İçeriğe atla

Müşterek Kuvvetler Harekâtı

ATO bölgesinin animasyonlu haritası

Terörle mücadele operasyon bölgesi (UkraynacaЗона проведення антитерористичної операції, romanizeZona provendennya antiteroristiçnoy operatsiy) veya ATO bölgesi[1] (UkraynacaЗона АТО, romanizeZona ATO) medya, çeşitli yayınlar, Ukrayna hükûmeti, AGİT[2] ve diğer yabancı kurumların[3] bir kısmı Rus askerî kuvvetleri[4][nb 1] ve Rusya yanlısı ayrılıkçıların kontrolü altında olan Ukrayna'nın Donetsk ve Luhansk oblastlarını[7] tanımlamak için kullandıkları bir terimdir. ATO bölgesinin önemli bir kısmını Ukrayna'nın işgal altındaki toprakları oluşturmaktadır.[8]

Tarihçe

20 Şubat 2018'de Ukrayna Cumhurbaşkanı Petro Poroşenko, ATO bölgesinin statüsünü terörle mücadele operasyonundan "ulusal güvenlik ve savunmayı sağlamak ve Rusya Federasyonu'nun Donetsk ve Luhansk'taki silahlı saldırganlığının önüne geçilmesi ve caydırılması için önlemler alma" olarak değiştirdi.[9] Böylelikle ATO bölgesinin ismi JFO bölgesi (Joint Forces Operation, UkraynacaОперація об'єднаних сил, ООС, romanizeOperatsiya ob'yednanih sil, TürkçeMüşterek Kuvvetler Harekâtı) olarak değişti.[10]

Askerî idari bölünme

ATO bölgesinin resmî sınırları, Kasım 2014'te Ukrayna Parlamentosu Verhovna Rada tarafından onaylanan yerler ve coğrafi koordinatlar listesi ile tanımlandı.[11]

Bölge koşullu olarak beş sektöre (Ukraynacaсектор, romanizesektor) bölünmüştür: A, B, C, D ve M.[12][13]

  • Sektör A – Luhansk Oblastı'nın doğu ve orta bölgeleri
  • Sektör B – Donetsk Oblastı'nın orta bölgeleri (Donetsk ve Makiyivka dahil)
  • Sektör C – Donetsk Oblastı'nın kuzey bölgeleri (Bahmut ve Debaltseve şehirleri) ile Luhansk Oblastı'nın batı bölgeleri
  • Sektör D – Luhansk Oblastı'nın güney bölgeleri ve Donetsk Oblastı'nın doğu bölgeleri (24 Ağustos'taki 2014 Rusya işgalinden sonra tüm Ukrayna kuvvetleri geri çekildi)
  • Sektör M – Donetsk Oblast'ının güney bölgeleri (Mariupol çevresi)

Kültür ve toplumdaki etki

ATO bölgesindeki Paskalya yumurtaları Pisanka Müzesi'nde sergilenirken, 2017

28 Aralık 2015'ten beri "Brattia Ukraintsi" (Ukraynalı Kardeşler) şarkısı ATO'nun resmî marşıdır.[14]

Konuyla ilgili yayınlar

Notlar

  1. ^ Rusya'nın 2022'de Ukrayna'nın işgali öncesinde Ukrayna'nın Donbas bölgesindeki Rus kuvvetlerinin varlığına ilişkin resmî tutumu belirsizdi: Resmî organlar Ukrayna'daki "düzenli silahlı kuvvetlerin" varlığını reddetse de Rusya birçok kez ülkedeki "askerî yetkililerin" varlığını doğruladı ve genellikle Rusya'nın Ukrayna'daki "Rusça konuşan nüfusu korumak için" bunu yapmaya "zorlandığı" örtmecesi kullanıldı.[5][6]

