Kral, belirli bir ulus ya da bölge üzerinde egemen olan hükümdar. İmparatordan sonraki en yüksek seküler hükümdarlık makamıdır. Dünyanın pek çok bölgesinde karşılaşılan krallık çoğunlukla ebeveynlerden çocuklara geçer. Bununla birlikte Orta Çağ Almanya'sındaki gibi seçimle başa gelen krallar da mevcuttur. Krallık mutlak veya anayasal olabilir. Krallıklar genellikle monarşi şeklindedir ancak antik Sparta'daki gibi iki kralın ortaklaşa yönettiği diarşi şeklinde olduğu da görülür.
Leonidas (Λεωνίδας), Sparta Kralı ve II. Anaxandridas'ın oğullarından biri. Thermopylae Muharebesi sırasında ölmüştür.
Sparta Antik Yunanistan'ın Lakonya bölgesindeki öne çıkan bir şehir devletiydi. Söz konusu şehir devleti, antik dönemde Lakedemon olarak bilinirken, Sparta ismi Peloponez'in güneydoğusunda bulunan Lakonya bölgesindeki Evrotas Nehri'nin kıyısındaki ana yerleşim bölgesi için kullanılan bir isimdi. Sparta, MÖ 650'lerde Antik Yunanistan'daki baskın askeri kara kuvveti hâline gelmiştir.
Antik Yunanistan, bugünkü Yunanistan toprakları ile Küçük Asya'da (Anadolu) yaşayan toplumların kurduğu devlet ve uygarlıkların, MÖ 756 ile MÖ 146 tarihleri arasında hüküm sürdükleri bölgenin adı.
Klasik antik çağ, MÖ 8. yüzyıl ile MS 5. yüzyıl arasındaki Greko-Romen dünyası denen, Antik Yunanistan ve Antik Roma'nın iç içe geçmiş uygarlıklarını kapsayan, Akdeniz merkezli kültürel tarih dönemidir. Bu çağ, hem Yunan hem de Roma toplumlarının geliştiği ve Avrupa, Kuzey Afrika ve Batı Asya'nın büyük bölümünü etkileyen bir dönemdir.
Arkhidamos Savaşı, M.Ö 431 - 421 yılları arasında yapılmış Atina - Sparta savaşıdır. Sparta Kralı II. Archidamos, Atina civarındaki Attika Yarımadası'na bir saldırı düzenleyerek, Pelopones Savaşı'nın sürdürdü. Perikles Attika halkını Atina surlarının gerisine çekerek, Peloponez ordusu ile savaşa yanaşmadı. Fakat bu arada güçlü donanmasıyla Mora Yarımadası kıyılarına saldırılar düzenledi. Kazanılan bir dizi zaferle, düşmanlarını engelleyerek Atina'yı koruma altına aldı. Daha sonra Atina'da veba yayılınca bu hastalık Atina kralı Perikles'in ölümüne neden oldu. Sparta üstünlüğü tekrar ele geçirerek 427 yılında Platea'yı aldı. Atinalılar bu olaya, 425 yılında Spartalıların barış önerilerini reddeddikten sonra Sphacteria'yı ele geçirerek karşılık verdiler. Sparta artık Kuzeydoğu Yunanistan'da mükemmel bir taarruz gerçekleştirmiş ve aralarında Olynthus'un da bulunduğu çeşitli Atina şehirlerini ele geçirmişti. Sparta, Sparta lideri Brasidas ve Perikles'in varisi Cleon'un öldüğü Amphipolis'te kesin bir zafer elde etti. Barış girişimleri başlatıldı.
