İçeriğe atla

Mümeyyiz

Mümeyyiz
EditörSıdkı Efendi
KategorilerKültür & Sanat
SıklıkAylık
İlk sayı1869
Son sayı1870
ÜlkeOsmanlı İmparatorluğu

Mümeyyiz, Türk edebiyatında çocuklar için çıkarılan ilk dergidir.[1][2]

1869-1870 yıllarında "Mümeyyiz" adlı siyasi gazetenin cuma günü çıkarılan eki olarak yayınlanmıştır. İlk sayısı 15 Teşrin-i Evvel 1869, son sayısı 14 Teşrin-i Evvel 1870'te basılmıştır. Toplam 49 sayı çıkmıştır. Her sayısı farklı renkte basılmıştır.[3]

Dergiyi Kırımlı Türk eğitimci Sıdkı Efendi çıkarmıştır. Amacı, çocukların ahlaklı ve terbiyeli olmaları konusunda hizmet etmektir.[3] Hedef kitlesi ilköğrenim çağındaki çocuklardır.[1] Zeka soruları ve cevapları, haber metinleri, fıkralar, okur mektupları, hikâyeler, fabl ve masallar, nasihat ve uyarı metinleri, ansiklopedik metinler dergide yer bulmuştur. Ahlaki içerikli metinlere ağırlıklı yer verilmiştir.[3]

Gazetenin artık çıkarılmayacağına dair herhangi bir yorum yapılmadan yayın hayatı son bulmuştur.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c "Yavuz Bayram, Türk Edebiyatının İlk Çocuk Dergisi:Mümeyyiz (1869-1870), Hece, Ankara, 2005" (PDF). 16 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Aralık 2011. 
  2. ^ Eylül İdemen, M. S. (2019). Çift Erek Kitleli Değişken Bir Metin Olarak Alice Harikalar Diyarında Çevirilerinde Yayınevi İdeolojilerinin Varlığının Sorgulanması [Yüksek Lisans]. İstanbul Üniversitesi. s.28
  3. ^ a b c "Yakup Arslan, Mümeyyiz Dergisi'ndeki Dini Motiflerin Din Eğitimi Açısından İncelenmesi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2007". 27 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2011. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çocuk edebiyatı</span>

Çocuk Edebiyatı, çocuklar için konuları, karakterleri ve kullanılan dil özelleştirilerek hazırlanan edebî eserlerin oluşturduğu edebiyat koludur.

Sermet Muhtar, Türk yazar, gazeteci ve karikatürist.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Seyfi Orhon</span> Türk şair, gazeteci, yazar, yayımcı, siyaset adamı

Orhan Seyfettin Orhon, Türk şair, gazeteci, yazar, yayımcı, siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">Duygu Asena</span> Türk yazar ve kadın hakları savunucusu

Duygu Asena, Türk gazeteci ve yazar, kadın hakları savunucusu.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Muhip Dıranas</span> Türk şair, yazar ve oyun yazarı

Ahmet Muhip Dıranas, Türk şair ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Ziya Paşa</span> Osmanlı Türkü şair, mütefekkir ve devlet adamı

Ziya Paşa doğum adıyla Abdülhamid Ziyâeddin, Tanzimat devri devlet ve fikir adamı, gazeteci ve şairdir. Osmanlı İmparatorluğu'nda 19. yüzyılın en önemli devlet adamlarından birisidir ve Tanzimat edebiyatının en fazla eser veren yazarlarındandır. Şinasi ve Namık Kemal ile birlikte “Batılılaşma” kavramını ilk defa ortaya atan Osmanlı aydınları arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Yakup Kadri Karaosmanoğlu</span> Türk yazar, diplomat

Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Türk yazar ve diplomattır. Türk Dil Kurumunun kurucularındandır.

<i>Akbaba</i> (dergi) haftalık siyasi mizah dergisi

Akbaba, 1922-1977 yılları arasında yayımlanmış haftalık siyasi mizah dergisi.

İrâde-i Milliye İtilaf Devletleri’nin işgallerine karşı 1919'da Anadolu’da başlayan Kurtuluş Hareketi'nin ilk yayın organı olarak Sivas'ta çıkarılan gazetedir.

<span class="mw-page-title-main">Dergi</span> yayın türü

Dergi, belirli aralıklarla yayımlanan, genellikle kuşe veya mat kâğıda basılan ya da elektronik olarak dağıtılan süreli yayın. Dergiler genellikle belirli zaman aralıklarıyla piyasaya çıkan sayılar halinde yayımlanır ve her sayı birden fazla içerik barındırır. Reklam alma, satış ve abonelik yöntemleriyle gelir elde ederler.

