İçeriğe atla

M4 Sherman

M4 Sherman

Çeşidi Orta Sınıf Tank
Uyruğu Amerika Birleşik Devletleri ABD
Hizmet geçmişi
Hizmet 1942-1955 (ABD)
Kullanıldığı savaşlar II. Dünya Savaşı, Yunan İç Savaşı, 1948 Arap-İsrail Savaşı, Kore Savaşı, Süveyş Krizi, Küba Devrimi, 1965 Hint Pakistan Savaşı, Altı Gün Savaşı, Nikaragua Devrimi, 1971 Hint Pakistan Savaşı, Yom Kippur Savaşı, 1982 Lübnan Krizi, Lübnan İç Savaşı, İran Irak Savaşı
Üretim tarihi
Tasarlandığı tarih 1940
Üretici Lima (ABD)
Üretim adedi 48,234
Çeşitleri M50/51 Super Sherman, Sherman Firefly
Özellikler
Namlu Çapı 75 milimetre
Mürettebat 5 (Komutan, sürücü, yardımcı sürücü, silahçı, yükleyici)

Zırhı63 mm çelik yan zırh 38 mm
Ana silahı 75 mm M2/M3/M6 tank silahı
Diğer silahları Browning M2
Motor Continental R975 C1
400 hp
Boş ağırlık 30 ton
Harekat menzili 193km
Azami hızı 48 km/sa, yolda

M4 Sherman, ABD yapımı II. Dünya Savaşı'nda ABD ordu ve deniz piyade kolordusunun temel tank sınıfı olan orta sınıf tanktır. Adını General William Tecumseh Sherman (Okunuşu: Şörmın)'dan alır. Tankın asıl adı M4 General Sherman'dır ama M4 Sherman diye ünlenmiştir. M4'lerin 1943'e kadar Kanada'da üretilen çeşitlemeleri Grizzly adı ile anılmıştır. SSCB'deki takma adı ise Emça'dır. 50.000'e yakın M4 üretilmiştir.

M4'ler hızlı, hareket kabiliyeti yüksek, ince zırhlı, hafif, güvenilir, üretimi kolay ve ucuz tanklardır. Tasarımı çok basittir ve hızlı bir şekilde üretilebilirler. 75 mm topları zamanındaki diğer tanklara göre güçsüzdür. ABD, Britanya, Sovyet ve Fransız güçleri tarafından kullanılmıştır. M4'lerin birçok türevleri vardır. Jumbo modeli ağır zırha ve yüksek çaplı bir topa sahiptir, DD (Duplex Drive) (Çiftli Sürüş) türevi ise çıkartma görevleri için kullanılmıştır. M4'lerin farklı türevleri çok sayıda üretilmemiştir.

Savaşta en çok Panzer IV tankları ile çarpışmışlardır. Tiger I ve Panther 5 tanklarına karşı etkisiz kalsalar da üretimlerinin kolaylığı ve ucuzluğundan dolayı etkisiz hale getirilen tanklar kısa sürede yenilenmiştir. T-34 tankı ile benzer özellikler gösterirler ancak T-34 geniş paletleri ve daha eğimli zırhı sayesinde M4'ten daha iyi bir tanktır. Standart M4 Sherman tanklarının 75 mm topu çoğu tanka karşı oldukça etkisizdir.

M4'ler II. Dünya Savaşı sonrası uzunca bir dönem birçok ülke tarafından kullanılmıştır. İsrail günümüzde bu tankları temel alan bazı araçlar kullanmaktadır.

M4 tankı II.Dünya Savaşı'nın en çok üretilen tanklarından biridir ancak sayısına oranla başarısı çok düşüktür. Her ne kadar başarılı bir tank olarak gösterilse de aslında M4'ler tank değil panzer yani zırhlı araçtır ve tasarımının amacı tanklarla savaşmak değil, piyadelerin ilerlemesine yardımcı olmak, sığınak yok etmek ve yolları temizlemektir.

Gelişim süreci

M4 Sherman Çiftli Sürüş

M4'ler M3 Lee (Li) tankları temel alınarak tasarlanmıştır. M3 Lee gibi iki adet top yerine üst tarafta bir adet 75 mm'lik topa sahiptir. M4'lerin birçok özel türevleri üretilmiştir, özellikle General Percy Hobart (Persi Hobırt) tarafından Çiftli Sürüş modeli en ilginç tank türevlerinden biridir.

