Müzik Enstrümanları Dijital Arabirimi

Müzik Enstrümanları Dijital Arabirimi ya da kısaca MIDI (Musical Instrument Digital Interface), elektronik müzik aletleri ve bilgisayarlar arasında gerçek zamanlı veri alışverişini sağlayan, endüstri standardı haline gelmiş yaygın bir iletişim protokolü.

MIDI protokolünde ses verisi değil, temel bazı değişkenlere ilişkin sayısal bilgiler aktarılır; nota bilgileri, enstrüman atamaları, tempo değeri gibi bilgiler bunlardan bazılarıdır. 1983 yılında temelleri atılan protokol daha sonra önemli derece bir değişikliğe uğramadı. Buna rağmen MIDI, müzik endüstrisinde yaygınlaşarak kullanımına devam edilmiş ve endüstri standardı haline gelmiş bir protokoldür.

1970'li yılların sonunda elektronik müzik aletleri hızla yaygınlaştı ve fiyatların düşmesiyle daha geniş kitlelerce alınabilir hâle geldi. Ancak bu cihazların büyük bir bölümü birbiriyle uyumlu değildi; bu nedenle birlikte kullanılmaları mümkün olmuyordu.

Bu dönemde kullanılan bazı arabirimlere ait özellikler :

• Çeşitli standartlarda analog kontrol voltajları (her oktav için 1 volt veya volt başına hertz logaritması)
• Analog zamanlayıcı; tetikleyici (trigger) ve geçit (gate) sinyalleri (-15 ile +15 volt arasında pozitif "V-trig" ve negatif "S-trig" değerleri)
• Roland Corporation tarafından patentli DCB (digital control bus) ve Yamaha'nın Keycode sistemleri gibi dijital sistemler.

1981 yılında Dave Smith söz konusu soruna bir çare bulmak amacıyla Audio Engineering Society'ye sunduğu bir makalede MIDI standardının ilk adımlarını atmış, önerinin büyük ilgi görmesi üzerine protokol Ağustos 1983'te MIDI Specification 1.0 ismiyle yayımlanmıştır.

MIDI standartlarını resmi düzeyde geliştiren ve yayımlayan kurumlar Los Angeles, ABD'deki MIDI Üreticileri Birliği (MIDI Manufacturers Association - MMA) ve Tokyo, Japonya'daki Elektronik Müzik Endüstrisi Birliği MIDI Komitesi (MIDI Committee of the Association of Musical Electronic Industry - AMEI)'dir. Tüm standartlar bu kurumların ortaklaşa çalışmasıyla belirlenmektedir. MIDI için ana başvuru kaynağı "The Complete MIDI 1.0 Detailed Specification" adlı dokümandır. Bu dokümanın son sürümü olan 96.1 sadece MMA veya AMEI'den (İngilizce veya Japonca) temin edilebilmektedir.

MIDI Show Control (MSC) protokolü (Real Time System Exclusive alt setlerinden biri) ise MMA tarafından onaylanmış bir başka endüstri standardıdır. 1991 yılında kabul gören bu protokol gerek canlı gerek stüdyo ortamlarındaki medya kontrol cihazları ve gerek bu cihazlarla bilgisayarlar arasındaki iletişimini sağlamak amacıyla geliştirilmiştir. MIDI'nin müzikle ilgili fonksiyonlarına benzer şekilde MSC de gerçek medya verilerinin değil; onlara ait tür, sıralama ve zamanlama gibi temel bilgilerin performans süresince dijital olarak cihazlar arasında dolaşımını sağlar.

Günümüzde hemen hemen bütün müzik kayıtları MIDI teknolojisinden yararlanmaktadır. Buna ek olarak MIDI, kayıt cihazların yanında, canlı performanslarda kullanılan sahne ışıkları ve efekt pedalları gibi birimlerin de kontrol edilmesine olanak sağlar.

MIDI yardımıyla birbirini kontrol eden ve sistem verisi alışverişi yapan cihazlar şunlardır;

• Bilgisayarlar
• Ses sentezleyicileri (Synthesizer)
• MIDI denetleyicileri (MIDI Controller)
• Ses kartları
• Ses örnekleyicileri (Sampler)
• Ritim cihazları (Drum machine)

Yeni nesil ses kartları MIDI uyumlu olmasına rağmen, kendi MIDI sentezleyicileri yardımıyla yarattıkları seslerin kalitesizliği, bilgisayarların bir MIDI enstrümanı olarak görülmesine engel oldu. Gerçekte, MIDI protokolü ile yaratılan sesin kalitesi arasında hiçbir bağlantı yoktur; kalite ses kartına, kullanılan ses örneklerine veya sentezleyicilere göre değişmektedir.

Wikimedia Commons'ta MIDI ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur