İçeriğe atla

Mçadi

Mçadi ve İmareti (İmeruli) peyniri.

Mçadi (Gürcüce: მჭადი, “mç’adi”), geleneksel Gürcü mısır ekmeğine denir. Daha çok Batı Gürcistan’a özgüdür. Yaygın olarak lobio ve peynirle tüketilir. İyi bir mçadi için iyi bir mısır unu gerekir.

Mçadinin kökeni

Gürcücede mçadi bir tür darının (Panicum miliaceum L.) adıydı. Özellikle Batı Gürcistan'da tarımı yapılıyordu. Bu darının unundan yapılan ekmeğe (darı ekmeği) de aynı ad veriliyordu. Gürcistan'a mısırın girmesiyle mçadi bitkisinin tarımı geriledi; yerini daha kolay tarımı yapılan ve daha çok ürün elde edilen mısır aldı. Ekmek de mısır unundan yapılır oldu. Mçadi kelimesi de mısır unundan yapılan ekmeğin adı haline geldi.[1]

Malzemesi ve hazırlanışı

Yaklaşık 200 gram mısır unu bir cam kâseye konur ve üzerine 200 gram ılık suyun yarısı ve yeterli miktarda tuz eklenir. Yoğurmaya başlandıktan sonra kalan su, yoğurdukça azar azar ilave edilir. Hamur mutlaka iyi tutacak ve kumlu bir halde olamayacak hale gelmelidir. Eğer hamur iyi tutmamışsa, biraz sıvı yağ ilave edilir. Sıvı yağ lezzet açısından da önemlidir. Elde edilen hamur, geleneksel olarak “ketsi” denilen, yassı yekpare taş ya da kil güveçte pişirilir. Ancak hamur, ıslak elde küçük ve yassı çörek benzeri form verilerek tavada ya da 220 derecede fırında da pişirilebilir. Mçadi, sıcak biçimde genellikle lobio ve peynirle yenir.[2][3]

Kaynakça

  1. ^ ""Petvi de denilen mçadi" (Gürcüce)". 19 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2019. 
  2. ^ "Mçadi tarifi (Gürcüce)". 7 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2020. 
  3. ^ ""Mchadi (Georgian cornbread)". 4 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ekmek</span> Geleneksel ve temel yiyecek

Ekmek, çeşitli tahıl unundan yapılmış hamurun ateşte, sac üzerinde, tandırda, fırında veya tepside pişirilmesiyle hazırlanan temel gıda. Tek başına tüketilebildiği gibi, yemeğin yanında veya yemeklere ya da yağlara banarak da tüketilebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kuymak</span> Karadeniz mutfağına özgü mısırunu-peynir yemeği

Kuymak, Samsun'dan Ardahan'a yani Ordu, Giresun, Gümüşhane, Trabzon, Rize, Bayburt, Artvin, Çorum, Sivas, Tokat, Amasya ve Erzurum'un Oltu, İspir ve Tortum ilçelerinde yaygın olan, Karadeniz Bölgesi'ne ait bir yemek. Gürcistan, Dağıstan, Azerbaycan ve Kafkasya'nın bazı bölgelerinde de çok popülerdir. Mısır unu, tereyağı ve genellikle minci adı verilen tuzlu çökelek kullanılarak yapılan mısır lapasının adıdır.

Balıkesir mutfağı, Balıkesir ve çevresine ait yemek kültürü.

