İçeriğe atla

Müeyyidülmülk

Müeyyidülmülk
مؤيّد الملك
Büyük Selçuklu İmparatorluğu Veziri
Görev süresi
Aralık 1094 - Şubat 1095
Hükümdar Berkyaruk
Yerine gelenFahrülmülk
Kişisel bilgiler
Doğum 1052
Ölüm Nisan 1101
Dini İslam

Müeyyidülmülk veya tam adıyla Ebu Bekr Ubeydullah bin Nizâmilmülk bin Ali et-Tusî, (Farsça: مؤيّد الملك, d. 1052 - ö. Nisan 1101), Büyük Selçuklu İmparatorluğu veziri, Nizâmülmülk'ün oğlu.

Büyük Selçuklu İmparatorluğu veziri Nizâmülmülk'ün oğlu olarak 1052 yılında dünyaya geldi. Melikşah'ın iktidarı döneminde devlet işlerinde yükselmeye başladı. Bağdat'ta idari göreve getirildi. Daha sonra Divan-ı İnşa ve Tuğra'nın başkanlığına getirildi. Aralık 1094 yılında Berkyaruk tarafından vezir tayin edildi. Berkyaruk'un amcası Tacüddevle Tutuş'la yaptığı savaşta mağlup olmasında Müeyyidülmülk büyük yararlılıklar gösterdi. Berkyaruk'un annesi Zübeyde Hatun'unla arası açıldı. Miras paylaşımından dolayı araları bozuk olan abisi Fahrülmülk bu durumdan yararlanarak Zübeyde Hatun'u Müeyyidülmülk'e karşı kışkırttı ve Sultan Berkyaruk'tan yüklü miktarda meblağlar vererek kardeşinin azledilip kendisinin vezir tayin edilmesini istedi. Berkyaruk isteğini kabul ederek Müeyyidülmülk'ü azledip hapse attı ve yerine Fahrülmülk'ü vezir tayin etti.

Müeyyidülmülk bir süre sonra hapisten kurtulduktan sonra Berkyaruk aleyhine çalışmaya başladı. Irak valisi Emir Üner'i teşvikleriyle isyan ettirdi. Muhammed Tapar'ı tahrik ederek Berkyaruk'a isyan etmesini ve kendisini sultan ilan etmesini sağladı. Ardından Muhammed Tapar tarafından vezirliğe getirildi. Berkyaruk'un annesi Zübeyde Hatun'u öldürdü. Berkyaruk ile Muhammed Tapar arasında meydana gelen ikinci savaşta Muhammed Tapar'ın yenilgisi sonucunda Müeyyidülmülk esir düştü. 100.000 dinar karşılığında serbest bırakılmasını ve nezaret makamına getirilmesini teklif etti ve bu isteği kabul edildi. Ancak ertesi gün Müeyyidülmülk'ü Berkyaruk huzuruna çağırtıp bizzat öldürdü. Arapça ve Farsça şiirler yazdığı ve idari yetenekleriyle temayüz ettiği söylenmektedir.[1]

Kaynakça

  1. ^ TDV İslam Ansiklopedisi, cilt: 31, sayfa: 490
Siyasi görevi
Önce gelen:
?
Büyük Selçuklu İmparatorluğu Veziri
Aralık 1094 - Şubat 1095
Sonra gelen:
Fahrülmülk


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alp Arslan</span> Büyük Selçuklu Devletinin 2. Hükümdarı

Alp Arslan, Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun ikinci sultanı olan ve Türklerin Orta Asya'dan Anadolu'ya gelişlerini ve mücadelesini yöneten askeri komutan ve hükümdardır. Doğum adı Muhammed bin Davud Çağrı'dır. 1071 yılında Bizans İmparatorluğu hükümdarı Romen Diyojen ile yaptığı Malazgirt Muharebesi'ndeki başarısından dolayı tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Selçuklu İmparatorluğu</span> Oğuz Türkleri tarafından kurulan, 1037–1157 yılları arasında hüküm sürmüş olan İran merkezli bir devlet

Büyük Selçuklu İmparatorluğu veya Selçuklu Devleti, Orta Çağ'da Oğuz Türklerinin Kınık boyu tarafından kurulan Türk, Sünni Müslüman bir imparatorluk. Selçuklular Hindukuş Dağları'ndan Batı Anadolu'ya ve Orta Asya'dan Basra Körfezi'ne kadar uzanan geniş bir alanı kontrol ettiler. Aral Gölü yakınında güç kazandıktan sonra ilk olarak Horasan'ı ele geçiren Selçuklular, buradan İran içlerine doğru ilerledi ve ardından Anadolu'daki şehirleri kontrol altına aldı.

