İçeriğe atla

Luna 25

Luna 25
Luna 25 Ay iniş aracının maketi
İsimlerLuna-Glob lander
Görev türüAy'a iniş
UygulayıcıSRI RAS (IKI RAN)
COSPAR kimliği2023-118A Bunu Vikiveri'de düzenleyin
SATCAT no.57600 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Görev süresi1 yıl (planlanan)[1]
Uzay aracı özellikleri
Uzay aracı tipiRobotik iniş aracı
ÜreticiNPO Lavoçkin
Fırlatma ağırlığı1.750 kg (3.860 lb)[2]
Yük ağırlığı30 kg (66 lb)
Görev başlangıcı
Fırlatma tarihi10 Ağustos 2023, 23:10 UTC (planlanan)[3]
RoketSoyuz-2.1b / Fregat[4]
Fırlatma yeriVostoçni Uzay Üssü[5]
Ay iniş aracı
İniş yeriBoguslavsky krateri[1][6]
Luna-Glob programı
 

Luna 25 (Rusça: Луна 25; Luna-Glob lander[7]), Roskosmos tarafından planlanan bir Ay'a iniş görevidir. Aracın Ay'ın güney yarımküresindeki Boguslavsky kraterine inmesi planlanmaktadır.[8] 1970'lerdeki Sovyet Luna programının sürekliliğini vurgulamak için adı Luna-Glob lander'dan Luna 25 olarak yeniden adlandırıldı.[9]

Görev ilk olarak 2015 yılında duyurulmuş[10] ve Rusya'nın uzak doğu Amur Bölgesi'ndeki Vostochny Cosmodrome'dan bir Soyuz-2.1b roketinin üzerinde 10 Ağustos 2023 23:10 UTC'de havalanmıştır.[3][11]

20 Ağustos 2023'te, teknik aksaklıklardan sonra yörüngeden çıkarken Ay'ın yüzeyine düştü. Aynı günün ilerleyen saatlerinde Rus uzay ajansı Roscosmos, Luna 25'in Ay yüzeyine çarptığını ve iniş aracının yok olduğunu açıkladı.[2][12][13][14]

Harici video
Luna-25 istasyonunun başlatılması

Kaynakça

  1. ^ a b Carter, Jamie (26 Temmuz 2019). "A Soviet-Era "Moon Digger" Program Is Being Revived To Hunt For Water At The Moon's South Pole". Forbes. 15 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2020. 
  2. ^ a b Krebs, Gunter (3 Aralık 2019). "Luna-Glob (Luna 25)". Gunter's Space Page. 24 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2020. 
  3. ^ a b "Запуск первой в истории современной России миссии на Луну запланировали на 11 августа" [The launch of the first mission to the Moon in the history of modern Russia was scheduled for August 11]. TASS (Rusça). 5 Haziran 2023. 5 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2023. 
  4. ^ Mitrofanov, Igor. "Luna-Glob" and "Luna-Resurs": science goals, payload and status (PDF). EGU General Assembly 2014. 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Temmuz 2023. 
  5. ^ "Запуск станции «Луна-25» запланирован на май 2022 года" [The launch of the Luna-25 spacecraft is scheduled for May 2022]. Roscosmos (Rusça). 20 Ağustos 2021. 30 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2021. 
  6. ^ Russia's Luna-25 lunar landing station scheduled for 2019 29 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Russian Aviation 25 Ocak 2018
  7. ^ Missions to the Moon 6 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Luna-27. The Planetary Society.
  8. ^ "Luna-Glob (Luna 25)". space.skyrocket.de. 23 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2018. 
  9. ^ Sputnik. "Russische Mission Luna-Glob wird in „Luna-25" umbenannt". de.sputniknews.com (Almanca). 18 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2018. 
  10. ^ "Luna-Resurs lander (Luna-27)". Russian Space Web. 10 Ekim 2014. 10 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2018. 
  11. ^ David, Leonard. "Russia launches Luna 25 moon lander, its 1st lunar probe in 47 years". 11 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2023. 
  12. ^ "As Chandrayaan-3 and Luna 25 prepare to land on Moon, two questions". 19 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023. 
  13. ^ "ГК «Роскосмос»: Об автоматической станции «Луна-25» | Space Research Institute - IKI". iki.cosmos.ru. 20 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023. 
  14. ^ "Preliminary data shows Luna-25 lunar probe collided with Moon's surface – Roscosmos". TASS. 20 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Luna 25 ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ay</span> Dünyanın doğal uydusu

