İçeriğe atla

Müslümanların Mağrip'i fethi

Müslümanların Mağrip'i fethi
İslam'ın yayılışı
Arap-Bizans savaşları

Sidi Ukba Ulu Camii, Kuzey Afrka'da en eski ve en önemli camii,[1] Kayravan şehri, Tunus.
Tarih647–709
Bölge
Kuzey Afrika
Sonuç İslam zaferi
Taraflar
Komutanlar ve liderler
Patrici Gregori (ölü)
Dihya
Kusaila
Patrici İoannes
Abdullah bin Zübeyr
Abdallah ibn Sa'ad
Uqba ibn Nafi (ölü)
Abu al-Muhajir Dinar (ölü)
Musa bin Nusayr
Hasan ibn al-Nu'man

Müslümanların Mağrip'i fethi MS 632'de Muhammed Peygamber'in ölümününden sonra Kuzey Afrika'nın Bizans kontrolündeki topraklarında Arap Müslüman fethi yüzyılının sürdürülmesidir. Üç aşamalı seride, Mağrip'in fethi 647'de başlamış ve 709'da Bizans İmparatorluğu son kalmış olan kaleleri o zamanki Emevî Hilafeti'ne bırakarak sonuçlanmıştır.

MS 642 yılına gelindiğinde Halife Ömer yönetiminde Arap Müslüman güçleri Mezopotamya (638), Suriye (641) ve Mısır'ı (642) kontrol altına almışlar ve Ermenistan'ı içeren daha önce kendi aralarında savaşan Bizans ve Pers İmparatorlukları arasında bölünmüş olan bölgeler ve sonuçta Nihavend Savaşı'nda Pers ordusunun yenilgisiyle Pers İmparatorluğu fethedilmiştir. Bu noktada, Mısır'ın batısındaki Kuzey Afrika bölgelerine Arap askeri seferleri başlatılmış ve yıllarca devam etmiş ve İslam'ın yayılmasını ilerletmiştir.

644 yılında Medine'de Halife Ömer'in yerine Osman geldi, 12 yıllık boyunca hükümdarlığı boyunca Ermenistan, Kıbrıs ve tüm İran büyüyen İslam imparatorluğu'na katılmış, Afganistan ve Kuzey Afrika istila edilmiş; ve Müslüman deniz baskınları, Rodos'tan İber Yarımadası'nın güney sahillerine kadar uzanmıştır. Bizans donanması, Doğu Akdeniz'de yenilmiştir.

Kaynakça

Özel
Genel
  • Robert Brunschvig, "Ibn Abd al-Hakam et la conquète de l'Afrique du Nord par les arabes", Al-Andalus, 40 (1975), pp. 129–179
  • A. Benabbès: "Les premiers raids arabes en Numidie Byzantine: questions toponymiques." In Identités et Cultures dans l'Algérie Antique, University of Rouen, 2005 (2-87775-391-3)
  • Will Durant, The History of Civilization: Part IV—The Age of Faith. 1950. New York: Simon and Schuster.
  • Edward Gibbon, History of the Decline and Fall of the Roman Empire, Chapter 51.
  • Charles Scott Kimball, A History of Europe. 2001. And A History of Africa. 2004. Published online at http://xenohistorian.faithweb.com/12 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  • Yves Modéran: "Kusayla, l'Afrique et les Arabes." In Identités et Cultures dans l'Algérie Antique, University of Rouen, 2005 (2-87775-391-3).
  • Ahmed Siraj: L'Image de la Tingitane. L'historiographie arabe medievale et l'Antiquite nord-africaine. École Française de Rome, 1995. 2-7283-0317-7.
  • James Trager, editor, The People's Chronology. 1979. New York: Holt, Rinehart and Winston. 0-03-017811-8
  • Luis Garcia de Valdeavellano, Historia de España. 1968. Madrid: Alianza. Quotes as translated from the Spanish by Helen R. Lane in Count Julian by Juan Goytisolo. 1974. New York: The Viking Press, Inc. 0-670-24407-4

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ömer</span> İslam Devletinin ikinci halifesi, sahabe

Ömer bin Hattab, İslâm peygamberi Muhammed'in sahâbesi ve İslâm Devleti'nin Ebû Bekir'den sonraki ikinci halifesidir. Ehl-i Sünnet, Ömer bin Hattab'ı zaman zaman "Ömer'ul-Farûk" diye anarlar. Şiiler ise Ömer'in hâlifeliğini tanımazlar. 23 Ağustos 634 tarihinde Râşidîn Halifeliği'nin ikinci hâlifesi oldu ve bu görevi, öldürüldüğü yıl olan 644'e kadar sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">İslam tarihi</span> İslam medeniyetinin tarihî gelişimi

İslam tarihi, Müslüman medeniyetinin geçmişten günümüze dek siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel gelişmeleri ile ilgili olan tarihsel çalışma alanıdır. Çoğu tarihçi, İslam dininin MS 7. yüzyılın başında Arap Yarımadası'ndaki Mekke ve Medine şehirlerinde ortaya çıkıp yayıldığını kabul etmektedir. Müslümanlar, İslam'a Âdem, Nuh, Musa, Davud, Süleyman, İsa gibi peygamberlerden beri var olan bir din ve Allah'ın iradesine teslimiyetle gerçekleşen bir dönüş olarak inanırlar.

