İçeriğe atla

Lunar Flashlight

Lunar Flashlight
Lunar Flashlight'ı ayın güney kutbu üzerinde bir konumda gösteren konsept resim
Görev türüAy yörünge aracı
UygulayıcıNASA
COSPAR kimliği2022-168B Bunu Vikiveri'de düzenleyin
SATCAT no.54697 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Web sitesijpl.nasa.gov/cubesat/missions/lunar flashlight.php
Görev süresiYörüngede: 1 yıl, 10 ay, 4 gün
Uzay aracı özellikleri
Uzay aracıLunar Flashlight
Uzay aracı tipiCubeSat
Gövde6U CubeSat[1]
ÜreticiJet İtki Laboratuvarı (JPL)
Fırlatma ağırlığı>14 kg
Görev başlangıcı
Fırlatma tarihi11 Aralık 2022, 07:38:23 UTC
RoketFalcon 9 Block 5
Fırlatma yeriCape Canaveral SLC-40
ÜstleniciSpaceX
Görev sonu
Tasfiye türüHizmet dışı bırakıldı
Son temasMayıs 2023
Yörünge parametreleri
Referans sistemiHelyosentrik
Aktarıcılar
BantX-bandı
Kapasite>10 kbps[2]
 

Lunar Flashlight (Türkçe: Ay feneri), gelecekte robotlar veya insanlar tarafından kullanılmak üzere Ay'daki su buzu çökellerini araştırmak, yerlerini saptamak, boyutunu ve bileşimini tahmin etmek için geliştirilen düşük maliyetli bir CubeSat Ay yörünge görevidir.[1][2][3][4][5][6]

6U CubeSat formatındaki uzay aracı, Jet İtki Laboratuvarı (JPL), Goddard Uzay Uçuş Merkezi (GSFC), Georgia Teknoloji Enstitüsü (GT) ve NASA Marshall Uzay Uçuş Merkezi'nden bir ekip tarafından geliştirilmiştir.[4] NASA Advanced Exploration Systems (AES) tarafından 2015'in başlarında Artemis 1 görevi için ikincil bir yük olarak 2022 yılında fırlatılmak üzere seçildi, fakat göreve dahil edileceği birleşme penceresini kaçırdı.[7] Lunar Flashlight, Falcon 9 Block 5 üzerinde Hakuto-R Mission 1 ile birlikte ortaklaşa bir fırlatma için tekrar ortaya çıktı. Fırlatma, 11 Aralık 2022 tarihinde gerçekleştirildi.[8]

Aracın itki sisteminde meydana gelen bir arıza, Lunar Flashlight'ın Ay çevresinde yörüngeye girememesine neden olmuş ve NASA bu görevi 12 Mayıs 2023 tarihinde sonlandırmıştır.[9] Uzay aracı, eksantrik bir Dünya yörüngesinde çalışır durumda kalmaya devam etmektedir.

Tarihçe

NASA'nın Ay Kraterleri Gözlem ve Algılama Uydusu (LCROSS), Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) ve Hindistan'ın Chandrayaan-1 Ay yörünge araçları ve diğer görevler, 2009 yılında Ay'ın yüksek enlemlerinde hem su (H2O), hem de hidroksil (—OH−) çökellerini keşfettiler. Bu da, eser miktarda yüzeye tutunmuş veya bağlı suyun varlığını gösterdi.[3] Bu görevlerle, kutup bölgelerinde gelecekteki iniş görevleri tarafından kullanılacak kadar buzlu su olabileceği,[5][6] fakat dağılımın termal haritalarla uyumunun zor olduğu ortaya çıkarıldı.[3]

Ay araştırma görevleri, uzay kaynaklarının kullanımını görev yapılarına dahil etmenin yolunu açmayı amaçlamaktadır. NASA'nın gelecekte Mars'a insanlı görev planlaması, gemiyi Dünya'ya geri göndermek için oksijen ve roket yakıtı yapmak üzere yerel doğal kaynaklardan yararlanmaya bağlıdır ve bir ay öncü görevi, bu tür yerinde kaynak kullanımı (ISRU) teknolojisini test etmek için elverişli bir konumdur.[10]

