İçeriğe atla

Mısır Türkleri

أتراك مصر
Mısır Türkleri
Toplam nüfus
100.000-1.500.000[1]
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Diller
Din
Sünni İslam

Mısır Türkleri (Arapça: أتراك مصر)olarak da anılan Mısır'daki Türkler,[2] Tolunoğulları (868-905), İhşîdîler (935-969), Memlûk (1250-1517) ve Osmanlı da dahil olmak üzere çeşitli Türk hanedanlarının yönetimi sırasında bölgeye gelen yerleşimcilerin torunları olan kısmi veya tam Türk kökenli Mısır vatandaşlarıdır.

Tarih

11'inci yüzyılda, Mısır bahri hanedanı tarafından ilk daha sonra Osmanlı Sultan I. Selim yönetildi 1517'da Ridaniye Muharebesi ile Mısır'ı fethetmesinden sonra başlayan Türk hakimiyeti ile bölgeye yerleşen Türklere verilen addır.[3]

Mısır Türkleri tarihsel süreçte çok büyük görevler üstlenmişlerdir. Haçlı ordularına karşı yaptıkları savaşlar yanında, günümüze değin işgal altında olan bölgelerde kutsal hac yollarının koruyucuları ve bölgelerinin savunucuları olmuşlardır.

Nüfus

Gamal Nkrumah'ın Haftalık Mısır Ahram Gazetesinde yer alan bir makalesine göre, Türk azınlığın nüfusuna ilişkin tahminler önemli ölçüde değişmekte olup, 100.000 ile 1.500.000 arasında değişmektedir.[4] Ancak 1971'deki bir tahmin, Mısır'da yalnızca Girit Türklerinin nüfusunun 100.000 olduğunu öne sürmektedirler.[5] 1993'teki bir başka tahmin, Mısır'daki Türk azınlığın o dönemde 1,5 milyon olduğunu iddia ediyordu.[6]

Kültür

Dil

Mısır Osmanlı yönetimi sırasında doğrudan Türkçe konuşan seçkinler tarafından yönetiliyordu.[7] Sonuç olarak, Mısır Arapçasında Türkçenin etkisi, Levant Arapçasına göre daha fazla olmuştur. Bugün, birçok Türkçe sözcük öğesi (ve Türkçe aracılığıyla Farsçadan geçen kelimeler) Mısır Arapçasına sıkı sıkıya entegre edilmiştir

