İçeriğe atla

Lule Samice

Lule Samice
julevsámegiella
Ana dili olanlarNorveç, İsveç
Konuşan sayısı650  (2015)[1]
Dil ailesi
Ural dilleri
Yazı sistemiLatin
BölgeselHamarøy
Tanınmış azınlık dili İsveç[2]
Dil kodları
ISO 639-2smj
ISO 639-3smj
Glottologlule1254[3]
Lule Samice haritası

Lule Samice (julevsámegiella), çoğunlukla Norveç'in Nordland ili ve İsveç'in Lule Nehri çevresinde konuşulan bir Sami dilidir. Yaklaşık 650 kişi tarafından konuşulmakta. Norveç'in Hamarøy belediyesinde resmi dil olup İsveç'te de Sami dillerinin bir parçası olarak azınlık dil olarak kabul edilmektedir.

Alfabe

A a Á á B b D d E e F f G g H h
I i J j K k L l M m N n Ŋ ŋ O o
P p R R S S T t U u V v Å å Ä ä

Kaynakça

  1. ^ "Fant hemmelighetene i lulesamenes språk". Forskning (Norveççe). 30 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "To which languages does the Charter apply?". European Charter for Regional or Minority Languages. Avrupa Konseyi. s. 5. 27 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  3. ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "Lule Sámi". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ukraynaca</span> Ukraynanın resmi dili

Ukraynaca, Doğu Slav dillerine ait bir dil. Ukrayna'nın resmî dilidir. Türkçede bu dilin adı için Ukrain/Ukrayn millet adından hareketle Ukraince veya Ukraynca kullanımı da vardır.

<span class="mw-page-title-main">Boşnakça</span>

Boşnakça, Boşnaklar tarafından kullanılan Sırp-Hırvatçanın standartlaştırılmış bir çeşidi. Boşnakça, resmiyette Bosna Hersek'in ana dili kabul edilen üç dilden birisidir, diğer iki dil ise Hırvatça ve Sırpçadır. Ayrıca Sırbistan, Karadağ, Kuzey Makedonya ve Kosova'da da azınlıkça bilinen bir dildir.

<span class="mw-page-title-main">Ural-Altay dil ailesi</span> Ural ve Altay dillerini bir arada toplayan hipotez

Ural - Altay Dil Ailesi, 19. yüzyılda ve bazı ülkelerde 20. yy ortalarına kadar yaygın biçimde kabul edilen, Ural ve Altay dillerini bir arada toplayan hipotezdir. Günümüzde ise dil bilimciler arasında bu dillerin birbiriyle alakası olmadığı ve Ural-Altay dil ailesinin gerçek olmadığı konusunda fikir birliği vardır.

<span class="mw-page-title-main">İskandinavya</span> Avrupanın kuzeyinde bir bölge

İskandinavya, Kuzey Avrupa'da, kendisini oluşturan halklar arasında güçlü tarihi, kültürel ve dilsel bağları olan bir alt bölgedir. İngilizce kullanımında, İskandinavya genellikle Danimarka, Norveç ve İsveç'i ifade eder. Bazen daha geniş anlamda Finlandiya, İzlanda ve Faroe Adaları'nı da kapsayacak şekilde ifade edilebilir. Bu ülkelerin dilleri Fince dışında birbirine benzemektedir. Bu dillere Kuzey Cermen dilleri veya İskandinav dilleri denir. Danimarka Danca, Norveç Norveççe, İsveç İsveççe, İzlanda İzlandaca dillerini kullanmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Laponlar</span> Kuzey İskandinavya, Karelya ve Finlandiyada yaşayan Fin-Ugor toplumu.

Laponlar ya da Samiler, Norveç ve İsveç'in Kuzey Kutup Dairesi içinde kalan bölgelerinde çok eski tarihlerden bu yana yaşamakta olan bir etnik grup. Laponların günümüzdeki sayıları 60.000 kadardır ve %70'i Ural dil ailesine bağlı Sami (Saame) dili olan Laponca konuşur.