<span class="mw-page-title-main">I. Melikşah</span> 3. Büyük Selçuklu Devleti Sultanı

I. Melikşah, Türk, Büyük Selçuklu İmparatorluğu hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">I. Mahmud (Büyük Selçuklu sultanı)</span> Büyük Selçuklu Sultanı

I. Mahmud, beş yaşında iken 1092-1093 döneminde Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı ve 1093-1094'te İsfahan ve Fars bölgesi tâbî hükümdarı ilân edildi.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Sencer</span> Büyük Selçuklu Devleti ve Horasan Selçuklularının 9. ve son sultanı

Ahmed Sencer veya Sultan Sencer ya da Muizzeddin Ahmed Sencer, 1097-1118 tarihleri arası Horasan Selçuklu Sultanı, 1118-1157 döneminde Büyük Selçuklu Sultanı.

<span class="mw-page-title-main">Berkyaruk</span> Büyük Selçuklu Devleti sultanı

Berkyaruk (Temmuz 1081 - 22 Aralık 1104), Büyük Selçuklu hükümdarı I. Melikşah'ın oğlu ve 1092-1104 yılları arasında Büyük Selçuklu Devleti'nin hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Tapar</span> Büyük Selçuklu Devleti sultanı

Muhammed Tapar ya da Gıyaseddîn Muhammed Tapar Büyük Selçuklu Sultanı ve Melikşah'ın oğlu.

Kürboğa ; Büyük Selçuklu Devleti'nin Musul atabeyi ve deneyimli bir kumandandı. Bazı kaynaklarda "Kerboğa", "Kurboğa", "Gürboğa" olarak da anılmaktadır.

Muizzeddin Melikşah ya da II. Melikşah 6. Büyük Selçuklu Sultanı. Berkyaruk'un oğludur. Babası Berkyaruk 1105'te ölünce daha çocuk iken bir yılı süren Büyük Selçuklu sultanlığına getirildiyse de amcası Muhammed Tapar tarafından sultanlık tahtından indirildi.

Terken Hatun veya Celâliye Hatun, Selçuklu hükümdarı I. Melikşah'ın eşi ve I. Mahmud'un annesi.

Tâcülmülk veya tam adıyla Ebü’l-Ganâim Tâcülmülk İbn Dârüst Merzübân b. Hüsrev Fîrûz-ı Şirâzî,, Büyük Selçuklu İmparatorluğu veziri.

<span class="mw-page-title-main">Kündürî</span> Büyük Selçuklu Devletinin bir veziri

Kündürî veya tam adıyla Ebu Nasr Amidülmülk İmadüddin Mansur bin Muhammed el-Kündürî,, Büyük Selçuklu İmparatorluğu veziri.

Zübeyde Hatun, Büyük Selçuklu İmparatorluğu Sultanı Melikşah'ın eşi, Berkyaruk'un annesidir.

Fahrülmülk veya tam adıyla Ebül Feth Ali bin Nizâmülmülk et-Tûsî,, Büyük Selçuklu İmparatorluğu veziri, Nizâmülmülk'ün oğlu.

Diyaülmülk Ahmed bin Nizâmülmülk, Büyük Selçuklu İmparatorluğu ve daha sonra Abbasiler'in İranlı veziri. Selçuklu Devleti'nin ünlü veziri Nizâmülmülk'ün oğludur.

Porsuk ya da Bursuk olarak da bilinir, Büyük Selçuklu İmparatorluğu hizmetinde bir Türk generalidir.

Tâceddîn Seferiyye ya da Seferiyye Hâtun olarak bilinen Tâceddîn Hâtun, Büyük Selçuklu Devleti'nin 3. hükümdarı Melikşah'ın eşi, Sultan Muhammed Tapar ve Sultan Ahmed Sencer'in annesidir.

Arslan Argun'un Babası Büyük Selçuklu Sultanı Alparslan'dır. Ahbârüd Devleti's Selçukıyye'de 1066 yılında Büyük Selçuklu Sultanı Alparslan'ın Cend'deki dedesi Selçuk Bey'in mezarını ziyarete gittiğinde oğlu Arslan Argun'a Harezm melikliğini verdiğini anlatılır. Lakin Arslan Argun'un 1097 yılında 26 yaşında öldüğünü düşünürsek Arslan Argun 1071 yılında doğmuştur. Bu yoldan gidersek 1066 yılında Alparslan'ın Harezm melik olarak atadığı evladı en büyük oğlu Ayaz'dır. Çünkü Ayaz 1066 yılında yapılan sefere refakat etmiştir.