İçeriğe atla

Münir Süleyman Çapanoğlu

Münir Süleyman Çapanoğlu (1894, İstanbul - 1 Temmuz 1973), Türk gazeteci, yazar ve basın tarihçisi. Basın Tarihimizde (İlâve) ve Basın Tarihimizde Mizah Dergileri adlı kitaplarıyla tanınmaktadır.

1894'te Fatih Beyazıt'ta doğdu. Babası Süleyman Bey annesi ise Zekiye Hanım'dı, aynı zamanda basın tarihinde yer edinmiş Agâh Çapanoğlu'nun torunuydu. İlk tahsilini Beyazıt Camii'nde gördü, daha sonra Fransız bir kadından dil dersi adlı. Şemsül Maarif ve Numunei Terakki gibi okullarda eğitimine devam etti. Mahmut Yesari ile öğrencilik yıllarında arkadaşlık kurdu. Saint-Joseph Fransız Lisesi'nde eğitimi sonrasında Darülfünun'da edebiyat bölümüne kaydoldu ancak I. Dünya Savaşı çıktığı için askere alındı. Gazetecilik mesleğine başlaması Türk muharriri Ahmet Rasim'den etkilenmesiyle oldu. Mihran Nakkaşyan'ın (1850-1944) Sabah'ında sık sık giderek deneyim kazandı. II. Meşrutiyet sonrasında İkdam'la başladığı mesleğinde devrin İstanbul gazetelerinin birçoğunda çalışarak devam etti. En uzun süreli olarak Alemdar gazetesinde görev aldı. Hayatının son 10 yılında gözleri görmüyordu. Tedavi sürecinin riskleri nedeniyle cerrahi bir müdahale yapılamadı. Bazı makalelerinini arkadaşlarına yazdırdı. Ölümü sonrasında Sabih İzzet Alaçam "Münir Süleyman" başlıklı bir şiir yazdı.[1]

Eserleri

Çapanoğlu'nun eserleri şöyledir:[2]

  • Siyahlar İçinde, 1916 - Roman
  • Kara Koncolos, 1916 - Roman
  • Düğün Gecesi, Mesai Matbaası / İstanbul, 1916 - Hikâye
  • Bizde Kadınlık, 1916 - Deneme
  • Günahtan Sonra, 1918 - Hikâye
  • Neyzen Tevfik: Hayatı, Eserleri, Nükteleri ve Bilinmeyen Tarafları, Çığır Kitabevi / İstanbul, 1942 - Araştırma
  • Hitler: Ne idi?, Ne yaptı?, Ne oldu?, Bengü Yayınları / İstanbul, 1945 - Araştırma
  • Kapitan (Michel Zevaco), Vakit Basımevi / İstanbul, 1946 - Çeviri
  • En Güzel Bektaşi Nükteleri, Bozkurt Kitap ve Basımevi / İstanbul, 1949 - Derleme
  • İstanbul Şairi Yahya Kemal: Hayatı, Hatıraları, Nükte ve Fıkraları-Onun İçin Neler Söylediler, Neler Yazdılar?, Yani Matbaa / İstanbul, 1958 - Araştırma
  • Basın Tarihimizde "İlave", Hür Türkiye Dergisi Yayınları / İstanbul, 1960 - Araştırma
  • 80 Yıllık Gazetecimiz: Asaf Konselitçi, Hür Türkiye Dergisi Yayınları / İstanbul, 1961 - Araştırma
  • Basın Tarihine Dair Bilgiler ve Hatıralar, Hür Türkiye Dergisi Yayınları / İstanbul, 1962 - Hatıra
  • İdeal Gazeteci Efendi Babamız Ahmet Mithat, Gazeteciler Cemiyeti Yayınları / İstanbul, 1964 - Araştırma
  • Türkiye'de Sosyalizm Hareketleri ve Sosyalist Hilmi, Pınar Yayınevi / İstanbul, 1964 - Araştırma
  • Basın Tarihimizde Parazitler, Hüsnütabiat Matbaası / İstanbul, 1967 - Araştırma
  • Basın Tarihimizde Mizah Dergileri, Gazeteciler Cemiyeti Yayınları / İstanbul, 1970 - Araştırma

Kaynakça

  1. ^ Alpman, Hafi Kadri. "Basın tarihimizin ve güvercin'in büyük kaybı:Münir Süleyman Çapanoğlu" (PDF). Şehir Üniversitesi Taha Toros Arşivi. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Mart 2020. 
  2. ^ Balık, Macit (19 Aralık 2020). Münir Çapanoğlu. İstanbul: Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. ISBN 978-9944-237-86-4. 12 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Semih Balcıoğlu</span>

Semih Balcıoğlu, Türk karikatürist.

<span class="mw-page-title-main">Sedat Simavi</span> Türk gazeteci, yazar ve yönetmen (1896–1953)

Süleyman Sedat Simavi, Türk gazeteci, yazar ve karikatürist. Hürriyet gazetesinin kurucusudur.