<span class="mw-page-title-main">İslam'ın yayılışı</span> 7. ve 8. yüzyıllarda yaşanmış tarihsel süreç

İslam'ın yayılışı, İslam'ın genişlemesi, İslami fetihler ya da Arap fetihleri, 7. yüzyılda İslam peygamberi Muhammed'in Müslümanlarca Asr-ı Saâdet diye adlandırılan döneminde başladı. Muhammed, Arap Yarımadası'nda, daha sonraki Râşidîn ve Emevî hilâfetleri döneminde bir yüzyıllık hızlı genişleme gören yeni bir birleşik yönetim kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Arap-Bizans savaşları</span> 7. yüzyıl ile 11. yüzyıl arasında savaşlar serisi

Arap-Bizans savaşları, 7. yüzyıldan 11. yüzyıla kadar Müslüman Araplar ile Bizans İmparatorluğu arasında yapılan savaşlardır. Çatışmalar, 7. yüzyılda İslam peygamberi Muhammed'in, Raşidun ve Emevi halifelerinin ilk Müslüman fetihleri sırasında başladı ve halefleri tarafından 11. yüzyılın ortalarına kadar devam etti.

<span class="mw-page-title-main">Râşidîn Halifeliği</span> Kurulan ilk İslam halifeliği (632–661)

Râşidîn Halifeliği, İslâm peygamberi Muhammed'in halefi olan ilk halifeliktir. Muhammed'in MS 632'deki vefatından sonra ilk dört ardışık halifesi (halef) tarafından yönetildi. Bu halifeler, Sünni İslam'da topluca Râşidîn ya da "Doğru Yolda olan" halifeler olarak bilinirler. Bu terim Şîa'da kullanılmaz, çünkü Şii Müslümanlar ilk üç halifenin yönetimini meşru görmez.

Patrici Gregori, Bizans İmparatorluğu Afrika Eksarhı. İktidarda bulunan Herakleios Hanedanı'nın akrabası olarak, keskin bir Kalkedon İnancı taraftarıydı ve 646 yılında Monotelitizmi destekleyen İmparator II. Konstans'a karşı bir isyana önderlik etmiştir. Kısa bir süre sonra kendini imparator ilan etmiş, 647 yılında Dört Halife dönemi Müslüman istilası ile karşılaşmıştır. İstilaya gelenler ile yüzleşmiş ancak Sbeitla'da mağlup olup, öldürülmüştür. Ölümünden sonra ve Müslümanların geri çekilmesinden sonra Afrika imparatorluk egemenliğine geri döndüğünde Bizans hakimiyetinin kurumları ağır şekilde tahrip olmuştu.

<span class="mw-page-title-main">Trabluslu Leon</span>

Trabluslu Leon, Arapça Rashīq al-Wardāmī ve Ghulām Zurāfa olarak bilinir, Müslümanlığa dönmüş Yunan ve erken 10. yüzyılda Abbasi filo komutanıdır. En önemli eylemi Bizans İmparatorluğu'nun ikinci şehri Selanik'in 904 yılında talan edilmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bizans savaşları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Doğu Roma ya da Bizans İmparatorluğu (330-1453) tarihi boyunca gerçekleşmiş savaşlar ya da Harici ihtilafların listesidir. Dahili ihtilaflar için, Bizans isyan ve iç savaşları listesine bakınız.

<span class="mw-page-title-main">Afrika Eksarhlığı</span> Eski ülke

Kartaca Afrika Eksarhlığı Batı Akdeniz'de bulunan mülklerini kapsayan Doğu Roma İmparatorluğu'nun bir idari bölümünün ismidir, bir Eksarh ya da genel vali tarafından yönetilirdi. İmparator Mauricius tarafından 580'lerin sonlarında kurulmuş ve 7. yüzyılda İslam'ın yayılışına kadar ayakta kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Selanik'in Yağmalanması (904)</span> kuşatma

Selanik'in Yağmalanması Sarazen korsanlar tarafından 904 yılında Selanik şehrinin yağmalanmasıdır. 10. yüzyılda Bizans İmparatorluğu'nun yaşadığı en kötü felaketlerden biridir. İlk hedefi Konstantinopolis olan, İslam dinine dönmüş Yunan olan Trabluslu Leon komutasında Suriye'den gelen Müslüman filosu denize açıldı. Müslümanlar Konstantinopolis’e saldırmaktan caydı ve yerine Selanik’e dönmeleri donanması zamanında tepki veremeyen Bizans’ları şaşırttı. Şehrin iki komutanı birbiriyle çelişen emirler vermesi, özellikle de denize açılan şehir surlarında düzensizlik yarattı.

