İçeriğe atla

Mısır nişastası

Mısır nişastası, mısır (darı) tanelerinden elde edilen nişastadır. Nişasta, tanelerin besidokusundan elde edilir. Mısır nişastası, sosların ve çorbaların yoğunlaştırılmasında, mısır şurubu ve diğer şekerlerin yapımında kullanılan oldukça popüler bir gıda maddesidir.[1]

Fiziksel özellikleri

Bir sıvı ile karıştırıldığında mısır nişastası, Newtonsu olmayan sıvıya dönüşür. Örneğin, su eklendiğinde mısır nişastası yaygın olarak Oobleck olarak bilinen bir materyale dönüşür, yağ eklendiğinde ise Elektroreolojik akışkana dönüşür. Bu durum "mısır nişastası balçığı" olarak bilinen kavramla açıklanabilir.[2]

Tarihi

Mısır nişastası üretimi için reklam, 1894

Mısır nişastası 1840 yılında Jersey City, New Jersey'de buğday nişastası fabrikasında denetimci olarak çalışan Thomas Kingsford tarafından keşfedilmiştir. 1851'e kadar, mısır nişastası öncelikli olarak çamaşır nişastalamada ve diğer endüstriyel kullanımlarda değerlendirilmiştir.[3]

Kullanım alanları

Çoğunlukla yemek pişirmek için evde kullanılır fakat, çeşitli endüstrilerde pek çok amaç için kullanımı da mevcuttur; belirli ürünlerde kimyasal katkı olarak ya da bazı hastalıklarda tıbbi tedavi olarak kullanılabilmektedir.

Mutfakta kullanımı

Mısır nişastası sıvı bazlı gıdalarda (örneğin, çorba, soslar, salça, muhallebi) düşük sıcaklıktaki sıvılarla karıştırarak hamursu veya bulamaç kıvamına getirmek amacıyla kıvam artırıcı olarak kullanılır. Opak yerine saydam bir karışım elde etmek amacıyla bazen tamamen un yerine kullanılır. Nişasta ısıtıldığında molekül zincirleri çözülür ve diğer nişasta zincirleriyle çarpışarak kafes (meş) oluşturup sıvıyı koyulaştırır (Nişasta jelatinizasyonu).

Genellikle topaklanma önleyici olarak pudra şekerlerine ilave edilmektedir.

Yaygın olarak mısır nişastası yerine ararot kullanılabilir, aynı miktarda mısır nişastasına denk gelmektedir.[4]

Gıda üreticileri peynir, yoğurt gibi çeşitli gıdalara üretim maliyetlerini azaltmak amacıyla mısır nişastası eklerler.

Dışına ince bir tabaka mısır nişastası kaplandığında tavuk nuggetların yağ emiciliğini artırır ve kızartmanın sonlarına doğru çıtır çıtır olmalarını sağlar.[5]

Mutfak dışı kullanım

Bebek pudrası içeriğinde genellikle mısır nişastası bulunur.[6]

Mısır nişastası bioplastik üretiminde kullanılabilir.

Standart bir fırında kavrulduğunda dekstrin oluşturur, dekstrinin kullanım alanı havai fişekler için bağlayıcılardan yapıştırıcılara kadar değişmektedir. []

Tıp

Mısır nişastası doğal lateksten yapılan medikal ürünlerde (tıbbi eldiven, prezervatif ve doğum kontrolünde kullanılan diyaframlar gibi) tercih edilen bir yapışma engelleyicidir.[7][8] Talk pudrasının kanserojen olduğuna inanılmazdan önce bir kullanım alanı da talk pudrasıydı.[]

Mısır nişastası zamanla bir tip glukoz salınımını sağlama özelliğine sahiptir. Böylece mısır nişastası, glikojen depolama hastalığı (SIKI) olan hastalarda glukoz sağlayarak kan şekeri seviyesini korur.[9] Mısır nişastası bebeklerde beslenme aralığını uzatmak ve glukoz dalgalanmalarını minimize etmek amacıyla 6-12 aydan başlanarak kullanılabilir.[10]

Üretim

Mısır nişastasının sol üstte gösterildiği bir poster.