Türk Kökenli Tanınmış Mısırlı Kişiler

Kasım Emin, baba tarafından Türk kökenlidir. Kahire Üniversitesi'nin kurucularından biriydi.
Ünlü Mısırlı aktris Hind Rostom baba tarafından Türk kökenlidir.
Mısır'ın ilk kraliçesi Nazlı Sabri anne tarafından Türk asıllıydı.
Abdel Khalek Sarwat, Mısır Krallığı'nın ilk Başbakanı oldu. Aristokrat bir Türk ailesindendi.
Ünlü Mısırlı şarkıcı ve oyuncu Şadiye Türk kökenli idi.
Türk asıllı Muhammed Şerif Paşa üç kez Mısır Hidivliği için Başbakanlık yaptı.
Youssef Wahbi, Türk kökenli Mısırlı oyuncu.
Türk kökenli Safiye Zağlul, Mısır'ın siyasi tarihinde önemli bir rol oynadı ve "Ümmü Masryeen" ("Mısırlıların Annesi") olarak adlandırıldı.
  • Muhammed Abduh, din alimi ve liberal reformcu
  • Adel Adham, Mısırlı oyuncu
  • Ismail Adham, yazar ve bilgin
  • Eqbal Afifi, Enver Sedat'ın ilk eşi.
  • Tatamkulu Afrika, şair
  • Zakariyya Ahmad, müzisyen
  • İbrahim Ahmed, sanatçı
  • Şecerüddür, İslam tarihinde hükümdar olan ikinci Müslüman kadın
  • Somaya El Alfy, oyuncu
  • Tevfik el Hakim, yazar [38]
  • Leila Ahmed, yazar [9]
  • İsmail Mustafa el-Falaki, gök bilimci ve matematikçi
  • Tevfik el Hakim, yazar
  • Mustafa Lutfi al-Manfaluti, yazar
  • Mervat Amin, oyuncu
  • Kasım Amin, kadın hakları aktivistleri
  • Marwan Anwer, müzisyen
  • Ali Bahjat, arkeolog ve tarihçi
  • Hüseyin Bikar, ressam
  • Nonie Darwish, insan hakları aktivisti
  • Nabila Ebeid, oyuncu
  • Nawal El Saadawi, feminist.
  • Mai Ezz Eldin, oyuncu
  • II. Abbas, Mısır Hidivi
  • Ali Kamel Fahmi, prens (karısı Marguerite Alibert tarafından öldürüldü)
  • Mustafa Fahmi, Mısır Başbakanı
  • Abdel Rahman Fahmy, yazar
  • Eşref Fahmy, oyuncu
  • Mohammad Farid, milliyetçi lider, yazar ve avukat
  • Hüseyin Fakhry, eğitim bakanı ve Mısır Başbakanı
  • Hassan Fathy, mimar
  • Leyla Fevzi, 1940 Mısır Güzeli ve oyuncu
  • Mohamed Fawzi, müzisyen
  • Dodi Fayed, film yapımcısı ve Galler Prensesi Diana'nın son arkadaşı
  • Mustafa Fazıl, Prens
  • İsmail Fazıl, Osmanlı ve Türk siyasetçi
  • Nazlı Fazıl, Prenses
  • Ola Ghanem, oyuncu
  • Mahmud Tahir Haqqi, yazar
  • Yahya Haqqi, yazar
  • Aziza Shukri Hussein, sosyal yardım uzmanı
  • Ahmed Hussein, sosyal bilimci, reformcu ve ABD büyükelçisi
  • Hafız İbrahim, şair
  • İslam Konferansı Örgütü eski Genel Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu
  • Halid İslambouli, ordu subayı
  • Muhammed 'Osman Celal, yazar
  • Şeyh 'Abd al-'Aziz Jawish, eğitimci
  • Yakup Kadri Karaosmanoğlu, yazar
  • Amin Maalouf, yazar
  • Ahmed Magdy, oyuncu
  • Shahinda Maklad, Tajamu Partisi Sekreteri
  • Şemsettin Mardin, Türkiye'nin Lübnan Büyükelçisi
  • Nihal Mazloum, kuyumcu ve zanaatkar
  • Ahmad Mazlum, kabine bakanı ve meclis lideri
  • Abdul Muhammad, dini reformcu ve yazar
  • Nabawiyya Musa, feminist
  • Cesa Nabarawi, feminist
  • Muhammed Naji, ressam
  • Muhammed Tevfik Nasim, Mısır Başbakanı
  • Sherine Seif El Nasr, oyuncu
  • Mahmoud El Nokrashy, Mısır Krallığı'nın ikinci başbakanı
  • Nermin Nazim, televizyon spikeri, sunucu ve şair
  • Wedad Orfi, film yapımcısı
  • İsmail Paşa, Mısır Hidivi
  • Tewfik Paşa
  • Tusun Paşa
  • Noura Qadry, oyuncu
  • Ahmed Rami, şair
  • Bahigah Rashid, kadın hakları aktivisti
  • Hüseyin Refki, savaş bakanı ve senatör
  • Hüseyin Riad, oyuncu
  • Muhammed Rıfat, tarihçi ve eğitim bakanı
  • Rojina, oyuncu
  • Zaki Rostom, oyuncu
  • Hussein Rushdi, Mısır Başbakanı
  • Ali Sabri, Mısır Başbakanı
  • Şerif Sabri, politikacı
  • Muhammed Said, Mısır Başbakanı
  • İsmail Sadık, Maliye Bakanı
  • Hüseyin Salem, iş insanı
  • Abdel Khalek Sarwat, Mısır Başbakanı
  • Zeinab Sedky, oyuncu
  • Huda Sha'arawi, Mısırlı feminist liderin öncüsü
  • Ahmed Zaki Abu Shadi, şair
  • Elham Shahin, oyuncu
  • Muhammed Şerif, Mısır Başbakanı
  • Ahmed Shawqi, yazar
  • Farid Shawqi, oyuncu
  • Fouad Shafiq, oyuncu
  • Sherihan, oyuncu
  • Hanaa El Shorbagy, oyuncu
  • Shwikar, oyuncu
  • Suzanne Spahi, sanatçı
  • Huda Sultan, oyuncu
  • Halil Şerif, diplomat ve sanat koleksiyoncusu
  • İbn Taghribirdi
  • Laila Taher, oyuncu
  • Ahmed Talaat, aristokrat
  • Zein Al-Sharaf Talal, Türk Kökenli Mısırlı Ürdün Kraliçesi
  • İsmail Jabal Tareq, Mısır donanmasının ilk filo amirali
  • Ahmed Taymour, yazar
  • Aisha Taymur, yazar
  • Mahmoud Teymour, yazar
  • Muhammed Taymur, oyun yazarı
  • Zubaida Tharwat, oyuncu
  • Hanan Tork, oyuncu
  • Dina Torkia, moda tasarımcısı ve blog yazarı
  • Ahmad ibn Tulun, Tolunoğulları hanedanının kurucusu
  • Hasan Husni al-Tuwayrani, yazar
  • Youssef Wahbi, oyuncu
  • Adham Wanly, ressam
  • Seif Wanly, ressam
  • Adly Yakan, Mısır Başbakanı
  • Muhammad Wali al-Din Yakan, yazar
  • Nil Yalter, sanatçı
  • Madiha Yousri, oyuncu
  • Rose al Yusuf, oyuncu ve gazeteci
  • Ahmed Zaher, oyuncu
  • Youssef Zulficar, hakim ve Mısır Kralı I. Faruk'un kayınpederi
  • Kraliçe Feride, Mısır Kraliçesi
  • Mısırlı Prenses Farial
  • Mısırlı Prenses Fevziye Faruk
  • Mısırlı Prenses Fadia

