İçeriğe atla

Müstahkem kilise

St. Alban ve St. Wendelin müstahkem kilisesi, Künzelsau-Morsbach
Müstahkem kilise, Kleinbreitenbach

Müstahkem kilise, daha ziyade savunma mimarisinden bilinen mimari ögeleri kendisinde barındıran kiliseleri tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bu kiliseler, gözcü kulesi, siper yahut tepe mazgallarına sahip olabilirler.

15. ve 16. yüzyılda bazı kiliselerin tahkim edilerek bu özellikleri kazandığı bilinmektedir. Bazı kiliselerin müstahkem görüntüsü ise yalnızca sembolik bir anlam taşımaktadır. Zira müstahkem kiliselerin kendilerini karşı saldırılara karşı koruma ihtimalleri bir hayli düşüktü.

Fransa

Güney Fransa

Güney Fransa'da daha ziyade Kale Kilise olarak da adlandırılan yapılanmalar bulunmakla beraber, müstahkem kiliselerin sayısı neredeyse 350'ye ulaşmaktadır. Bu kiliselerin neredeyse tümü Fransız Din Savaşları döneminden kalmadır.

Kuzey Fransa

Fransa'nın kuzeyinde özellikle Thiérache bölgesinde Seksen Yıl Savaşı sırasında bölgede bulunan birçok kilise, bazı mimari değişiklikler sonucu müstahkem kilise haline getirilmiştir.

Doğu Fransa

Alsas ve Lothringen'de bulunan çoğu müstahkem kilise, Almanya'da bulunan müstahkem kiliselerle benzerlik göstermektedir. Zira bu bölge Orta Çağ'da Alman Kutsal Roma İmparatorluğu'na aitti.

Almanya

Almanya'da birçok kilise Otuz Yıl Savaşı esnasında bir nevi sığınak rolü üstlenmiştir. Bunlardan bazıları Oberfranken, Mittelfranken, Doğu Thüringen, Güney Thüringen ve Rhön bölgesinde günümüze ulaşmıştır. (Örneğin: Hannberg, Grafengehaig, Dörrenbach, Kraftshof, Großgründlach, Veitsbronn, Vach, Bonese). Ayrıca Saksonya'da Ore Dağları bölgesinde de 15. yüzyılın üçüncü çeyreğinr tarihlenen müstahkem kiliseler bulunur.

Avusturya

Avusturya'da Aşağı Avusturya, Karintiya ve Steiermark bölgelerinde bulunan müstahkem kiliseler 15. yüzyılda Osmanlı Akıncılarının saldırılarına maruz kalmıştır. Bölgede bulunan diğer dairesel planlı bazı kiliseler de müstahkem bir karaktere sahiptir. Wachau'da meşhur Aziz Michael Müstahkem Kilisesi bulunmaktadır.

Romanya

Erdel'de sayısı 150ye varan müstahkem kilise bulunmaktadır. Erdel'deki Müstahkem Kiliseli Köyler UNESCO Dünya Mirası listesinde bulunmaktadır. Bu kiliselerin 13. ila 16. yüzyılda inşa edildiği bilinmektedir.

İspanya

Diğer bölgeler

İsviçre'de Aziz Arbogast Müstahkem Kilisesi, dairesel bir sur ile çevrilidir. Boswil (Kt. Aargau), Weiach ve Schönenberg (Kt. Zürich) müstahkem kiliselerinin savunma duvarları ise tamamlanamamıştır. Polonya'da içerisinde Frédéric Chopin'in vaftiz olduğu bilinen Aziz Rocco Müstahkem Kilisesi bu türde kiliselere verilebilecek başka bir örnektir. Estonya'da bulunan müstahkem kiliselerin çoğu Saarema adasında yer almaktadır ve bu kiliselerin çoğu Geç Orta Çağa tarihlenmektedirler.

