İçeriğe atla

Lysander Spooner

Lysander Spooner
Doğum19 Ocak 1808(1808-01-19)
Athol, Massachusetts
Ölüm14 Mayıs 1887
Boston, Massachusetts
VatandaşlıkABD
TürKurgu olmayan
KonuSiyaset felsefesi
Önemli eserİhanet Yok, Köleliğin Anayasaya Aykırılığı
Etkiledikleri

Lysander Spooner (19 Ocak 1808 - 14 Mayıs 1887), Amerikalı politik düşünür, deneme ve kitapçık yazarı, üniteryen, kölelik karşıtı, bireyci anarşist, hukuk kuramcısı, sosyalist Birinci Enternasyonal'in bir üyesi[1] ve girişimcidir.

Spooner, emek hareketinin sağlam bir savunucusuydu ve görüş olarak anti-otoriter ve bireyci anarşist idi. Ekonomik ve politik görüşleri genellikle özgürlükçü sosyalist ve mutualist olarak tanımlanır. Spooner'ın yazıları, ABD'deki hem sol liberteryenlerin hem de sağ liberteryenlerin siyasi teorisinin gelişmesine katkı sağlamıştır.

Köleliğin kaldırılmasından yana olan Köleliğin Anayasaya Aykırılığı ve ayrılıkçıların vatana ihanetle suçlanmasına karşı olan İhanet Yok: Yetkisizliğin Anayasası, Spooner'ın en meşhur yazılarındandır. Spooner'ın ABD'nin posta servisi ile American Letter Mail Company şirketini kurarak rekabet ettiği de bilinmektedir. Ancak federal hükûmetle ilgili yasal sorunlar nedeniyle şirket kapatıldı.

Hayatı

İlk yılları

Spooner, 19 Ocak 1808 yılında Massachusetts eyaletinin Athol şehrindeki bir çiftlikte dünyaya geldi.[2] Spooner'ın ebeveynleri Asa ve Dolly Spooner'dır. Atalarından biri olan William Spooner, 1637 yılında Plymouth'a yerleşmiştir. Spooner, dokuz çocuktan ikincisiydi. Babası bir deist idi ve kasıtlı olarak en büyük iki oğluna, Spartalı pagan kahramanların ismi olan Leander ve Lysander ismini verdi.[3]:viii

Hukuk kariyeri

Spooner'ın aktivizmi, Massachusetts'in avukatlık ile ilgili yasasına karşı çıkan bir avukat olmasıyla başladı.[4] Spooner, daha sonra Massachusetts Valisi ve senatör olan John Davis ve daha sonra Özgür Toprak Partisi temsilcisi ve eyalet senatörü olan Charles Allen gibi zamanın önde gelen politikacıları ve avukatlarının altında hukuk eğitimi aldı.[3]:viii Ancak kendisi hiç yüksekokula gitmemişti.[5] Ve eyalet yasalarına göre, yüksekokul mezunlarının bir avukatla üç yıl boyunca bir avukat yanında çalışmaları gerekirken mezun olmayanların ise beş yıl boyunca çalışmaları gerekiyordu.[5]

Spooner, hukuk danışmanlarının da teşvikiyle yalnızca üç yıl sonra Worcester'da kendi bürosunu kurarak mahkemelere meydan okudu. Yüksekokul mezunları için yapılan üç yıl ayrıcalığını, yoksullara karşı devlet destekli bir ayrımcılık ve aynı zamanda bu gereksinimleri karşılayanlara tekel geliri sağlanması olarak değerlendirdi.[5] "Hiç kimsenin şu güne kadar böylesine canavarca bir koşul koşmadığını öyle ki zenginin fakirin rekabetine karşı yasalarca korunması gerekecek bir duruma gelindiğini" söylemiştir.[5] 1836 yılında Lysander, yasama meclisinin bu kısıtlamayı kaldırmasını sağladı.[5] Spooner, avukatlar, doktorlar veya herhangi biri için her türlü zorunlu lisans yasasına karşı çıkmıştı.[6] Ve bunun doğal hak olan kontrat hakkını ihlal ettiğini savunmuştu.[7] Spooner, vergi de dahil olmak üzere bireylere ve mülklerine karşı baskıya sebebiyet verecek eylemleri ahlaki olmaması sebebiyle suç olarak kabul ederken; keyfi olarak konulan insan yapımı yasaları ihlal eden sözde suçları suç olarak saymayan doğa hukukunu ya da kendi tabiriyle Adalet Bilimi'ni savunmuştur.[8] Hayal kırıklığı yaratan bir hukuk kariyeri ve Ohio'da başarısız bir emlak spekülasyonu kariyerinden sonra Spooner, 1840'ta babasının çiftliğine döndü.[5]

American Letter Mail Company

Serbest meslek taraftarı ve devletin ticareti regüle etmesine karşı olan Spooner, 1840'lı yıllarda devlete bağlı olup fiyatları çok yüksek olan ABD posta şirketi ile kendi kurduğu American Letter Mail Company şirketiyle rekabet etti.[9] 1844 yılında Spooner, Baltimore, Philadelphia ve New York gibi çeşitli şehirlerde ofisleri bulunan American Letter Mail Company şirketini kurdu.[10] Pullar satın alınabilirdi ve şirketin herhangi bir ofisine gönderilebilecek mektuplara yapıştırılabilirdi. Ofise ulaşan mektuplar, demiryollarında ve vapurlarda seyahat eden ve mektupları el çantalarında taşıyan kişilere sevk edilirdi. Mektuplar, yol boyunca şehirlerdeki habercilere aktarılarak alıcılarına ulaştırılırdı. Bu, ABD posta şirketinin yasal tekeline açıktan bir meydan okumaydı.[9][11]