Ayrıca bakınız

  • Türk Dilleri
  • Irak Türkleri
  • Suriye Türkleri
  • Türkler

Kaynakça

  1. ^ Akar 1993, 94.
  2. ^ Baring, Evelyn (1910). Modern Egypt. Cambridge University Press. s. 590. ISBN 1108025536. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2013. 
  4. ^ "Did the Turks sweeten Egypt's kitty? (Bugün Mısır'daki etnik Türklerin sayısı önemli ölçüde değişmektedir ve tahminler 100.000 ile 1.500.000 arasında değişmektedir. Çoğu Mısır toplumuna karışmıştır ve Türk kökenli önemli sayıda Mısırlı iki dilli olmasına rağmen, Türk olmayan Mısırlılardan neredeyse ayırt edilemezler.)". Al-Ahram Weekly. 1 Mayıs 2018. 20 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023. 
  5. ^ Rippin, Andrew (2008). World Islam: Critical Concepts in Islamic Studies. Routledge. s. 77. ISBN 978-0415456531. 
  6. ^ "Akar, Metin (1993), "Fas Arapçasında Osmanlı Türkçesinden Alınmış Kelimeler", Türklük Araştırmaları Dergisi, 7: 94–95, Günümüzde, Arap dünyasında hâlâ Türk asıllı aileler mevcuttur. Bunların nüfusu Irak'ta 2 milyon, Suriye'de 3.5 milyon, Mısır'da 1.5, Cezayir'de 1 milyon, Tunus'ta 500 bin, Suudî Arabistan'da 150 bin, Libya'da 50 bin, Ürdün'de 60 bin olmak üzere 8.760.000 civarındadır. Bu ailelerin varlığı da Arap lehçelerindeki Türkçe ödünçleşmeleri belki artırmış olabilir". 8 Ağustos 2018 tarihinde |arşiv-url= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım) arşivlendi. 
  7. ^ Al-Wer, Enam (2006), "The Arabic-speaking Middle East", in Ammon, Ulrich (ed.), Sociolinguistics: An International Handbook of the Science of Language and Society, Volume 3, Walter de Gruyter, p. 1922. ISBN 3110184184. 

