İçeriğe atla

Mürid Savaşı

Mürid Savaşı
Kafkas Savaşı
Tarih1829 - 1859
Bölge
Kafkasya
Sonuç Rus zaferi
Coğrafi
Değişiklikler		Dağıstan ve Çeçenistan bölgelerinin Rus İmparatorluğu tarafından ilhakı
Taraflar
Rus İmparatorluğu Rus İmparatorluğu Kafkasya İmamlığı
Komutanlar ve liderler
Rus İmparatorluğu I. Nikolay
Rus İmparatorluğu I. Aleksandr
Rus İmparatorluğu II. Aleksandr
Rus İmparatorluğu Aleksey Petroviç Yermolov
Rus İmparatorluğu Mihail Semyonoviç Vorontsov
Rus İmparatorluğu Aleksandr Baryatinskiy		 Gazi Muhammed
Hamzat Bey
Şeyh Şamil
Şuayp Molla
Hacı Murad
Dargo’lu Cavathan
Suaib-Mulla
Talkhig Şalinski
Auh’lu Eldar
Mürid. Theodor Horschelt'in bir çalışması, (1858—1861)

Murid Savaşı (1829-1859) Kafkas Savaşı'nın doğu cephesinde yaşanan çatışmaların genel adıdır. Rus İmparatorluğu'nun Kuzey Kafkasya'daki bağımsız halkları bünyesine almasıyla sonuçlanmıştır.

Rusya, 1801'de Gürcistan'ı ilhak ettiğinde orta Kafkasya'da bulunan Gürcü askeri yolunu - dağları aşan tek pratik kuzey-güney yolu - kontrol etmek hedeflerinden birini teşkil ediyordu. Yolun Rusya tarafından kontrolü, Kafkas Savaşı'ndaki çatışmanın iki cepheye bölünmesi anlamına gelmekteydi. Yolun batısında, Rus-Çerkes Savaşı'nda Kafkasyalılar birleşemedi ve savaş çok karmaşık bir hale geldi. Doğuda ise Kafkasyalılar, otuz yıl süren askeri-teokratik bir devlet olan Kafkasya İmamlığı'na katıldı. Gazi Muhammed tarafından 1829-1832'de kurulan bu devlet, 1834'ten 1859'da teslim olana kadar İmam Şamil'in hâkimiyetindeydi.

Konuyla ilgili kaynaklar

  • Baddeley, John F. (1908). The Russian conquest of the Caucasus. London: Longmans, Green and Co. ISBN 0-7007-0634-8. 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2020. 
  • Pokrovsky N. I. Caucasian Wars and the Imamate of Shamil / Foreword. N. N. Pokrovsky, introduction. and approx. V. G. Gadzhiev. — M.: ROSSPEN, 2000. — 511 p. — ISBN 5-8243-0078-X.
  • Dubrovin, N. История войны и владычества русских на Кавказе, volumes 4–6. SPb, 1886–88.
  • Fadeev R. A. Kafkas Savaşının Altmış Yılı. - Tiflis: Kafkas Ordusu Genelkurmay Başkanlığı askeri matbaası, 1860.
  • Potto V. A. Kafkas Savaşı ayrı denemelerde, bölümlerde, efsanelerde ve biyografilerde: 5 ciltte. - 2. baskı - St.Petersburg, 1887-1889.
  • Gordin Ya. A. Kafkasya: toprak ve kan. 19. yüzyıl Kafkas Savaşı'nda Rusya. SPb., 2000
  • 1817-64 Kafkas Savaşı / V. M. Mukhanov // İzlanda - Başbakanlık. - M.: Büyük Rus Ansiklopedisi, 2008. - S. 359. - (Büyük Rus Ansiklopedisi: [35 ciltte] / yazı işleri müdürü Yu. S. Osipov; 2004-2017, c. 12). - ISBN 978-5-85270-343-9.
  • Khozhaev D. A. Rus-Kafkas Savaşında Çeçenler: bilimsel-popul. iş / yetkilendirme proje ve bilimsel ed. T. A. Mazaeva. - Gr.-St.Petersburg. : "Seda", 1998. - 250 s. - Fin'in katılımıyla yayınlandı. sağlamak M. M. Akhmatkhanova ve Kh. D. Makhauri. — ISBN 5-85973-012-8.
  • Gammer, Moshe. Muslim Resistance to the Tsar: Shamil and the Conquest of Chechnia and Daghestan. Frank Cass & Co. Ltd., 1994. 247 p. — ISBN-13. 978-0714634319.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ermeni isyanları</span> Osmanlı İmparatorluğunda Ermeni ayaklanmaları