Sepeia Muharebesi, M.Ö 494 yılında yapılmış Argos-Sparta çatışmasıdır. İki rakip devlet Peloponez'te hakimiyet için savaşıyorlardı. Uzun bir zaman boyunca bölgenin büyük bir kısmı Hysia'de Spartalıları mağlup eden Argosluların elindeydi. 510 yılında Sparta kralı I. Cleomenes Attika'da Spartalıların üstünlüğü ile rekabet eden Atina'ya bir ordu gönderdi. Atina kralı Hippias'ı mağlup etti. Kral önceki gibi bir Sparta oligarşisi kurmayı denedi fakat Atina demokrasisinin kurucusu olan Cleisthenes tarafından engellendi. Sparta'nın gücünü artırmaya çalışan Cleomenes Argos'a doğru ilerledi. Birlikleri Argosluları şaşırttı ve Sepeia Savaşında düşman mağlup edildi. Bu savaştan sonra Argos, Peloponez Savaşı'ndan çekildi.
Menelaos, Mykene kralı Agememnon'un kardeşi ve Helen'in kocasıdır. Sparta prensesi Helen'le evlenerek Helen'in babasının ricası üzerine Sparta kralı olmuştur. İyi bir savaşçı denebilecek nitelikte bir askerdir. Truva Prensi Paris Helen'i kaçırır. Tabi buna Helen de razıdır. Menelaos deliye döner ve abisinden yardım ister. Abisi önceden tüm Yunan şehir devletlerini bir çatı altında toplamayı başarmıştır. Sonuçta, tüm Yunanistan Truva'ya karşı birleşir. Savaştan sonra Menelaos Helen'i geri alır ve Sparta'ya geri döner. Beraber yaşlanarak ölürler.
Gorgo Sparta Kralı I. Kleomenes 'in tek çocuğu ve kızıdır. Thermopylae Muharebesi'nde savaşıp ölen Kral I. Leonidas'ın karısıdır. Gorgo, Herodot tarafından anılan çok az sayıdaki kadın tarihi kişilikten biridir. Siyasi kabiliyeti ve bilgeliğiyle dikkat çeker. 3 farklı Sparta kralının kızı, eşi ve annesi olan tek kadındır. Doğum tarihi kesin olarak belli olmamakla beraber MÖ 510 ila MÖ 506 yılları arasında olması muhtemeldir.
MÖ 309 Jülyen öncesi Roma takviminde bir yıldır. Roma İmparatorluğu'nda 445. Ab urbe condita olarak bilinmekteydi.
Sparta anayasası veya Politeia, Dor şehir devleti olan Sparta'nın MÖ 8. yüzyıldaki efsanevi yasa koyucusu Lycurgus döneminden Sparta'nın MÖ 2. yüzyılda Roma İmparatorluğu'na dahil edilmesine kadar geçen süre zarfındaki yönetim ve kanun esaslarını kapsar. Bu dönemde Antik Yunan şehirlerinin hepsinin egemen olduğu ve kendi yönetim şekillerine sahip olmasına rağmen Sparta'nın anayasası çok katmanlı toplumsal yapısı ve güçlü askeri örgütlenme yapısıyla özgün yapısıyla dikkat çekmiştir.
Agiadlar ya da Agiad hanedanı Eurypontidler ile birlikte Sparta'da yönetici çıkaran iki hanedandan birisidir.
Cleomenes MÖ 6. yüzyılın sonları ve 5. yüzyılın başlarında Sparta'nın Agiad kralıydı. Saltanatı MÖ 519 yılında başladı. Argos şehrini yıkma amaçlı maceracı ve bazen vicdansız bir dış politika izledi. Sparta'nın hakimiyet alanını Mora'nın içinde ve dışında genişletmek amaçlı çokça girişimleri de vardır. Mora Birliği onun döneminde ortaya çıktı. Hükümdarlığı sırasında, Atina meselelerine iki kez başarılı bir şekilde müdahale etti ancak Sparta'yı İyon Ayaklanması'nın dışında tuttu. Gizemli bir şekilde hapishanede öldü. Spartalı soylular onun ölümünü cinnet geçirdiği ve intihar ettiği şekilde yorumlamışlardır.
