İçeriğe atla

Lysithea

Lysithea
Keşif
KeşfedenS. B. Nicholson
Keşif tarihi6 Temmuz 1938[1]
Adlandırmalar
SıfatlarLysithean
Yörünge özellikleri
Ortalama yörünge yarıçapı
11,720,000 km[2]
Dış merkezlik0.11[2]
259.20 d (0.69 a)[2]
3.29 km/s
Eğiklik28.30° (ekvator)
25.77° (Jüpiter'in ekvatoruna)[2]
Doğal uydusuJupiter
Fiziksel özellikler
Ortalama yarıçap
18 km[3]
~4100 km²
Hacim~24,400 km³
Kütle6.3×1016 kg
Ortalama yoğunluk
2.6 g/cm³ (tahmini)[3]
~0.013 m/s2 (0.001 g)
~0.022 km/s
Albedo0.04 (tahmini)[3]
Sıcaklık~124 K
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

Lysithea (ly-SITH-ee-ə, li-SITH-ee-ə; YunancaΛυσιθέα), Jüpiter'in düzensiz uydularından birisidir ve 16 km çapındaki küçük uydu 259 günde bir tur atar. Seth Barnes tarafından 1938 yılında keşfedildi. Adını Zeus'un sevgilisi mitolojik karakter Lysitha'dan almıştır. Jüpiter'e uzaklığı Elara ile aynıdır. Jüpiter X olarak da bilinir. 1975 yılına kadar Jupiter X ve Demeter olarak adlandırılmıştır.

Kaynakça

  1. ^ Nicholson, S.B. (1938). "Two New Satellites of Jupiter". Publications of the Astronomical Society of the Pacific. Cilt 50. s. 292–293. Bibcode:1938PASP...50..292N. doi:10.1086/124963. 11 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2015. 
  2. ^ a b c d Jacobson, R.A. (2000). "The orbits of outer Jovian satellites". Astronomical Journal. 120 (5). s. 2679–2686. Bibcode:2000AJ....120.2679J. doi:10.1086/316817. 
  3. ^ a b c "Planetary Satellite Physical Parameters". JPL (Solar System Dynamics). 24 Ekim 2008. 20 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2008. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İo (uydu)</span> Jüpiterin uydusu

İo veya Io, Jüpiter'in Galilei uydularından yörüngesi en içte bulunanı ve üçüncü en büyük olanıdır. Güneş Sisteminin en büyük dördüncü uydusudur. 1610 yılında Galileo Galilei tarafından keşfedilmiştir. Adını Yunan mitolojisinde Zeus'un sevgililerinden biri olan "Io" karakterinden alır. Güneş Sistemi'nde üzerinde sürekli olarak gazlar ve lav püskürten yanardağlar bulunan tek uydudur.

<span class="mw-page-title-main">Ganymede (uydu)</span> Jüpiterin uydusu

Ganymede, Jüpiter'in doğal uydularından biridir. Jüpiter'in ve aynı zamanda Güneş Sistemi'nin en büyük uydusudur. Merkür gezegeninden çap olarak daha büyüktür, ancak kütlesinin yalnızca yarısı kadardır. Ganymede'nin yoğunluğu çok daha azdır. 7 Ocak 1610 tarihinde Galileo Galilei tarafından bulunmuş ve o dönemde tanımlanan 4 Galilei uydusu arasında gezegene yakınlık açısından üçüncü sırada bulunması nedeniyle Jüpiter'in 'III' numaralı uydusu olarak adlandırılmıştır. Galile Uyduları grubuna Io, Europa ve Callisto da dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Callisto (uydu)</span> Jüpiterin uydusu

Callisto, Jüpiter'in doğal uydularından biridir. Büyüklükte Jüpiter'in uyduları arasında ikinci, Güneş Sistemi'ndeki tüm uydular arasında üçüncü sırayı alır. 7 Ocak 1610 tarihinde Galileo Galilei tarafından bulundu ve o dönemde tanımlanan 4 Galilei uydusu içinde gezegene en uzaktaki olması nedeniyle Jüpiter'in 'IV' numaralı uydusu olarak adlandırılmıştır. Diğer Galilei uyduları ile yörüngesel rezonansda olmayan tek Galilei uydusudur. Güneş Sistemi'nde, üzerinde en çok krater bulunan gök cismidir. Yüzeyi son 4 milyar yıldır hiç değişmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Amalthea (uydu)</span>

