İçeriğe atla

M15 mayını

M15 mayının ve M603 fünyesinin yandan kesidi ve M624 eğim fünyesi takılı hali

M15 mayını ABD yapımı geniş dairesel bir basınçlı tanksavar mayınıdır. Daha önce kullanılmakta olan M6A2 tanksavar mayınının daha geniş bir modelidir. Mayın Kore Savaşı sırasında kullanılmıştır. Her ne kadar M19(plastik kılıflı ve minimum metal içeren modern tasarım) mayınları M15 mayınlarının yerini almışsa da, ABD M15'leri güvenilir ve efektif gördüğü için elinde büyük miktarda stok bulundurmaktadır.

Tanımı

M15 mayını ABD yapımı geniş dairesel bir basınçlı tanksavar mayınıdır.

Mayın geniiş çelik bir dış kutu ve merkezindeki baskı tapasından oluşur. Merkezde bulunan baskı tapası M4 ateşleme tapası olup iki farklı şekilde kurulur. KURULU ve GÜVENLİ. Baskı tapası tam olarak M603 fünyesinin üzerinde bir conta üzerinde takılı bulunur. Baskı tapası akordeona benzeyen bir yapıda durur ve yeterinde güç kullanıldığında bu baskıyı aşağıya iletir. Aşağıya iletilen bu baskı ateşleme tapası içerisindeki yayı harekete geçirir ve fünye içerisindeki iğne fünyeyi patlatır. Patlayan fünye çevrecinde bulunan ana patlayıcıyı infilak ettirir. Mayın üzerinde fazladan iki tane ikincil fünye bulunmaktadır. Bunlar mayının yan ve alt yüzeyinde bulunan tuzaklama fünyeleridir.

M603 fünye daha sonra M608 çift etkili fünye ile yer değiştirilmiştir. Bu sayede mayının silindir ve yüksek basınçla temizlenmesi önlemeye çalışılmıştır. Mayın ilk olarak içerisinde sıvı patlayıcı bulunan ampüllü M600 fünye ile üretilmiştir. Ancak bu fünye mayını özellikle değişik hava sıcaklıklarında tehlikeli hare getirmekteydi. Çok soğuk ortamlarda fünye içerisindeki sıvı patlayıcı donmakta ve mayın etkisini yitirmekteydi. Bunun tam tersi bir durumda ise 50 santigrat derecenin üzerinde sıvı patlayıcı kendi kendine ateşlenmekte ve mayını infilak ettirmekteydi.

Özellikleri

  • Ağırlığı: 14.3 kg
  • Patlayıcı ağırlığı: 10.3 kg Composition B
  • Çapı: 333 mm
  • Yüksekliği: 150 mm
  • Çalışma ağırlığı: 160 ila 340 kg

Kullanan ülkeler

ABD elinde 1984 yılında tahminen %70 i kullanıma hazır 1,904,000 adet M15 mayını bulunmaktaydı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  • Jane's Mines and Mine Clearance 2005-2006

İlgili Araştırma Makaleleri

M7 ABD tarafından geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan küçük metal kasalı bir [[tanksavar mayını|basınçlı tanksavra mayınıdır. Mayının geliştirilmesinde İngiltere yapımı Hawkins el bombasından yararlanılmıştır. Toplamda 2.5 milyon adet üretilmiştir. ABD Ordusunun kullanımından kaldırılmış olan mayın Angola, Burma, Kamboçya, Çat, Eritre, Etiyopya, Kore, Lübnan, Myanmar, Somali, Tayland ve Zambiya tarafından kullanılmıştır.