Spooner, Massachusetts Barosu'nun kurallarına meydan okurken, "Özel Posta Şirketlerini Yasaklayan Kongre Yasalarının Anayasaya Aykırılığı" başlıklı bir kitapçık yayınladı. Ancak, Spooner kendi kurduğu posta şirketiyle ticari başarı elde etmiş olsa da, hükûmetin getirdiği yasal zorluklar sonucunda mali kaynakları tükendi. 1851'de çıkarılan ve federal hükûmetin tekelini güçlendiren bir yasa nihayet onu işsiz bıraktı. Spooner'ın posta hizmetine meydan okumasının kalıcı etkisi, şirketinin sağladığı rekabete karşılık olarak ABD posta şirketinin mektup ücretini 5 ¢ 'ten 3 ¢' e düşürmesiydi.[12]

Kölelik karşıtlığı

Spooner, kölelik karşıtı hareketin bir figürü olarak kamuoyunda tanınan biri haline geldi. 1845 yılında yayınlanan Köleliğin Anayasaya Aykırılığı adlı kitabı, köleliğin kaldırılması taraftarları arasında geçen Anayasa'nın kölelik kurumunu destekleyip desteklemediği tartışmasına önemli katkıda bulundu. William Lloyd Garrison ve Wendell Phillips önderliğindeki ayrılıkçı bir grup, Madde IV, Kısım 2'deki kaçak kölelerin yakalanması gibi hükümler göstererek; Anayasanın, kölelere yönelik baskıları yasal olarak tanıdığını ve uyguladığını savundu.[13][14] Phillips ise daha çok, Spooner'ın haksız herhangi bir yasanın hakimler tarafından yasal bir şekilde geçersiz kılınması gerektiği fikrine karşı çıktı.[15]

Spooner, Anayasa metninin köleliğe izin verdiği iddiasına itiraz etti.[16] Kurucu Babaların muhtemelen Anayasa'yı yazarken köleliği yasaklamayı amaçlamadıklarını kabul etmesine rağmen Spooner, yazarlarının özel niyetlerinin değil, yalnızca metnin anlamının uygulanabilir olduğunu savundu. Genellikle köleliği desteklediği şeklinde yorumlanan hükümlerin aslında onu desteklemediğini ve Anayasanın birkaç maddesinin devletlerin kölelik kurmasını yasakladığını göstermek için karmaşık bir hukuk ve doğal hukuk argümanları sistemi kullandı.[16] Spooner'ın argümanları, Gerrit Smith ve 1849 platformunun yirmi ikinci parti planında Spooner'ın Köleliğin Anayasaya Aykırılığı kitabını öven Özgürlük Partisi gibi diğer Anayasa yanlısı kölelik karşıtları tarafından da dile getirildi. Başlangıçta Garrisoncu bir ayrılıkçı olan Frederick Douglass, daha sonra Anayasa yanlısı pozisyonu kabul etti ve fikrinin nasıl değiştiğini açıklamak için Spooner'ın argümanlarına atıfta bulundu.[17]

Kitabınının yayınlanmasından 1861 yılına kadar, Spooner aktif olarak köleliğe karşı mücadele etti.[18] Jürinin kanaatiyle kararın bozulması ve kaçan köleler için yazdıklarına ek olarak başka yasal savunmalar hakkında daha sonra başka kitapçıklar da yayınladı ve hukuki hizmetlerini kaçaklara genellikle ücretsiz olarak sundu.[19] 1850'lerin sonlarında kitabının kopyaları, Kongre üyelerine dağıtıldı ve içerikleri konusunda bazı tartışmalara neden oldu. Bir kölelik taraftarı olan Mississippi Senatörü Albert G. Brown bile argümanların entelektüel katılığını övdü ve kölelik karşıtlarından bugüne kadar gördüğü en zorlu yasal karşı çıkış olduğunu kabul etti. 1858 yılında Spooner "Köleliğin Kaldırılması Planı"nı yayınladı ve Kuzeyli kölelik karşıtların yardımıyla siyah köleler ve köle sahibi olmayan özgür Güneyliler tarafından köle sahiplerine karşı gerilla savaşı çağrısında bulundu.[20] Spooner ayrıca "Güney'de kölelik karşıtı bir ayaklanmayı teşvik etmek için John Brown ile anlaştı" ve Virginia'da bulunan Harper's Ferry'de (şu anda Batı Virginia eyaletinin bir parçası) yaptığı başarısız baskının ardından yakalanan Brown'ı serbest bırakmak için yapılan başarısız bir girişime katıldı.[21]

Spooner, köleliğin kaldırılması için şiddet kullanımını savunmasına rağmen Cumhuriyetçilerin Amerikan İç Savaşı sırasında Güney eyaletlerinin ayrılmasını önlemek için şiddet kullanmasını kınadı. Savaşla ilgili birkaç mektup ve kitapçık yayınladı ve Cumhuriyetçilerin amacının köleliği ortadan kaldırmak değil, Birlik'i güç kullanarak korumak olduğunu söyledi. Köleliği sık sık eleştiren ancak anayasal olarak ona saldırmayan ve intikamcı askeri politikalar izleyen Senatör Charles Sumner ve Dışişleri Bakanı William H. Seward gibi Cumhuriyetçi siyasi liderleri suçladı ve onlardan dökülen kanların hesabının sorulması gerektiğini söyledi.[22][23]