Ayrıca bakınız

Literatür

  • Karl Kafka: Wehrkirchen Niederösterreichs I; Wien 1969.
  • Karl Kafka: Wehrkirchen Niederösterreichs II; Wien 1970.
  • Karl Kafka: Wehrkirchen Kärntens I; Wien 1971.
  • Karl Kafka: Wehrkirchen Kärntens II; Wien 1972.
  • Karl Kafka: Wehrkirchen Steiermarks; Wien 1974.
  • Joachim Zeune: Neue Forschungen an fränkischen Kirchenburgen. In: Burgenforschung aus Sachsen 5/6 (1995), S. 226–239.
  • Joachim Zeune: Neue Forschungen an fränkischen Kirchenburgen. In: Burgenforschung aus Sachsen 5/6 (1995), S. 226–239.
  • Udo Hopf: Die St. Crucis Kirche zu Espenfeld. Untersuchungen zur Baugeschichte und Befestigung. In: Burgen und Schlösser in Thüringen 1996, S. 85–92.
  • Werner Spickenreuther: Erzgebirgische Wehrgangkirchen. Schnell und Steiner, Regensburg 1996, ISBN 3-7954-4053-X.
  • Udo Hopf: Baugeschichtliche Untersuchung der sogenannten Wehrkirche zu Schaala. In: Burgen und Schlösser in Thüringen 1997, S. 110–118.
  • Reinhard Schmitt: Zum Westbau des Havelberger Domes: Bergfried, Wehrturm oder Kirchturm? In: Burgen und Schlösser in Sachsen-Anhalt 6 (1997), S. 6–40.
  • Gerhard Seib: Wehrhafte Kirchen in Nordhessen. Beiträge zur Hessischen Geschichte, Nr. 14., Hrsg. Wilhelm A. Eckhardt, Verlag Trauwetter & Fischer, Marburg 1999, ISBN 3-87822-111-8
  • Marek Ober: Wehrbaukostüm und Konnotationen der Wehrhaftigkeit bei den pommerschen und neumärkischen Stadt- und Dorfkirchen. In: Echte Wehrhaftigkeit oder martialische Wirkung. Zur praktischen Funktion und zum Symbolcharakter von Wehrelementen profaner und sakraler Bauten im Deutschordensland Preußen und im Ostseeraum. Kunsthistorische Arbeiten der Kulturstiftung der deutschen Vertriebenen 3, Köln 2000, S. 139–149.
  • Reinhard Schmitt: „Wehrhafte Kirchen“ und der „befestigte Kirchhof“ von Walldorf, Kreis Schmalkalden-Meiningen. In: Burgen und Schlösser in Sachsen-Anhalt 9 (2000), S. 127–149.
  • Dirk Höhne: Bemerkungen zur sogenannten Wehrhaftigkeit mittelalterlicher Dorfkirchen. In: Burgen und Schlösser in Sachsen-Anhalt 12 (2003), S. 119–149.
  • Yves Hoffmann und Stan Lindner: Zur Sanierung und zu baugeschichtlichen Untersuchungen an der Wehrkirche von Mittelsaida im Erzgebirge. In: Burgenforschung aus Sachsen 18/2 (2005), S. 92–122.
  • Dirk Höhne und Christine Kratzke (Hrsg.): Die mittelalterliche Dorfkirche in den neuen Bundesländern II. Form – Funktion – Bedeutung = Hallesche Beiträge zur Kunstgeschichte, Heft 8, 2006 (darin ausschließlich Beiträge zur Wehrhaftigkeit von Dorfkirchen).
  • Ulf Frommhagen: Wehrtechnische Aspekte an hochmittelalterlichen Dorfkirchen in der Altmark. In: Thomas Hartwig: Alle Altmarkkirchen von A bis Z, Havelberg 2012, S. 565–576.
  • Eva Bittermann: Wehrkirchen im Waldviertel. Diplomarbeit Universität Wien – Historisch-Kulturwissenschaftliche Fakultät. Wien 2012 (Digitalisat16 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)

Kaynakça

  1. ^ Anton Reinprecht: Kirchenburg St. Oswald[]. In: eisenerz-hieflau-radmer.graz-seckau.at, 27. Juni 2017, abgerufen am 20. August 2019.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Wilmersdorf</span>

Wilmersdorf, Charlottenburg-Wilmersdorf'da bir semt.

<span class="mw-page-title-main">Erhard Busek</span>

Erhard Busek, Avusturyalı siyasetçi. Avusturya'nın eski şansölye yardımcısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bad Kreuznach</span>

Bad Kreuznach, Almanya'nın Rheinland-Pfalz eyaletinde, ılıman iklimi ve şifalı kaplıcaları ile meşhur bir şehir.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Katedrali</span> Berlin, Fransız Katedrali

Französischer Dom, Berlin'in Friedrichstadt ilçesinde Gendarmenmarkt meydanında Deutscher Dom karşısında yer alan katedral.

<span class="mw-page-title-main">Alman Katedrali</span>

Deutscher Dom, Berlin'in Gendarmenmarkt meydanında Französischer Dom karşısında yer alan Yeni Kilisenin halk arasında bilinen ismi. Kilisenin cemaati, o zamana kadar Jerusalem Kilisesi'ne bağlı olan Friedrichstadt'ın kuzey bölgesini kapsıyordu. Lüterci ve Kalvenist cemaat, Gendarmenmarkt'ın hemen karşısında yer alan Friedrichstadt Fransız Kilisesi'ndeki Fransızca konuşan Kalvenist cemaatin aksine Almancayı ana dil olarak kullanmıştır. Cemaatin anadili ve kubbeli kule, kiliseye bugün kullanılan ismi kazandırmıştır. Kelime anlamı olarak bu kilise, bir katedral değildir.