Amalthea, Jüpiter'in doğal uydularından biridir. Düzenli iç yörünge grubunun üyesidir. Galilei uydularından sonra ilk bulunan Jüpiter uydusudur. Bu nedenle 'Jüpiter V' adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Elara (uydu)</span>

Elara, Jüpiter'in doğal uydularından biridir. Yörüngesi açısından Himalia düzensiz grubunun üyelerindendir. Charles Dillon Perrine tarafından 1905 yılında keşfedilmiştir. Jüpiter'in 8. en büyük uydusudur. İsmi Zeus'un sevgililerinden Elera'dan gelmektedir. 1975'e dek Jüpiter VII olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Açık kümeler dizini</span> Vikimedya liste maddesi

Bu dizin, Güneş Sistemi'nden uzaklığına göre sıralanmış olan açık yıldız kümelerinin bir listesidir. Açık küme, aynı dev moleküler bulut içinde oluşan ve yerçekimsel olarak birbirlerine bağlı olan birkaç bin yıldızın oluşturduğu bir gruptur. Samanyolu gökadasında 1,000'den fazla açık küme bilinmektedir ancak gerçekte bu rakam on katına kadar çıkabilir.

Sinope, Jüpiter'in düzensiz uydularından birisidir. S. B. Nicholson tarafından 1914 yılında keşfedildi. İsmini Yunan mitolojisinden almıştır. Jüpiter'in birçok uydusu gibi Sinope de ismini 1975 yılına kadar almamıştır. Daha önceden Jüpiter IX veya Hades olarak isimlendirilmişti. Megaclite 2000 yılında keşfedilinceye kadar Jüpiter'in bilinen en uzaktaki uydusuydu.

<span class="mw-page-title-main">Carme</span>

Carme, Jüpiter'in düzensiz uydularından birisidir. Seth Barnes Nicholson tarafından Haziran 1938'de Mount Wilson Observatory Kaliforniya'da keşfedildi. Daha sonra Yunan Mitolojisinden Carme ismi verildi. Birçok Jüpiter uydusu gibi 1975'e kadar günümüzdeki ismi kullanılmadı, 1955-1975 arasında ise daha çok Jupiter XI olarak adlandırıldı. Bazen de "Pan" olarak isimlendirildi..

<span class="mw-page-title-main">Ananke (uydu)</span> Jüpiterin uydusu

Ananke Jüpiter'in düzensiz uydularından birisidir. Seth Barnes Nicholson tarafından 1951 yılında keşfedildi ve mitolojik ihtiyaç, zorunluluk ve kader Tanrıçası Ananke'nin ismi verildi. Günümüzdeki ismini 1975'te almıştır. Daha önceden Jupiter XII olarak biliniyordu, şu anda Jüpiter'in başka bir uydusu olan "Adrastea" olarak da adlandırılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Adrastea (uydu)</span>

Adrastea veya Jüpiter XV, Jüpiter'in uzaklık bakımından ikinci, büyüklük bakımından dördüncü büyük uydusudur. Voyager 2 tarafından 1979 yılında fotoğraflanmıştır. Adını Yunan mitolojisi karakteri Adrastea'dan almıştır.

Leda (/ˈliːdə/) ya da Jupiter XIII bir Himalia grubu üyesidir ve sadece 14 km çapındadır. Jüpiter'in düzensiz bir uydusudur. Jüpiter etrafındaki bir tam turu 240,9 gün alır. Charles T. Kowal tarafından 1974 yılında keşfedilmiştir. İsmini 1975 yılında almıştır. Jüpiter'e çok uzak olmasına rağmen bu gezegene çarpma yörüngesinde olan bir kuyruklu yıldız hemen Leda'nın yanından geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Portia (uydu)</span>

