Luther Kutsal Kitabı
| Yeni Ahit |
|---|
 |
| İnciller |
| Matta - Markos - Luka - Yuhanna |
| İlk Hristiyanların tarihi |
| Elçilerin İşleri |
| Pavlus'un mektupları |
Romalılar · 1. Korintliler |
| Genel (katolik) mektuplar |
Yakup · 1. Petrus |
| Kıyamet |
| Vahiy |
Luther Kutsal Kitabı veya Luther Kitâb-ı Mukaddesi (Almanca: Lutherbibel) Protestan reformcu Martin Luther'in Almanca Kutsal Kitap çevirisidir. Luther Yeni Ahit çevirisi ilk olarak Eylül 1522'de yayınlandı ve 1534'te Apokrif ile Eski ve Yeni Ahit'in bir çevirisini içeren tamamlanmış Kutsal Kitap yayımlandı. Luther, 1545 yılına kadar metinde iyileştirmeler yapmaya devam etti. Sadece Latince Vulgate çevirilerini değil ayrıca Yunanca metinleri de kullanan Kutsal Kitap'ın Almancaya ilk tam çevirisidir.[1]
Luther, Kutsal Kitap'ın tamamını tek başına çevirmemiştir. Luther'in Yunancadan Yeni Ahit çevirisini motive eden ve ona yardım eden bir Koine Greek bilgini olan Philip Melanchthon ve bir dilbilimci ve İbranice bilgini olan Matthäus Aurogallus'un da dahil olduğu bir çevirmenler ve yardımcılar ekibiyle çalıştı. Yeni Ahit çevirisinin metinsel temellerinden birisi yakın zamanda Hollandalı Katolik hümanist Rotterdamlı Erasmus tarafından yayınlanan ve Novum Instrumentum omne (1516) olarak adlandırılan Yunanca versiyonuydu.
Proje, Luther'in sonraki yıllarını da meşgul etmiştir.[2] Luther'in Kutsal Kitap'ının yayımlanması erken modern Almanya'da okuryazarlığın yayılmasında belirleyici bir andır.[3] Yerel olmayan dil biçimlerinin gelişimini teşvik etti ve tüm konuşmacıları kendi bölgelerinin dışından Almanca biçimlerine maruz bıraktı.[4] O zamanlar yakın zamanda icat edilen matbaa [5] sayesinde çeviri geniş çapta yayıldı ve günümüzün modern Yüksek Almanca dilinin gelişimine önemli ölçüde katkıda bulundu.[3]
Önceki Almanca çeviriler
Luther'in doğumundan önce hem el yazması hem de basılı olarak Almancaya bir dizi Kutsal Kitap çevirisi yapılmıştır. 1460 yılından başlayarak çeşitli Alman lehçelerinde en az bir düzine basılı çeviri yayınlandı. Ancak bunlar orijinal İbranice ve Yunancadan ziyade Latince Vulgate'den çevirilerdi.[6]
Alıntı örnekler
| Ayet | Luther Kutsal Kitabı | Tercüme | İngilizce versiyonlar | Notlar |
|---|---|---|---|---|
| Yaratılış 2:23 | "[. . . ] Man wird sie Männin heißen, darum daß sie vom Manne genomenist." | "Onun erkekten çıkarıldığına [:] dayanarak biri ona dişi erkek diyecek." | "[. . . ] Ona Kadın denecek, çünkü o Erkekten alındı." | Burada Luther, İbranice ish (erkek) ve ishah (kadın) arasındaki benzerliği, eril sözcük olan Mann sözcüğüne Almanca -in ekini ekleyerek korumaya çalıştı, çünkü (o zaman için) doğru sözcük olan Weib, ona (aslında) benzemiyordu. (modern Frau da öyle) İngilizcede mann'a -in eklemek gibi Almancada mann'a -in eklemek dilbilgisi açısından garip kabul edilir. |
| Matta 12:34 | "[. . . ] Wes das Herz voll list, des geht der Mund über." | "Kalp neyle doluysa, ağızdan o taşar." | "[. . . ] Çünkü ağız yüreğin bolluğundan konuşur." | Anlam aktarımına vurgu. |
| Yuhanna 11:35 | "Ve Jesus gingen die Augen über." | "Ve İsa'nın gözleri doldu." | " İsa ağladı ." | Şiirsel vurgu. |
| Yuhanna 19:5 | "[. . . ] Sehet, welch ein Mensch!" | "(Bu) nasıl bir adamdır, görün!" | "[. . . ] İşte adam!" | Kötü bir duruma rağmen İsa'nın ihtişamına vurgu; şimdi yanlış bir çeviri olarak kabul edildi. Ayrıca bakınız: Ecce Homo . |
| Matta 23:5 | "[. . . ] Sie machen ihre Denkzettel breit and die Säume and die Kleidern groß." | "Ayakkabılarını geniş, elbiselerinin kenarlarını geniş yaparlar." | "[. . . ] "Filakterilerini geniş ve giysilerindeki püskülleri uzun yaparlar" | Luther, Yunanca φυλακτήριον kelimesinin çevirisi için Matta 23.5'te Alman hukuk terimi " Denkzettel " i kullandı. Bu Yasal dil Vulgate'te veya herhangi bir eski metinde yoktur. |
Ayrıca bakınız
- Almanca Kutsal Kitap çevirileri
- Protestan Kutsal Kitabı
Kaynakça
- ^ C. Burger, "Luther's Thought Took Shape in Translation of Scripture and Hymns", in The Oxford Handbook of Martin Luther's Theology (Oxford University Press, 2014).
- ^ Martin Brecht, Martin Luther: Shaping and Defining the Reformation, 1521–1532, Minneapolis: Fortress, p. 46.
- ^ a b Oxford Research Encyclopedia of Religion. ISBN 9780199340378.
- ^ Birgit Stolt, "Luther's Translation of the Bible." Lutheran Quarterly 28.4 (2014): 373–400.
- ^ Mark U. Edwards, Jr., Printing, Propaganda, and Martin Luther (1994).[]
- ^ C. Burger, "Luther's Thought Took Shape in Translation of Scripture and Hymns", in The Oxford Handbook of Martin Luther's Theology (Oxford University Press, 2014).
Dış bağlantılar
- Luther Kutsal Kitabı (1912 baskısı) 10 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. .
- Luther'in Kutsal Kitap Çevirisi, 2 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Philip Schaff'ın Hristiyan Kilisesi Tarihinde.
- Dünya Kutsal Kitaplarında Standart Almanca Kutsal Kitap 29 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Word Projesi'nde 1912 Luther Kutsal Kitabı 10 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