Urs Peschlow, Hristiyan arkeolojisi ve Bizans sanatı tarihi konusunda uzman Alman bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Valdoculuk</span>

Valdoculuk, ilk olarak 12. yüzyılda dindar laikat kesimin Lyonlu Petrus Valdo'nun düşünceleri etrafında toplanması üzerine Güney Fransa'da kurulmuş çileci bir akımdır. Katolik Kilisesi'ne karşı takındığı eleştirel yaklaşım nedeniyle zaman zaman proto-Protestan (önprotestan) olarak da adlandırılan Valdocular, Katolik Kilisesi'nce sapkın ilan edilmiş, engizisyona tabi tutulmuş ve dinden atılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ursula (azize)</span> Frenk azizesi

Azize Ursula, tarihsel zemini olmayan tamamen efsanevi bir Hristiyan azizesidir. 1970 öncesi Genel Roma Takvimi'ne göre bayram günü 21 Ekim'dir. Kendisi ve ona eşlik eden ve belirsiz bir tarihte onunla birlikte Köln'de öldürülen isimsiz kutsal bakireler grubu hakkında elde çok az bilgi mevcuttur. Anma törenleri 1970 Missale Romanum'un basitleştirilmiş hâli olan Genel Roma Takvimi'nde görünmese de Roma şehitleri listesinde yer almaktalar.

<span class="mw-page-title-main">Antependium</span>

Antependium ya da eski adıyla vestus altaris kilise altarı üzerine serilerek önü ve yanlarını kapatan zengin bir biçimde süslenmiş örtüye verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Germigny-des-Prés kilisesi</span>

Germigny-des-Prés kilisesi, Centre-Val de Loire bölgesinde Loiret'de bulunan karolenj dönemi kilisesidir. 806 yılında inşası tamamlanan kilise Fransa'nın en eski kiliselerinden birisidir. Yapının mimarisi kısmen Aachen Katedrali örneğine bağlı kalınarak düzenlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aya Tekla Yeraltı Kilisesi</span> Mersin, Silifke yakınlarındaki bir yeraltı kilisesi öreni

Aya Tekla Yeraltı Kilisesi (Meryemlik) Mersin ilinin Silifke ilçesi yakınlarında yer alan bir yeraltı kilisesi örenidir.

<span class="mw-page-title-main">Otto Tischler</span> Alman arkeolog ve eski çağ tarihçisi

Otto Tischler Bilhassa Doğu Prusya'da araştırmalar yürüten Alman eski çağ tarihçisi. Tischler, La Tène kültürünü kendi içinde kategorilere ayırmış ve sistematik bir biçimde incelemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Biedermeier</span> 1815-1848 arasında Almanya ve Avusturyada egemen olan sanatsal üslup

Biedermeier, Viyana Kongresi sonu, 1815 ile 1848 yılları arasında Alman Konfederasyonu topraklarında gelişen bir sanat akımı. Temelde burjuva zevk ve sanat anlayışına uyum gösteren biedermeier, bilhassa mobilya ve resim alanında kendisini göstermiştir.

Hansgerd Hellenkemper Alman Bizantolog ve tarihi coğrafyacı.

<span class="mw-page-title-main">Rheinfels Kalesi</span> Almanyada bir kale

Rheinfels Kalesi, Ren nehri kıyısında St. Goar mevkiinde bulunan bir kale harabesidir. Orta Ren Vadisi'nde Koblenz ve Bingen arasındaki en büyük kaledir. 2002 yılından bu yana UNESCO listesine dahil edilen Ren Vadisinin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">David Berger (teolog)</span> Alman ilahiyatçı, yazar ve LGBT aktivisti

David Berger, Alman ilahiyatçı, yazar ve LGBT aktivistidir.

Friedrich Johann Kraelitz von Greifenhorst Avusturyalı oryantalist ve Türkolog.

Pastoral mektuplar, Yeni Ahit'teki Titus, Birinci ve İkinci Timoteos'u kapsayan üç kitaba verilen adlandırmadır. Bu mektuplara verilen pastoral adı, latince "çoban" anlamına gelen kelimeden türetilmiştir. Bu isimlendirme ile mektupların bir cemaate değil, Pavlus sonrası işleri kontrol altına alacak bireysel bir "çobana" gönderildiğine dikkat çekilmek istenmiştir. Pavlus mektuplarının çoğu gibi cemaatlere yazıldığından, pastoral mektuplar kendine özgü bir kategori oluşturmaktadırlar.

Hans Adrian von Braunbehrens, Hebel araştırmacısı ve Johann Peter Hebel'in tüm yazılarının tarihsel-eleştirel baskısının editörü olarak adını duyurmuş bir Alman filologdur.

<span class="mw-page-title-main">Hausen im Wiesental</span>

Hausen im Wiesental, Almanya'da Baden-Württemberg eyaletinin Lörrach (Landkreis) ilçesinde bir köy belediyesidir. Hausen, ünlü yerel şair Johann Peter Hebel'in uzun yıllar yaşadığı yer olarak bilinir. Önemli dışavurumcu ressam August Babberger 1885 yılında Hausen'de doğmuştur.