Görev konsepti, Jet İtki Laboratuvarı (JPL), Kaliforniya Üniversitesi, Los Angeles (UCLA) ve NASA Marshall Uzay Uçuş Merkezi'nden bir ekip tarafından geliştirilmiş ve NASA'nın 2014 Mali Yılı için Advanced Exploration Systems'e (AES) önerilmiştir.[3][4] Görev, 2015'in başlarında fon sağlanmak üzere seçildi.[5][11]

Uzay aracı tasarımı

Orijinal tasarımında Lunar Flashlight uzay aracı, 6U CubeSat formatında veya 80 m2 güneş yelkeni ile hareket ettirilen bir gövde olarak kullanılacaktı. Bu güneş yelkeni aynı zamanda, seçilmiş kalıcı gölgeli bölgeleri Ay üzerinde aydınlatmak için bir yansıtıcı olarak da işlev görecekti.[5] Bu sırada araç üzerindeki kızılötesi spektrometre, kaya/toz, regolit, su buzu, CO2, metan buzu (CH4) ve muhtemelen amonyak buzu (NH3) arasındaki yüzey bileşimsel karışımından yansıyan spektrumu tanısal olarak analiz edecekti. Aydınlatılan nokta, 20 km (12 mi) irtifadan yansıtılan yaklaşık 400 m (1.300 ft) çapında olacaktı.

Son tasarımda, Lunar Flashlight uzay aracı iki takım güneş paneli içerir. Blue Canyon Technologies (BCT) tarafından teslim edilen ve dağıtıcıdan serbest bırakıldığında devreye giren bir takım ve bir yanan telli açılma mekanizması ("burn wire") kullanan MMA tarafından sağlanan bir diğeri. Komuta ve Veri İşleme JPL tarafından geliştirilen Sphinx işlemcisi aracılığıyla, JPL tarafından geliştirilen FPrime yazılım çerçevesi (framework) kullanılarak oluşturulmuş uçuş yazılımı ile sağlanır. Uzay aracının yerleşik telsizi, JPL tarafından geliştirilen Iris telsizidir ve Space Dynamics Laboratory tarafından üretilmiştir. Uzay aracının durum kontrol sistemi (ADCS), bir BCT XACT-50 tarafından sağlanır. Uzay aracı, Lunar Orbital Insertion (LOI) için gereken itkiyi sağlamak amacıyla kimyasal bir itki sistemini içerir. Bu itki sistemi, Georgia Tech'in Glenn Lightsey Araştırma Grubu tarafından NASA Marshall Uzay Uçuş Merkezi ile işbirliği içinde tasarlanmış ve üretilmiştir. Son olarak, bilim aleti yükü kompakt Kısa Dalga Kızılötesi (SWIR) Lazer yansıtıcısıdır.[12]

Genel bakış ve hedefler

Lunar Flashlight'ın amacı, Ay'ın güney kutbundaki kalıcı gölgeli bölgelerde 1-2 kilometre ölçeğindeki alanlarda açıkta bulunan su buzunun varlığını veya yokluğunu, ayrıca fiziksel durumunu belirlemek ve yoğunluk durumunu haritalandırmaktır.[4][13][14] Bu görev, Ay'a ulaşacak ilk CubeSat'lardan biri ve su buzunu aramak için lazer kullanan ilk görev olacaktır. Lunar Flashlight tarafından toplanan herhangi bir kutupsal uçucu madde verisi, daha pahalı bir keşif aracının (rover) yerinde ölçümler ve kimyasal analizler yapması için en uygun iniş alanlarını gösterebilir.[5] Uzay aracı, Ay kutup yörüngesine doğru manevra yapacak ve yakın kızılötesi lazerleriyle gölgeli kutup bölgelerine doğru ışık tutacak, bu esnada yerleşik spektrometre yüzey yansımasını ve bileşimini ölçecektir.[1] Görevin baş araştırmacısı, NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi'nden Barbara Cohen'dir.

