İçeriğe atla

Münevver Belen Gözeler

Münevver Belen Gözeler, Türkiye'nin ilk kadın yüksek mimarı ve Güzel Sanatlar Akademisi'nin ilk kadın mezunlarından. 1913 yılında İzmit'te doğdu. 1973 yılının Şubat ayında İstanbul'da öldü. Leman Tomsu'yla aynı sene mezun olan Münevver Gözeler; 1940 yılında, bir mühendis olan kocası Mithat Gözeler ile evlenene kadar uzun seneler boyunca Leman Tomsu ile çalışmıştır.[1] Modern tarzı benimsemiş, İkinci Ulusal Mimarlık Akımı'na paralel bir üslupla çalışmıştır.

Eğitim Hayatı

1929 yılında İstanbul'da Erenköy Kız Lisesi'nden mezun oldu. Burada Leman Tomsu ile sıkı bir dostluk kurdu. Aynı yıl İstanbul'da Güzel Sanatlar Akademisi'nde mimarı eğitimine başladı ve 1934'te bitirdi.[2][3]

Meslek Yaşamı

1935'te İnşaat İşleri Bürosu'na atandı ve üç ay burada çalıştıktan sonra İstanbul İl Müdürlüğü'nde çalışmaya başladı. 1939 yılına kadar Bursa ve Kocaeli il müdürlüklerinde ve merkez ofisinde çalışmıştır. Emekliliğine kadar il müdürlüğünde çalışmaya devam etti.

Mütevazı ve yetenekli bir mimar olan Münevver'in projeleri çoğunlukla, basit ama modern bir dille karakterize edilmiş ve oluşturulmuştur. Maliye Bakanlığı'nın Şişli'deki binası, ilkeleri yansıtan bir projenin kayda değer bir örneği olarak görülebilir. Buna ek olarak, bir mimari yarışmada birincilik ödülüne layık görülen Bursa Halkevi, dikkat çekici bir avlu düzenine sahiptir. PTT binaları için oluşturduğu dört standart tasarım çeşidinden oluşan serisi, eserinin saf ve akılcı karakterini vurgular.

Cumhuriyet'in ilk kadın mimarlardan biri olmasına rağmen kariyer geçmişi çok iyi belgelenememiştir. Kariyeri boyunca memur olarak çalışmış, mimari projeleri devlet görevlisi sıfatıyla tanımlanmıştır. Kendi projeleri olmasına rağmen çoğu çalışması isimsiz kalmıştır. Kadın haklarıyla da ilgilendiği bilinen Tomsu ve Belen, o dönemde Türkiye'nin yeni kadın profili olmuşlardır.[1]

Mimari Projeleri

  • PTT binaları, Türkiye, 1935
  • Karamürsel Halkevi, Kocaeli, Türkiye, 1936 (Leman Tomsu ile beraber)
  • Gerede Halkevi, Bolu, Türkiye, 1937 (Leman Tomsu ile beraber)
  • Kayseri Halkevi, Kayseri, Türkiye, 1938 (Leman Tomsu ile beraber)
  • Bursa Halkevi, Bursa, Türkiye, 1938
  • Bir konut projesi, Ankara, Türkiye (Leman Tomsu ile beraber)
  • Maliye Bakanlığı'nın Şişli şube binası, İstanbul, Türkiye, 1946
  • Tuzla'da bir ev projesi, İstanbul, Türkiye, 1954

Kaynakça

  1. ^ a b "Ataerkil toplumları aşarak ilkleri gerçekleştiren 20 kadın mimar". Gaia Dergi. 25 Ağustos 2015. 20 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2018. 
  2. ^ "Münevver Belen Gözeler'". 19 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2018. 
  3. ^ Ekincioglu, Meral (Şubat 2016). "Timeline of the First Generation of Women Architects in Modern Turkey". Aga Khan Documentation Center at MIT, Cambridge, MA. 20 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Modern</span> modern sanat galerisi

İstanbul Modern Sanat Müzesi veya kısaca İstanbul Modern, İstanbul'un Karaköy semtinde 2004 yılında kurulmuş modern sanat müzesi.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de mimarlık</span> Türkiyenin mimari geçmişine genel bir bakış

Türkiye'de mimarlık, Türk mimarisi veya Cumhuriyet Dönemi Türk Mimarisi 1923'te kurulan Türkiye Cumhuriyeti devletinin toprakları üzerinde süregelen mimarlık sürecini inceler. Türkiye’deki mimarlık uygulamaları belli dönemlerde yaygın olan mimari akımlardan, cumhuriyet tarihi boyunca yaşanan belli sorunlardan ve çelişkilerden etkilenerek veya onlara tepki olarak oluşmuştur. Bu çelişkilerden başta geleni özellikle cumhuriyetin ilk dönemlerinde gündeme gelen Doğu-Batı ikilemidir. Buna ek olarak ulusal-evrensel, geleneksel-modern veya dindarlık-laiklik gibi ikilemler ve farklı siyasi görüşler de mimarlık uygulamalarının seyrini etkilemiştir. Bu dönemlerin birbirinden kesin olarak ayrılması pek mümkün değildir. Bazı akımlar diğerleri ile iç içe belirli bir zaman dilimine kadar varlığını sürdümüşler; bir dönemin veya ekolün temsilcisi olarak nitelendirilen bazı Türk mimarlar, kariyerlerinin ileriki dönemlerinde daha farklı stillerde de eserler tasarlamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Sedad Hakkı Eldem</span> Türk mimar (1908–1988)

