Çanakkale Savaşı veya Çanakkale Muharebeleri, I. Dünya Savaşı sırasında 1915-1916 yılları arasında Gelibolu Yarımadası'nda Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında yapılan deniz ve kara muharebeleridir. İtilaf Devletleri; Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti İstanbul'u alarak İstanbul ve Çanakkale boğazlarının kontrolünü ele geçirmek, Rusya ile güvenli bir erzak tedarik ve askeri ikmal yolu açmak, başkent İstanbul'u zapt etmek suretiyle Almanya'nın müttefiklerinden birini savaş dışı bırakarak İttifak Devletleri'ni zayıflatma amaçları ile ilk hedef olarak Çanakkale Boğazı'nı seçmişlerdir. Ancak saldırıları başarısız olmuş ve geri çekilmek zorunda kalmışlardır. Kara ve deniz savaşı sonucunda iki taraf da çok ağır kayıplar vermiştir.
Çanakkale, Türkiye'nin Çanakkale ilinin merkezi olan şehirdir. Anadolu'nun kuzeybatısında, Çanakkale Boğazı'nın güneydoğusunda yer alır. Nüfusu 2021 yılına göre 195.439 kişidir.
Denizaltı, su altında ve su yüzeyinde hareket edebilen bir deniz aracıdır. Deniz Kuvvetlerinde görev yapan diğer tüm gemiler gibi denizaltılar da ön ada sahiptir.
Çanakkale Savaşı deniz harekâtları, I. Dünya Savaşı'nda İtilaf Devletleri'nin Birleşik Filo ile savunmada kalan Osmanlı İmparatorluğu kara topçusu arasında 19 Şubat 1915'ten 18 Mart 1915'e kadar Çanakkale Boğazı'nda yapılan bir dizi deniz operasyonudur. Birleşik Filo'nun Çanakkale Boğazı'na karşı yaptığı 18 Mart tarihli en geniş kapsamlı saldırı, harekâtın son operasyonudur ve birçok kaynakta 18 Mart Deniz Savaşı olarak geçmektedir.
Muavenet-i Milliye, Osmanlı Donanmasında 1910-1923 yılları arasında hizmet etmiş bir torpido botudur. Çanakkale Savaşı esnasında 12 Mayıs 1915'i 13 Mayıs'a bağlayan gece Kraliyet Donanması ön dretnotu HMS Goliath'ı gerçekleştirilmiş bir operasyon sonucunda batırmasıyla bilinmektedir.
Üçüncü Kirte Muharebesi I. Dünya Savaşı sırasındaki Çanakkale Savaşı’nda, İtilaf kuvvetleri’nin Kirte Köyü ve hemen gerisindeki Alçıtepe’yi ele geçirmek için giriştikleri üçüncü taarruzlarıdır. Seddülbahir Cephesi'ne 25 Nisan 1915 tarihinde çıkartılan kuvvetlerin hedefi, Alçıtepe'nin ele geçirilmesiydi. Bu hedef için girişilen birinci ve İkinci taarruzlarının başarılı olmaması üzerine uygulamaya konmuştur.
Orhaniye, Bursa ilinin Yenişehir ilçesine bağlı bir mahalledir.
Bu liste, Çanakkale Savaşı süresince bölgede görev almış savaş gemilerini göstermektedir.