<span class="mw-page-title-main">Dazimon Muharebesi</span>

Dazimon Muharebesi, 22 Temmuz 838 tarihinde Dazimon yakınlarında Bizans İmparatorluğu ile Abbâsîler arasında gerçekleşen çarpışma. Theofilos'in kumandanlığındaki 25 bin ila 40 bin kişi arasında olduğu düşünülen Bizans ordusu ile Afşin kumandasındaki 20 bin-30 bin kişilik Abbâsî ordusu Dazimon'da çarpışmış, zafer kazanan Abbâsîler Amorium'a yürüyerek şehri yağmalamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Müslümanların Mısır'ı fethi</span> Tarihi olay

Müslümanların Mısır'ı fethi veya Arapların Mısır'i fethi, Mısır'ın MS 7. yüzyılda Müslümanlar tarafından fethedilmesidir. Bunun sonucunda Bizans İmparatorluğu'nun elindeki Mısır ve Libya Râşidîn Halifeliği'ne geçti.

<span class="mw-page-title-main">Müslümanların İran'ı fethi</span> İslam Devletinin İranı fethi

Müslümanların İran'ı fethi veya Arapların İran'ı fethi, İran'ın MS 7. yüzyılda Müslümanlar tarafından fethedilmesidir. Bunun sonucunda Sasani İmparatorluğu yıkıldı ve İran İslamlaşmaya başladı.

<span class="mw-page-title-main">Müslümanların Levant'ı fethi</span> 7. yüzyılda Râşidîn Halifeliği tarafından gerçekleştirilen fetih

Müslümanların Levant'ı fethi veya Müslümanların Biladü'ş-Şam'ı fethi ya da Arapların Levant'ı fethi

<span class="mw-page-title-main">Müslümanların Ermenistan'ı fethi</span> Vikimedya liste maddesi

Müslümanların Ermenistan'ı fethi, MS 632'de Muhammed'in ölümünden sonra İslam'ın yayılışının bir parçasıdır.

Kudüs'ün Fethi veya Kudüs Kuşatması, 637 yılında Bizans İmparatorluğu ve Râşidîn Halifeliği arasında gerçekleşen askeri çatışmanın bir parçasıdır. Çatışma, Ebu Ubeyde bin Cerrah komutası altındaki Râşidîn ordusunun Kasım 636'da Kudüs'ü kuşatmasıyla başladı. Patrik Sophronius, altı ay sonra yalnızca Râşidîn halifesine teslim olmak şartıyla teslimiyeti kabul etti. 637 yılının Nisan ayında Halife Ömer, şehrin teslimini almak için Kudüs'e şahsen gitti. Patrik de Ömer'e teslim oldu.

Maraş ya da Germanicia Kuşatması, Râşidîn Halifeliği'nin Müslüman kuvvetlerinin 638 yılında Anadolu seferi sırasında gerçekleşmiştir. Şehir, kan dökülmeden ele geçirilmiştir. Bu sefer, efsanevi Arap Müslüman general Halid bin Velid'in askeri kariyerinin sonuna işaret eder çünkü seferden döndükten birkaç ay sonra görevden alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arminiya</span>

Arminiya Ostikanatı veya Arminiya Emirliği olarak da bilinen Arminiya Müslüman Araplar tarafından Büyük Ermenistan, İberya Krallığı ve Albanya topraklarına verilen ve 7. yüzyılda bu bölgelerin fethedilmesinin ardından kullanılan siyasi ve coğrafi bir terimdir. İslam fetihlerinin ardından başta haraç karşılığında Arminiya eyaletini temsil etmesine ve Ermenilerin savaş zamanlarında sadakatine izin vermesine rağmen, Halife Abdülmelik ibn Mervan başkenti ile bir ostikan başkanlığında bölgeyi doğrudan Arap yönetimine bağlamıştır.

Sufetula Muharebesi, 647 yılında Râşidîn Halifeliğinin Arap Müslüman güçleri ile Afrika Bizans Eksarhlığı arasında gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Maraş Muharebesi (953)</span> Savaş

Maraş Muharebesi (953), Maraş yakınlarında, Bardas Fokas komutasındaki Bizans İmparatorluğu güçleri ile Bizanslıların 10. yüzyılın ortalarında en önemli düşmanlarından biri olan Hamdanilerin Halep Emiri Seyfü'd Devle arasında yapıldı. Araplar, sayıca az olmalarına rağmen, Bizanslıları yendi. Doğu ordularının komutanı Bardas Fokas, ciddi bir yara alarak savaş alanından zar zor kurtuldu. Bardas Fokas'ın küçük oğlu ve Seleukia valisi Konstantin Fokas savaş sırasında Hamdanilere yakalanarak, hastalıktan ölene kadar Halep'te bir esir tutuldu. 954'teki ve 955'teki yenilgilerle birleşen bu bozgun, Bardas Fokas'ın görevden alınmasına ve onun yerine en büyük oğlu II. Nikiforos Doğu'daki orduların komutanlığına getirilmesine sebep oldu.