Spooner, kölelik kurumuna karşıyken, Amerika Konfedere Devletleri’nin, Spooner'ın felsefesinin temelini oluşturan anayasal ve hukuki bir prensip olan rıza ilkesi sebebiyle, hükümetten ayrılmasını haklı buldu. Ancak Kuzeyliler, Güneylilerin bu hakkını askeri güç kullanarak reddediyordu.[24] Güney eyaletlerinin artık kendilerini temsil etmeyen bir Birlik’ten ayrılma hakkını ihlal ettiğini öne sürerek İç Savaş'a şiddetle karşı çıktı.[21] Kuzeylilerin, Güneylilerin ayrı kalmak istemesine rağmen, Güney eyaletlerini Birlik’e zorla geri katmaya çalıştıklarını düşünüyordu. Devletlerin ayrılma hakkının, kölelerin doğal olan hür olma hakkından hasıl olduğunu savundu.[22] Bu argüman, İç Savaş başladıktan sonra her iki hükümetin de resmi pozisyonuyla çeliştiği için Kuzey’de de, Güney’de de popüler değildi.[25]

Son yılları ve ölümü

Spooner Massachusetts'de bulunan tarihi Forest Hills Mezarlığı'na gömüldü.

Spooner, Yeniden Yapılanma'yı takip eden yıllar boyunca kapsamlı bir şekilde yazmaya devam etti ve başta "Doğal hukuk veya Adalet Bilimi" adlı bir makale ve Jüri Yargılaması adlı bir kitapçık olmak üzere pek çok eser yayınladı. Jüri Yargılaması'nda, özgür bir toplumda jürinin, sadece davadaki olayların yasalara uygunluğu üzerine karar verme yetkisine sahip olmadığını, aynı zamanda davanın görüldüğü yasanın meşruluğunun da belirlenmesi gerektiğini öngören “Jüri Kanaatiyle Karar Bozulması” doktrinini savundu. Ayrıca, bu doktrin jürilerin, yasayı meşru görmezlerse kendilerinden mahkûm etmeleri istenen kişiyi mahkûm etmeyi reddetmelerine de izin veriyordu. Spooner, onun daha sonraki tüm eserlerini seri formatta yayınlayan ve güncel olaylar üzerine birkaç köşe yazısı yazılan Amerikalı bireyci anarşist dergisi “Liberty”nin yayımcısı Benjamin Tucker ile ilişkilendirildi.[26] Ayrıca “Neredeyse tüm servetlerin, onları elde edenlerin diğerlerinden otlanmasını saymazsak, tamamiyle diğer kişilerin emeği ve sermayesi sonucu oluştuğunu” savunuyordu.[27]

Spooner, dünyanın yakında biteceğine inandıkları için çalışmayı bırakmaları sonucu serserilik gerekçesiyle tutuklanan Millercileri hakları ihlal edildiğini düşündüğü için savundu.[3]:viii

Spooner, zamanının çoğunu Boston’daki Athenæum kütüphanesinde geçirirdi.[3]:xv 14 Mayıs 1887 yılında 79 yaşındayken Boston'daki 109 Myrtle Sokağı’ndaki evinde öldü.[28] Hiç evlenmemişti ve hiç çocuğu olmamıştı.[29] Tucker onun cenaze törenini düzenledi ve 28 Mayıs'ta Liberty dergisinde yayınlanan ve "Lysander Spooner adının ‘bundan böyle erkekler arasında unutulmaz olacağını’” öngören “Nestor’umuz Elimizden Alındı” başlıklı sevgi dolu bir ölüm ilanı yazdı.[30]

Siyasi Görüşleri

Anarşist George Woodcock, Spooner'ın denemelerini, Amerikalı anarşist Josiah Warren'ın "ikna edici bir olgunlaşması" ve Pierre-Joseph Proudhon'un fikirlerinin erken bir Amerikan gelişimi olarak tanımlıyor ve çalışmalarını Amerikalı bireyci anarşist Stephen Pearl Andrews'unkiyle ilişkilendiriyor.[31] Woodcock ayrıca, hem Spooner'ın hem de William Batchelder Greene'nin sosyalist Birinci Enternasyonal'in üyeleri olduğunu söyledi.[1]

Bireyci bir anarşist olarak Spooner, sorumluluğu merkezi bir hükûmete devretmeksizin karşılıklı dürüstlük içinde yaşam, özgürlük, mutluluk ve mülk peşinde koşabilmeleri için küçük mülk sahiplerinden oluşan topluluklarda endüstri öncesi yaşamı savunuyordu. Geniş bir hükûmetin fiili köleler yarattığını ve itaat taleplerinin, bireyin rolünü devletin istimlak ettiğini hissediyordu. Hükûmetin yasaları yapmasına ve uygulamasına izin vererek, Amerikalıların "özgürlüklerini kayıtsız şartsız hükümetin eline teslim ettiklerini" düşünüyordu. Spooner, hükûmet dışı posta hizmetine ve köleliğin kaldırılmasına ilişkin görüşlerine ek olarak, İhanet Yok adlı eserinde Anayasanın bir sözleşme veya vatandaşların bağlı olduğu bir metin olmadığını yazdı. Ulusal Kongre'nin feshedilmesi gerektiğini ve bireylerin kendi kaderlerini kendilerinin belirleyebilmesi gerektiği düşüncesinden hareketle vatandaşların kendi kendilerini yönetmesine izin verilmesi gerektiğini savundu.[32]