Mısır 30 ile 48 saat suda demlendirilir, burada hafifçe fermente olmaya başlar. Tohum besidokusundan ayrılır ve bu iki içerik (hala ıslak bir şekilde) ayrı ayrı bekletilir. Sonra nişasta her birinden yıkanarak ayrılır. Mısır maserasyon sıvısından, tohumdan, liflerden ve mısır gluteninden ayrılan nişasta, genellikle hidrosiklondur ve sentrifüj edilip daha sonra kurutulur. (Her aşamadan arta kalan kalıntı hayvan beslemede, mısır yağı yapımında veya başka uygulamalarda kullanılır.) Bu sürece ıslak öğütme denir. Son olarak, nişasta belirli amaçlar için modifiye edilebilir.[11]

Riskleri

Diğer birçok toz gibi, mısır nişastası da toz patlamaları riskini taşır. 27 Haziran 2015'te Tayvan'da meydana gelen Formosa Fun Coast patlamasında, pakedin üzerinde yanıcı madde ibaresinin olmasına rağmen, mısır nişastası bazlı tozun fazla ısıtılmasının sebep olduğuna inanılıyor.[12]

İsimleri ve çeşitleri

Ayrıca bakınız

  • Amylomaize, yüksek amilozlu nişasta
  • Kuş Muhallebisi, 1837'de icat edilen mısır nişastası bazlı muhallebi
  • Mumsu Mısır, mumsu mısır nişastası
  • Mısır şurubu
  • Mısır etanolü
  • Değiştirilmiş (modifiye) nişasta
  • Patates nişastası
  • Tapyoka nişastası

Kaynakça

  1. ^ "Cornstarch | Definition of Cornstarch by Merriam-Webster". Merriam-webster.com. 7 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2016. 
  2. ^ "How to: make a liquid that's also a solid". bbc.co.uk. 5 Ağustos 2013. 16 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2016. 
  3. ^ "Corn starch". Everything2. 16 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2011. 
  4. ^ "Ingredient Substitution". JoyofBaking.com. 11 Eylül 2007. 1 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2011. 
  5. ^ Bilge Altunaker; Sepil Sahin; Gulum Sumnu (Mart 2004). "Functionality of batters containing different starch types for deep-fat frying of chicken nuggets". European Food Research and Technology. 218 (4). ss. 318-322. doi:10.1007/s00217-003-0854-5. 
  6. ^ Manley, Duncan (1998). Biscuit, cookie and cracker manufacturing manuals - Manual 1 - Ingredients. Cambridge, England: Woodhead Publishing Limited. s. 34. ISBN 1 85573 292 0. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2017. 
  7. ^ "The Free Lance-Star - Google News Archive Search". 29 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2016. 
  8. ^ "Medical Glove Powder Report". Fda.gov. 26 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2016. 
  9. ^ "A Sweet Discovery". University of Florida Health. 11 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2017. 
  10. ^ "GSD Type 1". GSD Life. 10 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2013. 
  11. ^ "International Starch: Production of corn starch". Starch.dk. 15 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2011. 
  12. ^ Mullen, Jethro; Novak, Kathy; Kwon, K.J. "'All her skin was gone': Horrific aftermath of fireball at Taiwan water park". CNN. 13 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2017. 
  13. ^ "BBC - Food - Cornflour recipes". BBC. 25 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şeker</span> kısa zincirli, suda çözünebilen karbonhidrat

Şeker veya sakkaroz, çoğu yiyecek ve içecekte kullanılan tatlı ve çözünür karbonhidratların genel adıdır. Çoğu bitkide bulunur ama şeker kamışı ve şeker pancarı olmak üzere bünyesinde bundan yeterince elde edilebilecek kadar bulunduran iki bitki vardır. Dünya'daki şekerin %70'i şeker kamışından üretilir.

<span class="mw-page-title-main">Glukoz</span> izomer grubu

Basit bir şeker (monosakkarit) olan glukoz yaşam için en önemli karbonhidratlardan biridir. Hücreler onu bir enerji kaynağı ve metabolik reaksiyonlarda bir ara ürün olarak kullanırlar. Glukoz fotosentezin ana ürünlerinden biridir ve hücresel solunum onunla başlar.