Bilimsel yük

Birleştirmeden sonra Lunar Flashlight

Bu nano uydu üzerinde önerilen bilimsel yük; bir mercek, dikroik ışın demeti ayırıcıları ve birden fazla tek elemanlı algılayıcılardan oluşan bir kızılötesi spektrometredir. Bu, 6U CubeSat aracının 6 modülünden 2'sini kaplar. Durum kontrol sistemi (Blue Canyon Technologies XACT-50), komut ve veri işleme ile güç sistemleri 1,5U'yu kaplayacak. Iris telekomünikasyon sistemi ise 0,5U'yu kaplayacak.[2]

Lunar Flashlight'ın bilimsel yükü, JPL'nin INSPIRE (Interplanetary Nano-Spacecraft Pathfinder In Relevant Environment), MARCO (Mars Cube One) ve Ay Mineraloji Haritalayıcısı (Moon Mineralogy Mapper M3) dahil olmak üzere spektrometrelerle olan deneyimini içeren birkaç önceki sistemden türetilmiştir.[1] 6U CubeSat aracı; lityum iyon piller, ana devre kartı, MMA Design LLC 21 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. tarafından üretilen HaWK güneş panelleri, yıldız takipçisi ve durum kontrolü için 3 eksenli tepki tekerlekleri gibi çoğunlukla ticari olarak temin edilen bileşenler kullanacaktır. CPU, "Rad-Tol Dependable Multiprocessor" işlemcidir. JPL, NASA Deep Space Network ile izlenecek olan X bandında, zamanlama, navigasyon ve telekomünikasyon ihtiyacını karşılayan Iris transponderini sağlayacaktır.[2]

Uzay aracı tasarımı ve yörüngesi

Lunar Flashlight uzay aracı, ay doğrultusuna girişten sonra Falcon 9 ikinci kademesinden atıldı, akabinde 3 eksenli tepki tekerleklerine güç sağlamak için bir güneş sensörü ve güneş panelleri kullanacak. Aynı zamanda, Georgia Tech Space System Design Laboratory tarafından üretilen kimyasal tek terkip yakıtlı itki ve yönlendirme sistemini de sahiptir. İtki sistemi, hidrazin yerine kullanılan daha az toksik bir tek terkipli yakıt olan 2 kg AF-M315E[15] ile birlikte 3U hacim kaplar. Karmaşık yakıt yönetim ünitesi eklemeli imalat kullanılarak üretildi.[15][16]

İtici motor sorunları

Uçuşun ilk birkaç gününde (Aralık 2022), 4 roket motorunun 3'ünün beklenen performansın altında olduğu tespit edildi. Ocak 2023 itibarıyla, görev ekibi sorunu çözmek için çalışmalarını sürdürüyordu.[17] Mayıs 2023'e kadar 3 iticiyle sınırlı düzeyde bir başarı elde edildi.[18]

Yörünge

Uzay aracı yakın doğrusal halo yörüngesini kullanan ikinci araç olacak, ilki CAPSTONE göreviydi.[16] Orijinal konsept, birden fazla Ay uçuşunu hedefleyen ve muhtemel bir Dünya yerçekimi yardımını da içeren bir yörünge öneriyordu. Seçilen yörüngeye bağlı olarak, fırlatmadan bir veya iki ay sonra Ay kutup yörüngesine yakalanacaktı.[3]

Lunar Flashlight'ın animasyonu
Dünya'nın etrafında
Ay ile dönen çerçeve - Dünya'dan bakıldığında
      Lunar Flashlight ·        Dünya ·        Ay