Bibliyografi

  • Baedeker, Karl (2000), Egypt, Elibron, ISBN 1-4021-9705-5 
  • Akar, Metin (1993), "Fas Arapçasında Osmanlı Türkçesinden Alınmış Kelimeler", Türklük Araştırmaları Dergisi, cilt 7, ss. 91-110 
  • Baring, Evelyn (2005), Modern Egypt. Volume 2, Elibron, ISBN 1-4021-7830-1 

İlgili Araştırma Makaleleri

1940 bir yıldır.

<span class="mw-page-title-main">Mısır</span> Kuzey Afrika ve Batı Asyada bir ülke

Mısır, resmî olarak Mısır Arap Cumhuriyeti, Afrika'nın kuzeydoğu köşesi ile Asya'nın güneybatı köşesinde Sina Yarımadası'nı kapsayan kıtalararası bir ülkedir. Kuzeyinde Akdeniz, kuzeydoğusunda Filistin'in Gazze Şeridi ve İsrail, doğusunda Kızıldeniz, güneyinde Sudan ve batısında Libya ile komşudur. Kuzeydoğudaki Akabe Körfezi, Mısır'ı Ürdün ve Suudi Arabistan'dan ayırmaktadır. Kahire, Mısır'ın başkenti ve en büyük şehridir. İkinci büyük şehri olan İskenderiye ise Akdeniz kıyısında önemli bir sanayi ve turizm merkezidir. Yaklaşık 100 milyon nüfusuyla Mısır, dünyanın en kalabalık 14'üncü, Afrika'nın ise en kalabalık üçüncü ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmedî</span> Türk divan şairi ve hekim (1334–1413)

Ahmedî divan şairi ve hekim.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Türkmenleri</span> Etnik grup

Suriye Türkmenleri ya da Suriye Türkleri, Suriye'de yaşayan Türk azınlıktır.

<span class="mw-page-title-main">I. Abdullah</span>

I. Abdullah,, Ürdün Kralı. Arap-İsrail savaşları sırasında öldürüldü, yerine oğlu 1. Talal geçmiştir.

İbrahim Gülşeni, mutasavvıf ve şair.

<span class="mw-page-title-main">Mekke Şerifliği</span> 1517-1917 yılları arasında var olmuş özerk bölge

Mekke Şerifliği ya da Hicaz Şerifliği, Osmanlı döneminde Arap Yarımadasının batı kısmında yer alan, Mekke ve Medine şehirlerini kapsayan Hicaz bölgesinin yönetimine verilen isimdi. Mekke Şerifliği geleneksel olarak İslam Peygamberi Muhammed'in torunu Hasan bin Ali'nin soyundan gelen şerifler tarafından yönetilirdi.

Bu liste babası veya annesi Çerkes kökenli olan kayda değer bazı kişileri içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Taha Hüseyin</span> Mısırlı yazar

Taha Hüseyin, Mısırlı yazardır. Üç yaşından itibaren görme engelli olarak yaşadı.

<span class="mw-page-title-main">Abdülfettah es-Sisi</span> 6. Mısır devlet başkanı

Abdülfettah Said Hüseyin Halil es-Sisi, daha yaygın bilinen adıyla Mareşal Sisi, 2014'ten beri Mısır devlet başkanı olarak görev yapan Mısırlı siyasetçi ve emekli subay. Sisi, 2014 yılında Mısır Ordusu'ndan general olarak emekli olmadan önce 2013 ile 2014 yılları arasında Mısır Başbakan Yardımcısı, 2012 ile 2013 yılları arasında Savunma Bakanı ve 2010 ile 2012 yılları arasında Askeri İstihbarat Direktörü olarak görev yaptı. Ocak 2014'te Mareşal rütbesine terfi etti.