I. Dünya Savaşında Ermeni İsyanları, Taşnak, Armenakan, Hınçak Ermeni partilerinin faaliyetleridir. Bu dönemde Osmanlı İmparatorluğu karşısına Ermeni ulusal örgütleri Ermeni milisleri ile karşı faaliyetler yürütmüş, ayrıca Rus İmparatorluğunda oluşan Ermeni gönüllü birliklerine katılarak Rus Kafkasya Ordusu'na destek vermiştir. 14 Kasım 1922 tarihli New York Times gazetesi, Birinci Dünya Savaşı'nda 200.000 Ermeni'nin İtilaf Devletleri ordularında veya İtilaf Devletleri tarafında savaşan bağımsız birliklerde savaştığını yazdı.

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Şamil</span> Kafkas lider

Şeyh Şamil ; Kuzey Kafkasya halklarının siyasi ve dinî önderi, Kuzey Azerbaycan, Dağıstan, Çeçenistan ve Çerkesya'nın üçüncü imamı olan imam ve asker. Kafkasya'nın bağımsızlığı için mücadele etmiş olan Şeyh Şamil, Müslüman nüfusa sahip ülkelerde ün sahibidir. Ruslara karşı kazandığı zaferlerden ötürü "Kafkas Kartalı" ve "Rusya'nın Kâbusu" gibi isimlerle anılır. Hamzat Bey'den sonra Kafkasya'daki direnişçilerin komutanıdır ve aynı zamanda Nakşibendi şeyhlerinden Seyyid Cemaleddin Kumuki'nin halifelerindendir. Yirmi beş yıl sürdürdüğü savaş ile onu izleyenlerin benimsemiş oldukları İslam ve tasavvuf inancı, günümüzde Kafkas halkları arasında oldukça yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi</span> Türk Kurtuluş Savaşının bir cephesi

Doğu Cephesi, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında 1919-1921 yılları arasında Türk-Ermeni Savaşı dahil olmak üzere, Doğu Anadolu ve Güney Kafkasya'da gerçekleşen muharebelerden meydana gelen cephe.

<span class="mw-page-title-main">Kafkasya Cephesi</span> Osmanlı Cephesi

Kafkasya Cephesi, I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı İmparatorluğu'nun 2. ve 3. orduları ile Rus İmparatorluğu Kafkas Ordusu'nun karşı karşıya geldikleri cephe. Kafkasya Cephesi, savaş sırasında Doğu Anadolu Bölgesi içlerine kadar genişlemiş, Trabzon, Bitlis, Muş ve Van şehirlerine kadar yayılmıştır. Kara harbi, Karadeniz Bölgesinde bulunan Osmanlı İmparatorluğu deniz gücü ve Rus donanması tarafından desteklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında 1828-1829 yılları arasında yapılmış savaş

1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı, Navarin Deniz Savaşı'nı takiben Rusya'nın Yunanların bağımsızlığını desteklemesi yüzünden çıkmış bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">İnguşetya</span> Rusyaya bağlı federe cumhuriyet

İnguşetya, İnguşya ya da resmî adıyla İnguşetya Cumhuriyeti Kuzey Kafkasya’da, Rusya Federasyonu’na bağlı federe cumhuriyet. Kuzey Kafkasya Federal Bölgesi’ne dâhil olan İnguşetya’nın güney sınırı; Rusya Federasyonu’nun Gürcistan sınırının parçasıdır. Doğusunda Rusya’nın özerk cumhuriyetlerinden Çeçenya; batısında ise yine aynı statüdeki cumhuriyetlerden Kuzey Osetya-Alanya bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kafkasya Emirliği</span>

