putin görüşmesinden İdlib için ateşkes, ortak devriye ve güvenli koridor kararı çıktı". BBC News Türkçe. 5 Mart 2020. 6 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020. 
  13. ^ "Several Wounded In Syria Attack On Russian-Turkish Patrol • The Syrian Observatory For Human Rights". The Syrian Observatory For Human Rights. 14 Temmuz 2020. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020. 
  14. ^ "Syria bomb attack 'wounds Russian and Turkish soldiers' on joint patrol". Middle East Eye (İngilizce). 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2020. 
  15. ^ "Explosion targets joint Russian-Turkish convoy in Idlib". www.rudaw.net. 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2020. 
  16. ^ "Rus güçleri Fırat'ın doğusuna geçti". www.ntv.com.tr. 17 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020. 
  17. ^ Auken, Bill Van. "Suriye'de ABD askerleri Rus konvoyu ile karşı karşıya geldi". www.wsws.org. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020. 
  18. ^ "Suriye'deki M4 karayolu ABD ve Rusya anlaşmazlığı nedeniyle geçici olarak kapandı". www.aa.com.tr. 21 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Türkiye ilişkileri</span>

Türkiye-Rusya ilişkileri temelleri 15. yüzyıl sonlarında Osmanlı Devleti ile Çarlık Rusyası arasında başlayan ilişkilerine dayanan ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye İç Savaşı</span> Suriyede 2011den beri süren iç savaş

Suriye İç Savaşı, Suriye ordusu, Suriye hükûmeti ve Suriye'deki iç isyancılar arasında başlayan, sonrasında Irak ve Şam İslam Devleti, El Nusra ve bazı Kürt, Türkmen, Dürzi ve Süryani grupların da katıldığı, son dönemde ise Rusya, İran, Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye ve İsrail gibi dış güçlerin de sınırlı ve düzenli olarak dâhil olduğu çatışmalardır. Gösteriler 15 Mart 2011'de başlamış ve Nisan 2011 tarihinde ülke çapında yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">YPG</span> Suriyede aktif Kürt milliyetçisi örgüt

YPG tam adı ile Halk Koruma Birlikleri veya Halk Savunma Birlikleri, Suriye'de faaliyet gösteren, fiilen özerk olan Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'ne bağlı çoğunluğunu Kürtlerin oluşturduğu silahlı örgüt. Suriye Demokratik Güçleri bileşendir ve silahlı gücünün çoğunu oluşturur. Kadın Koruma Birlikleri (YPJ), YPG'nin kadın kolu, YPG Enternasyonal ise yabancı gönüllülerden oluşan koludur.

<span class="mw-page-title-main">Kobani Kuşatması</span> Kobani kasabasının kırsal bölgesinde yaşanan silahlı çatışmalar

Kobani Kuşatması, Suriye'nin Halep vilayetine bağlı Kobani kasabasının kırsal bölgesinde 13 Eylül 2014 tarihinde Irak Şam İslam Devleti militanlarının PYD'nin kontrolünde bulunan köylere taarruzuyla başlamıştır.

Suriye İç Savaşı Kuzeybatı Cephesi, Suriye'nin kuzeybatısındaki Hama, İdlib ve Halep illerindeki çatışmaları kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye İç Savaşı'nın kronolojisi</span>

Suriye İç Savaşı'nın kronolojisi, Suriye İç Savaşı'nın önemli olaylarının verildiği tarihsel süreci kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Demokratik Güçleri</span> Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetimi‘nin askerî kuvvetleri

Suriye Demokratik Güçleri (SDG), Kürt, Arap, Süryani, Ermeni ve Türkmenlerden oluşan IŞİD'e karşı mücadele için oluşturulmuş ortak bir operasyon gücü. De Facto özerk olan Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'nin silahlı gücüdür. Silahlı gücünün çoğunu YPG oluşturur, oluşum olarak da YPG'ye bağlıdır. Amerika Birleşik Devletleri tarafından fonlanmış ve silahlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fırat Kalkanı Harekâtı</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin 24 Ağustos 2016da Suriyenin kuzeyinde terör örgütü DEAŞa karşı başlattığı askeri harekat