Portia, Uranüs'ün iç uydusudur. 3 Ocak 1986'da Voyager 2 tarafından çekilen görüntülerden keşfedildi ve S/1986 U 1 geçici adı verildi. Uydu, adını William Shakespeare'in Venedik Taciri adlı oyununun kahramanı Portia'dan almıştır. Ayrıca Uranüs XII olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Galatea (uydu)</span> Neptünün 5. uydusu

Galatea Neptün'ün en büyük beşinci uydusudur 152 km'lik ene sahiptir ve geçici adı S/1989 N4 idir. Neptün VI olarak da bilinir ve gezegen etrafında 13 saatte bir dolanır. 1989'da keşfedilmiştir ve düzensiz bir şekle sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">S/2003 J 10</span> Jüpiter uydusu

S/2003 J 10, 2003 yılında Hawaii Üniversitesi'nden Scott S. Sheppard liderliğindeki bir gök bilimci ekibi tarafından keşfedilen, Jüpiter'in ters yön yörüngeye sahip düzensiz uydusudur. Uluslararası Astronomi Birliği tarafından kesin bir isim ilan edilmediğinden hala geçici tanımıyla bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Centaur (küçük gezegen)</span>

Centaur, Güneş Sisteminin dış bölgesindeki gaz devleri Jüpiter ve Neptün gezegenleri arasında, tutarlı olmayan yörüngelerde bulunan bir küçük Güneş Sistemi cismidir. Bu cisimlerin yörüngelerindeki tutarsızlık, bir veya birden çok büyük gezegenin yörüngeleriyle kesişmelerinden kaynaklanır. Centaur'ların kendileri, kısa ömürlü kararsız yörüngelere sahiptir ve birkaç milyon yıl içinde Kuiper kuşağı nesnelerinin aktif olmayan popülasyonundan Jüpiter ailesi kuyruklu yıldızlarının aktif grubuna geçiş yaparlar.

<span class="mw-page-title-main">Düzensiz uydu</span> Uzak, eğimli ve genellikle eksantrik ve retrograd yörüngeyi takip eden doğal uydu

Astronomide düzensiz uydu veya düzensiz doğal uydu, uzak, eğik ve genellikle dış merkezli, ters yön yörünge izleyen bir doğal uydudur. Bunlar, oluşumunu yörüngelerinde gerçekleştiren düzenli uydulardan farklı olarak ana gezegenleri tarafından yakalanmışlardır. Düzensiz uydular, genellikle benzer şekilde düzensiz yörüngelere sahip olan fakat sonunda uzaklaşarak ayrılacak olan geçici uyduların aksine sabit bir yörüngeye sahiptir. Terim, şekle atıfta bulunmaz; örneğin Triton yuvarlak bir uydudur, fakat yörüngesi nedeniyle düzensiz olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Eupheme (uydu)</span> Jüpiterin doğal uydusu

Eupheme,, Jüpiter'in 2 km çapındaki dış doğal uydusudur.

S/2018 J 4, Scott S. Sheppard tarafından 11 Mayıs 2018'de Şili'deki Cerro Tololo Gözlemevi'nde 4,0 metrelik Víctor M. Blanco Teleskopu kullanılarak keşfedilen, Jüpiter'in küçük bir dış doğal uydusudur. Uydu, yeterli bir süre boyunca gözlem verileri toplandıktan sonra, 20 Ocak 2023 tarihinde Küçük Gezegen Merkezi (MPC) tarafından duyurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Jupiter LV</span> Jüpiterin uydusu

Jupiter LV, Jüpiter'in düzensiz bir doğal uydusudur.

<span class="mw-page-title-main">Doğal uydular listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Güneş Sistemi'nin sekiz gezegeni ve büyük olasılıkla dokuz cüce gezegeninin yörüngesinde en az 297 doğal uydu ya da ay olduğu bilinmektedir. Bunlardan en az 20 tanesi kütle çekimsel olarak daire şekilli olacak kadar büyüktür; Dünya'nın Ay'ı ve Jüpiter'in Io'su hariç hepsi buzdan bir kabukla kaplıdır. Aralarında en büyük olanların birçoğu hidrostatik denge durumundadır; bu nedenle doğrudan Güneş'in etrafındaki bir yörüngede olsalardı bir cüce gezegen ya da gezegen olarak kabul edileceklerdi.