İçeriğe atla

Mümtaz'er Türköne

Mümtaz'er Türköne
Doğum1956 (67-68 yaşında)
İstanbul
MilliyetTürk
Vatandaşlık Türkiye
EğitimAnkara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi
MeslekÖğretim üyesi, köşe yazarı, akademisyen, doçent
EvlilikMualla Kavuncu e.1980-b.1996
Özlem Piltanoğlu (e.2007-b. 2011)
Çocuk(lar)1

Mümtaz'er Türköne (d. 1956, İstanbul), Türk öğretim üyesi ve köşe yazarı.

Hayatı

1956 yılında İstanbul'da doğdu. 1978 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nin İdari Şubesinden mezun oldu. Aynı fakültede 1986'da yüksek lisans, 1990'da doktora yaptı. 1993 yılında doçent oldu.

1980 öncesinde milliyetçi görüşleriyle tanınan Türköne, Zaman gazetesinde köşe yazarlığı yapmakta idi. Zaman gazetesine atanan kayyum sonrası yayın hayatına yeni başlayan Yarına Bakış gazetesinde köşe yazarlığı yapmaya başladı. 1980 Askeri Darbesi’nden sonra tutuklanan Türköne Ankara Mamak Cezaevi'nde yatmıştır, bu dönemde ağır işkencelere maruz kalmıştır. Yazar, şu anda Tanzimat dönemi siyasî fikirleri üzerine çalışmayı sürdürüyor. Aynı zamanda 2007 yılında TRT 1'de gazeteci Emre Aköz ve spiker Tülay Tüzün ile Gündeme Dair isimli bir tartışma programı yapmıştır. Ayrıca gazeteci Faruk Mercan ile birlikte Endaze adlı tartışma programı da hazırlamıştır.

12 Haziran 2011 Genel Seçimlerinde Adalet ve Kalkınma Partisi'nden İstanbul milletvekili aday adayı olmuştur.

Türköne, 21 Aralık 2011 tarihinde Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yönetim Kurulu üyeliklerine getirilmiştir. Göreve getirildikten sonra Atatürkçülük ile ilgili yaptığı açıklamaların[1] ardından gelen tepkiler üzerine 5 Ocak 2012 tarihinde görevinden istifa etmiştir.[2]

Davalar

Atatürk'ün anısına hakaret davası

Türköne'nin katıldığı bir televizyon programında “Atatürkçü olmayı hakaret sayarım”, “Atatürk ideolojisi bir darbeler ideolojisidir”, “Atatürk ideolojisi faşist bir ideolojidir” şeklindeki sözleri sebebiyle bir vatandaş suç duyurusunda bulundu. Ancak savcılık takipsizlik kararı verdi. Bakırköy Ağır Ceza Mahkemesi bu kararı iptal etti ve 24 Aralık 2012'de Türköne'ye dava açıldı.[3] Bunun üzerine Türköne, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu üyeliğinden istifa etti.[4] 1 Mart 2014'te Türköne 1 yıl hapse mahkûm edildi ancak cezası ertelendi.[5]

Cumhurbaşkanına hakaret davası

Türköne'nin 16 Mart 2014 tarihinde kaleme aldığı yazısında Cumhurbaşkanı Erdoğan'a hakaret ettiği iddia edildi ve dava açıldı. Açılan dava 12 Ocak 2016'da zamanında açılmadığı gerekçesiyle düşürüldü.[6] 2017'de dava tekrar açıldı.[7] 31 Kasım 2019'da karar bağlanan dava sonucunda Türköne'nin Cumhurbaşkanı Erdoğan'a tazminat ödemesine hükmedildi.[8]

FETÖ ve darbe davaları

15 Temmuz 2016'da gerçekleştirilen askerî darbe girişimine ilişkin yürütülen soruşturma kapsamında hakkında gözaltı kararı çıkarıldı[9] ve tutuklandi.[10] Türköne, çıkarıldığı İstanbul 3. Sulh Ceza Hakimliği tarafından 5 Ağustos 2016 tarihinde "Fetullahçı Terör Örgütü/Paralel Devlet Yapılanması'nın amaçlarına hizmet etmek" suçlamasıyla tutuklandı.[11]