Fırat Kalkanı Harekâtı veya Suriye İç Savaşı'na Türk askerî müdahalesi, Türk Silahlı Kuvvetleri ve Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından eğitilmiş Özgür Suriye Ordusu grupları tarafından yapılmış ve başarı ile sona eren operasyon. Operasyonun amacı Türkiye'nin kendi varlığına tehdit olarak gördüğü ve terör örgütü olarak tanımladığı grupları bölgeden uzaklaştırmak, sınır hattının ve bölgedeki halkın güvenliği sağlamak ve kontrol altına almak ve göç sorununu yok etmek için 5 bin km² alanda Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD), YPG ve Suriye Silahlı Kuvvetleri güçlerinden sivillerin güvenliği dolayısıyla tamamen temizlenmesi hedeflenen Güvenli Bölge oluşturmak olduğu bildirildi. Harekâtın bir diğer amacının ise PYD'nin bölgede kantonları birleştirerek otonom bir yapı kurma hedefini bitirmek olarak açıklanmıştır. Türk Silahlı Kuvvetleri operasyonda IŞİD ve YPG mevzilerinin yoğun ateş ile hava ve kara unsurlarınca vurulduğunu duyurmuştur. 29 Mart 2017 günü 12. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan önderliğinde toplanan MGK toplantısı sonucu harekâtın başarıyla tamamlandığı ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">2017 İdlib kimyasal saldırısı</span>

2017 İdlib kimyasal saldırısı veya Han Şeyhun kimyasal saldırısı, 4 Nisan 2017 tarihinde Suriye İç Savaşı sırasında İdlib'in Han Şeyhun beldesinde düzenlen kimyasal saldırı. İdlib Sağlık Otoritesi, sarin veya benzeri bir maddeyi içeren zehirli gazın salınımı sonucu en az 74 kişinin öldüğünü ve 557'den fazla kişinin yaralandığını açıkladı.

<span class="mw-page-title-main">Zeytin Dalı Harekâtı</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin 20 Ocak 2018de Suriyenin kuzeyindeki Afrin Bölgesinde bulunan PKK/YPGye karşı başlattığı Askeri Harekat

Zeytin Dalı Harekâtı, Afrin Operasyonu veya Afrin Harekâtı, 20 Ocak 2018'de Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) ve Suriye Millî Ordusunun (SMO) Suriye'nin Halep ilinin Afrin ilçesi ile Azez ilçesine bağlı Tel Rıf'at kentine yönelik başlattığı askerî harekâttır. Türkiye, harekâtın amacının ülkenin varlığına tehdit olarak gördüğü ve terör örgütü olarak tanımladığı PKK, KCK, PYD-YPG ve Irak ve Şam İslam Devletini (IŞİD) bölgeden uzaklaştırmak, sınır hattının ve bölgedeki halkın güvenliğini sağlamak ve kontrol altına almak olduğunu bildirdi. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Afrin'e yönelik harekât sonrasındaki hedefin Menbiç olduğunu açıkladı.

<span class="mw-page-title-main">Devrimciler Ordusu</span>

Devrimciler Ordusu veya Ceyş'ül-Süvar, Suriye Demokratik Güçleri içerisinde yer alan ve Suriye İç Savaşı'nda YPG ile ittifak içinde pek çok çatışmaya giren askeri koalisyon.

Suriye İç Savaşı'na Türkiye'nin müdahalesi veya Suriye İç Savaşında Türkiye, 2011 yılından bu yana devam eden Suriye İç Savaşına kara bağlantısı olmamasına karşın müdahale eden Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya ile birlikte güneyde en uzun kara sınırına sahip Türkiye'nin sınırları içerisinde iç savaş ile direkt bağlantılı olarak olayların meydana gelmesi ve bölgesel huzurun bozulması ile buna gerekçe olarak Türk Silahlı Kuvvetleri'nin doğrudan müdahalesi ile devam eden bir dizi askerî kara ve hava harekâtı anlamına gelmektedir. NATO'nun bir üyesi olarak Türkiye sınırlarını koruma hakkına doğrudan sahiptir.

2020 İdlib çatışmaları, Suriye Silahlı Kuvvetleri'nin Rusya Silahlı Kuvvetleri ve İran Devrim Muhafızları ile birlikte 2019 yılından başlayarak 5 Mart 2020'de birçok yerleşim yerinin Suriyeli muhaliflerin elinden alınmasıyla sonuçlanan muharebe.

<span class="mw-page-title-main">2020 İdlib saldırısı</span> Suriyede Türk güçlerine yönelik gerçekleştirilen hava saldırısı

İdlib saldırısı, 27 Şubat 2020'de Rusya ve Suriye Silahlı Kuvvetleri'nin, Suriye'nin İdlib ilinde, Türk Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı tabura düzenlediği hava saldırısı. Otuz altı Türk askerinin ölümüyle sonuçlanan saldırı Türkiye'nin Suriye İç Savaşı kapsamında tek seferde en büyük kaybı olarak tanımlanmaktadır.