Kafkasya Emirliği veya Kafkas Emirliği veya Kafkasya İslam Emirliği, İçkerya Çeçen Cumhuriyeti'nin ardılı kabul edilen, 31 Ekim 2007 tarihinde eski Çeçenistan lideri Dokka Umarov tarafından ilan edilen devlettir. Devlete bağlı askeri birlik Kafkasya Cephesi'dir. Kafkasya Emirliği'nin toprakları Çeçenistan, İnguşetya, Dağıstan, Karaçay-Çerkez, Kabardin-Balkar, Doğu Osetya (İriston) ve Stavropol eyaletidir.

<span class="mw-page-title-main">Kafkas Savaşı</span>

Kafkas Savaşı, Rus İmparatorluğu'nun Kuzey Kafkasya halklarına karşı yaptığı savaştır. 1817'den 1864'e kadar süren bu savaşta Ruslar; Çerkesler ve Şeyh Şamil önderliğindeki Çeçenler ve Dağıstanlılara karşı savaşmıştır. Savaşın batı yakası Rus-Çerkes Savaşı, doğu yakası ise Mürid Savaşı adıyla incelenir.

<span class="mw-page-title-main">Müridizm</span>

Müridizm, Kafkasya'da 19. yüzyıl ve sonrasında etkili olmuş, Kadiri ve Nakşibendiliğe bağlı özel bir harekettir. Hareketi özel yapan Kafkas halklarının Ruslara karşı direnişinde üstlendiği siyasal roldür. İmam Şamil örneğinde olduğu gibi, Müridizme bağlı imamlar direnişi örgütleyen ve yöneten siyasal önderlerdir. Aynı zamanda; Çeçenistan başta olmak üzere, Dağıstan halkları, Güney Kafkasya ve Türkiye'ye kadar yayılma imkânı bulmuştur. Türkiye'de çok az da olsa Terekemeler arasında hala varlığını sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Yudeniç</span>

Nikolay Nikolayeviç Yudeniç, Rus general, I. Dünya Savaşı'nda Rus Kafkas Ordusu'nun, Rus İç Savaşı (1918-1920) sırasında da kuzeybatıdaki karşıdevrimci Beyaz birliklerin komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Kuban Halk Cumhuriyeti</span>

Kuban Halk Cumhuriyeti, Rus İç Savaşı sırasında bugün Rusya'ya bağlı Kuban toprakları üzerinde kurulmuş Bolşevik karşıtı bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Muharebesi (1918)</span> 1. Dünya Savaşı sırasında Rus ve Türk orduları arasında geçen savaş

Bakü Muharebesi, 1918 yılında Azeri ve Dağıstanlı gönüllülerle takviye edilen ve Kafkas İslam Ordusu adı verilen Osmanlı Ordusu'nun Bakü Sovyeti, Britanya İmparatorluğu, Merkezi Hazar Diktatörlüğü ve Beyaz Ordu karşısında Bakü'yü almak için giriştiği muharebe.

11. Ordu, SSCB'nin Kızıl Ordu'suna bağlı ordu.

<span class="mw-page-title-main">Kafkas Ordusu (Rusya)</span>

Kafkas Ordusu, I. Dünya Savaşı'nda Rus İmparatorluğu'nun Kafkasya Cephesinde bulundurduğu ordu. Savaş öncesi bu ordunun bütün kuvveti, 100 tabur, 117 bölük ve 250 toptan ibaretti. Bu ordu nun komutanı İllarion İvanoviç Borontosv-Daşkov'tur. 23 Şubatta Rusya'da Şubat Devrimi ile başlayan sorunlar orduda disiplini hissedilir derecede bozmuştur. Bahardan itibaren, hijyen ve gıda kaynaklı sorunlar ve tifüs salgını bu orduyu yıpratır ve dağılmasına yol açar.

