İçeriğe atla

Mürekkep

Çeşitli mürekkepler, Almanya
Yazıcı mürekkebi
Şişe içinde bir miktar mürekkep

Mürekkep çeşitli renklendirici ya da boyalar kullanılarak üretilmiş akışkan bir maddedir. Fırça ya da kalem yardımıyla bir yüzeyi boyamak ya da yazı yazmak için kullanılır. Genellikle demir, sülfat ve az miktarda asit karışımından oluşan açık mavi veya siyah bir çözelti olan mürekkep, bu haliyle soluk göründüğünden içine toz halinde anilin esaslı boya katılmaktadır.[1]

Mürekkeplerin ilk örnekleri günümüzden 4.500 yıl öncesinde Çin'de icat edildiği sanılan siyah renkli yazı mürekkepleridir. Bu mürekkepler için çeşitli maddeler ile birlikte yakılmasıyla elde edilirdi. İlk mürekkep fabrikasını 1818 yılında Fransız matbaacısı Pierre Lorilleux kurdu.[1]

Türleri

Dolma kalem ile çizilmiş büyütülmüş çizgi.

Mürekkebin formülü farklılık gösterse de genellikle dört bileşen içermektedir:

  • Renklendiriciler
  • Katkı maddeleri
  • Araçları (bağlayıcılar)
  • Taşıyıcı maddeler

Mürekkep genellikle dört sınıfa ayrılır:[2]

  • Sulu
  • Likitli
  • Tutkallı
  • Tozlu

Yazma amaçlı mürekkep

Mürekkepler içlerine boya maddesi katılıp katılmamasına göre birbirinden ayrılır. Dolmakalemlerde kullanılan mürekkebin içine boya karıştırılmaz çünkü boya dolmakalemin ucunu tıkayabilir. Yazı mürekkeplerinin büyük çoğunluğu meşe mazısından elde edilen asitler ile içinde demir bulunan kimyasal maddelerin karıştırılması ile elde edilir. Siyah görünümde olan bu mürekkebin rengi,başka kimyasallarla açılabilir.

Kâğıt üzerine geçirilmiş mürekkep, zaman geçtikçe her koşulda koyulaşır. Bu mürekkep ile yazılmış belgelerin yaşını saptamada araştırmacıların sıkça başvurduğu bir yöntemidir.

İçlerinde boya maddesi bulunan mürekkepler ise "tükenmez kalem" olarak anılan kalemlerde kullanılır. İçlerine su da katılmayan bu tip mürekkepler, dolmakalemlerdekilerin aksine oldukça koyulardır. Keçeli kalemlerde kullanılan boya-katkılı mürekkeplerde ise kurumayı önlemek için alkol kullanılır.Bazılarında ise yaklasık %5 kadar cıva vardır.Mürekkep heterojen bir maddedir. Gizli mürekkep olarak adlandırılan mürekkep çeşitleri özel ve gizli iletiler için kullanılır. Normal koşullarda görünmez olan bu mürekkepler ile yazılan yazılar, ancak ortam elverişli hâle getirildiği takdirde görünür hâle geçer. Yazılı olduğu kâğıdın uygun biçimde ısıtılması ile bu mürekkepler maviye dönebilir. Görünmez mürekkep olarak kullanılabilecek alternatif malzemeler, limon suyu, soğan suyu ve süttür. Bu maddeler ile yazılan yazılar ısıtıldığında üzerindeki yazılar kahverengiye döner.

Baskı amaçlı mürekkep

Günümüzde en çok kullanılan mürekkep türü baskı mürekkebi ya da matbaa mürekkebidir. Kitap, gazeteler, dergiler, paketler, kutular, paralar, pullar, afiş ve broşürler üzerinde bulunan yazı ve resimlerin hemen hepsi bu mürekkepler ile hazırlanmıştır.

Bu tür baskı işlemlerinde, mürekkebin kuruma hızı çok önemlidir. Basım makinelerinde kullanılan mürekkep kâğıt üzerine geçtikten sonra havadaki oksijeni soğurarak kurur. Kuruma işlemini daha çabuklaştırmak için mürekkebin içine kobalt, kurşun ve manganez bileşikleri atılabilir.