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d "Lunar Flashlight Mission Information". JPL (NASA). Nisan 2016. 14 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2021.  Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
  2. ^ a b c d Hayne, P. O.; Cohen, B. A.; B. T., B. T. (21 Mart 2016). Lunar Flashlight: Illuminating the Moon's South Pole. 47th Lunar and Planetary Science Conference. 25 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2021.  Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
  3. ^ a b c d e Cohen, Barbara A. (2013). Lunar Flashlight: Mapping lunar surface volatiles using a CubeSat (PDF). Annual Meeting of the Lunar Exploration Analysis Group (2013). NASA. 6 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Mart 2021.  Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
  4. ^ a b c d "NASA TechPort: Lunar Flashlight Project". NASA TechPort. NASA. 2015. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2021.  Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
  5. ^ a b c d e "Lunar Flashlight". Solar System Exploration Research Virtual Institute (SSERVI). NASA. 2015. 12 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2021.  Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
  6. ^ a b Wall, Mike (9 Ekim 2014). "NASA Is Studying How to Mine the Moon for Water". SPACE.com. 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2021. 
  7. ^ Ohana, Lavie (3 Ekim 2021). "Four Artemis I CubeSats miss their ride". Space Scout. 17 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2021. 
  8. ^ Rosenstein, Sawyer (11 Aralık 2022). "SpaceX launches Falcon 9 carrying private Japanese moon lander". NASASpaceFlight. 16 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2022. 
  9. ^ Jet Propulsion Laboratory. "NASA Calls End to Lunar Flashlight After Some Tech Successes". NASA Jet Propulsion Laboratory (JPL) (İngilizce). 12 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2023. 
  10. ^ "NASA Looking to Mine Water on the Moon and Mars". Solar System Exploration Research Virtual Institute (SSERVI). NASA. 2015. 29 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2021.  Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
  11. ^ Misra, Ria (2 Şubat 2016). "NASA's New Mission to Mars Will Include a Giant Laser "Lunar Flashlight"". Gizmodo. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2021. 
  12. ^ Cheek, Nathan; Gonzalez, Collin; Adell, Phillippe; Baker, John; Ryan, Chad; Statham, Shannon; Lightsey, E.; Smith, Celeste; Awald, Conner; Ready, Jud (8 Ağustos 2022). "Systems Integration and Test of the Lunar Flashlight Spacecraft". Small Satellite Conference. 31 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2023. 
  13. ^ "LUNAR FLASHLIGHT: MAPPING LUNAR SURFACE VOLATILES USING A CUBESAT" (PDF). Annual Meeting of the Lunar Exploration Analysis Group (2014). 2014. 5 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Mart 2021. 
  14. ^ Cohen, Barbara (2016). "CubeSat for investigating ice on the Moon". SPIE Newsroom. SPIE.org. doi:10.1117/2.1201601.006241. ISSN 1818-2259. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2021. 
  15. ^ a b "Lunar Flashlight Propulsion System". 14 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2021. 
  16. ^ a b JPL/NASA (28 Kasım 2022). "NASA's Lunar Flashlight SmallSat readies for launch". 3 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2023. 
  17. ^ JPL/NASA. "NASA's Lunar Flashlight Team Assessing Spacecraft's Propulsion System". Jet Propulsion Laboratory. 3 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2023. 
  18. ^ "Team Continues to Troubleshoot Propulsion for NASA's Lunar Flashlight 9 Mayıs 2023". 17 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">NASA</span> ABDde uzay programı çalışmalarından sorumlu kurum

NASA, Amerika Birleşik Devletleri'nin uzay programı çalışmalarından sorumlu olan kurum. 29 Temmuz 1958 tarihinde ABD Başkanı Dwight Eisenhower tarafından kurulmuştur. Daire, 1 Ekim 1958 tarihinden itibaren askerî amaçlardan ziyade sivil alanda barışçıl bir şekilde faaliyet göstermeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ay</span> Dünyanın doğal uydusu

Ay, Dünya'nın tek doğal uydusu ve Güneş Sistemi içindeki beşinci büyük doğal uydudur. Dünya ile Ay arasında ortalama merkezden merkeze uzaklık 384.403 km, yani Dünya'nın çapının yaklaşık otuz katı kadardır. Jeofiziksel açıdan Ay, gezegen kütleli gök cismi veya uydu gezegendir. Kütlesi, Dünya'nın kütlesinin %1,2'si ve çapı 3.474 km (2.159 mi) ile Dünya'nın yaklaşık dörtte biri kadardır. Yüzeyinde kütleçekim etkisi yerçekiminin yaklaşık %17'sidir. Ay, Dünya'nın yörüngesinde bir turunu 27 gün 7 saatte tamamlar. Dünya, Ay ve Güneş geometrisinde görülen periyodik değişimler sonucunda her 29,5 günde tekrar eden Ay'ın evreleri oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Uzay aracı</span> araştırma yapmak üzere uzaya gönderilen insanlı veya insansız araçların ortak adı

