Antik Mısır, Antik Çağ'daki medeniyetlerden biridir. Kuzeydoğu Afrika'da Nil Nehri'nin denize ulaştığı yarısı çevresinde yayılmış antik bir uygarlıktır. Uygarlığın yayıldığı bölge, bugünkü Mısır toprakları içinde yer almaktadır. MÖ 3.050 yılları civarında kuruluşundan önce, "Aşağı Mısır" ve "Yukarı Mısır" olarak ikiye ayrılmaktaydı. Uygarlık, MÖ 3.150 yılında ilk firavunun yönetimi altında Aşağı Mısır ve Yukarı Mısır'ı politik olarak birleştirdi. Bu politik birlik, izleyen 3 bin yıl boyunca sürdü.
Yunanca (Yunanca: Ελληνικά Elliniká veya Eλληνική γλώσσα Ellinikí Glóssa
Modern Yunanca, Halk Yunancası ya da Yunanca söylenişiyle Demotiki 1976'dan beri Yunanistan'ın ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nin resmî dili.
Rosetta Taşı ya da Reşid Taşı, Mısır'da kale yapımındaki bir kazı sırasında rastlantı eseri bir Fransız askeri tarafından bulunmuş, Mısır'da Fransızlar tarafından kurulmuş olan enstitüye gönderilmiştir.
Meroitik yazı, Meroë Krallığı'nın Meroitik dili yazmak için en azından MÖ 200 yılında kullandığı Mısır hiyeroglif ve Demotik kökenli bir alfabedir, ayrıca bir olasılıkla onu izleyen Nübye krallıklarının dilini yazmak için de kullanılmıştır. Eski Eski Nübyece daha sonraları Yunan uncial alfabesi ile yazıldığında bu alfabeye üç tane Meroitik glif (karakter) de dahil edilmiştir.
Hiyeroglif, antik döneme ait bir yazı sistemi. Birçok türü olan hiyerogliflerin en bilinen türü Mısır hiyeroglifleridir. Ayrıca Luvi hiyeroglifleri ve Urartu hiyeroglifleri de bu yazı sisteminin Mezopotamya'da kullanılan diğer örneklerindendir. Girit hiyeroglifleri ise Girit Uygarlığı tarafından kullanılan başka bir tür hiyerogliftir.
Harf, yazı yazmak için kullanılan semboldür. Harfler, Seslerin yazı sistemlerindeki karşılığıdır. Harflerin hepsi birleşerek alfabeyi oluştururlar. Yazı harfler dışında rakam, noktalama işaretleri ya da başka semboller içerebilir ama harfler yazının en temel öğesidir.
Luvice veya Luvi dili Anadolu dillerine mensup bir dildir. Aynı zamanda Hititlerin de hiyeroglif yazılarında kullandıkları dildir. Mısır ve Girit hiyeroglif yazısından farklı olan bu hiyeroglif yazısı, daha çok mühürlerde ve kaya anıtları gibi büyük yazıtlarda kullanılmıştır.
Fenike dili veya Fenikece, Fenikeliler tarafından kullanılmış tarihî bir Kuzeybatı Sami dili. Dil, Antik Mısırca Pūt; İbranice, Aramice ve Fenike dilinde Kenan Ülkesi; Yunanca ve Latince'de Fenike denen bir kıyı bölgesinde konuşulmuştur. Bu bölge, günümüzde Lübnan, Suriye kıyıları ve kuzey İsrail'i kapsar. Kuzeybatı Sami dilleri içerisinde bir Kenan dili olan Fenikece, kökensel açıdan İbranice ve Ugaritçe ile yakından ilişkilidir. Dilin Kartacalılar tarafından kullanılmış değişkesine Pönce denilmektedir.
Mısır hiyeroglif yazısı, birbirinden kolaylıkla ayırt edilebilecek yüzlerce sembolden oluşur. Her işaret belli bir sesi veya nesneyi temsil eder. Bu yazı soldan sağa veya sağdan sola ya da yukarıdan aşağı yazılabilir, okumak için ölçüt sembollerdeki insan ya da hayvan figürlerinin baktıkları yöndür. Mısır hiyerogliflerinde 700'den fazla işaret bulunmaktadır. Bu yüzden de okuma yazma oranı düşüktür. Çünkü hiyeroglif bir harf yazısı değildi. Bunlar için yazıcı adlı bir meslek vardı. Bu insanlar uzun bir eğitimden geçerlerdi. Ayrıca hiyeroglif öyle zor bir yazıydı ki sanat halini almıştı.
Koptik veya Kıptice, Antik Mısır'da konuşulan ve bugünkü Kıptilerin konuştuğu dile verilen ad. Hami dillerinden olup, alfabesinde 32 harf vardır. Bunların 24 tanesini Yunan alfabesinden almıştır. Alfabe, ünlü Rosetta Taşı vasıtasıyla çözülmüştür.
Mısırbilim ya da Mısıroloji, Antik Mısır ve Mısır'ın tarihi konularını inceleyen bir bilim dalıdır. Antik çağ tarihi ve arkeoloji bilimlerinin bir alt koludur. Mısırbilimi ile uğraşan kişilere Mısırbilimci ya da Mısırolog adı verilmektedir.