<i>Markopaşa</i> (dergi) dergi

Markopaşa, Sabahattin Ali, Aziz Nesin, Rıfat Ilgaz ve Mustafa Mim Uykusuz’un yazarlığını yaptığı 1946 yılında yayın hayatına başlayan Türk basın tarihinin en yüksek tirajlı yayınlarından biri olan cuma günleri çıkan haftalık mizah dergisidir. Sabahattin Ali başyazarlığını, Mustafa Mim Uykusuz da çizerliğini üstlenmiştir. Gazetenin adı, Aziz Nesin'in Gerçek adlı gazetede yazdığı "Markopaşa’ya Şikayet" köşesinden gelir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Gazeteciler Cemiyeti</span> İstanbul merkezli gazetecilik kuruluşu

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, 10 Haziran 1946'da kurulmuş merkezi İstanbul'da olan bir gazetecilik cemiyetidir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Muhtar Paşa</span> 211. Osmanlı sadrazamı

Ahmed Muhtar, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın Kafkasya cephesi komutanı, asker, gök bilimci, yazar, eğitimci ve devlet adamıydı. 1912 yılında kısa bir süreyle Osmanlı Devleti'nin sadrazamlığını da yapmıştır. Darüşşafaka Cemiyeti'nin kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Ağaoğlu (siyasetçi)</span> Azerbaycanlı siyasetçi ve gazeteci

Ahmet Akif Ağaoğlu, Azerbaycan asıllı Türk siyasetçi, hukukçu, yazar ve gazeteci. Liberal Kemalizmin kurucusuydu.

İlhan Egemen Darendelioğlu, Sarı Basın Kartı sahibi gazeteci, yazar, tarih araştırmacısı.

Yalçın Pekşen Türk gazeteci, yazar.

<i>Tan</i> (gazete, 1935) 1935-1945 arasında İstanbulda yayımlanan günlük gazete

Tan, 1926-1935 yılları arasında Milliyet ve 1935-1945 yılları arasında Tan adıyla Türkiye'nin İstanbul ilinde yayımlanan, sloganı "Günlük Siyasi Halk Gazetesi" olan sol eğilimli günlük gazete.

Cihat Fethi Tevet, Türk doktor, yazar, ansiklopedist ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Güngör Uras</span> Türk ekonomist ve gazeteci

Tevfik Güngör Uras, Türk ekonomist, gazeteci, akademisyen ve yazar. Çeşitli gazetelerde on binden fazla ekonomi yazısı kaleme aldı. Ekonomiyi sade bir şekilde okurlarına anlatma çabası içinde oldu. Hayali "Ayşe Teyze" ve "Ali Rıza Amca" karakterlerini yaratarak günlük yaşamla sade bir ekonomiyi sentezleyerek ekonomiyi herkes için anlaşılır kılmaya çalıştı.

Şükrü Elçin, Türk şair, folklorcu, araştırmacı, akademisyen ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Oyhan Hasan Bıldırki</span> Türk yazar

Oyhan Hasan Bıldırki, Türk yazar, öğretmen, şair, denemeci, araştırmacı.

Nail Güreli, Türk gazeteci ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Basın Müzesi</span>

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Basın Müzesi, İstanbul’da Çemberlitaş’taki tarihi bir binada hizmet veren Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’ne bağlı bir müzedir. Türkiye’nin ilk, dünyanın dördüncü basın müzesidir.
1988 yılında hizmete giren müzede basın teknolojinin geçirdiği değişiklikleri göstermek üzere; taşbaskı örnekleri, düz baskı makinesi, rotatif tipo entertip, prova tezgâhları, giyotin, eski daktilolar, teleksler, telefotolar sergilenir.

Mehmet Kazım Nami Duru, Türk asker, eğitimci ve siyasetçidir.

Zeynep Birsel Oral,, Türk yazar, gazeteci, tiyatro eleştirmeni.

Orhan Eşref Koloğlu, Türk tarihçi, gazeteci, akademisyen ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Çağatay Uluçay</span>

Mustafa Çağatay Uluçay, Türk yazar, araştırmacı ve öğretmen. Uluçay’ın kitap, makale, dergi ve bildiri şeklinde yayımladığı eserlerin sayısı 300’ü geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de basın</span> Türk basınına genel bakış

Türkçe olarak ilk gazete II. Mahmut'un emriyle 1 Kasım 1831'de kurulan Takvîm-i Vekâyi'dir ve bu adım, Osmanlı'de baskı makinesinin kurulmasından uzun bir süre sonraya denk gelmektedir. Takvîm-i Vekâyi, yayın hayatı boyunca birkaç kez kapatılmış ve 1922 itibarıyla meclis tarafından Resmî Ceride ve daha sonra Resmî Gazete adıyla yayımlanmıştır. İngiliz diplomat ve gazeteci William Churchill tarafından 1840 yılında yayın hayatına başlayan ve 1866'da kapanan Cerîde-i Havâdis, ikinci Türkçe gazetedir. 1860 yılında Osmanlı devlet adamı ve gazeteci Agâh Efendi tarafından hazırlanan Tercümân-ı Ahvâl, basılan ilk özel gazetedir. Yazarları arasında İbrahim Şinâsî ve Ahmed Vefik Paşa da yer almıştır. Sonraki yıllarda ise kurucusu Şinasî olan Tasvîr-i Efkâr yayımlanmış fakat 1866'da kapanmıştır.