Kaynakça

  1. ^ Tomkiw, L. Ukraine War Forces A Nation To Talk About A Taboo: Post-Traumatic Stress Disorder 3 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. International Business Times. 4 Nisan 2015
  2. ^ "OSCE High Commissioner on National Minorities assesses inter-ethnic situation in south-eastern Ukraine". www.osce.org (İngilizce). 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2023. 
  3. ^ U.S. Ambassador to Ukraine Geoffrey Pyatt and U.S. Ambassador to the OSCE Daniel Baer Travel to Donetsk Oblast 14 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. United States Embassy in Ukraine. 30 Temmuz 2015
  4. ^ "Anxious Ukraine Risks Escalation In 'Creeping Offensive'". RadioFreeEurope/RadioLiberty. 22 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2023. 
  5. ^ The Interpreter, Putin'in 12 Ekim 2016'da canlı bir çağrı oturumu sırasında söylediklerinden alıntı yaptı: "Zorlandığımızda, Rusça konuşan nüfusu Donbas'ta savunmak zorunda kaldım, Kırım'da yaşayan insanların Rusya Federasyonu'nun bir parçası olma arzusuna cevap vermek zorunda kaldım, anında Rus karşıtı politikalar ve yaptırımlar uygulamaya başladılar.""Putin Claims Russia Was 'Forced To Defend Russian-Speaking Population In Donbas'", The Interpreter, 12 Ekim 2016, 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Mart 2023 
  6. ^ Oliphant, Roland (17 Aralık 2015). "Vladimir Putin admits: Russian troops 'were in Ukraine'". Daily Telegraph (İngilizce). ISSN 0307-1235. 9 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2023. 
  7. ^ Updated provisional order to enter and leave the uncontrolled territory for citizens of Ukraine and foreigners (individuals without citizenship) as of 28 September 2015 (Оновлений тимчасовий порядок в'їзду на неконтрольовану територію та виїзду з неї громадян України та іноземців (осіб без громадянства) станом на 28.09.2015 року). (resmî belge) Ukrayna Güvenlik Servisi
  8. ^ ATO zone: Day started with Grads shooting near Donetsk (Зона АТО: день начался с обстрелов Градами близ Донецка) 22 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. LIGA News. 12 Ağustos 2015
  9. ^ "Goodbye, ATO: Ukraine officially changes name of Donbas war - KyivPost - Ukraine's Global Voice". KyivPost. 20 Şubat 2018. 9 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2023. 
  10. ^ "Old war, new rules: what comes next as ATO ends and a new operation starts in Donbas?". Ukraine Crisis Media Center. 4 Mayıs 2018. 13 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2023. 
  11. ^ Про затвердження переліку населених пунктів, на території яких органи державної влади тимчасово не здійснюють свої повноваження, та переліку населених пунктів, що розташовані на лінії зіткнення (Ukraynaca). 1 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ Map of the sectors 19 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. depo.ua
  13. ^ Map of the sectors 19 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Inform Napalm.
  14. ^ A song of "Shablya" band officially became the ATO anthem. Video 2 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Ukrayinska Pravda (Zhyttia). 1 Aralık 2015

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Viktor Yanukoviç</span> Ukrayna 4. Cumhurbaşkanı

Viktor Yanukoviç, Ukraynalı politikacı ve Ukrayna'nın 4. devlet başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Donetsk</span> Ukraynadaki bir şehir

Donetsk (Ukraynaca: Донецьк, Rusça: Донецк), 1928'deki Harkiv yazımına göre Donetske (Ukraynaca: Донецьке) olarak da adlandırılan, eskiden Aleksandrovka, Yuzivka (Hughesovka) ve Stalino olarak bilinen, Ukrayna'nın doğusunda Donetsk Oblastı'nda Kalmius Nehri üzerinde bulunan bir sanayi şehridir. Nüfusun şehir merkezinde 901.645, metropolitan alanda ise 2 milyonun üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. Donetsk, 2001 nüfus sayımına göre Ukrayna'nın en büyük beşinci şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Donbas</span>

Donbas veya Donbass Güneydoğu Ukrayna'da yer alan tarihî, kültürel ve ekonomik bir bölgeydi. Donbas'ın bazı bölümleri Rus-Ukrayna Savaşı'ndan beri tek taraflı bağımsızlıklarını ilan eden ayrılıkçı Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Lugansk Halk Cumhuriyeti tarafından de facto olarak yönetiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Harkiv Oblastı</span> Ukraynanın doğu kesiminde yönetim birimi

Harkiv Oblastı, Ukrayna'nın doğu kesiminde yer alan bir oblasttır. Oblast, kuzeyde Rusya, doğuda Luhansk Oblastı, güneydoğuda Donetsk Oblastı, güneybatıda Dnipropetrovsk Oblastı, batıda Poltava Oblastı ve kuzeybatıda Sumı Oblastı ile sınır komşusudur. Bölgenin alanı 31.400 km² olup, Ukrayna'nın toplam topraklarının %5.2'sine tekabül etmektedir. 2020 yılında tahmini olarak nüfusu 2,658,461'dir.

<span class="mw-page-title-main">Donbas Savaşı</span> Ukrayna ve Rusya destekli Novorossiya Federal Kuvvetleri arasındaki savaş

Donbas Savaşı ya da Ukrayna'nın doğusunda savaş, Rusya destekli Novorossiya Federal Devleti ile Ukrayna Silahlı Kuvvetleri arasında 6 Nisan 2014'ten beri Ukrayna'nın Donbas bölgesinde sürmekte olan savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Donetsk Halk Cumhuriyeti</span> Ukraynadan ayrılarak kurulan eski bir devlet