TM-44, Sovyetler Birliği tarafından geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan dairesel metal kutulu tanksavar mayınıdır. Mayının kutusu kısa silindir şeklinde ve üst kısmında baskı tapası bulunmaktaydı. Mayın normal şartlarda kendisine oldukça benzeyen basit ve daha küçük olan TM-41 mayını gibi mat yeşil renge boyanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">TM-35 mayını</span> SSCB yapımı dikdörtgen şekilli bir tanksavar mayın

TM-35 SSCB tarafından geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan dikdörtgen şekilli bir tanksavar mayınıdır. Dikdörtgen kutusunun taşıma sapı ve orta kısmında ise fünyesi ateşleyen baskı tapası bulunmaktaydı. Yeterli baskıya maruz kaldığında baskı tapası aşağıya inmekte ve aynen bir kaldıraçta olduğu gibi diğer ucunda bulunan MUV fünyesine ait pimi çıkartmakta ve mayını patlatmaktaydı.

M6, M6A1 ve M6A2 ABD yapımı metal kutulu dairesel tanksavar mayınıdır. Daha sonra yerlerini M15 mayınına bırakmışlardır. Mayın doğal şartlarda zeytin yeşili renginde olup mayının merkezinde büyükçe bir baskı tapası bulunmaktadır.Mayının merkezinde bulunan baskı tapasını 3 farklı konuma getirilmekteydi. KURULU, TEHLİKELİ ve GÜVENLİ. Baskı tapası akordeona benzeyen bir yapıda durur ve yeterinde güç kullanıldığında bu baskıyı aşağıya iletir. Aşağıya iletilen bu baskı ateşleme tapası içerisindeki yayı harekete geçirir ve fünye içerisindeki iğne fünyeyi patlatır. Patlayan fünye çevrecinde bulunan ana patlayıcıyı infilak ettirir.

<span class="mw-page-title-main">M19 mayını</span>

M19, ABD yapımı geniş kare plastik kutu şeklinde bir tanksavar mayınıdır. Mayının sadece çok ufak olan iki metal parçası bulunmaktadır. Bunlar toplamda sadece 2,86 gr ağırlığa ulaşan bakır fünye kapsülü ve paslanmaz çelikten ateşleme iğnesidir. Bu da mayını detektörler tarafından bulunmasını neredeyse imkânsız hale getirmiştir. Şili, Güney Kore ve Türkiye'de lisanslı olarak üretilmiştir. Kullanan ülkeler sırasıyla: Afganistan, Angola, Çad, Şili, Kıbrıs Cumhuriyeti, İran, Irak, Ürdün, Kore, Lübnan, Batı Sahra ve Zambiyadır.

<span class="mw-page-title-main">Tellermine 35</span> tanksavar mayını

Tellermine 35 (T.Mi.35) Almanya tarafından geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan yapımı metal kasalı bir tanksavar mayınıdır. Mayının kasası çelik ten olup, ortasında bulunan ateşleme fünyesine doğru dışbükey bir şekildedir. İki adet ikincil fünye ise mayının yan ve taban yüzeyinde olup mayının yerinden çıkartılması durumunda tuzaklama amaçlı takılmıştır.

Tellermine 42 (T.Mi.42) Almanya tarafından geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan yapımı metal kasalı bir tanksavar mayınıdır. Mayın kendisinden önce üretilen Tellermine 35 modeline göre daha geliştirilmiş patlama eşiği bulunuyordu. Daha sonra üretilecek olan Tellermine 43 modelinin daha basit haliydi.

<span class="mw-page-title-main">Tellermine 43</span> Almanya tarafından üretilen dairesel metal kutulu bir tanksavar mayını

Tellermine 43 Almanya tarafından üretilen ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan dairesel metal kutulu bir tanksavar mayınıdır. Tellermine 42 modelinin biraz daha geliştirilmiş modeli olan mayının üretimi çok basitti. Almanlar Mart 1943 tarihinden savaşın sonuna kadar toplam olarak 3.6 milyon adet Tellermine 43 mayını üretmiştir. Mayının Danimarka (M/47), Fransa ve Yugoslavya (TMM-1) tarafından kopya modelleri üretilmiştir. Mayın günümüzde Mısır ve Libyada bulunmaktadır.