Spooner, insanların emeklerini bir işverenle paylaşmak yerine emeklerinin tüm faydalarından yararlanabilmeleri için serbest meslek sahibi olmanın faydalı olduğunu düşünüyordu. Serbest piyasaya hükûmetin müdahale etmesinin, insanların kendi işlerini kurmalarını zorlaştırdığını savundu. Özellikle, yüksek faiz oranlarına veya tefeciliğe karşı konulan yasaların, sermayeye sahip olanların kredi sağlamasını engellediğine, çünkü parayı geri elde edememe risklerinin yüksek olması durumunu telafi edemeyeceğine inanıyordu. Bu konuyu, Yoksulluk: Yasadışı Sebepleri ve Hukuki Çözümü kitabında şöyle açıklamıştır:

Bir insanın emeğini bahşedeceği kendine ait bir sermayesi yoksa, bunu kredi ile elde etmesine izin verilmesi gerekir. Ve krediyle elde edebilmesi için, fazlalık sermayeye sahip bir insanı kendisine borç vermeye teşvik edecek bir faiz oranı için sözleşme yapmasına izin verilmesi gerekir; çünkü sermaye sahibi, doğal hukukla tutarlı olarak sermayesini kendi iradesi dışında ödünç vermeye mecbur edilemez. Bu nedenle, faiz oranı üzerindeki tüm yasal kısıtlamalar, bir insanın emeğini bahşedeceği doğal sermaye kiralama hakkı üzerinde keyfi ve zalim kısıtlamalardan başka bir şey değildir. [...] O halde tefecilik yasalarının sonucu, en çok onay almış teminatı sunabilen az sayıdaki kişiye borçlanma hakkı tekelinin verilmesidir.[33]

Spooner ayrıca, hükûmetin özel para ihracı üzerindeki kısıtlamalarının, bireylerin kendi işlerini kurmaları için kredili sermaye elde etmelerini aşırı derecede zorlaştırdığına ve “böylece bireylerin çok büyük bir kısmının kendilerini ancak açlıktan kurtaracak bir duruma soktuğuna ve emeğini başkalarına satmaktan başka bir alternatiflerinin kalmadığına” ve başkalarını istihdam edebilenler, iş yapmak için gerekli sermayeye sahip olsalar bile, "işçilerin üretebileceklerinin çok altında ödeme yapabildiklerini" düşünüyordu.[34] Spooner, Amerika Birleşik Devletleri ve ulusal bankalarınkiler dışında para olarak dolaşıma sokulan tüm banknotlardan engelleyici bir vergi (%10'u) alındığını ve bu durumun suni bir kredi sıkıntısına neden olduğunu; eğer bu vergi ortadan kaldırılırsa borç vermek için bol miktarda paranın ayrılmasına neden olacağını savundu. Buna ek olarak, Spooner ücretli emeğe de karşıydı.[34] Grover Cleveland'a Mektup'unda bundan şöyle bahseder:

Şu anda birkaç mal sahibinin elinde bulunan, ancak çok sayıda ücretli emekçiyi çalıştıran her türden büyük kuruluş parçalanmalıdır; çünkü sermaye kiralayabilen ve kendi için iş yapabilen kişiler, herhangi bir kişi veya kişiler için ücret karşılığı çalışmayı kabul etmez.[35]

Spooner'ın sosyalist Birinci Enternasyonal'e üyeliği ve ücretli emeğe muhalefeti, antikapitalist bir sol liberteryen ve özgürlükçü sosyalist olarak görülmesine sebep oldu.[36][37]

Etkisi

Yaşamı boyunca ele aldığı çeşit çeşit konudan dolayı, Spooner'ın, etkilediği konu yelpazesi geniştir. Journal of Libertarian Studies'e göre Spooner, genel olarak kölelik karşıtı faaliyetleri ve mektup yollama fiyatının kalıcı olarak önemli ölçüde düşmesine sebep olan Postane tekeline meydan okumasıyla hatırlanıyor.[38]

Spooner'ın yazıları, Avusturya Okulu ekonomisti Murray Rothbard ve sağ-özgürlükçü hukuk profesörü ve kuramcısı Randy Barnett üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Yazıları sık sık Rampart Journal[39] ve Left and Right: A Journal of Libertarian Thought[40] gibi ilk liberteryen dergilerde yeniden basıldı. Her ne kadar Rothbard gibi anarko-kapitalistleri etkilese de,[41] An Anarchist FAQ'nün yazarları, Spooner'ın anarko-kapitalizmin öncülerinden biri olduğu fikrine katılmazlar ve onun “kapitalizme sıkı sıkıya karşı çıkan” ve “özgür bir toplum vizyonunu temele alan anti-kapitalist bir sol-liberteryen” olduğunu savunurlar.[36] Iain MacSaorsa da, Spooner'ın "ücretli köleler ve kapitalistlerden oluşan bir toplum değil, kendi hesabına çalışan çiftçiler, zanaatkârlar ve onlarla işbirliği yapan işçilerden oluşan bir toplum" görmeyi tercih eden bir "anti-kapitalist" olduğunu savunur. MacSaorsa ayrıca Spooner'ın ücretli emeğe karşı olduğunu, "sermayenin ücretli köle olarak değil, özgür üreticiler olarak sermayeyi sağlayan çalışanlara devredilerek yok edilmesini istediğini" ileri sürüyor.[37]