Sedad Hakkı Eldem, Türk mimar, akademisyen ve yazar. 20. yüzyılın önde gelen Türk mimarlarındandır. Osmanlı dönemi evleri ve 18. ve 19. yüzyıl saray ve köşkleri üzerinde yaptığı çalışmalar ve klasik Osmanlı mimarisi üzerine araştırmalar yaparak, mimari tasarımda geleneksel motiflerin yeniden kullanılmasına öncülük etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Emin Onat</span> Türk mimar

Mehmet Emin Onat, Türk mimar, eski İTÜ rektörü, Mimarlar Odası 1 numaralı üyesi ve DP eski İstanbul Milletvekili (1954-1957). Türkiye'de mimarlık alanında özel bir yeri olan Emin Onat sürekli aşama göstermiş, İTÜ Mimarlık Fakültesi'nin örgütlenmesinde çalışmış, ulusal ve uluslararası boyutta ün yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Turgut Atalay</span> Türk ressam

Turgut Atalay, Türk ressam ve tiyatro dekoratörü.

<span class="mw-page-title-main">Aydın Boysan</span> Türk mimar ve gazeteci

Aydın Boysan, Türk mimar ve gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Hikmet Onat</span> Türk ressam

Hikmet Onat, Türk ressam.

<span class="mw-page-title-main">Çağlayan, Kâğıthane</span> Kağıthane, İstanbul, Türkiyede mahalle

Çağlayan, Kâğıthane'nin güneyinde yer alan mahalle. Doğusunda Kağıthane ilçesine bağlı Hürriyet, Harmantepe ve Yahya Kemal, kuzeyde Merkez mahallesi, güneybatıda Gürsel mahallesiyle çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Hayati Tabanlıoğlu</span> Türk mimar

Hayati Tabanlıoğlu, Türk mimar.

Tekeli-Sisa Mimarlık Ortaklığı, Doğan Tekeli ve Sami Sisa (1929-2000) tarafından İstanbul’da kurulmuş bir Türk mimarlık firmasıdır. Şirket 1954 yılında Site Mimarlık Bürosu adıyla kurulmuş, sonradan yapılandırılmasıyla Tekeli-Sisa Mimarlık Ortaklığına dönüştürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Giulio Mongeri</span> İtalyan mimar

Giulio Mongeri Levanten kökenli Türk vatandaşı mimar.

<span class="mw-page-title-main">Mersin Kültür Merkezi</span> Mersinde yer alan opera ve kültür merkezi

Mersin Kültür Merkezi veya eski ismiyle Mersin Halkevi Binası, Mersin'de yer alan bir opera ve kültür merkezi.

Ertuğrul Menteşe Türk mimar. Türkiye'de uygulanmış ilk uydu kent projelerinden birisi olan Ataköy 1. Kısım ve 2. Kısım'ların mimarıdır. Ayrıca Modern Cumhuriyet Mimarlığı'nın en önemli uygulamalarından olan Mersin Halkevi binası'nın da mimarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şevki Balmumcu</span> Türk mimar

Şevki Balmumcu, Türk mimardır. Ankara Sergi Evi binasının mimarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hüsrev Tayla</span>

Hüsrev Tayla Türk mimar. En çok Ankara'da yer alan Kocatepe Camii ve İstanbul'da yer alan Şakirin Camii tasarımlarıyla tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Millî Reasürans Kompleksi</span> Teşvikiye, Şişli, İstanbulda bulunan Millî Reasürans T.A.Ş.ye ait genel müdürlük binası

Millî Reasürans T.A.Ş. Genel Müdürlük Binası veya kısaca Millî Reasürans Genel Müdürlük Binası veya Millî Reasürans Kompleksi İstanbul'un Şişli ilçesindeki Teşvikiye semtinde yer alan Millî Reasürans T.A.Ş.'nin genel müdürlük binasıdır. Şandor Hadi ve Sevinç Hadi tarafından tasarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Erenköy Kız Lisesi</span>

Erenköy Kız Lisesi, İstanbul'un Erenköy, Kadıköy semtinde 1911'den beri hizmet vermekte olan öğretim kurumu.

Prof. Dr. Leman Cevat Tomsu, Türk mimar, akademisyen.

Feridun Akozan, Türk mimar, akademisyen ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Santral Garaj, Osmangazi</span>

Santral Garaj, Bursa ilinin Osmangazi ilçesine bağlı bir mahalledir.