Uzay aracı ya da uzay gemisi, Dünya'nın atmosferi dışında, özellikle dış uzayda çalışmak üzere tasarlanmış araç ya da makinedir. Uzay araçları insanlı ya da insansız olabilir. Bir uzay aracı telekomünikasyon, Dünya'nın gözlemlenmesi, meteoroloji, yolbul, uzay kolonizasyonu, gezegen keşfi, uzay turizmi, uzay savaşımı, uzay ortamında insan ve kargo taşınması gibi görevler için yapılmış olabilir. Bu tanım aynı zamanda yapay uyduları da kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 11</span> Aya ilk insanlı iniş (1969)

Apollo 11, Ay yüzeyine yapılan insanlı ilk uzay uçuşudur. Amerika Birleşik Devletleri'nin bu uzay uçuşunda astronotlar Neil Armstrong ve Buzz Aldrin 20 Temmuz 1969 günü saat 20.18'de (EEZ) Ay yüzeyine iniş yapan ilk insanlar oldu. İnişten altı saat sonra 21 Temmuz günü 01.56'da (EEZ) Armstrong ay yüzeyine adım atarak bu konuda da bir ilki gerçekleştirdi. Uçuşun mürettebatının üçüncü üyesi olan Michael Collins bu sırada Ay yörüngesinde Armstrong ve Aldrin'i taşıyan modülle bir araya gelmek için beklemedeydi. Görevin üç üyesi de sekiz gün uzayda kaldıktan sonra dünyaya döndü.

<span class="mw-page-title-main">Voyager 1</span> Amerikan yapımı Dünyaya en uzak konumda olan beşeri nesne , uzay sondası

Voyager 1, Voyager programı kapsamında NASA tarafından dış Güneş Sistemi’ni ve Güneş'in heliosferinin ötesindeki yıldızlararası uzayı araştırmak için 5 Eylül 1977'de fırlatılan uzay sondasıdır. İkizi Voyager 2'den 16 gün sonra fırlatılan 722 kilogram ağırlığındaki Voyager 1, NASA tarafından fırlatıldığı 5 Eylül 1977'den bu yana hizmet vermek, düzenli komutları almak ve Dünya'ya veri iletmek için Derin Uzay Ağı ile iletişim kurmaya devam etmektedir. Jüpiter ve Satürn'ü ziyaret etmiş, bu gezegenlere ait uyduların detaylı fotoğraflarını elde eden ilk sonda olmuştur. Görevi hâlâ devam etmektedir. 15 Aralık 2023 itibarıyla sinyal alımı yapılamadığı iddia edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Jet İtki Laboratuvarı</span>

Jet İtki Laboratuvarı (JPL), NASA'nın La Cañada Flintridge, Kaliforniya, ABD'de bulunan merkezinde olan ve ABD federal hükûmeti tarafından finanse edilen araştırma ve geliştirme merkezi. Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü yakınlarında NASA için yönetilmektedir.

<i>2001 Mars Odyssey</i> Mars yörüngesinde robotik uzay aracı

2001 Mars Odyssey, Mars gezegeninin yörüngesinde dönen bir robotik uzay aracıdır. Görevin tamamı için tahmin edilen maliyeti 297 milyon dolar olan proje, NASA tarafından geliştirildi ve Lockheed Martin'e dışarıdan sözleşmeli olarak ihale edildi. Görevi, spektrometre ve termal kamera kullanarak geçmişte veya günümüzde su ile buz kanıtları saptamak ve bunun yanı sıra gezegenin jeolojisini ve radyasyon ortamını incelemektir. Odyssey'in elde ettiği verilerin, Mars'ta yaşam olup olmadığı sorusunu yanıtlamaya ve gelecekte astronotların maruz kalabileceği radyasyonun risk değerlendirmesinin oluşturulmasına yardımcı olacağı umulmaktadır. Aynı zamanda Curiosity keşif aracı ile, daha önceki Mars Exploration Rover ve Phoenix iniş aracı arasında Dünya ile iletişim için bir röle görevi görmektedir. Adını bilimkurgu yazarı Arthur C. Clarke'a saygı olarak, onun ve Stanley Kubrick'in kaleme aldığı 2001: A Space Odyssey adlı filmden almıştır.