2004 yılının Ocak'ında Laissez Faire Books, özgürlük literatürünü geliştirmek için Lysander Spooner Ödülü'nü vermeye başladı.[42] Bu ödül, sağ özgürlükçü edebiyata en önemli katkıyı yapan kişilere aylık olarak verilir ve ayrıca kazanana yıllık bir ödül daha verilir. 2010 yılında, Özgürlükçü, Agorist, Gönüllü ve Anarşist Yazarlar ve Yayıncılar Derneği (LAVA), 2011'den beri Yılın Kitabı Ödülü olarak Lysander Spooner Ödülü'nü vermeye başladı.[43] LAVA Ödülleri, özgürlük ilkeleriyle ilgili kitaplardaki mükemmelliği onurlandırmak için her yıl düzenlenir ve Lysander Spooner Ödülü büyük ödüldür. Spooner'ın Köleliğin Anayasaya Aykırılığı adlı eseri, federal bölgenin tabanca yasağını kaldıran 2008 yılındaki Yüksek Mahkemesi District of Columbia v. Heller davasında alıntılanmıştır. Yargıç Antonin Scalia, Spooner'dan alıntı yaparak, köleliğe karşı tavır almak isteyenler için silah taşıma hakkının gerekli olduğunu söyledi.[44] Ayrıca, ertesi yıl, bir başka ateşli silahlar davası olan McDonald v. Chicago davasında da yargıç Clarence Thomas tarafından aynı görüşler belirtilmiştir.[45]

Popüler Kültürde

L. Neil Smith'in alternatif tarih romanı "The Probability Broach"'da (Kuzey Amerika Konfederasyonu serisinin bir parçası), Viski İsyanı'nın başarılı olması ardından George Washington’un 1794 yılında vatana ihanet suçundan kurşuna dizilmesiyle Amerika Birleşik Devletleri özgürlükçü bir devlet haline gelmiştir. Spooner romanda, Kuzey Amerika Konfederasyonu'nun 1860'tan 1880'e kadar görev yapmış 14. Başkanı idi. Bilimkurgu romanı Galaksinin Dolandırıcı Sanatçıları'nda Spooner'ın takipçilerinin yerleştiği Nirvana gezegeni, dolandırıcılar tarafından yozlaştırılamaz.

Eserleri

Spooner tarafından yazılan neredeyse her şey, altı ciltlik “The Collected Works of Lysander Spooner” (1971) derlemesinde yer almaktadır. En dikkate değer eserlerinden biri olan ancak 1977'de yayımlanana kadar yaygın olarak bilinmeyen “Ahlaksızlık Suç Değildir” kitabı, bu derlemenin içinde yer almayıp daha sonra yayınlanmıştır.[3]:xv

Arşiv Materyalleri

Boston Halk Kütüphanesi'nde ve New York Tarih Kurumu'nda, Spooner'ın mektuplarının koleksiyonları bulunmaktadır.[3]:viii–ix