<span class="mw-page-title-main">İstihbarat Genel Müdürlüğü (Mısır)</span>

Genel İstihbarat Müdürlüğü sıklıkla Muhaberat denilen, Mısır istihbarat teşkilatıdır ve yurt içinde ve ulusötesinde bir terörle mücadele odaklı ulusal güvenlik istihbaratı sağlamakla yükümlüdür. Mısır Anayurt Güvenliği GID Askeri İstihbarat Hizmetleri Keşif Dairesi ile birlikte, Mısırlı istihbarat topluluğunun bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şerif İsmail</span>

Şerif İsmail Muhammed, Eylül 2015 ile Haziran 2018 tarihleri arasında Mısır başbakanı olarak da görev yapan Mısırlı mühendis. 16 Temmuz 2013 ve 12 Eylül 2015 tarihleri arasında Petrol ve maden kaynakları bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Fevziye bint Fuad</span>

Fevziye bint Fuad veya bilinen adıyla Fevziye Pehlevi, İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi'nin ilk eşi olan İran kraliçesi ve Mısırlı prenses.

<span class="mw-page-title-main">Mısır'da feminizm</span>

Mısır'daki feminizm, tarih boyunca birtakım toplumsal ve politik olayları içerir. Her ne kadar Mısır birçok açıdan reform konularında, özellikle de "milliyetçiliğin, emperyalizme ve feminizmin direniş hareketlerinde" öncülük etmiş olmasına rağmen kadınların erkeklerle eşit olması kolay olmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Şevki</span>

Ahmed Şevki, Arap şair ve tiyatro yazarı. Arap şiirine kazandırdığı yenilikler dolayısıyla ona "Emîru'ş-Şu'arâ'" unvanı verilmiştir ve bugün hâlâ bu unvanla tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Rüşdü Paşa</span>

Hüseyin Rüşdü Paşa, 1914-1919 yılları arasında Mısır başbakanı olarak görev yapan Türk kökenli Mısırlı siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Safiye Zağlul</span> Mısırlı aktivist

Safiye Zağlul, Mısırlı politik eylemci. Vefd Partisi'nin ilk liderleri arasındadır. Mısırlıların Annesi olarak anılmış ve Kahire'deki evi Ulus'un Evi olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı döneminde Sudan</span>

Osmanlı döneminde Sudan tarihi, Sudan tarihinin 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nun özerk devleti olan Mısır Hidivliği'nin yönetimi altındaki dönemi kapsamaktadır. Dönem, Kavalalı Mehmed Ali Paşa'nın Sudan'ı fethine başladığı 1820'den 1885'te Hartum'un kendi kendini Mehdi ilan eden Muhammed Ahmed'in eline geçmesine kadar sürdü.

Tunus'taki Türkler, Tunus'taki azınlık gruplarından birini oluşturan etnik Türklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Yemen imamları</span> Yemeni yönetmiş Zeydi imamlar

Yemen imamları ve daha sonra Yemen kralları, Yemen'de Zeydi Şii İslam'ının kutsanmış dini ve siyasi liderleridir. Tarihçi İbn Haldun imamlardan başa gelmelerini sağlayan kabileden, Banu Rassi veya Rassiler, telaffuza göre Banu Ressî veya Ressîler olarak bahseder. Orijinal Arap kaynaklarında Rassi terimi pek kullanılmaz. El-Mansur el-Kasım bin Muhammed'in kurduğu Rassidilerin alt kolu olan Kasımîler olarak da bilinir. 897'den itibaren Yemen'in bazı bölgelerinde dini ve siyasi yönetimini ellerinde tuttular. Bazen yönetim gücü imamlara değil, Memlûklerin, Osmanlıların valilerine aitti. İmamların; dini ilimler konusunda bilgili olması, savaşlarda Yemen'in reisi olduğunu kanıtlaması gerekiyordu. İmamlık iddiasında bulunanlar İslam'a çağrıda bulunurlardı. Bazen aynı anda iki imam olabiliyordu fakat bu durum çok nadirdir. Birçok İmami'nin aksine, Zeydiler İmamlarına ilahi veya insanüstü nitelikler atfetmezler. Zeydîler’in, kendine özgü bir sosyokültürel yapısı olan Yemen bölgesine intikal edip devlet kurmalarından itibaren günümüze kadar devam eden varlığı, siyasî bakımdan dönem dönem muğlak ve istikrarsız bir seyir izleyerek kesintilere uğramıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.