Türk Deniz Kuvvetleri, Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra Osmanlı Donanması'nın İtilaf Devletleri gözetiminde tutulması üzerine Türk Kurtuluş Savaşı için gerekli olan deniz nakliyatını muhafaza etmek üzere 10 Temmuz 1920 tarihinde Umur-ı Bahriye Müdürlüğü adıyla kurulmuştur. Bu müdürlük, modern Türk Deniz Kuvvetleri'nin temeli sayılmaktadır. 1 Mart 1921'de Bahriye Dairesi Reisliği adını alan müdürlük, Karadeniz üzerinden gelen Sovyet Rusya yardımlarını korumak ve karaya ulaştırmakla sorumlu tutulmuştur. Mudanya Ateşkes Antlaşması'nın ardından İstanbul Bahriye Kumandanlığı kuruldu ve Osmanlı'dan kalan bazı hafif tonajlı savaş gemileri onarılarak harekâta hazır edildi. Mustafa Kemal Atatürk'ün 11-24 Eylül 1924 tarihleri arasında çıktığı Karadeniz seyahati, modern donanmaya bağlı Hamidiye kruvazörü ile yapıldı. Hamidiye, modern donanmanın denize açılan ilk savaş gemisiydi. 1 Kasım 1924 tarihli konuşmasında Atatürk, donanmanın geliştirilmesi gerektiğini söyledi. Kısa bir süre sonra Bahriye Vekaleti kuruldu ve Genelkurmaya bağlandı. Bahriye Vekaletinin öncelikli amacı eldeki gemileri onarmak ve hazır hale getirmek idi. Bu kapsamda Yavuz'un onarılması için Gölcük'te bir Alman şirketi tarafından yüzer havuz yapılmıştır, onarım çalışmalarını ise bir Fransız şirketi üstlenmiştir. Gölcük'te donanmanın ihtiyaçlarını karşılamak için onarım atölyeleri; mayın, akümülatör ve torpido fabrikaları ile barakalar kuruldu. Gölcük, donanmanın onarım ve geliştirme merkezi haline geldi.
Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı (GKK) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni karadan, denizden ve havadan gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevli olan askerî kuvvet. KKTC Polis Örgütü ve KKTC Sahil Güvenlik Komutanlığı da Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığına bağlıdır.
Amerika Birleşik Devletleri Donanması veya Birleşik Devletler Ulusal Donanması ABD Silahlı Kuvvetleri'nin deniz koludur. Yedi Amerika Birleşik Devletleri düzenli servisi'nden birisidir. 31 Aralık 2008 itibarıyla ABD Deniz Kuvvetleri etkin görevde 347.487 personele ve Deniz Kuvvetleri Yedekleri'nde ise 96.710 personele sahiptir. Askerlik hizmetinde 296 gemi ve 3.700'den fazla uçak işletmektedir. ABD Deniz Kuvvetleri dünyanın en büyük deniz kuvvetlerine sahiptir; muharebe donanma tonajı, sonraki 13 ortağından daha büyüktür. ABD Deniz Kuvvetler aynı zamanda Hizmet-içi 11 ile dünyanın en büyük taşıyıcı donanmasına sahiptir ve bir tanesi de henüz yapım aşamasındadır.
Gelibolu Yarımadası'ndaki anıt ve düzenlemelerin bugünkü görünümünü alması 1970 yılında Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı'nın kurulması ve devamında 19.06.2014 yılında Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığının faaliyete geçmesiyle oluşmuştur. Öncesinde,1916 Şevki Paşa haritasının hazırlanması ve Muharebeler sırasında ve hemen sonra yapılmış birkaç mütevazı anıt ve tekil şehitlikler dışında, 1940'lara varıncaya kadar Gelibolu Tarihi alanında önemli bir faaliyet olmadı. 1940'larda Nuri Yamut Anıtı (1943), Çanakkale Şehitler Abidesi proje yarışması (1944) ve başka girişimlerle başlayan ilgi 1970'lere kadar yavaş bir tempoyla sürdü. 1973 yılında Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı ilanı anıtlarla ilgili faaliyetlerde gelişmeler yaşanmasına olanak sağladı.