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Woodcock, George (1962). Anarchism: A History of Libertarian Ideas and Movements. Melbourne: Penguin. s. 460. 
  2. ^ Tucker, Benjamin (1887). "Our Nestor Taken From Us".
  3. ^ a b c d e f Steve J. Shon (2010). Lysander Spooner, American Anarchist. Lexington Books. ISBN 978-0739144503. 
  4. ^ Smith, George H. (1992). The Lysander Spooner Reader. Fox and Wilkes. p. viii.
  5. ^ a b c d e f McKivigan, John (1999). Abolitionism and American Law 8 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. pp. 66-67.
  6. ^ "Biography". LysanderSpooner.org. June 30, 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: June 24, 2012. 
  7. ^ Spooner, Lysander (1843). Constitutional Law, Relative to Credit, Currency and Banking 14 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. p. 16.
  8. ^ Spooner, Lysander (1882). "Natural Law, or the Science of Justice" 27 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  9. ^ a b "The Challenge To The U.S. Postal Monopoly, 1839–1851". Cato.org. 10 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: June 24, 2012. 
  10. ^ McMaster, John Bach (1910). A History of the People of the United States. D. Appleton and Company. p. 116.
  11. ^ Adie, Douglas (1989). Monopoly Mail: The Privatizing United States Postal Service. p. 27.
  12. ^ Goodyear, Lucille J. (Ocak 1981). "Spooner vs. U.S. Postal System". American Legion Magazine. October 19, 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: October 25, 2012. 
  13. ^ Barnett, Randy E. (22 Şubat 2010). Whence Comes Section One? The Abolitionist Origins of the Fourteenth Amendment. Rochester, New York: Social Science Research Network. SSRN 1538862 $2. 
  14. ^ "Donald Yacovone, Massachusetts Historical Society: "A Covenant with Death and an Agreement with Hell"". Masshist.org. 29 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2012. 
  15. ^ Phillips, Wendell (1847). Review of Spooner's Essay on the Unconstitutionality of Slavery.
  16. ^ a b "The Unconstitutionality of Slavery". Lysanderspooner.org. July 28, 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: June 24, 2012. 
  17. ^ Cf. Douglass, Frederick (1852). "What to the Slave Is the Fourth of July?".
  18. ^ "Letters by Lysander Spooner". Lysanderspooner.org. June 30, 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: June 24, 2012. 
  19. ^ "Lysander Spooner, An Essay on the Trial by Jury (1852)". Oll.libertyfund.org. 19 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2012. 
  20. ^ "Lysander Spooner – Plan for the Abolition of Slavery". Praxeology.net. 27 Şubat 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2012. 
  21. ^ a b Raico, Ralph. "Neither the Wars Nor the Leaders Were Great" 14 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Ludwig von Mises Institute. March 29, 2011. Retrieved March 21, 2019.
  22. ^ a b "Lysander Spooner, Letter to Charles Sumner (1864)". Oll.libertyfund.org. 19 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2012. 
  23. ^ "Spooner's Fiery Attack on Lincolnite Hypocrisy by Thomas DiLorenzo". Lewrockwell.com. 26 Kasım 2004. 13 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2012. 
  24. ^ The Lysander Spooner Reader, by George H. Smith, pp. xvii and further
  25. ^ Smith, George H. (1992). The Lysander Spooner Reader. p. xix.
  26. ^ "Lysander Spooner, Tucker & Liberty". Uncletaz.com. 1 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2012. 
  27. ^ Quoted in Martin, James J. (1953). Men Against the State. p. 173.
  28. ^ "One of the Old Guard of Abolition Heroes, Dies in His Eightieth Year After a Fortnight's Illness". Lysanderspooner.org. July 18, 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: June 24, 2012. 
  29. ^ "Biography — Lysander Spooner". Lysanderspooner.org. 10 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2018. 
  30. ^ McElroy, Wendy. "Lysander Spooner, Part 2" 27 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Future of Freedom Foundation. November 1, 2005. Retrieved March 21, 2019.
  31. ^ Woodcock, George (1962). Anarchism: A History of Libertarian Ideas and Movements. Melbourne: Penguin. s. 434. 
  32. ^ Gay, Kathlyn; Gay, Martin (1999). "Spooner, Lysander". Encyclopedia of Political Anarchy. ABC-CLIO. ss. 193-195. ISBN 978-0-87436-982-3. 
  33. ^ Spooner, Lysander (1846). Poverty: Its Illegal Causes and Legal Cure. Boston: Bela Marsh.
  34. ^ a b Spooner, Lysander (1886). "A Letter to Grover Cleveland, on His False Inaugural Address, the Usurpations and Crimes of Lawmakers and Judges, and the Consequent Poverty, Ignorance, and Servitude of the People".
  35. ^ Quoted from Spooner's "A Letter to Grover Cleveland, on His False Inaugural Address, the Usurpations and Crimes of Lawmakers and Judges, and the Consequent Poverty, Ignorance, and Servitude of the People" (1886) by Eunice Minette Schuster. Native American Anarchism. p. 148.
  36. ^ a b An Anarchist FAQ. "Lysander Spooner: right-"libertarian" or libertarian socialist?" 13 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. June 18, 2009. Retrieved March 21, 2019.
  37. ^ a b MacSaorsa, Iain. "The Ideas of Lysander Spooner — Libertarian or libertarian socialist?" 21 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. December 3, 2009. Retrieved March 21, 2019.
  38. ^ Krohn, Raymond James (Summer 2007). "The Limits of Jacksonian Liberalism: Individualism, Dissent, and the Gospel of Andrew According to Lysander Spooner" 11 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Journal of Libertarian Studies. 21 (2): 46-47.
  39. ^ Spooner, Lysander (1870). No Treason: The Constitution of No Authority. "A Letter to Thomas F. Bayard". Rampart Journal. 1 (1). Introduction by Martin, James J. (Spring/Fall 1965). Rampart Journal. 1 (3).
  40. ^ Spooner, Lysander (1882). "Natural Law, Or the Science of Justice" 27 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Reprinted in Left and Right: A Journal of Libertarian Thought (Winter 1967).
  41. ^ Blackwell Encyclopaedia of Political Thought (1987). p. 290. 978-0-631-17944-3. "A student and disciple of the Austrian economist Ludwig von Mises, Rothbard combined the laissez-faire economics of his teacher with the absolutist views of human rights and rejection of the state he had absorbed from studying the individualist American anarchists of the 19th century such as Lysander Spooner and Benjamin Tucker."
  42. ^ "Lysander Spooner Award". Lfb.com. 28 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2012. 
  43. ^ LAVA "First Annual LAVA Awards". The Libertarian, Agorist, Voluntaryist & Anarchs Authors and Publishers Association. November 13, 2010. Retrieved April 13, 2011.
  44. ^ Scalia, Antonin. "District of Columbia v. Heller 554 U. S. ____ – US Supreme Court Cases from Justia & Oyez". Supreme.justia.com. 2 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2012. 
  45. ^ Thomas, Clarence. "Mv. Chicago". Law.cornell.edu. 1 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2012. 

Konuyla ilgili yayınlar

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Lysander Spooner ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Şablon:Wikisource author

Vikisöz'de Lysander Spooner ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

İlgili Araştırma Makaleleri

Anarşizm, toplumsal otoritenin, tahakkümün, erkin ve hiyerarşinin tüm biçimlerini bertaraf etmeyi savunan çeşitli politik felsefeleri ve toplumsal hareketleri tanımlayan sosyal bir terimdir. Anarşizm, her koşulda her türlü otoriteyi reddetmektir. Reddedilen bu otoritelere patriyarki ve kapitalizm de dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Anarko-komünizm</span> Anarşizm

Anarko-komünizm, komünist anarşizm, anarşist komünizm ya da liberter komünizm; kapitalizmin ancak toplumsal bir devrimle ortadan kalkacağını ve bunun da sınıf eksenli bir mücadeleyle gerçekleşeceğini, sosyalist akımların aksine komünal hayat düzenine erişebilmek için sosyalist devrimi ve devletin proletarya tarafından ele geçirilmesini değil, doğrudan komün hayata geçilmesi gerektiğini savunan ideoloji. Marksistlerden farklı olarak devrimden sonra iktidarın devletin tekelinde toplanmasına karşı çıkar. Bunun devlet iktidarına sahip olanlar ve olmayanlar arasında ayrışmaya yol açacağını, iktidara sahip olanların yozlaşacağını ve toplumun çıkarına göre davranmak yerine iktidarlarını koruma, kuvvetlendirme yoluna gideceklerini savunur. Anarşist komünistler bunun yerine tüm kararların toplumun tamamının katılımıyla alınmasını savunur.