<span class="mw-page-title-main">Rus-Çerkes Savaşı</span> Ruslar ve Kafkaslar, özellikle Çerkesler arasında yaşanan ve soykırımla sonlanan savaş

Rus-Çerkes Savaşı, 17 Temmuz 1763'te (E.U.) Rusya'nın Çerkesya'da hak iddia etmesi ve Çerkeslerin bunu reddetmesi ile başlayan, 21 Mayıs 1864'te (E.U.) son Çerkes ordusunun mağlup edilmesiyle sona eren askerî mücadele. Savaş 101 yıl sürmesi sebebiyle hem Rusya hem de Çerkesya tarihindeki en uzun savaştı.

<span class="mw-page-title-main">Seferbiy Zaneqo</span>

Seferbiy Zaneqo, Çerkesya Konfederasyonu'nun 1859-1860 arasında lideri olan Çerkes siyasetçi, diplomat ve askeri kumandan. Rus-Çerkes Savaşı'nın çeşitli aşamalarında hem askerî hem de siyasî olarak yer aldı. Batıda Çerkes bağımsızlık davasını savundu, bölgede Osmanlı İmparatorluğu'nun bir temsilcisi olarak hareket etti. Hayatının sonunda Zaneqo, Çerkes bağımsızlık hareketinin lideri hâline gelmişti.

<span class="mw-page-title-main">Grigol Dadiani (Kolhideli)</span>

Grigol Dadiani Megrelya'da prenslik yapmış Dadiani hanedanının bir üyesiydi. Megrelya Prensi V. Levan Dadiani'nin oğlu olan Grigol, yeğeni I. Niko Dadiani'nin küçüklüğünde Megrelya'nın naip konseyi üyesiydi. Rus İmparatorluğu'nda subay olarak görev yapan Grigol, Rus-Türk, Kırım ve Kafkasya savaşlarında yer almış ve tümgeneral rütbesi ile emekli olmuştur. Aynı zamanda bir edebiyat tutkunu olan Dadiani, Kolhideli mahlasıyla Romantizm akımından şiirler yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şekvetili</span>

Şekvetili, Doğu Karadeniz kıyısında, Natanebi nehrinin ağzında yer alan Ozurgeti Belediyesi, Guria, Gürcistan'da yer alan bir köy ve deniz beldesidir. Şekvetili, popüler eğlence parkı Tsitsinatela'ya, büyük kapalı mekan Black Sea Arena'ya ve Gürcistan'ın mimari simge yapılarının ölçekli modellerinin açık hava sergisi olan Minyatür Park'a ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dargo Muharebesi</span>

Dargo Muharebesi, Kont M. S. Vorontsov'un komutasındaki Ayrı Kafkasya Kolordusu'nun askeri operasyonuydu ve amacı, modern Çeçen Cumhuriyeti’nin Vedensky bölgesinde bulunan Dargo köyündeki İmam Şamil'in karargahını ele geçirmekti. Vorontsov'un birliğinin Dargo'yu işgaline rağmen, genel olarak sefer başarılı olmamıştır. Rus birliği, ağır kayıplar vererek geri çekilmek zorunda kalmıştır. Dargo seferinin sonucu, Kafkasya İmametinin etkisinin önemli ölçüde artması olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kizlyar Kuşatması (Temmuz 1785)</span>

Temmuz 1785'teki Kizlyar Kuşatması, Rus İmparatorluğu ile Şeyh Mansur'un güçleri arasındaki ikinci büyük çatışmaydı. Çerkes ve Çeçenler, Kuzey Kafkasya'da Rusya'nın ekonomik merkezi olan Kızlyar kalesini ele geçirmeyi umuyorlardı. Kuşatma başarısız oldu, ancak Karginsk ele geçirildi ve Rus ordusu ağır kayıplar verdi, Kafkasyalılar ganimet ele geçirdi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.