Donetsk Halk Cumhuriyeti (DHC), Donbass Savaşı'nda Ukrayna'dan ayrılarak kurulan de facto devlet. DHC, Ukrayna yönetimini sivilleri katletmek ve savaş suçu işlemekle itham edip bağımsızlığını gerekçe olarak göstermiştir. Donbass Savaşı sırasında 7 Mayıs 2014'te Ukrayna'da özerk, egemen bir cumhuriyet olarak kuruldu. 11 Mayıs'ta bağımsızlık referandumu yapıldı ve bağımsızlığı halk tarafından onaylandı. 12 Mayıs'ta resmen bağımsızlığını ilan etti. 24 Mayıs 2014'te ise Lugansk Halk Cumhuriyeti ile Novorossiya Federal Devleti adında bir konfederasyon oluşturmuştu ancak 1 Ocak 2015'te bu konfederasyonu feshettiler ve rafa kaldırdılar. 21 Şubat 2022'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, hem Luhansk hem de Donetsk Halk Cumhuriyetlerini bağımsız devletler olarak tanıdığını açıkladı. 27 Eylül 2022 tarihinde yapılan referandum sonucunda 30 Eylül 2022 tarihinde Rusya tarafından ilhak edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lugansk Halk Cumhuriyeti</span> Rusyanın işgalindeki Ukrayna toprakları

Lugansk Halk Cumhuriyeti ya da Luhansk Halk Cumhuriyeti, Doğu Avrupa'da bir de facto devlettir. Donbass Savaşı sırasında 28 Nisan 2014'te Ukrayna'da özerk, egemen bir cumhuriyet olarak kuruldu. 11 Mayıs'ta bağımsızlık referandumu yapıldı ve bağımsızlığı halk tarafından onaylandı. 12 Mayıs'ta resmen bağımsızlığını ilan etti. 24 Mayıs 2014'te ise Donetsk Halk Cumhuriyeti ile Novorossiya Federal Devleti adında bir konfederasyon oluşturmuştu, ancak 1 Ocak 2015'te bu konfederasyonu feshettiler ve rafa kaldırdılar.

<span class="mw-page-title-main">2014 Ukrayna'daki Rusya yanlısı protestolar</span>

2014 Ukrayna'daki Rusya yanlısı protestolar veya Rus baharı, Şubat 2014 tarihinde Yevromaydan hareketi ile 2014 Ukrayna Devrimi'nin ardından Ukrayna'nın doğu ve güney bölgelerindeki büyük şehirlerde Rus yanlısı ve hükûmet karşıtı gruplar tarafından düzenlenen protesto gösterileridir. İlk aşamada Kırım bölgedeki kriz sonrasında askeri müdahale ve uluslararası eleştirilere neden olan bir referandum sonucunda Rusya tarafından ilhak edildi. Donetsk ve Luhansk oblastlarında protestolar silahlı bir ayrılıkçı isyana dönüşmüş olup Ukrayna hükûmetinin isyancılara karşı müdahalesi Donbass Savaşı'na neden oldu.

Ukrayna Rusları, (Ukraynaca: Росіяни в Україні, romanize: Rosiyany v Ukrayini, Rusça: Россияне в Украине, romanize: Rossiyane v Ukraine, ülkedeki en büyük etnik azınlıktır ve bu topluluk, dünyadaki en büyük tek Rus diasporasını oluşturur. 2001 Ukrayna nüfus sayımında, 8,334,100 kişi etnik Rus olarak tanımlanmıştır, bu, Ukrayna dışından gelen kişiler ile Rus etnik kökenini beyan eden Ukrayna doğumlu nüfus için birleşik rakamdır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Ukrayna sınırı</span>

Rusya-Ukrayna sınırı, Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki uluslararası devlet sınırıdır. Karadaki sınır, Ukrayna'nın beş oblastı ile Rusya Federasyonu'nun beş bölgesi arasındadır. Modern sınır sorunu, 1917'de Rus İmparatorluğu'nun çöküşünden beri devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Minsk Protokolü</span> Anlaşma

Minsk Protokolü, Ukrayna'nın Donbass bölgesindeki savaşı durdurmak için Ukrayna, Rusya Federasyonu, Donetsk Halk Cumhuriyeti, Luhansk Halk Cumhuriyeti ve Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT) temsilcileri tarafından 5 Eylül 2014 tarihinde imzalanan bir anlaşmadır. AGİT himayesinde Belarus'un Minsk kentinde yapılan kapsamlı görüşmelerin ardından imzalandı. Donbass'taki çatışmayı durdurmak için daha önce yapılan çok sayıda girişimin ardından gelen anlaşma, acil bir ateşkes uyguladı. Protokol, Donbas'taki savaşı durdurmayı başaramadı ve bunu 12 Şubat 2015'te kabul edilen Minsk II adlı yeni bir tedbir paketi takip etti. Minsk II'de çatışmayı durduramadı, ancak Minsk anlaşmaları, Normandiya Formatı toplantısında kararlaştırıldığı gibi, çatışmaya gelecekteki herhangi bir çözüm için temel olmaya devam ediyordu.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Ukrayna Taarruzu</span> Ukraynada 2022 askeri taarruzu

Doğu Ukrayna Taarruzu, Doğu Ukrayna'nın üç Donbas ilinde (oblast) - Harkiv Oblastı, Luhansk Oblastı ve Donetsk Oblastı - 2022 Rusya istilasında devam eden bir operasyondur. İstilanın bir parçası olarak, 2014'ten beri Ukrayna ve Rus vekilleri arasında şiddetle devam eden Donbas Savaşı'nda büyük bir tırmanış söz konusudur.