HMS Lord Nelson, Lord Nelson zırhlı savaş gemisi sınıfına mensup, Kraliyet Donanması'na ait son ön-dretnot. 1906'da denize indirildi ve 1908'de göreve başladı. Lord Nelson, I. Dünya Savaşı 1914 yılında başladığında Manş Denizi Filosunun bayrak gemisiydi. 1915 yılı başlarında Akdeniz'de görev yapmaya başladı ve Çanakkale Savaşı'ndaki deniz harekâtlarına katıldı. Harekâtlar sonrasında orada kaldı ve sonraları adı Ege Filosu olarak değiştirilen Doğu Akdeniz Filosu'nun bayrak gemisi oldu. 1918 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun teslimiyeti üzerine Karadeniz'e hareket etti ve 1919 yılında Birleşik Krallık'a geri dönüşüne kadar bayrak gemisi olarak görevini sürdürdü. 1920 yılında hurdaya çıkarıldı.
Müstecip Onbaşı Denizaltısı veya Turquoise (Q46), Osmanlı Donanmasına Müstecip Onbaşı ismiyle savaş ganimeti olarak geçirildi. Ancak faal göreve alınmadı ve sefere çıkarılmadı. Haliç'e demirlendi, savaş sırasında Alman denizaltılarının akülerini şarj edilmesinde kullanıldı. 10 Kasım 1915'te Harbiye Nazırı Enver Paşa'nın da katıldığı bir törenle Fransız denizaltısı Turquoise denizaltısına Müstecip Onbaşı ismi verildi. Bu denizaltı, savaştan sonra Fransa'ya iade edilmiştir.
Çanakkale Savaşı'ndaki denizaltı faaliyetleri, I. Dünya Savaşı'nın bir parçası olan Çanakkale Savaşı çerçevesinde, çeşitli devletlerin denizaltıları tarafından Çanakkale Boğazı ve Marmara Denizi'nde sürdürülen faaliyetlerdir. Esas savaştan önce, Aralık 1914'te başlamış ve Aralık 1915'te sonlanmıştı. İtilaf Devletleri'ne bağlı denizaltıların Çanakkale Boğazı'nı geçerek Marmara Denizi'nde denizaltı operasyonları yapmalarının amacı, Gelibolu'yu savunan Osmanlı kuvvetlerinin lojistik durumunu sarsmak olarak görülür. Bununla birlikte İttifak Devletleri'nin bir üyesi olan Alman İmparatorluğu da Osmanlı'yı desteklemek amacıyla savaş sırasında birtakım denizaltı faaliyetleri yürütmüştü.
Sultanhisar, Osmanlı Donanması ve Türk Deniz Kuvvetleri'nde hizmete giren torpidobotu.
HMS E20, E sınıfı denizaltılara mensup, Birleşik Krallık'a ait bir denizaltı. Vickers Limited tarafından inşasına 25 Kasım 1914'te, Barrow-in-Furness'ta başlanıldı ve 30 Ağustos 1915 tarihinde inşası tamamlandı. Çanakkale Savaşı'ndaki denizaltı harekâtlarına katılan E20, 6 Kasım 1915 günü uğradığı torpido saldırı sonucu battı.
HMS E12, E sınıfı denizaltılara mensup, Birleşik Krallık'a ait bir denizaltı. Kraliyet Donanması tarafından inşasına 5 Eylül 1914'te, Chatham Tersanesi'nde başlanıldı ve 14 Ekim 1914 tarihinde inşası tamamlandı.
Joule, Fransız Deniz Kuvvetleri'nde görev yapan Brumaire sınıfına ait denizaltıydı. 29 Ekim 1906'da sipariş edilen denizaltı; 1 Kasm 1906'da kızağa konuldu, 7 Eylül 1911'de suya indirildi ve 10 Mayıs 1912'de görevlendirildi. I. Dünya Savaşı sırasında faaliyet gösteren Joule, 1 Mayıs 1915 günü Çanakkale Savaşı esnasında Çanakkale Boğazı'nı geçmeye çalışırken, saat 07.00'da sahil bataryaları tarafından ateş altına alındı. Saat 09:00 sularında ise dış mayın hattında bir mayına çarparak battı.