<span class="mw-page-title-main">Max Stirner</span> Alman filozof

Max Stirner ya da gerçek adıyla Johann Kaspar Schmidt,, Alman filozoftur. Özellikle Hegel'in toplumsal yabancılaşma ve öz bilinç kavramlarıyla ilgilenmiştir. Stirner, genellikle nihilizmin, varoluşçuluğun, psikanalitik teorinin, postmodernizmin ve bireyci anarşizmin öncülerinden biri olarak kabul edilir. Birçok bireyci filozofu düşünceleriyle etkilemiştir.

Bireyci anarşizm, farklı geleneklerden oluşan bireyci anarşizm bireysel bilincin ve bireysel çıkarın, herhangi bir kolektif organ ya da kamu otoritesi tarafından engellenmemesi gerektiğine inanır.

<span class="mw-page-title-main">Anarko-kapitalizm</span> ekonomik teori ve politik felsefe

Anarko kapitalizm özel mülkiyet hakkına, iktidar müdahalesinin reddine ve temel toplumsal etkileşim mekanizması olarak rekabete dayalı serbest piyasanın savunusuna dayanan siyasal düşüncedir. Anarko-kapitalizm, özel mülkiyeti şu şartlarda meşru görür: bir emek ürünü ise, ticaret etkinliğinin bir sonucu ise veya hediye olarak elde edilmiş ise. Ekole göre, anarko kapitalist toplumda; serbest piyasa işleyişini, toplumsal kurumları, yasa uygulamalarını, güvenliği ve altyapıyı, devlet yerine kâr amaçlı rekabete dayalı şirketlerin, yardım derneklerinin veya gönüllülüğe dayanan birliklerin düzenlemesi öngörülür.

<span class="mw-page-title-main">Voltairine de Cleyre</span>

Voltairine de Cleyre, Amerikalı anarşist. Emma Goldman'ın sözleriyle "Amerika'nın yetiştirdiği en yetenekli ve keskin zekalı anarşist." Erken ölümünün, bugün diğerleri gibi tanınan bir anarşist olmasını engellediği kabul edilir.

Liberteryenizm, özgürlüğün ve özgürlüğün bileşenlerinin siyaset içerisinde en önemli değer olduğuna inanan bir siyaset felsefesidir. Liberteryen felsefeye göre insanlar özgür olduğunda herkes için daha güvenli, daha iyi ve daha adil bir dünya yaratılabilir. Liberteryenizmin bazı türleri ise negatif özgürlüğe daha çok odaklanır. Liberteryenler otonomi ve seçme özgürlüğünü maksimize etmeye çalışır; seçim özgürlüğü, gönüllü iş birliği ve bireysel karar önceliğini vurgular, bu doğrultuda da devletin minimize edilmesini savunur. Popüler anlamda, otoriterlik ile zıt anlamda kullanılır. Liberteryenler otorite ve devlet iktidarı konusunda aynı şüpheciliği paylaşıyorlar, ancak bazıları mevcut ekonomik ve politik sistemlere muhalefetlerinin kapsamı konusunda farklılaşıyor. Çeşitli liberteryen düşünce okulları, devletin ve özel iktidarın meşru işlevlerine ilişkin bir dizi görüş sunar ve genellikle zorlayıcı sosyal kurumların sınırlandırılmasını veya tasfiye edilmesini ister.

<span class="mw-page-title-main">Federal Adalet Mahkemesi</span>

Federal Adalet Mahkemesi,, Almanya'daki olağan yargı sistemi içerisindeki en yüksek mahkemedir. Sadece ceza hukuku ve özel hukukla ilgili konuları karara bağlar. BGH tarafından verilen bir karar, ender olarak Almanya Federal Anayasa Mahkemesinin anayasaya aykırılığa hükmettiği durumlarda geri alınabilir. Federal Anayasa Mahkemesi'nin de bulunduğu Karlsruhe'de kurulmuştur.

Bireycilik, bireyin özgürlüğüne büyük ağırlık veren ve genellikle kendine yeterli, kendi kendini yönlendiren, görece özgür bireyi ya da benliği vurgulayan siyaset ve toplum felsefesidir.

Serbest piyasa anarşizmi, devletin katılımı olmadan gönüllü pazar etkileşimlerine dayalı bir ekonomik sistemi savunan anarşizmin birkaç dalını içerir. Pazar anarşistleri genellikle devleti ortadan kaldırmak ve devletsiz toplumun çeşitli formülasyonlarını önermek isterken mülkiyet ve iş ilişkileri hakkındaki görüşleri önemli ölçüde değişebilir. Örneğin mutualist veya anarko-sendikalistler, kendilerini anti-kapitalist olarak düşünür ve üretim araçlarının özel mülkiyetine karşı kooperatif veya kolektif mülkiyeti ve yönetimi savunurlar. Anarko-kapitalistlerse bireysel hakların ve bir serbest piyasa ekonomisinin ayrılmaz bileşeni olarak nitelendirdikleri özel mülkiyetin meşruiyet ve önceliğini vurgular.