<span class="mw-page-title-main">Katı</span> maddenin 4 halinden biri

Katı, maddenin atomları arasındaki boşluğun en az olduğu halidir. "Katı" olarak adlandırılan bu haldeki maddelerin kütlesi, hacmi ve şekli belirlidir. Bir dış etkiye maruz kalmadıkça değişmez. Sıvıların aksine katılar akışkan değildir. Fiziksel yollarla, diğer üç hal olan sıvı, gaz ve plazmaya dönüştürülebilirler. Altın demir gibi madenler katı maddelere örnektir. Ayrıca katı maddeler atomlarının en yavaş hareket edebildiği haldir. Doğa'da amorf veya kristal yapıda bulunurlar. Amorf katılar maddenin taneciklerinin düzensiz olma durumudur. Kristal katılar ise de maddenin taneciklerinin düzenli olma durumudur. Kristal katılar da aralarında 4'e ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">İlaç</span> bir sayrılığı iyi etmek ya da önlemek için türlü yollarla kullanılan madde

İlaç ya da em, canlı hücre üzerinde oluşturduğu etki ile bir hastalığın tanısını, iyileştirilmesi veya semptomlarının azaltılması amacıyla tedavisini veya bu hastalıktan korunmayı mümkün kılan, canlılara değişik uygulama yöntemleri ile verilen doğal, yarı sentetik veya sentetik kimyasal preparatlardır. İlaçların tüketimi inhalasyon, enjeksiyon, sigara içme, yutma, derideki bir yama yoluyla emilim, fitil veya dil altında çözünme yoluyla olabilir. Ticari ilaçlar ilaç firmaları tarafından üretilir ve genellikle patentlidir. Etken maddesinin patent süresi dolmuş ve birden çok firmanın üretebildiği ilaçlara ise jenerik ilaçlar denir. İlaçlar uygulama yoluna, kimyasal özelliklerine ve etkilediği biyolojik sistemlere göre sınırlandırılabilir. Daha güvenilir ve geniş kullanım alanına sahip sınıflandırma sistemi ise Anatomical Therapeutic Chemical Classification Systemdir.

<span class="mw-page-title-main">Nişasta</span>

Nişasta, farin veya amidon, suda çözünmeyen, kompleks bir karbonhidrat. Bitkiler tarafından fazla glikozu depolamak için kullanılır. Endüstride tutkal, kâğıt ve tekstil yapımında kullanılır. Gıda sanayisinde kıvamlandırıcı, yemek yapımında sıvıları koyulaştırmakta kullanılır. Çoğunlukla tahıllardan ve patatesten elde edilen tatsız ve kokusuz bir tozdur.

<span class="mw-page-title-main">Fruktoz</span> altı karbonlu bir monosakkaritt

Fruktoz, birçok besin maddesinde bulunan altı karbonlu bir monosakkarittir. Beyaz katı bir görünüme sahip olan fruktoz, suda çok kolay çözünür. Bal, ağaç meyveleri, kavun ve karpuzun da dahil olduğu familyadaki meyveler, dutsu meyveler (berry) ve bazı kök sebzeleri, kayda değer miktarlarda fruktoz içeren sükroz içerir. Sükroz, glukoz ve fruktozun bir araya gelmesiyle meydana gelen bir disakkarittir. Dünya çapında her yıl doğal olarak 240.000 ton fruktozun ototrof canlılar aracılığıyla üretildiği tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Boya</span>

Boya, herhangi bir nesneye renk vermek amacıyla yalıtım ve koruma sağlamak için uygulanan bir kaplamadır. Boya hemen hemen tüm malzemelere uygulanabilir. En sık kullanıldığı alanlar sanat, tasarım, resim, endüstriyel kaplamalar, ulaşım ve korumadır. Boya kimyasal özelliği bakımından temel olarak yaş boya ve toz boya olmak üzere ikiye ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Bici bici</span> Türk mutfağından hafif tatlı