II. Anaxandridas MÖ 560 ile MÖ 520 yılları arasında Sparta'nın 15. Agiad hanedanı kralıydı. I. Leonidas'ın babası ve Pleistarchus'un büyükbabasıydı. Anaxandridas ölünce yerine I. Cleomenes geçmiştir.
Dorieus Herodot'tun birkaç kez kitabında bahsettiği Agiad hanedanının Spartalı bir prensiydi. II. Anaxandridas'ın ikinci oğludur. Kardeşleri I. Cleomenes, I. Leonidas ve Cleombrotus'tur. Libya'da bir Sparta kolonisi kurmaya çalıştı ancak başarısız oldu. Batı Sicilya'da tekrar bir koloni kurma girişiminde bulundu ancak bu girişim de başarısız oldu ve Kartacalılar tarafından öldürüldü.
Cleombrotus, Sparta'nın MÖ 480 ile 479 yılları arasında yaşamış olan kral naibi. II. Anaxandridas'ın oğlu ve I. Cleomenes, Dorieus ve I. Leonidas'ın kardeşi olan Agiad hanedanının bir üyesiydi. Son doğan kardeş öldüğünde, Yunan-Pers Savaşlarının ikinci aşamasının başlangıcında, Leonidas'ın oğlu ve Yunan piyadesinin lideri olan yeğeni Pleistarchus'un hocası oldu. Cleombrotus, Pers ordusunu Peloponez'den uzak tutmayı amaçlayan Korint Kıstağı'nın karşısına sur inşa eden Sparta-Peloponez birliklerinin komutanıydı. Kıstak'tan Sparta'ya döndükten kısa bir süre sonra öldü.
Euryanax İkinci Pers Savaşı sırasında Spartalı bir generaldi. Spartalı prens Dorieus'un oğluydu ve Agiad hanedanı üyesiydi. Babası Sparta tahtına üvey kardeşi I. Cleomenes'in geçmesinden sonra Sparta'dan ayrılmıştı, oysa Dorieus Spartalılar onu, taht için daha iyi bir aday olarak görülüyordu. Sparta'dan ayrıldığında Dorieus, kendisinin ve soyundan gelenlerin bir daha asla taht üzerinde hak iddia edemeyeceklerini biliyordu. Sparta yasası, bir Spartalı kralın Sparta dışında asla yaşamamış olması gerektiğini söylemektedir. Cleomenes veliahdı olmadan öldüğünde kral olan Euryanax değil, Dorieus'un küçük üvey kardeşi olan I. Leonidas idi. Euryanax Sparta'ya döndü, ancak babasının hüküm sürdüğü Erice'deki Sparta kolonisi Heraklea, Kartacalılar tarafından yok edildi.
Pleistarchus veya Plistarch, MÖ 480-458 yılları arasında hüküm süren Sparta'nın Agiad hanedanına mensup kralıydı.
Yunan mitolojisinde, Sparta, onun onuruna adlandırılan antik Sparta kentinin kraliçesiydi. Lakonya kralı Eurotas'ın iki kızından biriyd; kız kardeşi Tiasa idi. Pausanias'ın kaydettiği hikâyelere göre, babasının hiçbir erkek vârisi olmadığı için krallığını Lakedaimon'a miras bırakmıştır. Lakedaimon kral olduğunda, ülkenin adını Lacedaemon'a ve sakinlerini Lacedaemonianlar olarak anılacak şekilde değiştirdi ve karısının adını verdiği Sparta Şehri'ni kurdu. Lakedaimon'dan Amyclas ve Eurydice'nin annesi olmuştur. Eurydice de, Argos Kralı Acrisius'un karısıdır. Sparta, Apollon ve Zephyros tarafından sevilen, ancak bir disk atma oyunu sırasında Zephyros'un kıskançlığı nedeniyle ölen Hyacinthos'un büyükannesi oldu. Ayrıca Sparta Kralı Tyndareos ve kardeşi İkarios ile onların çocukları Clytemnestra, Kastor ve Penelope'nin de atasıydı.