Kaynakça

  1. ^ a b Tüzüner, Perihan Özcan (6-12 Nisan 2006). "Elektroniği de var". Yeni Aktüel. Cilt 39. ss. sayfa 7. 
  2. ^ Kipphan, Helmut (2001), Handbook of print media: technologies and production methods (Illustrated bas.), Springer, ss. 130-144, ISBN 3540673261, 13 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 7 Şubat 2011 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yazıcı (donanım)</span>

Yazıcı, elektronik ortamdaki grafik ya da metinleri bir kâğıt üzerine işleyen alettir. Çoğu yazıcı bilgisayara yazıcı kablosu, USB veya RJ45 ile bağlanır. Bazı yazıcılar direkt olarak hafıza kartından, fotoğraf makinesinden ve tarayıcıdan çıktı alabilirler. Modern yazıcıların çoğu faks çekme, tarama ve fotokopi çekme gibi özellikleri içeren çok fonksiyonlu makinelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Baryum</span> Atom sayısı 56, yoğunluğu 3,78 olan, doğada en çok baryum sülfat ve baryum karbonat olarak bulunan, havada çabuk oksitlenen, gümüş renginde, katı ve basit bir element (simgesi Ba)

Baryum (Yunanca'da βαρυς = ağır), sembolü Ba olan kimyasal bir elementtir. Ağır manasına gelen "barys" kelimesinden türemiştir. İngilizcede Barite ağırlık yoğunluk manasında kullanılmaktadır. Baryum elementinin atom numarası 56 olup Periyodik tablonun 6. sırasında ve 2. grubunda bulunur. 2. grupta bulunması özelliğinden dolayı Baryum bir toprak alkali metalidir. Baryum ilk defa 1774 yılında İsveçli kimyacı Carl Wilhelm Sheele tarafından tanımlanmıştır. Baryum element halinde beyaz-gri metalik rengindedir fakat yüksek reaktivitelikten dolayı element halinde bulunmaz. Baryum'un hemen hemen bütün bileşikleri ise zehirlidir. Metalik Ba yakıldığında elma yeşili bir renk verir. Metalik halde saklanması çok zordur. Aktif bir element olduğu için su, hava ve asitlerle kolayca reaksiyon verir. Toprak alkali grup içerisinde doğada en yaygın bulunan element Kalsiyum(Ca)dur. Bu sınıftaki metallerin özellikleri birbirine benzemesine karşın bilhassa Kalsiyum, Stronsiyum, Baryum diğerlerinden ayrılır. Bu üç element adi derecede suyu ayrıştırarak Hidrojen açığa çıkarır ve Hidroksit(OH) oluştururlar. Bu Hidroksitler de ısıtıldığında su kaybederek Oksit haline dönmektedirler. Karbonatları ısı karşısında kolay ayrışmasına karşın Baryum Karbonat (BaCO3) en zor ayrışanıdır. Sülfatları suda hemen hemen hiç erimez.

<span class="mw-page-title-main">Film (fotoğrafçılık)</span> Analog kameralar tarafından kullanılan film

Film, fotoğrafçılık, sinema, röntgen ve radyografide görüntüyü tespit etmeye yarayan yarı saydam plastik şerit. Esasını bir plastik şerit üzerine emülsiyon halinde sürülüp kurutulmuş ince, ışığa duyarlı bir tabaka teşkil eder.

<span class="mw-page-title-main">Taş baskı</span> Basım tekniği

Taş baskı ya da litografi/litografya, kireç taşı üzerine yağlı mürekkeple çizilmiş şekil ve yazıların basım sanatı. Taşbaskıya el litografyası da denir. Taşbaskı, modern ofset litografyanın başlangıcıdır. Taşbaskı tekniğinin esası, yağın suyu itmesi özelliğine dayanır.

<span class="mw-page-title-main">Dericilik</span>

Dericilik, derinin fiziksel ve kimyasal işlemlere tabi tutulup kullanılacak hale getirilmesidir.