Bici bici muhallebisi, yaz dönemlerinde yenilen, Adana iline özgü bir tür tatlı. Halk arasında kısaca bici bici adıyla anılır. En bilinen şekliyle rendelenmiş buz, pişmiş nişasta, pudra şekeri ve şerbetten oluşur. Bici bici geçmişte neredeyse tamamen seyyar satıcılarda satılan bir ürün olmasına rağmen son yıllarda restoranlarda ve kafelerdede tatlı olarak sunulmaktadır. Bursa ve Adana'da sıkça tüketilen tatlı, son yıllarda Akdeniz Bölgesi'ndeki illerde de yaygınlaşmıştır. Bursa'da evlerde de yapılan tatlı, aynı zamanda seyyar satıcılarda satılmaktadır. Adana ve civarında ise lüks kafeteryalarda yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Un</span> öğütülmüş tahıl

Un, tahılların öğütülmesiyle elde edilen ince toza verilen addır. Başta ekmek ve hamur işleri olmak üzere pek çok gıdanın temel bileşenidir. Genellikle buğdaydan elde edilen toza sadece un denir. Arpa, yulaf, çavdar, mısır, nohut gibi bitkilerden elde edilen un ise, yaygın olarak o tahılın adıyla birlikte mısır unu, arpa unu biçiminde adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Biyoplastik</span>

Biyoplastikler, bitkisel yağlar ve yağlar, mısır nişastası, saman balyası, odun yongaları, yiyecek artıkları gibi yenilenebilir biyokütle kaynaklarından elde edilen plastiklerdir. Biyoplastik, tarımsal yan ürünlerden ve ayrıca kullanılmış plastik şişelerden ve mikroorganizmalar kullanan diğer kaplardan yapılabilir. Fosil yakıtları plastikler gibi yaygın plastikler, petrol veya doğalgazdan elde edilir. Biyoplastiklerin tümü biyolojik olarak parçalanamaz ve meta fosil yakıt türevli plastiklerden daha kolay biyolojik olarak parçalanamaz. Biyoplastikler genellikle nişasta, selüloz ve laktik asit dahil şeker türevlerinden elde edilir. 2014 itibarıyla, biyoplastikler küresel polimer pazarının yaklaşık %0,2'sini temsil ediyordu.

<span class="mw-page-title-main">Pepeçura</span> Karadeniz bölgesine özgü tatlı

Pepeçura bir çeşit muhallebi kıvamında, tatlı ekşi dengesi olan meyveli bir tatlıdır. Türkiye'nin Doğu Karadeniz bölgesinde yapılır. Siyah üzüm şırası, su, buğday unu ve nişasta veya mısır unundan yapılır. Pepeçura, Çayeli ve batısındaki ilçelerde yapılır. Yöresel olarak pepeçi olarak da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Marshmallow</span> Şeker esaslı şekerleme

Marshmallow, modern bir şekilde tipik haliyle şeker, su ve bir süngerimsi madde kıvamına çırpılmış, genellikle sığır jelatininden oluşan şeker bazlı şekerlemedir. Küçük silindirik parçalar halinde kalıplanır ve mısır şurubu ile kaplıdır. Eş anlamlı olarak, birçok ülkede bu şekere Chamallow da denilmektedir. Marshmallow Hatmi bitkisinden yapılan, tıbbi şekerlemenin modern bir versiyonudur. İsmi «marsh mallow» sözünden gelip "bataklık ebegümeci" anlamına gelir. Böylece İngilizce tıbbi bir bitki olan Malvaceae ebegümecigiller aile olarak bilinir. Ebegümecinin kökünden jelatine benzer yapışkanlı beyaz kitle alınıyordu, zaman içinde bu bitki jelatin ve nişasta ile değiştirildi. Marshmallow ilk zamanlarda hatmi bitkisinin kökü ekstresi gibi boğaz ağrısı için bir çare olarak kullanılmış ve şifalı bitkilerin temelinde üretilerek muhtemelen bir ilaç olarak ortaya çıkmıştır.Antik Mısır yıllardan başlayarak hatmi kökü tonsilitin tedavisinde fındık ve bal ile birlikte kullanılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Sondaj sıvısı</span> Topraktaki kıvırcık kuyuları kazılmasına yardımcı olması amacıyla kullanılan bir madde