<span class="mw-page-title-main">Ural dilleri</span> otuz dokuz dil barındıran ve toplamda 50 milyon insan tarafından konuşulan dil ailesi

Ural dilleri, içinde otuz dokuz dil barındıran ve toplamda 25 milyon insan tarafından konuşulan dil ailesidir. Dünya üzerinde en çok konuşanı olan Ural dilleri, sırasıyla Macarca, Fince, Estonca, Marice ve Udmurtçadır. Yine dünyada içinde belirgin olarak Ural dilleri konuşanı barındıran ülkeler Estonya, Finlandiya, Macaristan, Romanya, Rusya, Sırbistan ve Slovakya'dır.

<span class="mw-page-title-main">Sami dilleri (Ural)</span>

Laponca veya Sámi dilleri, İsveç-Finlandiya sınırlarında Laponlarca konuşulan bir Ural dilidir.

Eski Nors dili, Vikingler döneminde, yaklaşık 1300'lere kadar, İskandinavya'da ve Vikinglerin kontrol ettiği deniz aşırı yerleşim birimlerinde konuşulmuş Kuzey Cermen dili. 8. yüzyılda kullanılan Proto Norsçadan türemiştir. Bu dönemlerden kalan belgelerin çoğu, Orta Çağ İzlandacasına ait olduğundan dilin kabul edilen standart hali Eski Batı Nors dili olarak geçen lehçedir. Bu lehçe Eski İzlandaca ve Eski Norveççeyi içerir. Fakat Eski Nors dilini konuşanların çoğu aslında Danimarka ve İsveç yerleşimlerinde konuşulan Eski Doğu Nors dili lehçesini kullanmaktaydılar.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Bölgesel Diller ve Azınlık Dillerini Koruma Antlaşması</span>

Avrupa Bölgesel Diller ve Azınlık Dillerini Koruma Antlaşması veya orijinal adına göre 148 numaralı Bölge veya Azınlık Dilleri İçin Avrupa Şartı, 1992 yılında Avrupa Konseyi'nde kabul edilen bir Avrupa antlaşmasıdır. Bu antlaşma ile antlaşmayı imzalayan ülkeler, ülkelerinde azınlık durumunda bulunan halkların yerel dillerini korumaya söz vermiş olur.

<span class="mw-page-title-main">Norrbotten (il)</span>

Norrbotten ili, İsveç'in en kuzeyinde yer alan Norrbotten ve Lapland bölgeleri üzerinde kurulu olan bir ildir. İlin tek komşusu Västerbotten ili olup, ilin doğusunda ayrıca Botni Körfezi kıyıları yer almaktadır. İl ayrıca Norveç ve Finlandiya ile de komşu olup Finlandiya ile komşu olan en tek İsveç ilidir. İlin yönetim merkezi Luleå'dur.

<span class="mw-page-title-main">Laponya millî futbol takımı</span>

Sápmi millî futbol takımı, Norveç, İsveç, Finlandiya ve Rusya'nın kuzey bölümlerinde yaşayan Sami insanlarını temsil eden bir takım. Takım UEFA veya FIFA'nın bir üyesi değildir ve bu nedenle uluslararası müsabakalara katılamamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Inari Samice</span>

Inari Samice (anarâškielâ), Finlandiya'nın kuzeyinde Laponya'da konuşulan bir Sami dilidir. Dil yaklaşık 300 kişi tarafından konuşulmakta olup çoğunluğu orta yaş ve üzerindedir ve Inari'de yaşamaktadırlar. Sadece Finlandiya'da konuşulan tek Sami dilidir. Günümüzde önemli derecede tehlike altında bir dil olarak sınıflandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Skolt Samice</span>

Skolt Samice (sääʹmǩiõll), Finlandiya'nın kuzeyinde Laponya'da ve Rusya'da Lovozero Gölü bölgesinde konuşulan bir Sami dilidir.