Ay, Dünya'nın tek doğal uydusu ve Güneş Sistemi içindeki beşinci büyük doğal uydudur. Dünya ile Ay arasında ortalama merkezden merkeze uzaklık 384.403 km, yani Dünya'nın çapının yaklaşık otuz katı kadardır. Jeofiziksel açıdan Ay, gezegen kütleli gök cismi veya uydu gezegendir. Kütlesi, Dünya'nın kütlesinin %1,2'si ve çapı 3.474 km (2.159 mi) ile Dünya'nın yaklaşık dörtte biri kadardır. Yüzeyinde kütleçekim etkisi yerçekiminin yaklaşık %17'sidir. Ay, Dünya'nın yörüngesinde bir turunu 27 gün 7 saatte tamamlar. Dünya, Ay ve Güneş geometrisinde görülen periyodik değişimler sonucunda her 29,5 günde tekrar eden Ay'ın evreleri oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Luna programı</span>

Luna programı, zaman zaman Lunik ya da Lunnik olarak telaffuz edilen, Sovyetler Birliği tarafından 1959'dan 1976'ya kadar Ay'a yollanan robotik uzay araçları programıdır. Bu program sayesinde Ay'daki; toprağın kimyasal yapısı, yer çekimi, sıcaklık ve radyasyon miktarı hakkında bilgiler elde edilmiştir. Proje kapsamında, toplamda 24 araç görev almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Roskosmos</span> Rusya uzay ajansı

Roskosmos Devlet Uzay Etkinlikleri Kuruluşu, Rusya'nın uzay bilimleri programı ile genel havacılık ve uzay araştırmalarından sorumlu devlet kurumudur.

<span class="mw-page-title-main">Lavoçkin</span>

NPO Lavoçkin, bir Rus havacılık ve uzay kuruluşudur. Rus uzay programında önemli bir oyuncu olarak, Fregat roket üst aşaması geliştiricisi ve üreticisi olmanın yanı sıra ayrıca Fobos-Grunt olarak adlandırılan gezegenler arası sonda geliştiricisidir. Şu anda Sergey Lemeşevski tarafından yönetilmektedir.

Google Lunar X Prize (GLXP) veya Moon 2.0, 2007-2018 yılları arasında X Prize Foundation tarafından organize edilen ve Google'ın sponsorluğunda gerçekleştirilen bir bilim ve teknoloji ödülü yarışmasıydı. Yarışma, Ay yüzeyinde bir robotun indirilmesi, Ay yüzeyinin üzerinde 500 metre ilerlemeyi ve görüntüleri ve verileri Dünya'ya geri gönderilmesini kapsamaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 2</span>

Chang'e 2, Çin Ulusal Uzay İdaresi tarafından geliştirilen bir Ay uzay sondasıdır. Çin Ay Keşif Programı'nın ilk aşamasının bir parçası olup 2007'de fırlatılan Chang'e 1'in devamıdır. Chang'e 2'nin tasarımında Chang'e 1 ile benzerlik göstermesine karşın, daha gelişmiş bir yerleşik kamera da dahil olmak üzere bazı teknik yenilikler yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 5-T1</span>

Chang'e 5-T1, Çin Ulusal Uzay İdaresi tarafından geliştirilen bir deneysel Ay uzay sondasıdır. Xichang Uydu Fırlatma Merkezi'nden 23 Ekim 2014 tarihinde fırlatılmış olup Çin Ay Keşif Programı'nın son aşamasının bir parçasıdır ve Chang'e 5 görevinde kullanılmak üzere planlanan kapsül tasarımının atmosfere giriş testlerini gerçekleştirmek üzere tasarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">InSight</span>

InSight, Mars gezegeninin derin iç kısımlarını incelemek için tasarlanmış robotik bir iniş aracıydı. Lockheed Martin Space tarafından üretildi, NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı (JPL) tarafından yönetildi ve bilimsel araçlarının çoğu Avrupa ajansları tarafından üretildi. Görev, 5 Mayıs 2018 tarihinde saat 11:05:01 UTC'de bir Atlas V-401 fırlatma aracıyla başlatıldı ve 26 Kasım 2018 tarihinde saat 19:52:59 UTC'de Mars'taki Elysium Planitia'ya başarıyla iniş gerçekleştirildi. InSight, Mars'ta 1440 sol boyunca faaliyetini sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 4</span>

Chang'e 4 ilk defa Ay'ın Uzak Tarafı'na yumuşak iniş yapan Çin Ay Keşif Programı görevi. Robotik iniş takımı ve keşif aracı 7 Aralık 2018'de fırlatıldı. 3 Ocak 2019'da Ay'a iniş yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Chandrayaan-2</span>

Chandrayaan-2 (Sanskrit: चन्द्रयान-२; kelime anlamı ile 'Ay aracı'