İlk örnekleri 75 mm'lik düşük hızlı bir topa sahipti. Bu top zırh delme yetisine sahip olmasa da yüksek patlayıcılı mermileri ile piyadelere karşı etkili oluyordu. İngilizler M4'lere 17 Pounder (76,2 mm) anti-tank topunu taktılar. Bu çeşitleme M4 Sherman Firefly (Ateş Böceği) adıyla da bilinir. 17 librelik topları Kuzey Afrika'da kendilerini kanıtladılarsa da Amerikan Ordusu kendi Sherman tanklarına bu toplardan taktırmadı. Sonraları M4A1, M4A2, M4A3 türleri 76 mm'lik bir topla donatıldı ve anti-tank kapasiteleri artırıldı. M4A4'ler anti-tank kapasitesi olarak T-34/85 ile eşit seviyedeydi.

Savaştaki rolleri

Gladbach, Almanya
Kanada zırhlı birliğine bağlı M4 Sherman (1944 yaz ayında, Vaucelles kasabasının güneyinde, Calvados[1])

M4'ler piyadelere destek amaçlı tasarlanmışlardır. Amerikan Genelkurmayı tankları yok etme görevini topçulara, tank avcılarına, anti-tank silahlarına ve uçaklara bırakmıştı. Tanklar sadece piyade destek amaçlı kullanılmalıydı. Aslında bu Alman Blitzkrieg (Yıldırım Savaşı) doktrinin bir taklidiydi. Alman Tiger ve Panther tankları savaşa girince bu doktrine olan inanç zayıfladı ve M4'ler anti-tank görevlerine uygun hale getirildiler.

Savaşları genelde denizde geçtiği için tank savaşlarına pek rastlanmaz. Birkaç çatışma yaşandıysa da M4'ler 1930'lardan kalma Japon tanklarını çok rahat bir şekilde alt etmişlerdir. Hatta M4'lere anti-tank topu takmaya bile gerek duymamışlardır.

Kullanıcılar

Filmler

Not

  1. ^ "Archives Normandie". 1 Mayıs 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2009. 

Wikimedia Commons'ta M4 Sherman ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">T-34</span> Rus menşei savaş tankı

T-34, 1940 ve 1958 yılları arasında üretimi yapılan Sovyet orta sınıf tankıdır. Çoğu otoriteye göre II. Dünya Savaşı'nın 2. en iyi tankı olarak kabul edilir. T-34, 1940'te piyasaya sürülen Sovyet orta boy bir tanktır. 76.2 mm'lik tank topu, çağdaşlarından daha güçlüydü ve 60 derece eğimli zırhı tank karşıtı silahlara karşı iyi koruma sağladı. T-34 o güne kadarki tank tasarımı anlayışını değiştirmiş, ondan sonraki bütün tanklar T-34'leri örnek almıştır. Doğu cephesinde Alman Ordusu bu tank karşısında zor durumda kalmıştır. Tiger ve Panther tanklarının çıkışı ile T-34 savaş alanındaki mutlak üstünlüğünü kaybetse de, Rusya iklimine uygunluğu, kolay üretilebilirliği ve bunun getirisi olarak tartışılmaz sayı üstünlüğü ile Alman askerleri arasında nefret edilen bir tank olarak kalmıştır. T-34 ateş gücünü, hızı ve sağlamlığı dengeli bir biçimde bir araya toplamıştır. Ayrıca eğimli zırh tasarımı, isabet eden mermilerin birçoğunun tanka zarar vermeden sekmesini sağlamıştır. Bazı askeri tarihçiler onu dünyanın ilk ana muharebe tankı olarak addederler.

<span class="mw-page-title-main">Josef Stalin tankı</span> Sovyetler Birliği tarafından Eylül 1943te geliştirilen ağır sınıf tank

Iosif Stalin tankı, II. Dünya Savaşı döneminde Sovyetler Birliği tarafından Eylül 1943 tarihinde ağır sınıf tank olarak geliştirildi ve ilk olarak Kursk bölgesinde kullanıldı. Ayrıca JS veya ИС tankları olarak da bilinirler.

<span class="mw-page-title-main">Panzer IV</span> Alman Orta Sınıf Tank

Panzerkampfwagen IV, yaygın olarak bilinen adıyla Panzer IV, Nazi Almanyası tarafından 1930'ların sonlarında geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında yaygın olarak kullanılan orta sınıf tank. Tankın ordu envanter numarası Sd.Kfz. 161'dir.