<span class="mw-page-title-main">Tortilla</span>

Tortilla, Meksika, Orta Amerika, Karayipler, ABD ve Kanada'da mayasız ince ve yassı olup, mısır unu veya beyaz undan yapılan bir çeşit ekmektir. Benzer türde bir ekmek de Güney Afrika'da yapılan arepadır. Öte yandan arepa tortilladan daha kalındır. Bu ekmek türü, Avrupalıların Amerika'ya varmasından önceki döneme aittir. O dönemde İspanyollarca, geleneksel mayasız İspanyol kekleri ve omletlerine benzerliği nedeniyle "tortilla" adı verilmiştir. Aztekler ve Nahuatl dili konuşan diğer toplumlar, kendi tortillalarını "tlaxcalli" olarak adlandırılır. Bu tür, tortilla prototipi haline gelmiştir. Mısır unlu versiyonu orijinal Kuzey Amerika tortillasıdır ve çoğunlukça "otantik tortilla" kabul edilir. Beyaz undan yapılan tortillalar, Meksika'nın mısır yetiştirilmeye uygun olmayan bölgelerinde ortaya çıkmıştır. Türkiye'deki ismi ise yufka ekmektir. Biraz daha büyük yapılır. Genellikle Anadolunun köylerinde yapılan bir çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Karadeniz pidesi</span> pide hamuru ile fırında yapılan ve genellikle Karadeniz Bölgesine atfedilen yemek

Karadeniz pidesi veya Karadeniz içli pidesi Karadeniz illerinde çok tüketilen pide türü.

<span class="mw-page-title-main">Mısır ekmeği</span>

Mısır ekmeği, mısır unu ile yapılan bir ekmek çeşididir. Mısır unu içerisine tuz, süt ve az miktarda şeker eklenerek mayalandıktan sonra ya fırında ya da kızartma olarak pişirilir. Kimyon ve pul biber gibi baharatlar ise isteğe bağlı eklenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Un</span> öğütülmüş tahıl

Un, tahılların öğütülmesiyle elde edilen ince toza verilen addır. Başta ekmek ve hamur işleri olmak üzere pek çok gıdanın temel bileşenidir. Genellikle buğdaydan elde edilen toza sadece un denir. Arpa, yulaf, çavdar, mısır, nohut gibi bitkilerden elde edilen un ise, yaygın olarak o tahılın adıyla birlikte mısır unu, arpa unu biçiminde adlandırılır.

Kalakay Kırım milli hamur işlerindendir. Malzeme olarak süt, sıvı yağ, tuz, karbonat ve un kullanılır. Malzemeler yoğrulurak ekmek hamuru kıvamında bir hamur elde edilir. Hamur tepsiye yayılıp sıcak fırında pişirilir. Tadı tuzsuz kek ile ekmeğe benzer. Tepreş, Hıdrellez, Nevruz, Yavur yüzü gibi özel günlerde hazırlanır.

Plaska , Kırklareli yöresine ait bir yiyecek.

<span class="mw-page-title-main">Çerkes mutfağı</span>

Çerkes mutfağı, Çerkeslere özgü yemek pişirme tarzıdır. Çerkes yemekleri (шхынхэр) daha çok et ve süt ürünleri ağırlıklıdır. Çerkesler ekmeği az kullanırlar. Çerkesleri/Adığeleri tanıtan yemekler şıpsı-p’aste ile şelame-halıjo’dur. Adiğelerin geleneksel yemekleri et, tahıl ve süt yemeklerinden oluşur. Çerkeslerde yemeğe başlamadan, sofra büyüğünün bir konuşma (dua) yapması adettir.

Hamur işi, un, su ve katı yağdan oluşan bir hamurdur. Şekerli hamur işleri genellikle şekerleme ürünü olarak da tanımlanır. "Hamur işleri" sözcüğü, un, şeker, süt, tereyağı, katı yağ, kabartma tozu ve yumurta gibi maddelerden yapılmış birçok pişirilmiş ürünleri bildirir. Küçük tartlar ve diğer tatlı pişmiş ürünler de hamur işleri olarak adlandırılır. Fransızca kelime pâtisserie de aynı yiyecekler için kullanılır. Ortak hamur işleri turta, tart, kiş hamuru ve etli börek türlerini içerir.