Panzehir, bir zehirin etkisini önleyen veya yok eden madde. Panzehirler ağız yoluyla zehirlenmelerde emilimi azaltmak amacıyla kullanılanlar ve kan dolaşımına çeşitli yollarla karışmış olan zehire karşı kullanılanlar olmak üzere iki büyük grupta toplanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Boya</span>

Boya, herhangi bir nesneye renk vermek amacıyla yalıtım ve koruma sağlamak için uygulanan bir kaplamadır. Boya hemen hemen tüm malzemelere uygulanabilir. En sık kullanıldığı alanlar sanat, tasarım, resim, endüstriyel kaplamalar, ulaşım ve korumadır. Boya kimyasal özelliği bakımından temel olarak yaş boya ve toz boya olmak üzere ikiye ayrılır.

Turnusol kâğıdı, kimyada kullanılan ayıraçlardan bir tanesidir. Çözeltilerdeki asit ve bazları ayırt etmekte kullanılır. Turnusol, asitle temas ettiğinde kırmızı, bazla temas ettiğinde mavi renk verir. Turnusol belirli likenlerden (kuzukulağı) elde edilen, içeriğinde orsein bulunan ve suda çözünen bir boyadır. Çözelti olarak veya bir filtre kâğıdına emdirilerek kullanılır. Bu kâğıda pH belirteci denir ve maddelerin asitliğini ölçmek için kullanılır. Mavi turnusol kâğıdı asidik ortamlarda kırmızıya ve kırmızı turnusol kâğıdı bazik ortamlarda maviye döner. Renk değişimi 4,5-8,3 pH aralığında menekşe tonlarında olur (25 °C'de). Turnusolün aktif maddesi eritrolitmindir. Düşük pH değerli maddeler asit olarak ve yüksek değerliler alkali olarak adlandırılır. Sadece asit ve bazlar değil, bazı çözünen tuzlar da turnusol kâğıdını mavi veya kırmızıya dönüştürür. Kuvvetli asit ve zayıf bazdan oluşan tuzlar asidik, zayıf asit ve kuvvetli bazdan oluşan tuzlar bazik özellik gösterdiğinden turnusolü boyarlar (hidroliz).

<span class="mw-page-title-main">Alçı taşı</span>

Alçı taşı, kalsiyum sülfat dihidrattan oluşan yumuşak bir sülfat mineralidir ve kimyasal formül CaSO4 · 2H2O'dur. Alçıtaşı ayrıca selenitin yarı saydam kristalleri olarak kristalleşir. Aynı zamanda bir evaporit minerali ve anhidritin hidrasyon ürünü olarak oluşur. İçinde su bulunan kalsiyum sülfat minerali, tek veya ikiz sütunlar hâlinde billûrlanır. Alçı billurlarına kil ve marn içinde veya tuzlu ve alçılı dağların boşluklarında rastlanır.

Havayla çalışan diyaframlı pompalar endüstrinin birçok alanında değişik amaçlarla kullanılmaktadır. Pompa ölçüsüne uygun kapasitedeki bir kompresöre bağlanarak çalıştırılır. Elektrikle çalışmadığı ve içinde elektrikle çalışan parça barındırmadığı için patlamazlık (ex-proof) özelliği vardır. Sıklıkla bu nedenden dolayı patlayıcı üretiminde tercih edilmektedirler.

Bromtimol mavisi, zayıf asit ve bazlar için kullanınan bir kimyasal pH indikatörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kalsiyum karbonat</span> En az % 38 kalsiyum içeren bir bazik ürün

Kalsiyum karbonat, halk arasında kireç taşı olarak bilinen bir tür kimyasal bileşiktir. Bileşik formülü CaCO3 şeklindedir. Bu bileşik doğada en fazla eski kayaçlarda ve deniz kabuklarında bulunur. Kalsiyum karbonat, antiasitlerin bir üyesi olsa da, fazlası biyolojik olarak zararlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nestâlik</span>

Nestâlik, Talikin neshi, incesi anlamını taşıyan ve genel olarak İran'da kullanılan bir yazı türüdür. Nesih ve tâlik yazım şeklinin karışımı ile türetilmiş olan ünlü bir yazı türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Montmorillonit</span>