<span class="mw-page-title-main">M26 Pershing</span>

M26 Pershing, Amerika Birleşik Devletleri Ordusu'nun II. Dünya Savaşı ve Kore Savaşı'nda kullandığı Ağır ve Orta sınıf bir tanktır. Adını I. Dünya Savaşı'nda görev yapmış general John Pershing'ten almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Panther (tank)</span> Alman yapımı II. Dünya Savaşı orta sınıf tankı

Panzerkampfwagen V, Alman yapımı II. Dünya Savaşı orta sınıf tankı. Doğu cephesinde Almanların Pzkpfw III ve ilk nesil Pzkpfw IV tanklarının Sovyet T-34 tanklarına karşı etkisiz kalması dolasıyla üretilmiştir. Panzer III ve Panzer IV tankları ile değiştirilmeleri öngörülse de savaşın sonuna kadar o tanklarla ve üst bir model olan Tiger I tankları ile beraber kullanılmışlardır. Panther, zırh, ateş gücü ve hareketlilik faktörlerinin hepsine sahip bir tanktır. Bundan dolayı birçok otorite tarafından II. Dünya savaşı'nın en iyi tankı olarak kabul edilirler. Mühimmat envanter tanımı Sd.Kfz. 171'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sturmgeschütz III</span> Nazi Almanyası üretimi taarruz topu

Sturmgeschütz III, Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan en önemli taarruz topudur. Mühimmat envanter tanımı Sd.Kfz.142 'dir. Panzer III tankının şasesi üzerine yapılmıştır. Asıl yapılış amacı çatışma sırasında piyade birliklerine doğrudan destek vermekti. Bunun yanında savaşın ilerleyen yıllarında tanksavar mermisi kullanılarak tanklara karşı da kullanılmıştır. Bütün savaş boyunca 10,500 adet üretilen Sturmgeschütz serisi mükemmel maliyet-performans oranına sahip bir araçtı. Sturmgeschütz III sürekli olarak değiştirildi ve daha sonraki Jagdpanzer araçları gibi, bir tank avcısı olarak kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Tiger II</span> II. Dünya Savaşında kullanılmış Alman ağır tankı

Tiger II veya tam adıyla Panzerkampfwagen Tiger Ausf. B, İkinci Dünya Savaşı'nda kullanılmış bir Alman ağır tankıdır. Tiger I'in halefi olan Tiger II'nin tasarımı, ağır tank Tiger I'de kullanılan kalın zırhı orta tank Panther'de kullanılan eğimli zırh ile birleştirmişti. Tank yaklaşık 70 ton ağırlığındaydı ve 100 ile 185 milimetre kalınlığında ön zırh ile korunuyordu. Ana silah olarak uzun namlulu 8,8 cm KwK 43 L/71 tanksavar topuna sahipti. Şasi tasarımı aynı zamanda Jagdtiger tanksavar aracında da kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">M8 (kundağı motorlu obüs)</span>

M8 75 mm kundağı motorlu obüs, Amerikan Ordusu'nun II. Dünya Savaşı sırasında kullandığı kendinden hareketli obüs toplarından biridir. M8 Scott adıyla da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">M3 Lee</span> Amerikan Ordusu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan bir tank

M3 Orta Tank Amerikan Ordusu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan bir tanktır. İngilizler bu tanka general Robert E. Lee ye itafen "General Lee" demiştir. Daha sonra İngilizler tarafından yeni taretli modeline ise general Ulysses S. Grant ye itafen "General Grant" adı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda Almanya tank üretimi</span> Vikimedya madde listesi

Aşağıdaki tablolarda Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan, seri üretilmiş modelleri ve varyantları da dahil olmak üzere tam paletli zırhlı savaş araçlarının üretim adetleri, Kasım 1939 başlangıç tarihi olmak üzere gösterilmektedir. 1943 Cassibile ateşkes antlaşması sonrası Wehrmacht için üretilen İtalyan zırhlı araçları ve prototipler dahil edilmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Marder III</span>

Marder III Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında Panzer 38(t) şasesi kullanılarak üretilen bir tank imha edici araçtı. 1942 ile 1944 yılları arasında üretildi ve savaşın sonuna kadar kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Sherman Firefly</span>

Sherman Firefly, Birleşik Krallık ordusu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan Sherman tankı üzerine yerleştirilen,İngiliz yapımı çok güçlü 17 librelik tanksavar topuyla donatılmış bir zırhlı savaş aracıydı.

