İçeriğe atla

Münir Hayri Egeli

Münir Hayri Egeli (d. 1903 İstanbul, Türkiye; ö.25 Ekim 1970), Türk Yazar, sinemacı, heykeltıraş.

Atatürk’ün isteği üzerine sinema öğrenimi görmüş, onu anlatan bir film çevirmiş; yine Atatürk’ün isteği ile roman, liberetto, piyes yazmış çok yönlü bir sanatçıdır.

Hayatı

1903 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. 1919’da İstanbul Muallim Mektebi’nden mezun olduktan sonra 1922’de Sorbonne Üniversitesi Psikoloji Enstitüsü’nü tamamladı. Öğrenciliği sırasında Atatürk’ün emriyle Paris Türk Haberler Bürosu'nu kurdu ve idare etti.

Yurda döndükten sonra, Ankara Maarif Müfettişliği, Trabzon Lisesi Öğretmenliği, Tayyare Cemiyeti Neşriyat Müdürlüğü, Ankara Lisesi öğretmenliği, Kocaeli, Bolu, Balıkesir Maarif Müdürlüğü, İsmet Paşa Kız Enstitüsü Müdürlüğü, Millî Temsil Akademisi (Devlet Tiyatroları) ve Güzel Sanatlar Müdürlüğü, Polis Enstitüsü Öğretmenliği yaptı.

Sinema konusunda ihtisas yapmak üzere devrin cumhurbaşkanı Mustafa Kemal arafından Almanya ve Rusya'ya gönderildi. Bu arada Atatürk’ü anlatan bir belgesel film çevirdi. Türkiye Serinofil Derneği Kurucu Rejisi, Türkiye Film Sanatçıları Cemiyeti üyesi oldu.

1932’de Atatürk’ü sembolleştiren Bayönder adlı tiyatro oyununu, 1934'te anafikri Atatürk tarafından verilen Özsoy Operası’nı yazdı. Propaganda amaçlı yazılan “İnkılap Temsilleri” yazarlarından birisi oldu.

Plastik sanatlarla da ilgilenen Münir Hayri, 1933'te Millî Eğitim Bakanı Reşit Galip Bey’in isteği üzerine Atatürk heykeli yarışmasına katıldı ve Millî Eğitim Bakanlığı’nın takdirname ve “Atatürk’e En Çok Benzeyen Heykel” ödülünü aldı.

Atatürk'ün özel mektubu ile Arjantin, Almanya, İtalya ve Rusya, Hindistan, Pakistan, Kuzey Afrika ve Avrupa ülkelerine gitti. Pakistan'da “Nilgün” adlı filmi çevirdi. 1961 yılında “Kolsuz Bebek” adlı filmi Türk sinemasında çekilen birbirinden bağımsız üç öykülü ilk film oldu.

1952 İTÜ Mimarlık Fakültesi mezunu mimar Can Egeli'nin[1][2] de (d. 1927; ö. 1969, Münih, Almanya) babasıdır. Oğlunun Almanya'da intihar ederek ölümünden bir yıl sonra vefat etmiştir.

Eserleri

  • 301 tane muhtelif Çocuk Piyes ve Hikâyesi
  • Terliyen Efe (roman)
  • Fındık Kurdu (roman)
  • Kadın Geçerken (piyes)
  • Yiğit Hamza (piyes)
  • Yörük Emine (piyes)
  • Atatürk'ün Bilinmeyen Hatıraları
  • Atatürk'ün el yazıları ile tashih ettiği 3 piyes ve dikte ederek iki defa tahsis ettiği Atatürk'ün Hayatına ait senaryo.

Filmleri

  • Binnaz (yönetmen yardımcısı, 1919)
  • Doğan Çavuş (yönetmen, 1938)
  • Yavuz Sultan Selim ve Yeniçeri Hasan (yönetmen, senaryo yazarı, 1951)
  • Cem Sultan (yönetmen, 1951)
  • Vatan ve Namık Kemal (senaryo yazarı, 1951)
  • Söz Müdafanındır (yönetmen, senaryo yazarı, 1952)
  • Yıldırım Beyazıd ve Timürlenk (yönetmen, senaryo yazarı, 1953)
  • Sarı Zeybek (yönetmen, senaryo yazarı, 1953)
  • Nilgün (yönetmen, 1954)
  • Kolsuz Bebek (yönetmen, senaryo yazarı, yapaaımcı, 1963)

Kaynakça

  1. ^ "..| Mimarlık Dergisi |." www.mimarlikdergisi.com. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2023. 
  2. ^ "Tire Pazarı binası". 30 Mart 2023. 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2023. 