<span class="mw-page-title-main">Sulguni</span>

Sulguni, Gürcistan’ın Megrelya bölgesine özgü taze peynir. İmereti bölgesine özgü ve “İmeruli” denilen taze peynirin haşlanmasıyla hazırlanır. Haşlanmış peynire yassı ve yuvarlak biçim verilir. Peynir kütlesi soğuyunca, olgunlaşması için 1-3 gün tuz ve süt ilave edilmiş suda bekletilir. Böylece peynirin uzun süre dayanması sağlanır. Sulguni inek, manda ya da keçi sütünden ya da bu sütlerin karışımından elde edilir. Gürcistan’da Megruli haçapuride ve pizzalarda bu peynir kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çavdar ekmeği</span>

Çavdar ekmeği, genellikle sadece çavdar unundan, bazen de buğday unu ve tatlandırıcı, renklendirici, dişe gelen malzemeler ve baharat eklenerek yapılmış mayalı hamurun ateşte, sac üzerinde, tandırda, fırında veya tepside pişirilmesiyle hazırlanan yiyecektir.

<span class="mw-page-title-main">Lobio</span>

Lobio, Gürcü mutfağında, değişik fasulye cinslerinden ve farklı biçimde hazırlanan geleneksel fasulye yemeği. Kişniş, ceviz, sarımsak ve soğan gibi değişik baharat ve malzemeler içerir. Sıcak ve soğuk olmak üzere pek çok lobio çeşidi vardır.

<span class="mw-page-title-main">İnjera</span>

İnjera Afrika ülkelerinde çeşitli tahıllare hazırlanan bir mayalanmış yassı ekmek türüdür. Somali'nin kuzey bölgelerde lahooh olarak biliniyor. Etiyopya'da geleneksel olarak teff unundan, Somali de ise sorgum unundan yapılıyor ama darı, arpa ve pirinç de kullanılıyor. Tritikale tahılı Kuzey Etiyopya'a 1990'larda getirildi ve o zamandan beri bu bölgede injera yapımında kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Puran poli</span> Hint yemeği

Puran Poli Hindistan'ın Dekan Yaylasından gelen bir tatlı yassı ekmek türüdür. Nohut, koyu esmer palmiye özunden elde edilen jaggery şekeri, düşük proteinli beyaz un, kakule, küçük hindistan cevizi, saf yağ ve su ile hazırlanan hamur bazı yörelerde noğut yerine hint güvercin bezelyesi veya maş fasulyesi kullanılıyor. Kuru meyve ve zerdeçal da eklenebilir. Puran poli Hindu bayramları Holi ve Ganesh Chaturthi için hazırlanır.

<span class="mw-page-title-main">Hamur</span>

Hamur, tahıl veya baklagillerden üretilen yoğrulabilir, bazen elastik bir besin maddesidir. Hamur tipik olarak un ve az miktarda su veya başka bir sıvı ile karıştırmak suretiyle yapılır ve bazen maya veya başka kabartma maddeleri ile çeşitli yağlar veya aromalar gibi diğer bileşenleri içerir.

Romanya mutfağı, geleneksel olarak en çok Türk mutfağından, daha sonra da Avusturya, Alman, Yunan ve Macar mutfaklarından etkilenmiştir. Köfteler, çorbalar, dolmalar, tatlılar, salatalar dört yüzden yıldan fazla egemenliği altında kaldıkları Osmanlı İmparatorluğu'nun yemeklerine çok benzer. Alkollü içkilerden en çok şarap içilir. Romanya şarabı, dünyada en çok üretilen ilk on arasındadır. Bira da tercih edilen alkollü içkilerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Hızlı ekmek</span>

Hızlı ekmek maya veya ekşi hamur mayası gibi biyolojik olandan ziyade kimyasal kabartma tozu ile mayalanmış ekmektir.

<span class="mw-page-title-main">Darı ekmeği</span>

Darı ekmeği bir çeşit ekmektir. Darı unu kullanılarak hazırlanır. Glütensiz bir ekmektir.