Sondaj sıvısı, jeofizik mühendisliğinde topraktaki kıvırcık kuyuları kazılmasına yardımcı olması amacıyla kullanılan bir maddedir. Genellikle petrol ve doğalgaz kuyularındaki sondajlar ile sondaj kulelerinde aramalarda ve aynı zamanda su kuyusu gibi daha basit delikleri açmakta kullanılmaktadır. Sondaj sıvıları su bazlı sondaj sıvısı, sulu olmayan sıvılar ve gaz halinde sondaj sıvıları olmak üzere üçe ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Bebek pudrası</span>

Bebek pudrası tahriş edici bebek bezi dermatiti önlenmesi, bir deodorant olarak ve diğer kozmetik kullanımlar için kullanılan sıkışan tozdur. Talk veya mısır nişastasından oluşabilir. Aspirasyon pnömonisine veya granülomatozise neden olabileceğinden, talk pudrası solunması tehlikelidir. Çocuk doktorları mısır nişastasını talka tercih eder, çünkü kolayca inhale edilemez. Bebek tozu ayrıca şampuan, temizlik maddesi ve tazyik maddesi olarak kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Jöle</span> Jelatin ile yapılan tatlı

Jöle veya Jelatin tatlıları, tatlandırılmış aromalı jelatin tatlılarıdır. Bu tür bir tatlı ilk olarak Hannah Glasse tarafından 18. yüzyılda "Aşçılık Sanatı" kitabında kaydedilmiştir.Pelte sözcüğü İstanbul mutfağında uzun süre jöle sözcüğü yerine kullanılmıştır.İstanbul'da bir perhiz yemeği olarak da tüketilen meyveli peltelerin en güzel biçimi elmasiye denilen ve birkaç meyveden yapılanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pastil</span>

Pastil, koyu bir sıvının katılaştırılmasıyla yapılan, hafifçe çiğnerek veya ağızda eritilerek tüketilen şeker veya tıbbi hapdır. Ayrıca, bazı tütsü formlarını tanımlamak için de kullanılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Koyu krema</span>

Koyu krema pişirilmiş bir süt veya krema ve yumurta sarısı karışımına dayanan çeşitli mutfak terkipleridir. Ne kadar yumurta veya kıvam arttırıcı kullanılmasına bağlı olarak, muhallebi, ingiliz kreması veya pasta kremasına kadar değişebilir. En yaygın olan koyu krema tatlılar veya tatlı sosu olarak kullanılır ve tipik olarak şeker ve vanilya içerir. Bazen un ve mısır nişastası, pasta kreminde veya krem peyniri olarak eklenir.

<span class="mw-page-title-main">Hidrolik sıvı</span> kimyasal

Hidrolik sıvı veya hidrolik likit, genel olarak hidrolik sıvıları mineral yağ ve su bazlıdır. Hidrolik sıvıları kullanabilecek ekipmanlara örnek olarak ekskavatörler, bekolar, hidrolik frenler, hidrolik direksiyon sistemleri, şanzımanlar, çöp kamyonları, uçak kontrol sistemleri, asansörler ve endüstriyel makineler verilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Tıbbi eldiven</span>

Tıbbi eldivenler, tıbbi muayeneler ve prosedürler sırasında bakıcılar ve hastalar arasında çapraz kontaminasyonu önlemeye yardımcı olmak için kullanılan tek kullanımlık eldivenlerdir. Tıbbi eldivenler lateks, nitril kauçuk, polivinil klorür ve neopren gibi farklı polimerlerden yapılmıştır. Bunlar pudrasız veya mısır nişastası ile pudralı gelirler, bu da ellere takılmasını kolaylaştırır. Mısır nişastası, dokuyu tahriş eden likopodyum tozu ve talkın yerini aldı, ancak mısır nişastası bile dokulara girerse iyileşmeyi engelleyebilir.

<span class="mw-page-title-main">Uludağpare</span>

Uludağpare Türk mutfağından bir çeşit şerbetli tatlıdır. Osmanlı mutfağında bulunur. Malzemeleri tereyağı, pudra şekeri, kırma un, yumurta, kabartma tozudur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.