<i>Mars Pathfinder</i>

Mars Pathfinder 1997 yılında Mars yüzeyine üzerinde bir ana istasyonu ve keşif robotunu başarıyla indirmiş bir Amerikan uzay aracıdır. İniş takımları ile birlikte Carl Sagan Hatıra İstasyonu olarak anılan tekerlekli ve hafif (10.6 kg/23 lb) keşif aracının adı ise Sojourner'dir.

<i>Dawn</i> (uzay sondası)

Dawn, asteroit kuşağının bilinen üç proto-gezegeninden ikisi olan Vesta ve Ceres'i inceleme göreviyle NASA tarafından 2007 yılının Eylül ayında fırlatılan uzay sondasıydı. NASA'nın Discovery programı'nın dokuzuncu göreviyle Dawn uzay aracı, 16 Temmuz 2011'de Vesta yörüngesine girdi ve 2012'nin sonlarında Ceres'e hareket etmeden önce 14 aylık bir araştırma görevini tamamladı. 6 Mart 2015 tarihinde Ceres'in yörüngesine girdi. 2017 yılında NASA planlanan dokuz yıllık görevin, sondanın hidrazin yakıt kaynağı tükenene kadar uzatılacağını duyurdu. NASA 1 Kasım 2018 tarihinde Dawn'ın hidrazin yakıtını tükettiğini ve görevin sona erdiğini duyurdu. Uzay aracı halen Ceres'in etrafında kontrolsüz bir şekilde, fakat kararlı bir yörüngede dolanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Artemis Programı</span> Ay ve Marsta insan keşfine olanak sağlayacak üç aşamadan oluşan uzay programı

Artemis Programı ya da Artemis görevi, Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) liderliğinde, Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) ve Kanada Uzay Ajansı (CSA) gibi uluslararası ortaklar tarafından yönetilen bir robotik ve insanlı Ay keşif programıdır. Projenin amacı "ilk kadın ve sıradaki erkeği" Ay'ın güney kutbuna indirmek olarak ifade ediliyor. Projenin ismini aldığı Artemis, Yunan mitolojisinde tanrı Apollon'un ikiz kız kardeşi ve ay tanrıçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 5</span>

Chang'e 5,, Çin Ay Keşif Programı'nın beşinci ay keşif görevi ve Çin'in ilk Ay'dan örnek getirme göreviydi.

<span class="mw-page-title-main">Ay Geçidi</span>

Ay Geçidi veya kısaca Geçit, güneş enerjisiyle çalışan bir iletişim merkezi, bilim laboratuvarı, kısa süreli yaşam modülü, keşif araçları ve diğer robotlar için bekletme alanı olarak hizmet vermesi amaçlanan Ay yörüngesinde planlanmış bir uzay istasyonudur. 2024'ten sonra NASA'nın Artemis Programı'ndaki ana odak noktalarından biri olması beklenmektedir. Geçit, Ay'ın güney kutbunun hem robotik hem de mürettebatlı keşfi için hazırlık noktası olarak hizmet verecek ve NASA'nın Mars'a yönelik Derin Uzay Taşımacılığı konsepti için ana durak noktası olacaktır. Daha önce Derin Uzay Geçidi (DSG) olarak bilinen istasyon, NASA'nın 2019 Birleşik Devletler federal bütçesi için 2018 teklifi sırasında Ay Yörünge Platformu Geçidi (LOP-G) olarak yeniden adlandırıldı. Bütçeleme süreci tamamlandığında, Amerikan Kongresi tarafından ön çalışmalar için 332 milyon ABD doları bütçe ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Artemis 1</span> Ay ve Marsta insan keşfine olanak sağlayacak bir dizi görevin ilk aşaması