Montmorillonit tipik olarak bir kil oluşturan, mikroskobik kristal formüllü mineraller çok yumuşak bir fillosilikat grubudur. Fransa'da Montmorillo' dan ismini almıştır. Montmorillonit, simektit grubunun bir üyesidir. Tanecikler, yaklaşık bir mikrometre arasında bir ortalama çapa sahip plaka şeklinde olan, bu grubun üyeleri, saponit içerir. Montmorillonit smektit bir alt sınıfı fillosilikat mineral% 50'den daha fazla yüke sahip olan oktahedral olarak karakterize edilir; katyon değişim kapasitesi bir düzlemde olduğunda Al için Mg izomorf ikame kaynaklanmaktadır. Bunun aksine, beidelit kuvars levha Si için Al izomorf ikame kaynaklanan% 50'den daha fazla şarj ile tetrahedral bir lekeci. Montmorillonit su içeriği değişkendir ve suyu emer zaman hacminde büyük ölçüde artırır. Kimyasal olarak bu, sodyum kalsiyum alüminyum silikat, magnezyum hidroksit 0.33 2 (Si4O10) (OH) 2 • nH2O hidratlanır. Potasyum, demir ve diğer katyonlar yerine ortak olan, katyonların tam oranı kaynağı ile değişir. Genellikle klorit, muskovit, illit, cookeite ve kaolinit ile karışmış oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Baryum sülfat</span> inorganik bileşik

Baryum sülfat BaSO4 formüllü inorganik bileşik. Bu beyaz kristal katı renksizdir ve suda çözünmez. Barit halinde bulunur.

Dijital kâğıt (veya bilgisayar ekranına, elle yazılan dijital belgeler oluşturmak için dijital bir kalemle birlikte kullanılan desenli kâğıttır. Yazdırılan nokta deseni kağıdın üzerindeki konum koordinatlarını benzersiz olarak tanımlar. Dijital kalem, bu kalıbı el yazısını saklamak ve bir bilgisayara yüklemek için kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz tahta kalemi</span>

Bir marker kalem, beyaz tahta kalemi, işaretleme kalemi, keçeli kalem, eskiz kalemi veya koki, kendi mürekkepine sahip bir kalemdir. Bülten tahtası ve beyaz tahtalarda kullanılır. Kaynak ve keçe gibi gözenekli, sıkıştırılmış elyaftan yapılmış bir uçludur. Flo-Master gibi, kalıcı bir işaretleyici bir kap ve emici bir malzeme çekirdeğinden oluşur. Bu doldurma, mürekkep için bir taşıyıcı görevi görür. İşaretleyicinin üst kısmı, daha önce sert keçe malzemeden yapılmış olan ucu ve işaretleyicinin kurumasını önleyen bir kapağı içerir. 1990'ların başına kadar mürekkep için kullanılan en yaygın çözücüler toluen ve ksilendi. Bu iki madde hem zararlıdır hem de çok kuvvetli bir koku ile karakterizedir. Bugün, mürekkep genellikle alkoller bazında yapılır. Markerler su geçirmez, kuru silme, ıslak silme veya kalıcı olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Fosforlu kalem</span>

Fosforlu kalem bir yazı metnini canlı, optik saydam ve yarı saydam bir renkle işaretleyerek dikkat çekmede kullanılan bir kalem türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Ayırma işlemi</span> kimyasal madde karışımını iki veya daha fazla ürüne dönüştürmek için kullanılan yöntem

Ayırma işlemi, bir kimyasal madde karışımını en az iki veya daha fazla ürüne dönüştürmek için kullanılan yönteme verilen addır. Ayırma işlemi sonucunda oluşan ürünlerden en az biri, kaynaktaki bileşenlerden en az biri ya da birden fazlası bakımından zenginleşir. Bazı durumlarda karışımlar bir ayırma işlemiyle neredeyse tamamen saf iki bileşene ayırabilir. Karışımın bileşenleri arasındaki fiziksel veya kimyasal farklarından yararlanılarak ayırma gerçekleştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Demir mazı mürekkebi</span>

Demir mazı mürekkebi, demir tuzlarından ve bitkisel kaynaklardan gelen tannik asitlerden yapılmış mor-siyah veya kahverengi-siyah mürekkeptir. Avrupa'da 5. ve 19. yüzyıllar arasındaki ondört yüz yıl boyunca kullanılan standart mürekkep formülasyonuydu, 20. yüzyılda yaygın olarak kullanılmaya devam etti ve bugün hala satılıyor.