<span class="mw-page-title-main">Artemis Programı</span> Ay ve Marsta insan keşfine olanak sağlayacak üç aşamadan oluşan uzay programı

Artemis Programı ya da Artemis görevi, Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) liderliğinde, Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) ve Kanada Uzay Ajansı (CSA) gibi uluslararası ortaklar tarafından yönetilen bir robotik ve insanlı Ay keşif programıdır. Projenin amacı "ilk kadın ve sıradaki erkeği" Ay'ın güney kutbuna indirmek olarak ifade ediliyor. Projenin ismini aldığı Artemis, Yunan mitolojisinde tanrı Apollon'un ikiz kız kardeşi ve ay tanrıçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 5</span>

Chang'e 5,, Çin Ay Keşif Programı'nın beşinci ay keşif görevi ve Çin'in ilk Ay'dan örnek getirme göreviydi.

<span class="mw-page-title-main">Ay Geçidi</span>

Ay Geçidi veya kısaca Geçit, güneş enerjisiyle çalışan bir iletişim merkezi, bilim laboratuvarı, kısa süreli yaşam modülü, keşif araçları ve diğer robotlar için bekletme alanı olarak hizmet vermesi amaçlanan Ay yörüngesinde planlanmış bir uzay istasyonudur. 2024'ten sonra NASA'nın Artemis Programı'ndaki ana odak noktalarından biri olması beklenmektedir. Geçit, Ay'ın güney kutbunun hem robotik hem de mürettebatlı keşfi için hazırlık noktası olarak hizmet verecek ve NASA'nın Mars'a yönelik Derin Uzay Taşımacılığı konsepti için ana durak noktası olacaktır. Daha önce Derin Uzay Geçidi (DSG) olarak bilinen istasyon, NASA'nın 2019 Birleşik Devletler federal bütçesi için 2018 teklifi sırasında Ay Yörünge Platformu Geçidi (LOP-G) olarak yeniden adlandırıldı. Bütçeleme süreci tamamlandığında, Amerikan Kongresi tarafından ön çalışmalar için 332 milyon ABD doları bütçe ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Firefly Aerospace</span>

Firefly Aerospace, Austin, Teksas merkezli, yörüngeye ticari fırlatmalar için fırlatma araçları geliştiren bir Amerikan özel havacılık firmasıdır. Şirket, DADA Holdings tarafından yönetilen 75 milyon dolarlık A Serisi yatırım turunu Mayıs 2021'de tamamladı. Mevcut şirket, eski Firefly Space Systems şirketinin varlıklarının Mart 2017'de EOS Launcher tarafından satın alınmasıyla kuruldu ve daha sonra Firefly Aerospace olarak yeniden adlandırıldı.

Bu, Güneş Sistemi'nin keşfine odaklanması planlanan uzay araçlarının, uzay aracının fırlatılma tarihine göre sıralanmış bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ay görevleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Ay'ın insan tarafından keşfedilmesinin bir parçası olarak, Dünya'nın doğal uydusunu incelemek amacıyla çok sayıda uzay görevi gerçekleştirildi. Ay'a inişlerden Sovyetler Birliği'nin Luna 2'si, yüzeyine başarıyla ulaşan ilk uzay aracıydı ve 13 Eylül 1959'da kasıtlı olarak Ay'a çarpmıştı. 1966'da Luna 9, kontrollü yumuşak iniş gerçekleştiren ilk uzay aracı olurken, Luna 10 yörüngeye giren Luna 10 yörüngeye giren ilk görev olurken, 1968'de Zond 5 yaşam formlarını (kaplumbağaları) Ay'ın yakınına taşıyan ilk görev oldu.

<span class="mw-page-title-main">Ay'da Turizm</span>

Ay'a geziler özel bir izleyici kitlesine sunulursa gelecekte Ay turizmi mümkün olabilir. Bazı uzay turizmi startup şirketleri Ay'da veya çevresinde turizm sunmayı planlıyor ve bunun 2023 ile 2043 yılları arasında mümkün olacağını tahmin ediyor.

Aşağıda yer alan Dünya dışı yörünge araçlarının listesinde dış yörüngede bulunan uzay araçları listelenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mürettebatlı Ay iniş araçları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu, Ay'a insanlı inişler için tasarlanmış uzay araçlarının tasarımlarını gösteren bir listedir. Başlıca hedef, yumuşak bir iniş ve Ay'ın çekiminden kurtulmaktır. Ayrıca, tasarımın kaç aşamada tamamlanacağı ve kaç kişi ile ne kadar yük taşıyabileceği de önemlidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.