Başsavcılık 10 Nisan 2017'de Türköne'yle birlikte diğer pek çok Zaman Gazetesi yazarına anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs ettikleri iddiasıyla ağırlaştırılmış müebbet talep etti ve kamu davası açtı.[12] 6 Temmuz 2018'de Ağır Ceza Mahkemesi Türköne'yi anayasal düzeni kaldırmaya teşebbüsten beraat ettirdi ancak ‘silâhlı terör örgütüne üye olma’ suçundan 10 yıl 6 ay hapis cezasına mahkûm etti.[13]

Kararı istinafa taşıyan Türköne'nin başvurusu Bölge Adliye Mahkemesi tarafından 25 Haziran 2019'da esastan reddedildi. Bunun üzerine Türköne, yerel mahkemenin kararını itiraz ederek 12 farklı hak ihlâli yaşadığı iddiasıyla AYM'ye başvurdu. Ancak AYM bu iddialardan yalnızca ‘kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı’nın ihlal edildiğini kabul edilebilir bularak diğer tüm savları reddetti.[14]

23 Haziran 2020’de MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli tarafından yeniden yargılanması gerektiği belirtilen Türköne, temyiz incelemesini yapan Yargıtay 16. Ceza Dairesinin "silahlı terör örgütü üyeliği" suçlamasıyla verilen 10 yıl hapis cezasını "eksik inceleme" gerekçesiyle bozmasıyla tahliye edildi.[15]

İstanbul Adliyesi 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde 13 Nisan 2021'de yeniden yargılanmaya başlandı.[16] 28 Kasım 2022'deki karar duruşmasında, "silahlı terör örgütüne yardım etmek" suçundan 3 yıl 9 ay hapis cezasına çarptırıldı.[17]

Özel hayatı

İlk eşi Doç. Dr. Mualla Kavuncu, ikinci eşi ise Özlem Piltanoğlu idi. Özlem Piltanoğlu ile 2011'de anlaşmalı olarak boşanmıştır.

Kitapları

Yazar (12 Kitap)

  • Siyasi İdeoloji Olarak İslamcılığın Doğuşu
  • Cemaleddin Afgani
  • Siyaset
  • Darbe Peşinde Koşan Bir Nesil 68 Kuşağı
  • Sözde Askerler
  • Türkiye'nin Kayıp Halkası
  • Türklük ve Kürtlük
  • Türk Modernleşmesi
  • Modernleşme, Laiklik
  • Siyasi, Tarihi, Dini ve Kültürel Boyutlarıyla İslam ve Şiddet
  • Türkler, İslamiyet ve Hilafet (İlber Ortaylı ve Nevzat Yalçıntaş ile.)
  • Kürt Meselesi Nasıl Çözülmez? (Hüseyin Yayman ile)

Kaynakça

  1. ^ Türköne: Atatürkçü olmayı hakaret sayarım[]
  2. ^ "Mümtazer Türköne istifa etti". 8 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2012. 
  3. ^ Usta, Ayşegül. "Türköne'ye "Atatürk'e hakaret" davası". Hürriyet. 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2012. 
  4. ^ "Mümtazer Türköne istifa etti". NTV. 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2012. 
  5. ^ Yurtsever, Orhan. "Türköne'ye Atatürk'e hakaretten 1 yıl hapis". Sabah. 4 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2014. 
  6. ^ "Mümtazer Türköne, Erdoğan'a hakaretten beraat etti". Cumhuriyet. DHA. 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2016. 
  7. ^ "Mümtazer Türköne 'Cumhurbaşkanı Erdoğan'a hakaret'ten yargılanıyor". Sözcü. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2017. 
  8. ^ "Mümtazer Türköne'ye 1740 tl para cezası". DHA. 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2019. 
  9. ^ "Eski Zaman yöneticileri ve yazarlarına operasyon; Ali Bulaç ve Şahin Alpay dahil 47 kişi hakkında gözaltı kararı" 7 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. T24. En son 27 Temmuz 2016 tarihinde erişildi
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2019. 
  11. ^ "Mümtazer Türköne ve 11 isim tutuklandı". www.hurriyet.com.tr/. 5 Ağustos 2016. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2016. 
  12. ^ "Zaman Gazetesi yazarlarına 3'er kez ağırlaştırılmış müebbet hapis talebi". Cumhuriyet. 11 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2017. 
  13. ^ "Zaman gazetesi davasında ceza yağdı". Hürriyet. 6 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2018. 
  14. ^ Adal, Hikmet. "AYM, Mümtazer Türköne'nin Haklarının İhlal Edilmediğine Hükmetti". Bianet. Erişim tarihi: 10 Ocak 2020. 
  15. ^ "Bahçeli'nin 'yeniden yargılanması' için çağrıda bulunduğu Mümtazer Türköne tahliye edildi". euronews. 24 Eylül 2020. 16 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2022. 
  16. ^ "Mümtazer Türköne, Şahin Alpay ve Ali Bulaç yeniden yargılanıyor". Gazete Duvar. 13 Nisan 2021. 19 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2022. 
  17. ^ "Kapatılan Zaman gazetesinin bazı eski yazarlarının yeniden yargılandığı davada karar". Anadolu Ajansı. 28 Kasım 2022. 28 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Recep Tayyip Erdoğan</span> 12. Türkiye cumhurbaşkanı (2014–görevde)