Dış bağlantılar

Sinematurk.com Münir Hayri Egeli sayfası30 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

13 Ağustos, Miladi takvime göre yılın 225. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 140 gün vardır.

27 Kasım, Miladi takvime göre yılın 331. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 34 gün vardır.

<span class="mw-page-title-main">Fritz Lang</span> Avusturyalı film yönetmeni (1890 – 1976)

Friedrich Anton Christian Lang Avusturyalı yönetmen, senaryo yazarı, film yapımcısı. Sinema tarihinin önemli filmlerinden biri olan Metropolis en önemli yapıtıdır.

<span class="mw-page-title-main">Halide Nusret Zorlutuna</span> Türk yazar ve şair

Halide Nusret Zorlutuna, Türk şair, yazar, öğretmen.

<span class="mw-page-title-main">Behiç Ak</span> Türk karikatürist, yazar ve belgesel yönetmeni

Behiç Ak, Türk karikatürist, yazar ve belgesel film yönetmenidir. Behiç Ak, Yıldız Üniversitesi ve İTÜ'de mimarlık öğrenimi gördü. 1982'den beri karikatür çizmekte olan Behiç Ak, Cumhuriyet Gazetesi’nde “Kim Kime Dum Duma” adlı çizgi bandı çizmektedir. Türkiye ve farklı ülkelerde sergilenmiş Tiyatro oyunları yazmıştır. Çocuk kitapları Japonya, Kore, Almanya'da yayımlanmaktadır. 2011'den itibaren Çin'de yayımlanmaya başlayacaktır. 2013 yılın çocuk romanı: "Yaşasın Ç Harfi Kardeşliği"dir.

<span class="mw-page-title-main">Sadri Alışık</span> Türk sinema sanatçısı (1925–1995)

Sadri Alışık, kimlik adıyla Mehmet Sadrettin Alışık, Türk tiyatrocu, sinema oyuncusu ve komedyendir.

<span class="mw-page-title-main">Selim İleri</span> Türk yazar, senarist, eleştirmen

Ali Selim İleri, Türk yazar, senarist, eleştirmen.

<span class="mw-page-title-main">Senaryo</span> Tiyatro oyunu, piyes, film, dizi vb. eserlerin sahnelerini ve akışını gösteren yazılı metinler

Senaryo Tiyatro oyunu, piyes, dizi, film, video oyunu gibi eserlerin sahnelerini ve akışını gösteren yazılı metinlere verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Vedat Türkali</span> Türk yazar, senarist

Abdülkadir Pirhasan, Türk roman ve senaryo yazarı, şairdir.

<span class="mw-page-title-main">Feride Çiçekoğlu</span> Türk yazar, senarist ve mimar

Feride Çiçekoğlu Türk senarist, yazar, mimar, akademisyen.

Nihad Sâmi Banarlı,, Türk edebiyat tarihçisi, yazar, şair ve edebiyat öğretmenidir.

<i>Çalıkuşu</i> (film, 1966) 1966 yapımı Türk filmi

Çalıkuşu, 1966 yapımı dramatik Türk filmdir.

<span class="mw-page-title-main">Birol Güven</span> Türk film yapımcısı, senaryo yazarı ve yönetmen

Birol Güven, Türk film yapımcısı, senaryo yazarı ve yönetmen. 23 Şubat 2024 tarihinde Sinema Genel Müdürü olarak atanmıştır.

Orhon Murat Arıburnu, Türk şair, sinema ve tiyatro yönetmeni, yapımcı, oyuncu, senarist, oyun yazarı, fotoğraf sanatçısı, ressam.

<i>Teorema</i> (roman) Pier Paolo Pasolininin 1968 yılında yayımladığı romanı

Teorema, İtalyan film yönetmeni, şair ve yazar Pier Paolo Pasolini'nin 1968 yılında yayımladığı romanının adıdır. "Teorema", Pasolini'nin senaryosunu yazıp yönettiği aynı adlı filminin romanıdır, ama birçok sinema uyarlamasının aksine film romandan uyarlanmamıştır. Film ve roman hemen hemen aynı zamanlarda seyirciye/okuyucuya ulaşmıştır.

Faruk Nihat Kenç, Türk sinema yönetmeni ve yapımcı.

Mehmet Kazım Nami Duru, Türk asker, eğitimci ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Besim Atalay</span> Türk dilbilimci, yazar, siyasetçi

Ahmet Besim Atalay, Türk dil bilimci, yazar ve siyasetçi.

<i>Cem Sultan</i> (film, 1951) film

Cem Sultan, Münir Hayri Egeli'nin yönettiği, senaryosunu Melih Başar'ın yazdığı 1951 yapımı Türk filmi.

Oleg Sagan-ool — Tıvalı şair, nesir ustası, yazar, oyun yazarı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.