Likyalılar, Antik Çağda güneybatı Anadolu’daki Likya ülkesinin, günümüzde Teke Yarımadasına karşılık gelen bölgenin Antik Çağlardaki halkı.
Kıptîler veya Koptlar, Mısır'ın eski halkıdır. İskender'in Mısır'ı alması ve İskenderiye şehrini kurması ile beraber Helenistik bir kültür ile etkileşime geçmişlerdir. Kıptîcenin yazımında içerisinde büyük çoğunlukla Yunan harfleri barındıran Kıptî alfabesi kullanılmaktadır. Roma devrinde ağır vergiler altında ezilen Kıptî halkı, MS 46'da Mark'ın Mısır'a gelmesi ile Hristiyanlığa geçerler. Bu sefer de Romalılar din baskısı yapmaya başlar, ta ki Bizans dönemine kadar. Konstantinos Hristiyanlığı serbest bırakınca biraz rahatlarlar. 416'da yapılan 4. Ekümenik konsilinde Hristiyan temel meseleleri hakkında anlaşmazlık çıkar ve Hristiyan cemaatinden dışlanırlar. Kendi inanışlarına göre İsa'nın ilahi ve insani yanları birdir, hiç ayrılmamıştır.
Kıptî Ortodoks Kilisesi veya İskenderiye Kıptî Kilisesi, Mısır'ın en büyük Hristiyan kilisesinin resmî adıdır. İskenderiye Kıptî Kilisesi, Hristiyanlığın diğer mezhepleri tarafından monofizit bir kilise olarak tanımlanır. Monofizit görüş, İnsanî ve İlâhî tabiatların katışma ve değişme olmaksızın tek bir tabiatta birleşmesi ve tek tabiata dönüşmesini savunur. 451 yılında toplanan Kadıköy Konsili bu görüşü reddetti. İskenderiye Kıptî Kilisesi, Konsil kararlarını tanımayarak Ortodoksluk'tan ayrılan kiliselerden biridir.
Anadolu hiyeroglifleri, yaklaşık 500 işaretten oluşan bir logografik yazı biçimi. Önceleri Hitit hiyeroglifleri olarak biliniyorlardı fakat kullanıldığı dilin Hititçe değil Luvice olduğu kanıtlandı ve ardından bazı İngilizce kaynaklarda Luvi hiyeroglifi olarak anılmaya başlandı. Son zamanlarda ise bu yazı sistemi kullanılarak daha başka dillerde yazılmış yazıtlar ortaya çıkınca bu tanım yerine, coğrafyayı işaret edecek şekilde "Anadolu Hiyeroglifi" kullanımı kabul görmeye başladı. Tipolojik olarak Mısır hiyeroglifleri'ne benzeseler de grafiksel olarak bir ilişkileri yoktur. Mısır hiyeroglifleri'ne benzer bir şekilde bu Hiyeroglif yazı biçiminin de kutsal bir rol oynadığı kesinlik kazanmamıştır. Hitit çivi yazısı ile kanıtlanabilir bir bağlantısı yoktur.
Kıptîce, eski Mısırca'nın son gelişim evresidir. Dil Kıptî Ortodoks Kilisesi'nin ayin dili olup Kıptî alfabesi ile yazılmaktadır.
Demotik Nil Deltası'nda kullanılan hiyeratiğin kuzey biçimlerinden türetilmiş Eski Mısır yazısıdır. Terim ilk olarak Yunan tarihçi Herodot tarafından yazıyı hiyeratik ve hiyeroglif yazılarından ayırt etmek için kullanılmıştır.
Horwennefer, Hurganophor, Haronnophris, Harmachis, Hyrgonaphor, Herwennefer veya Hugronaphor olarak da bilinir. M.Ö. 205'te Ptolemy IV Philopator yönetiminden ayrılmak üzere Yukarı Mısır'ı yöneten bir Yukarı Mısırlıydı. Bu kralın hiçbir anıtı tasdik edilmemiştir , ancak halefi Ankhwennefer ile birlikte MÖ 186'ya kadar Mısır'ın büyük bir bölümünü elinde tutmuştur. Yunan adıyla Hyrgonaphor olarak anılan Abydos'taki morg tapınağının bir duvarındaki yaklaşık MÖ 201 yılına ait bir grafiti, etkisinin kapsamının bir kanıtıdır. MÖ 197'den önce öldüğü anlaşılıyor.
Horwennefer, Hurganophor, Haronnophris, Harmachis, Hyrgonaphor, Herwennefer veya Hugronaphor olarak da bilinir. M.Ö. 205'te Ptolemy IV Philopator yönetiminden ayrılmak üzere Yukarı Mısır'ı yöneten bir Yukarı Mısırlıydı. Bu kralın hiçbir anıtı tasdik edilmemiştir , ancak halefi Ankhwennefer ile birlikte MÖ 186'ya kadar Mısır'ın büyük bir bölümünü elinde tutmuştur. Yunan adıyla Hyrgonaphor olarak anılan Abydos'taki morg tapınağının bir duvarındaki yaklaşık MÖ 201 yılına ait bir grafiti, etkisinin kapsamının bir kanıtıdır. MÖ 197'den önce öldüğü anlaşılıyor.