Recep Tayyip Erdoğan, Türk siyasetçi, Türkiye Cumhuriyeti'nin 12. ve şu anki cumhurbaşkanı ve Adalet ve Kalkınma Partisi'nin genel başkanıdır. Daha önce 1994-1998 yılları arasında İstanbul büyükşehir belediye başkanı ve 2003-2014 yılları arasında Türkiye başbakanı olarak görev yapmıştır. Cumhurbaşkanını halkın seçmesi referandumu sonrası 2014'te ilk defa doğrudan halk oyuyla cumhurbaşkanı olmuştur. 2018'de ikinci defa ve son kez 2023'te üçüncü defa cumhurbaşkanı seçilmiştir.

<i>BirGün</i> Gazete

BirGün, Türkiye'de günlük olarak yayımlanan ulusal bir gazete.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Altan</span> Türk yazar ve gazeteci

Ahmet Hüsrev Altan, Türk yazar ve gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Necmettin Erbakan</span> 23. Türkiye başbakanı

Necmettin Erbakan, Türk yüksek makine mühendisi, akademisyen, siyasetçi ve Millî Görüş ideolojisinin kurucusudur. Başbakan yardımcılığı ve başbakanlık görevlerinde bulunmuştur. 1974 yılında Bülent Ecevit liderliğindeki Cumhuriyet Halk Partisi ile kurulan koalisyon hükûmetinde başbakan yardımcısı ve devlet bakanı olmuştur. 1974 Genel Affı ve Kıbrıs Harekâtı'na destek vermiştir. 1996'da başbakan olmuş, başbakanlık görevini 28 Haziran 1996 ile 30 Haziran 1997 tarihleri arasında sürdürmüştür. 28 Şubat sürecinde istifa etmeye zorlanmış, partisi kapatılmış ve kendisine 5 yıl süreliğine siyaset yasağı getirilmiştir. Kayıp Trilyon Davası'nda 2 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Adnan Oktar</span> Türk kült lideri

Adnan Oktar, kamuoyunda Adnan Hoca olarak tanınan Türk kült lideri ve suçlu. Oktar'ın kurucusu ve lideri olduğu, kendi adıyla anılan ve mehdiyet inancını merkezine alan kültü, 1980'li yıllarda kamuoyunca tanınmaya başladı; zengin aile çocuklarını ebeveynlerinden koparması ve cinsel istismar, şantaj, tehdit gibi suçlar ile gündeme geldi.

<span class="mw-page-title-main">Can Dündar</span> Türk gazeteci ve araştırmacı

Can Dündar, Türk araştırmacı, gazeteci, televizyoncu ve belgesel yapımcısı.

Ali Bulaç, sosyolog, ilahiyatçı, gazeteci, yazar.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi</span> Türkiyedeki en yüksek yargısal devlet organı

Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi (AYM), Türkiye'de anayasal denetimi yürüten en yüksek yargı organıdır. Kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasaya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetler ve bireysel başvuruları karara bağlar. Anayasa değişikliklerini ise sadece şekil bakımından inceler ve denetler. Görevleri, Türkiye Anayasası'nın 148. ve 153. maddeleri arasında belirtilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İlker Başbuğ</span> 26. TSK Genelkurmay Başkanı

Mehmet İlker Başbuğ, Türk asker ve yazar. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 26. Genelkurmay Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Sebahat Tuncel</span> Türk siyasetçi

Sebahat Tuncel, Kürt asıllı Türk siyasetçidir. TBMM'de 23. ve 24. dönem bağımsız İstanbul Milletvekili olarak görev almış, 2013-2014 yıllarında HDP eş başkanlığı yapmıştır.

