Mürsel Bakü
| Mürsel Bakû 1316-Sv. 7[1] | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1881 Erzurum, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 2 Şubat 1945 (64 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
| Bağlılığı |  Osmanlı (1901-1919) Türkiye (1921-1938) |
| Hizmet yılları | 1901-1938 |
| Rütbesi | Tümgeneral |
| Komutası | 11. Süvari Tugayı, 34. Tümen, 2. Süvari Tümeni, 32. Tümen, 12. Tümen, 5. Kafkas Tümeni 6. Süvari Tümeni, 1. Süvari Tümeni, 7. Kolordu (vekil), 2. Süvari Tümeni, 23. Piyade Tümeni, Süvari Müfettişi, Piyade Müfettiş Yardımcısı, Askeri Yargıtay üyesi |
| Çatışma/savaşları | Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Kurtuluş Savaşı |
| Ödülleri |      |
| Sonraki işi | TBMM Kocaeli Milletvekili |
Mürsel Bakü (1881, Erzurum - 22 Eylül 1945, İstanbul), I. Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı'nda önemli görevler üstlenmiş, Bakü ve İzmir şehirlerini düşman işgalinden kurtarmış, sonrasında bir dönem milletvekilliği yapmış Kafkasya asıllı Türk askeri. 9 Eylül 1922 sabahı, 1. Süvari Tümeni'nin komutanı olarak İzmir'e ilk giren Türk paşasıdır.
1904 yılında Harp Akademisi'ni bitirdi ve mümtaz yüzbaşı oldu. I. Dünya Savaşı sonundaki dönemde Batum'da 5. Kafkas Piyade Tümeni komutanlığı yaptı. Eylül 1918'de Nuri Paşa'nın komutasındaki Kafkas İslam Ordusu ile Bakü Muharebesi'ne katılarak Bakü'nün Ermeni Taşnak'larından ve Bolşevik'lerden kurtulmasını ve 28 Mayıs 1918'de kurulmuş olan Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti hükûmetinin Gence'den Bakü'ye taşınmasını sağladı.
Birinci Dünya Savaşı'nın bitiminde İngilizler tarafından tutuklandı ve Malta sürgünleri arasında yer aldı. Serbest bırakılmasından sonra 3 Kasım 1921 tarihinde Anadolu'ya geçerek Türk Kurtuluş Savaşı'na katıldı.
Büyük Taarruz'da 1. Süvari Tümeni'ne komuta etti. 31 Ağustos 1922 tarihinde Mirliva rütbesine terfi etti ve Paşa oldu. İzmir'e giren ilk Türk generali olarak Türk bayrağını Hükûmet Konağına çeken Yüzbaşı Şerafettin'e komutanlık etti. 7. Kolordu Komutanlığına bir süre vekalet etti. Bu sürede Şeyh Said İsyanı'nın bastırılmasında görev aldı.
23 Ağustos 1938 tarihinde askerlikten emekli oldu. TBMM VII. Dönem Kocaeli milletvekilliği yaptı. 1945 yılında İstanbul'da öldü.
Kaynakça
- ^ T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, s. 132.