MATS/2 serpme şeklinde döşenebilen İtalyan yapımı dairesel plastik kasalı az metalli patlamaya dayanıklı basınçlı tanksavar mayınıdır. Havalı ateşleme fünyesi sayesinde mayın basınç veya infilakla patlatılamaz. Aynı fünye TS-50 modelinde de kullanılmıştır. Mayının plastik kasası suya karşı dirençli olup, ayrıca saatte 200 km/s hızla giden helikopterden Tecnovar DAT dağıtma sistemi kullanılarak serpme yöntemi ile istenilen hedeflere döşenebilir. Üzerinde bulunan ikincil tuzaklama fünyeleri mayının elle temizlenmesini engellemek için takılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">TMA-1 mayını</span>

TMA-1 ve TMA-1A, eski Yugoslavya yapımı dairesel plastik kasalı, az metalli tahripli tanksavar mayın.

<span class="mw-page-title-main">TMA-2 mayını</span>

TMA-2 eski Yugoslavya yapımı dikdörtgensel plastik kasalı az metalli tahripli tanksavar mayınıdır. Görüntü ve ebat olarak yerini aldığı PT-56 modeline benzemektedir. Taşıma sapı açıkken görüntü olarak çanta veya dizüstü bilgisayara benzemesinden ötürü kısaca İngilizce “briefcase” veya “Laptop” takma adları verilmiştir. Mayın iki kesimden oluşmaktaydı. Üst kısımda iki yanlarda yivli baskı plakaları ve geniş geniş dairesel fünye tapaları ve bunların altında merkezinde UANU-1 fünyesi bulunan ana patlayıcılar bulunmaktaydı. Mayın üzerindeki ikincil fünye ise yerinden oynatılması durumunda patlamak üzere tuzaklama amaçlı takılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">TM-65 mayını</span> Fin yapımı dairesel şekilli metalsiz tahripli tanksavar mayını

TM-65 Fin yapımı dairesel şekilli metalsiz tahripli tanksavar mayınıdır. Yapım aşamasında Rus yapımı TM-62 mayınından yararlanılmıştır. Mayının kasasında ince bir zar kalınlığında cam elyafı kullanılmıştır. Bu kasanın içerisinde ana patlayıcı,ateşleyici fünye ve bunun üzerinde baskı tapası bulunmaktadır. İlk üretilen TM-65ler üzerinde SM-65 anti personel mayınında da kullanılan US-65 model fünye bulunmaktadır. Daha sonra üretilen TM-65/77 modelinde ise Rus yapımı MV-5 fünye kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">TM-41 mayını</span> dairesel metal kutulu SSCB tarafından geliştirlen tanksavar mayını

TM-41 dairesel metal kutulu SSCB tarafından geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan bir tanksavar mayınıdır. Mayın kısa bir silindir ve toprak üstüne gelecek şekilde duran baskı plakasından oluşmaktaydı. Mayının yanında elde taşıma için bir metal sap bulunmaktaydı. Doğal şartlarda yentin yeşili renge boyanan mayın görüntü olarak daha sonra üretilen TM-44 mayınına benzemekteydi.

<span class="mw-page-title-main">TM-38 mayını</span>

TM-38 SSCB tarafından geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan kare şekilli metal kutulu bir tanksavar mayınıdır. Mayının üst kısmında baskı plakası ve bunun üzerinde utu izi şeklinde dört adet çıkıntı bulunmaktadır. MAyının yan tarafında metalden taşım asapı bulunmaktadır. Mayına yapılan baskı sonucunda baskı plakası bu etkiyi altında bulunan MUV ateşleme fünyesi içerisindeki iğneye iletir. İğne MD-2 içerisindeki yardımcı patlatıcıyı ateşler. Fünyenin içerisindeki patlamayı ana mühimmatın infilakı izler.

<span class="mw-page-title-main">M1 mayını</span> Mayın

M1,M1A1 ve M4 ABD tarafından geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan çelikten metal kasalı tahripli tanksavar mayınıdır. Mayının Arjantin tarafından üretilen kopyası daha sonra Falkland Savaşı sırasında kullanılmıştır. Başka bir kopyası olan No.4 mayını ise Çinliler tarafından üretilmiştir. Mayına ait bazı modeller hala Çad ve Tunusda kullanılmaktadır.