Ayşe Nazlı Ilıcak, Türk gazeteci ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Ergün Poyraz</span> Türk yazar

Ergün Poyraz, Türk araştırmacı yazar. Siyasi partiler ve tarikatların yapılanmaları ve aralarındaki bağlantıları inceleyen çalışmaları ile tanındı.

Ergenekon davaları veya Ergenekon kumpası, iddia olunan Ergenekon örgütü kapsamında açılan davalardır.

<span class="mw-page-title-main">Enis Berberoğlu</span> Türk politikacı ve milletvekili

Kadri Enis Berberoğlu,, Türk gazeteci, yazar ve siyasetçi. CHP parti meclisi üyesi ve genel başkan yardımcısıdır.

2011 Türk futbolu şike davası ya da 3 Temmuz süreci, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'nın talimatıyla Organize Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü'ne bağlı ekiplerin yapmış olduğu 8 aylık teknik ve fiziki takip inceleme neticesinde 3 Temmuz 2011 tarihinde Türkiye'nin 15 şehrinde eş zamanlı olarak gerçekleştirdiği operasyonla birçok aktif yönetici ile futbolcunun gözaltına alınması sonucu başlayan davadır. Türk futbol tarihinin en büyük skandallarından birisidir. 2010-11 sezonunda Süper Lig ve 1. Lig'in bazı müsabakalarında şike yapıldığı ve teşvik primi verildiği iddiası üzerine başlatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Altan</span>

Mehmet Hasan Altan, Türk gazeteci, yazar ve akademisyen.

12 Eylül Davası, 12 Eylül Darbesi'ni gerçekleştiren komutanlardan hayatta kalanların yargılandığı dava. Kenan Evren ve Tahsin Şahinkaya, 765 sayılı TCK'nin "Devlet Kuvvetleri Aleyhine Cürümler" başlıklı 146. maddesi uyarınca müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Tahsin Şahinkaya'nın, Kenan Evren’den iki ay sonra, 90 yaşında ölmesiyle Yargıtay aşamasındaki dava düştü ve kararlar kesinleşmedi. Yıllar sonra, 15 Temmuz 2016 Darbe Girişimi sonrası; Kenan Evren'in ifadesini alan dönemin Ankara Cumhuriyet Başsavcı Vekili, Kenan Evren ve Tahsin Şahinkaya'ya dava açan dönemin Ankara Cumhuriyet Savcısı, açılan davaya ilk bakan hâkimler ve iddia makamında bulunan savcılar, "Fethullahçı Terör Örgütü (FETÖ) soruşturması" kapsamında meslekten ihraç edildi. Daha sonra bazıları yargılandı ve mahkûm oldu.

Gezi Parkı davası, 28 Mayıs - 30 Ağustos 2013 tarihleri arasında gerçekleşen Gezi Parkı olaylarını organize ettikleri iddiası ile 16 kişinin yargılandığı davadır.

Serpil Erfındık cinayeti, akademisyen Serpil Erfındık'ın eski eşi Vedat Atik tarafından 15 Aralık 2013'te, İzmir'in Buca ilçesinde bıçaklanarak öldürülmesidir.

Türk Ceza Kanunu'nun 299. maddesi, 5237 nolu Türk Ceza Kanunu'nun ikinci kitap, dördüncü kısım, üçüncü bölümünde yer alan ve cumhurbaşkanına hakaret suçunu düzenleyen kanun maddesidir. "Devletin Egemenlik Alametlerine ve Organlarının Saygınlığına Karşı Suçlar" başlığı altında ele alınmaktadır. Suçu sabit görülen kişi bir yıldan dört yıla kadar hapis cezasına mahkûm edilir. Suçun alenen işlendiği durumlarda ise cezada altıda bir oranında artırım uygulanır. Bu suçtan dolayı adalet bakanının izni olmadan kovuşturma yapılamaz. Günümüzde bu madde hakkında pek çok tartışma yaşanmaktadır.