<span class="mw-page-title-main">Cromwell tankı</span> İngiliz ağır kruvazör tankı

Cromwell Kruvazör Tank (A27M) Mk VIII, Birleşik Krallık Ordusu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan kruvazör tank sınıfında etkili bir zırhlı savaş aracıydı. Adını İngiliz İç Savaşı liderlerinden Oliver Cromwell'den almıştır. Tamamiyle İngiliz tophanelerinde üretilen, iki parçalı namlusu bulunan, yüksek hızlı ve makul bir zırha sahip bir tanktı. Savaşın sonlarına doğru diğer İngiliz tankları gibi yerini Amerikan yapımı M4 Shermanlarına bıraktı. Tasarımı ileride üretilecek olan heybetli A 34 Comet tankına kaynak olarak kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">M3 Stuart</span>

M3 Hafif Tank ABD tarafından üretilen ve müttefik ülkeleri olan Birleşik Krallık ve İngiliz Milletler Topluluğu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan hafif tank sınıfında zırhlı savaş aracıdır. Amerikan Ordusu tarafından Avrupa, Kuzey Afrika Cephesi ve Pasifik Cephesi'nde kullanılmıştır. General Stuart veya Stuart adını İngilizler vermiştir. Bu ad Amerikan İç Savaşı sırasında savaşan General J.E.B. Stuart'tan gelmektedir. Bu ad hem M3 hem de M5 Hafif Tank için kullanılmış, İngilizler gayriresmî olarak Honey adını da koymuştur. Amerikan Ordu kaynaklarında bu tanklara resmi olarak M3 Hafif Tank ve M5 Hafif Tank denilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">M47 Patton</span> ABD yapımı savaş tankı

M47 Patton, Amerikan yapımı ana muharebe tankıdır. M46 Patton tankının 90 mm'lik tank topu ve yeni tasarlanmış taretle donatılmış halidir. 1950'lerden 1980'lere kadar Amerikan Ordusu'nun standart ana muharebe tankıydı. Diğer Patton serisi tanklar gibi ismini Amerikalı General George Patton'dan almıştır. M46 Patton tankından geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">M46 Patton</span> Amarikan menşei savaş tankı.

M46 orta tankı ABD tarafından tasarlanmıştır. Tank, George S. Patton'un adını alarak general adı alan ilk tank olmuştur. George S. Patton, İkinci Dünya Savaşı sırasında görev yapmış üçüncü ordu komutanı ve tank savunucularındandır. M46 Patton, M26 Persing tankının geliştirilmiş versiyonu ve ABD Ordusunun 1949 ve 1950 modelleri ile Soğuk Savaş döneminde kullanılan ana tank sınıfıdır. 30 Temmuz 1948 tarihinde, M46 tankının ismi George S. Patton Jr. onuruna Patton olarak belirlendi. Bu tank sadece Soğuk Savaş döneminde müttefik güç olan Belçika'ya verilmiş ve geliştirilmekte olan M47 tankı için eğitim amaçlı olarak az sayıda ihraç edilmiştir. M46 tankı, M26 Pershing ve M4 Sherman tanklarının yerini alması için geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Musée des Blindés</span>

Musée des Blindés veya Musée Général Estienne, Fransa'nın Loire Vadisi'nde, Saumur kasabasında bulunan bir tank müzesidir. Günümüzde dünyanın en büyük tank müzelerinden biridir. 1977'de hem Fransız askeri hiyerarşisini hem de yerel siyasi yetkilileri ikna eden Albay Michel Aubry liderliğinde kuruldu. 35 yıl önce sadece birkaç yüz paletli araçla başlayan bu müze, dünya standartlarında koleksiyonu ile tank geliştirme tarihine ilgili kişiler ve profesyonel zırhlı araç uzmanlarını çeken bir yer haline geldi. Başından beri, Albay Aubry, mümkün olduğu kadar tarihsel veya teknik olarak önemli araçların çalışır hale getirilmesini müzenin önemli bir politikası haline getirmişti.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda Almanya'nın savaş araçları listesi</span>

Wehrmacht, 2. Dünya Savaşı sırasında geniş çeşitlilikte savaş araçları kullanmıştır.