TMD-1 ve TMD-2 Yugoslavya tarafından geliştirilen ahşap kasaya sahip bir tahripli tanksavar mayınıdır Rus yapımı TMD-B modeline benzemektedir. Mayın ahşap bir kutu ve içerisindeki ana patlayıcı olarak kullanılan TNTden oluşur. Bir yüzünde kayış taşıma sapı bulunur. Baskı plakasının hemen altında fünye bulunur. Plakaya yapılan bir basınç hemen fünyeye iletilmekte o da ana patlatıcıyı infilak ettirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">TQ-Mi mayını</span>

TQ-Mi bütünüyle dairesel şekilli Çek yapımı bir tahripli tanksavar mayınıdır. Mayının ana gövdesi asfalt emdirilmiş mukavadan yapılmıştır. Merkezde bulunan baskı plakası camdan yapılma olup ateşleyici patlayıcıyı harekete geçiren kimyasal fünyenin hemen üzerinde bulunur. Ateşleyici olarak görev yapan patlayıcı ana patlayıcı olarak kullanılan TNTnin ortasında bulunmaktadır. Bunun yanında ana patlayıcının üst kısmına yerleştirilen metal parçaları mayına anti personel özelliği de katmıştır.

FMK-3 cam elyafı kasaya sahip Arjantin yapımı bir tür basınçlı tanksavar mayınıdır. Mayın Direccion General de Fabricaciones Militares tarafından üretilmiştir. Mayında aslında FMK-1 anti personel mayınına ait fünye kullanılmıştır. FMK-1 modelinde bulunun fünyenin baskı tapası değiştirilmiş ve daha yüksek basınçta çalışır hale getirilmiştir. Arjantin depolarında bulunan FMK-1 anti personel mayınları 2003 yılında geliştirilerek mayının üst kısmında bulunan plastik baskı tapası kaynakla mayına tutturulmuştur. Mayın bu sayede metalsiz mayınlar grubuna girer. İstenilen durumlarda mayın tarayıcılar tarafından bulunması için metal bir daire eklenebilir.

NV-41 ahşap kasalı SSCB yapımı bir tür tahripli tanksavar mayınıdır. II. Dünya Savaşı sırasında kullanılmıştır. Mayın basit olarak dikdörtgen bir ahşap kutu ile alt kısmındaki patlayıcı doldurma tapasından oluşmaktadır. Üst kısmında ise yayla tutturulmuş baskı kapağı bulunur. Yeterli miktarda yapılan baskı sonucunda kapak çöker ve altında bulunan fünyeyi harekete geçirir. Baskı plakasına yapılan ağırlık sonucunda basınç pistonu aşağıya doğru iner ve yayla tuturulmuş ateşleme iğnesini ileriye doğru hareket ettirir. Ateşleme iğnesi ise mayının ana patlayıcısını infilak ettirecek olana hassas ateşleyiciyi yakar.

<span class="mw-page-title-main">Mk 2 mayını</span>

Mark II mayını veya A./T. Mine G.S. Mk II II. Dünya Savaşı sırasında İngiltere tarafından kullanılan bir tür tahripli tanksavar mayınıdır. Gövdesi 18 santimetre çapında ve ükseklği ise 5 santimetreydi. Mayının merkezinde ana fünye bulunmaktaydı. Ana patlayıcı olarak ise 1.8 kg ağırlığında TNT kullanılmıştır. Mayın üzerinde baskı plakası olarak Pirinçten yapılma kapak kullanılmıştır. Kapak ana gönde üzerinde dört adet yaprak yayla tutturulmuştu. Mayının orta kısmında kapakla ana gövde arasında bulunan Sorbo halka ise Sorbo marka kauçuktan yapılmıştı. Bu halka mayının 60 santimetreye kadarki bir mesafede meydana gelecek sarsıntılar yüzünden patlamasını önlüyordu.