Kuzeybatı Sami dilleri, Levant'ın yerli dillerini içeren Sami dillerin bir alt sınıfıdır. İlk Tunç Çağı'nda Proto-Sami dilinden çıkmıştır. İlk olarak Orta Tunç Çağı'nda bu gruba ait Amorice adı verilen dil ile tasdik edilmiştir. Bu sınıfta yazılmış en eski tutarlı metinler, Geç Tunç Çağı'na tarihlenen Ugaritik dilinde yazılmıştır. Bunu Tunç Çağı çöküşü sırasında Eski Aramice ve Demir Çağı'nda Kenan dilleri izlemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nordik ülkeler</span> Kuzey Avrupa ve Kuzey Atlantikte bulunan ülkeler grubu

Nordik ülkeler, Kuzey Avrupa ve Kuzey Atlantik'te en çok Norden olarak bilinen coğrafi ve kültürel bir bölgedir. Bölge, Danimarka, Finlandiya, İzlanda, Norveç ve İsveç'in yanı sıra Faroe Adaları ve Grönland gibi özerk bölgeleri de kapsamaktadır. Buna Finlandiya Cumhuriyeti'nin özerk bir bölgesi olan Åland Adaları; Jan Mayen adası ve Svalbard takımadaları da dahil edilmiştir. Norveç Krallığı'na bağlı olan Bouvet Adası, uzak coğrafi konumu nedeniyle bazen İskandinav ülkelerinin bir parçası olarak kabul edilmez. Avrupa'da Kuzey İskoçya Adaları ve Estonya gibi bazı bölgeler, İskandinav ülkeleriyle kültürel ve etnik bağları paylaşıyor ama bugün İskandinav ülkelerinin bir parçası olarak kabul edilmiyor. Bölge nüfusunun dörtte üçünden fazlasını oluşturan Kuzey Cermenler en büyük etnik grubu oluştururken, onu Finlandiya'da çoğunluğu oluşturan Finler izliyor; diğer etnik gruplar Grönland İnuitleri, Sámi halkı ve yeni göçmenler ve onların soyundan gelenlerdir. Ana diller Danca, Norveççe, İsveççe, İzlandaca ve Faroece, kökleri Eski Norsça olan Kuzey Cermen dilleridir. Ana din Lüterciliktir.

<span class="mw-page-title-main">İsveç'te azınlık dilleri</span>

İsveç'te en önemli 5 azınlık dili vardır. Bunlar Fince, Meänkieli, Laponca, Romanca ve Yidiş dilidir. İsveççe işaret dilinin yahudi versiyonu da bir azınlık dili sayılır. Ancak buna karşın İsveç'te halkın çoğu resmi dil olan İsveççeyi bilir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Samice</span>

Güney Samice, çoğunlukla Norveç ve İsveç'in orta kesimlerinde konuşulan bir Sami dilidir. Yaklaşık 600 kişi tarafından konuşulmakta olup tehlike altında bir dildir. Norveç'in Hattfjelldal, Røros, Snåsa ve Røyrvik belediyelerinde resmi dil olup İsveç'te de Sami dillerinin bir parçası olarak azınlık dil olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ter Samice</span>

Ter Samice, çoğunlukla Rusya'nın Kola Yarımadası'nda konuşulan bir Sami dilidir. Yaklaşık iki kişi tarafından konuşulmakta olup neredeyse ölü bir dil olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Pite Samice</span>

Pite Samice (bidumsámegiella), çoğunlukla İsveç'te Pite Nehri çevresinde ve kısmen Norveç'te konuşulan bir Sami dilidir. Yaklaşık 25-50 civarında kişi tarafından konuşulmakta olup tehlike altında bir dildir.

<span class="mw-page-title-main">Ume Samice</span>

Ume Samice (ubmejesámiengiälla), çoğunlukla İsveç'te Ume Nehri çevresinde ve eskiden Norveç'te konuşulan bir Sami dilidir. Yaklaşık 100 civarında kişi tarafından konuşulmakta olup tehlike altında bir dildir.