<span class="mw-page-title-main">Tahsin Banguoğlu</span> Türk siyasetçi

Hasan Tahsin Banguoğlu, Türk akademisyen, dilbilimci ve siyasetçi.

<i>Hâkimiyet-i Milliye</i> 1920-1934 yılları arasında yayımlanan gazete

Hâkimiyet-i Milliye, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında başkanlığını Mustafa Kemal Paşa’nın yaptığı Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyet-i Temsiliyesi’nin yayın organı olarak 10 Ocak 1920’de Ankara’da yayın hayatına başlayan Türkçe gazetedir.

<i>Doğan Kardeş</i> Türk çizgi roman/çocuk dergisi

Doğan Kardeş, Türkiye'de 1945-1993 arasında aralıklar ile yayınlanmış popüler çocuk dergisidir. 2008-2011 arasında çizgi roman ve manga dergisi olarak yayınlamıştır.

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi (TUDED), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi tarafından 1946 yılından beri İstanbul'da yayımlanan Türkoloji dergisi. Uzun süre yıllık olarak çıkarılan derginin bazı sayıları birleştirilerek yayımlanmıştır. Son yıllarda Haziran ve Aralık dönemlerinde iki kez yayımlanmaya başlamıştır. Kurucusu Ahmet Caferoğlu'dur. İlk 30 sayısının makale dizini derginin 30. sayısındaki tanıtmalar bölümünde verilmiştir.

Elektronik ortamda yayın yapan gazetelere verilen ad. Günümüzde çok yanlış olarak gazetelerin bilgisayar ortamında hazırlanan taslakları için kullanılmaktadır.

Yeditepe Dergisi, 1950-1984 yılları arasında İstanbul'da yayınlanmış bir edebiyat dergisidir. Hüsamettin Bozok yönetiminde çıkarılan dergi genç sanatçılara destek olması, İkinci Yeni hareketine sayfalarını açması, Yeditepe Şiir Armağanı'nı dağıtması ile kültür hayatına katkıda bulunmuş bir yayın organıdır.

Hanımlara Mahsus Gazete, İstanbul'da 1895-1906 yılları arasında yayımlanmış kadın dergisi.

Osmanlı İmparatorluğu'nda feminizm genel olarak II. Meşrutiyet sonrasındaki göreceli özgürlük ortamında ivme kazandı. Daha öncesinde ise dinsel ve geleneksel nedenlerden dolayı kısıtlı olan kadın yaşamı Tanzimat ile değişime uğramıştı. Tanzimat döneminde yetişen eğitimli kadınlar sonraki kuşaklarda Osmanlı'da hak arayışlarına girdi. II. Meşrutiyet döneminde ise örgütlü hareket edilmeye başlandı ve çeşitli kadın cemiyetleri kurulup kadın dergileri çıkarıldı. 19. Yüzyılda Avrupa feminizmi oy hakkını savunup bu konuda mücadele verirken Osmanlı kadını daha fazla özgürlük, iş olanağı, eğitim ve sosyal yaşam mücadelesi veriyordu. Özellikle Kadınlar Dünyası adlı dergi ile Osmanlı Müdafaa-i Hukuk-ı Nisvan Cemiyeti feminizm bağlamında Osmanlı'da uç noktalardaydı. Ülkeye geç gelen milliyetçilik anlayışı doğrultusunda da bazı kadınlar eski Türklerde var olan kadın-erkek eşitliğini verdikleri mücadelede dile getiriyordu.

Letaif-i Asar, Osmanlıca mizah dergisi. İlk sayısı 1 Nisan 1871'de yayımlanan dergi Terakki gazetesini eki olarak piyasaya sürülmüştür. İlk Türkçe mizah dergisi konusunda Terakki, Terakki Eğlencesi ve Diyojen ile birlikte anılmaktadır. Konu hakkında genel fikir Teodor Kasap tarafından 1870 yılında çıkarılan Diyojen dergisi ilk Türkçe mizah dergisi olarak kabul edilmektedir.

<i>Alem-i Nisvan</i>

Alem-i Nisvan dünyadaki ilk Türk-Müslüman kadın dergisidir. "Kadınlar Dünyası" anlamına gelir. Arap alfabesini kullanarak Kırım Tatar dilinde 1906-1912 arasında Kırım'da basılmıştır. Baş Editörlüğünü, Şefika Gaspıralı (Gasprinskaya) (1886-1973) yapmıştır.