Bahar Kalkanı Harekâtı veya İdlib Operasyonu, 27 Şubat 2020'de Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ve Suriye Millî Ordusu (SMO)'nun Suriye'nin İdlib iline yönelik başlattığı sınır ötesi askerî harekât. İdlib'de Rusya destekli Suriye Silahlı Kuvvetleri tarafından 27 Şubat 2020'de yapılan hava saldırısı sonrası başlamıştır. Harekâtı 2. Ordu Komutanı Korgeneral Sinan Yayla yönetmiştir. Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar harekâtın amacının Adana, Astana ve Soçi mutabakatları çerçevesinde ateşkesi sağlamak, göçü önlemek, birliklerin, halkın ve Türkiye sınırlarının güvenliğini sağlamak olduğunu açıklamıştır. Moskova'da varılan antlaşmaya göre bölgede ateşkes ilan edilmiştir. Hatay'ın Antakya ilçesindeki Serinyol mahallesinde Bahar Kalkanı Harekât Bölgesi Komutanlığı kuruldu ve 10 Ağustos 2023 itibarıyla Tuğgeneral Nihat Ergün komutanlığa atandı.

Soçi Mutabakatı, Rusya devlet başkanı Vladimir Putin ve Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suriye'nin beklenen İdlib operasyonu öncesi, 17 Eylül 2018'de Rusya'nın Soçi kentinde bir araya gelerek İdlib'de silahlardan arındırılmış bir bölge kurulması üzerinde anlaşmaya varmıştır. Mutabakat ile 15-20 kilometre derinliğinde ve 250 kilometre uzunluğundaki silahsızlandırma şeridinin silahlı örgütlerin kontrol ettiği bölgeden geçmesi planlanıyordu. Bunun üzerine Suriye ordusu, bir süredir planlamakta olduğu İdlib operasyonunu erteledi.

Türkiye'nin Suriye ve Irak'a Nisan 2017'deki hava saldırıları, 25 Nisan 2017 tarihinde Türk Hava Kuvvetleri'nin Suriye'nin kuzeydoğusundaki Halk Koruma Birlikleri (YPG) ve Kadın Koruma Birlikleri'nin (YPJ) medya merkezlerine ve karargahları ile Irak'ın kuzeybatısındaki Sincar Dağları'ndaki Sincar Direniş Birlikleri'nin (YBS) pozisyonlarına karşı düzenlenen hava saldırılarıdır. Saldırılar sonucu Irak'ta 5 Peşmerge'nin yanı sıra Suriye'deki 20 YPG ve YPJ militanı öldürüldü.

Türk Silahlı Kuvvetlerinin Suriye'ye yaptığı operasyonlar, Türk Silahlı Kuvvetlerinin Suriye'ye yapmış olduğu sınır ötesi harekâtları içerir. Suriye İç Savaşı'nın çıkması ile birlikte Türk ordusu, Türkiye'nin sınır güvenliğini sağlamak amacıyla terör örgütü olarak tanıdığı IŞİD ve PKK'nın Suriye kolu olduğunu belirttiği PYD, YPG'ye karşı sınır ötesi operasyonlar düzenlemiştir. Türk ordusunun Suriye'ye ilk harekâtı Şah Fırat Operasyonu ile 22 Şubat 2015'te gerçekleşmiştir. Suriye Silahlı Kuvvetlerinin Suriye'nin kuzeyinde kontrolü kaybetmesi sebebiyle Türk ordusu ile Suriye ordusu sık sık karşı karşıya gelmemiştir. Son olarak Türk ordusu ile Suriye ordusu arasında İdlib'de yaşanan olaylar sonrası Bahar Kalkanı Harekâtı başlatılmıştır. Bu harekât Türk Silahlı Kuvvetlerinin 2020 itibarıyla Suriye'ye yaptığı son askerî harekât durumundadır. Bu operasyonlar neticesinde İdlib, Cerablus, El-Bab, Azez, Rasulayn, Tel Abyad gibi şehirler Türk ordusu tarafından kontrol edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kış Kartalı Hava Harekâtı</span>

Kış Kartalı Hava Harekâtı, 2 Şubat 2022 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri birimleri tarafından Irak ve Suriye kuzeyinde bulunan ve örgüt militanları tarafından üs olarak kullanılan Derik, Sincar ve Karacak bölgelerindeki örgüt yuvalarına karşı başlatılan sınır ötesi askerî harekâttır.

<span class="mw-page-title-main">Dokumacılar (örgüt)</span> Irak ve Şam İslam Devletine bağlı silahlı örgüt

Dokumacılar, Suriye İç Savaşı'nda IŞİD'e karşı savaşan YPG'yi özel olarak hedef alan Irak ve Şam İslam Devleti ile bağlantılı Türklerden oluşan bir örgüttü. IŞİD'e katılan yaklaşık 60 Türk militanından oluştuğu düşünülen örgütün, hem 2015'te Diyarbakır'da 4 kişinin hayatını kaybettiği miting bombalamalarıyla hem de 2015'te 32 kişinin hayatını kaybettiği Suruç bombalamasıyla bağlantısı vardı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.