Artemis I, Kasım 2022'de gerçekleştirilen fırlatmayla başlamış mürettebatsız bir Ay yörüngesi göreviydi. NASA'nın Artemis programının ilk büyük uzay uçuşu olan Artemis I, ajansın elli yıl önce sona eren Apollo programından sonra Ay'a dönüşünü simgeliyordu. Orion uzay aracı ve Space Launch System (SLS) roketinin ilk entegre uçuş testiydi ve ana amacı, sonraki Artemis görevlerine hazırlık olarak Orion uzay aracını ve özellikle de ısı kalkanını test etmekti. Bu görevler, Ay'da yeniden insan varlığı oluşturmayı ve Mars'ın araştırılması da dahil olmak üzere gelecekteki bilimsel çalışmalar için gereken teknolojileri ve ticari yaklaşımları göstermeyi amaçlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Firefly Aerospace</span>

Firefly Aerospace, Austin, Teksas merkezli, yörüngeye ticari fırlatmalar için fırlatma araçları geliştiren bir Amerikan özel havacılık firmasıdır. Şirket, DADA Holdings tarafından yönetilen 75 milyon dolarlık A Serisi yatırım turunu Mayıs 2021'de tamamladı. Mevcut şirket, eski Firefly Space Systems şirketinin varlıklarının Mart 2017'de EOS Launcher tarafından satın alınmasıyla kuruldu ve daha sonra Firefly Aerospace olarak yeniden adlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Mariner</span>

Mariner programı, Amerikan uzay ve havacılık dairesi NASA tarafından diğer gezegenleri keşfetmek için yürütülen bir programdı. 1962 ile 1973 sonları arasında NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı (JPL), Venüs, Mars ve Merkür gezegenlerini ilk kez ziyaret etmek ve ayrıca yakın gözlemler için Venüs ve Mars'a geri dönerek iç Güneş Sistemi'ni keşfetmek için Mariner adlı 10 tane robotik gezegenler arası sonda tasarladı ve inşa etti.

<span class="mw-page-title-main">Luna 15</span>

Luna 15, 21 Temmuz 1969'da Ay'a düşen Sovyet Luna programının robotik uzay göreviydi.

<span class="mw-page-title-main">Artemis 2</span> Ay ve Marsta insan keşfine olanak sağlayacak bir dizi görevin ikinci aşaması

Artemis 2, NASA Artemis programının ikinci planlanmış görevi ve Space Launch System (SLS) ile Eylül 2025'te fırlatılması planlanan Orion uzay aracının ilk planlanmış mürettebatlı görevidir. Mürettebatlı Orion uzay aracı, Ay'a bir uçuş gerçekleştirecek ve ardından Dünya'ya geri dönerek, 1972'deki Apollo 17 görevinden bu yana alçak Dünya yörüngesinin ötesine seyahat edecek ilk mürettebatlı uzay aracı olacak.

<span class="mw-page-title-main">Surveyor programı</span> Aya robotik sondalar gönderen 1960ların NASA programı

Surveyor programı, Haziran 1966'dan Ocak 1968'e kadar Ay'ın yüzeyine yedi robotik uzay aracı göndermiş olan bir NASA programıydı. Programın temel amacı, Ay'a yapılacak yumuşak inişlerin uygulanabilirliğini göstermekti. Surveyor aracı, dünya dışı bir cisme yumuşak iniş yapan ilk Amerikan uzay aracı olmuştur. Görevler, aracın 63 ila 65 saat sürecek olan bir çarpışma yörüngesinde doğrudan Ay'a gitmesini gerektiriyordu ve yumuşak iniş için üç dakikadan biraz fazla süren bir yavaşlama ile sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Alt uydu</span>

Alt uydu, diğer bir deyişle uydu uydusu, bir gezegenin veya cismin uydusunun etrafında dönen başka bir uydudur.

<span class="mw-page-title-main">Europa Clipper</span>

Europa Clipper, NASA tarafından geliştirilmekte olan bir uzay sondasıdır. 14 Ekim 2024'te fırlatılan uzay aracı, Jüpiter'in yörüngesindeyken Galilei uydularından biri olan Europa'yı bir dizi yakın uçuşla incelemek üzere geliştiriliyor. NASA'nın gezegensel bir görev için şimdiye kadar geliştirdiği en büyük uzay aracıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.