<span class="mw-page-title-main">Volodimir Struk</span>

Volodymyr Oleksiiovych Struk, Ukraynalı siyasetçi. Mart 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında kaçırılması ve ardından ölümü nedeniyle uluslararası mecrada öne çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Teslim olmak yok!</span>

Teslim olmak yok! Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski'nin Doğu Ukrayna politikası üzerine patlak veren bir dizi protestodur. Protestocular, Minsk Protokolü'ne eklenen Steinmeier Formülü'nü Rusya-Ukrayna Savaşı'nda Rusya'ya teslim olmak olarak görüyordu.

<span class="mw-page-title-main">Dmitro Kotsyubaylo</span>

Dmitro Kotsyubaylo, Ukraynalı rütbeli asker. Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı 1. Mekanize Tabur'un komutanıydı. Gönüllü olarak Rusya-Ukrayna Savaşı'na katıldı. Ukrayna Kahramanı (2021) seçildi. Sağ Sektör partisinin üyesiydi (2020-2023). Ukrayna ordusu tarihindeki en genç tabur komutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Yaryna Çornohuz</span>

Yaryna Yaroslavivna Chornohuz Ukraynalı bir şair, askeri doktor ve Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin kıdemli onbaşısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna'daki Rus halk milisleri</span>

Donetsk Halk Cumhuriyeti Halk Milisleri ve Luhansk Halk Cumhuriyeti Halk Milisleri, Rusya Federasyonu'nun genel kontrolü altında, Ukrayna'nın doğusundaki Donbas bölgesindeki Rusya yanlısı paramiliter güçlerdir. Rusya-Ukrayna Savaşı'nın ilk aşaması olan Donbas Savaşı (2014-2022) sırasında, tek taraflı bağımsızlıklarını ilan eden Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Lugansk Halk Cumhuriyeti'ne bağlıydılar. 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Ukrayna Silahlı Kuvvetlerine karşı Rus Silahlı Kuvvetlerini desteklediler. Eylül 2022'de Rusya, Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Lugansk Halk Cumhuriyeti'ni ilhak etti ve paramiliterler, Rus ordusunun Güney Askerî Bölgesi'ne entegre edildi. Ukrayna hükûmeti tarafından terörist grup olarak nitelendirilmektedirler.

Ukrayna'nın Donbas bölgesini oluşturan parçaları olan Donetsk ve Luhansk oblastlarının statüsüne ilişkin referandumların 11 Mayıs 2014'te Rusya'nın desteklediği ayrılıkçı Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetleri'nin kontrolündeki birçok kasabada yapıldığı iddia edildi. Bu referandumlar, Rusya'nın Kırım'ı işgali ve 2014 Ukrayna Devrimi'nin ardından artan Rusya yanlısı protestolar bağlamında sözde "cumhuriyetlerin" kurulmasını meşrulaştırmayı amaçlıyordu. Buna ek olarak, Donetsk ve Luhansk oblastlarının Ukrayna kontrolündeki bazı bölgelerinde Dnipropetrovsk Oblastı'na katılım konusunda bir karşı referandum düzenlendi.

<span class="mw-page-title-main">Donetsk Bölgesel Devlet İdaresi Binası</span>

Donetsk'teki Donetsk Bölgesel Devlet İdaresi Binası, Ukrayna'nın doğusunda bulunan bir bölge olan Donetsk Oblastı'nın birincil hükûmet merkezidir. Puşkin Bulvarı boyunca, şehrin Voroşilov Rayon'unda yer almaktadır. Bina şu anda de facto olarak Donetsk Halk Cumhuriyeti tarafından kontrol edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bilovodsk Rayonu</span> Luhanks Oblastında eski bir yerleşim yeri

Bilovodsk Rayonu, Ukrayna'nın Luhansk Oblastı'nda yer almaktadır. Rayonun merkezi Bilovodsk şehriydi. Ukrayna hükûmeti 18 Temmuz 2020'de yürüttüğü idari reformun bir parçası olarak, Luhansk Oblastı'ndaki rayon sayısını sekize indirme kararı aldı. Rayonun 2020 tahmini nüfusu 22,856 idi.