Anarşist ekonomi, anarşizm felsefesinin kapsamındaki ekonomik teori ve uygulamaların bütünüdür.

Karşılıkçılık veya mutualizm, herkes serbest piyasada emeğine eşdeğer oranda, bireysel veya topluca üretim araçlarına sahip olabilir düşüncesidir. Mutualizm taraftarları kapitalist serbest piyasa karşıtıdır.

<span class="mw-page-title-main">Murray Rothbard</span> Amerikalı ekonomist (1926 – 1995)

Murray Newton Rothbard, Avusturya Okulu'na mensup Amerikalı bir iktisatçı, iktisat tarihçisi, siyaset teorisyeni ve aktivisttir. Rothbard, 20. yüzyıl Amerikan liberteryen hareketinin, özellikle de sağ kanat kollarının merkezi bir figürüydü ve anarko-kapitalizmin kurucusu ve önde gelen teorisyenlerinden biriydi. Siyaset teorisi, tarih, ekonomi ve diğer konularda yirmiden fazla kitap yazdı.

<span class="mw-page-title-main">Benjamin Tucker</span> Amerikalı gazeteci (1854 – 1939)

Benjamin Ricketson Tucker, 19. yüzyıl Amerikalı bireyci anarşist ve Liberty dergisinin yayımcısı.

Geoliberteryenizm, liberteryenizm ile georgizmi sentezleyen politik hareket ve ideolojidir.

Sol piyasa anarşizmi, sol liberteryenizm, bireyci anarşizm ve liberter sosyalizmin bir formudur. Kevin Carson, Roderick T. Long, Charles Johnson, Brad Spangler, Samuel Edward Konkin III, Sheldon Richman, Chris Matthew Sciabarra, ve Gary Chartier gibi günümüz akademisyenleriyle ilişkilidir. Radikal bir şekilde serbest piyasaların değerini vurgulamaktadırlar. Bu liberteryenler serbest piyasalar aracılığıyla devletçi ve kapitalist ayrıcalıkların ortadan kalkacağına inanmaktadır. Taraftarları sol piyasa anarşistleri veya piyasa odaklı sol liberteryenler olarak ifade edilmektedir.

Kuir Anarşizm ya da anarko-queer, gey kurtuluş ve homofobi, lezbofobi, transmisojini, bifobi, transfobi, heteronormavite, ataerkillik ve ikili cinsiyet sistemi gibi hiyerarşilerin kaldırılmasının aracı olarak anarşizmi ve toplumsal devrimi savunan anarşist düşünce okuludur. Anarşist ve LGBT hareketlerin hem dışında hem içinde LGBT hakları için mücadele eden insanlara: John Henry Mackay, Adolf Brand ve Daniel Guérin dahildir. Bireyci anarşist Adolf Brand Berlin’de 1896’den 1932’ye kadar, gey sorunlarına adanmış ilk sürekli dergi olan Der Eigene’yi yayımlamıştır.

Sentez anarşizmi, sentezci anarşizm veya sentez federasyonları, katılımcıları üzerinde çeşitlilik arayan ve anarşizm ilkeleri altında farklı eğilimlerdeki anarşistlere sıfatsız katılmaya çalışan bir anarşist örgütlenme biçimidir. 1920'lerde, ana savunucuları olarak bulunan bu form, anarko-komünistler Voline ve Sébastien Faure'yi, bireyci anarşizm, anarşist komünizm ve anarko-sendikalizm olmak üzere üç ana eğilimin anarşistlerini bir araya getirdi. Anarşist Federasyonlar Enternasyonali etrafında gruplanan anarşist federasyonların arkasındaki ana ilkedir.

Sosyal anarşizm, bireysel özgürlüğü karşılıklı yardımlaşma ile bağlantılı gören anarşizmin bir dalıdır. Sosyal anarşist düşünce özerklik ve kişisel özgürlüğün tamamlayıcısı bağlamında topluluk ve sosyal eşitliği vurgular. Bu dengeyi ademi merkeziyetçi bir federalizmde korunan ifade özgürlüğü, düşüncede etkileşim özgürlüğü ve yetki ikamesi aracılığıyla gerçekleştirmeye çalışır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri'nde liberteryenizm</span>

Amerika Birleşik Devletleri'nde özgürlükçülük yahut liberteryenizm, bireysel özgürlüğü destekleyen bir politik felsefedir. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki muhafazakarlık ve liberalizmin ortak anlamlarına göre, özgürlükçülük ekonomik konularda muhafazakar ve kişisel özgürlük konusunda liberal olarak tanımlanır; ve genellikle müdahalesizliğe dayalı bir dış politikayla ilişkilendirilir. Genel olarak, liberteryenizm içinde dört temel gelenek vardır: 20. yüzyılın ortalarında, New Deal ile ilişkilendirilen liberalizmden sonra Amerika Birleşik Devletleri'ndeki klasik liberalizmin yeniden canlanma geleneğinden gelişen liberteryenizm; Avusturya Okulu ekonomisi ve öznel değer teorisi lehine değer; 1970'lerde Robert Nozick tarafından geliştirilen ve Amerikan ve Avrupa klasik liberal geleneklerinde temelleri atılan liberteryenizm; ve 1971'de kurulan, David Nolan ve Ron Paul gibi politikacıların da dahil olduğu Özgürlükçü Parti ile bağlantılı liberteryenizm


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.