| Antik Mezopotamya dini |
|---|
 |
Yarı tanrılar ile kahramanlar |
Hikâyeler
|
| İlgili konular |
Lugal-e ud me-lám-bi nir-ğál, antik Mezopotamya mitolojisinde savaş tanrısı olan Ninurta'nın rakibi demon á-sàg ile á-sàg'ın taş ordusuna karşı kazandığı zaferi anlatan destandır. Ninurta'nın Kahramanlıkları olarak da bilinir. Destan, üçüncü binyılın sonlarında yazılmış iki dilli bir çalışmadır.[1]
Türklerin Anadolu'ya geldikten sonra edebiyatları iki gruba ayrılmıştır. Arapça ve Farsçayı çok iyi bilen aydınların oluşturduğu "Yüksek Zümre Edebiyatı" ve İslam öncesinden gelen sözlü bir "Halk Edebiyatı". Anadolu'ya göç eden Türkler arasında aynı ayrım devam etti. Medrese eğitimi gören aydın kesim Arap ve Fars edebiyatlarının tesirini devam ettirirken, halk yine saz şairleri aracılığıyla halk edebiyatını devam ettirdi. Dolayısı ile Anadolu Türk Edebiyatı iki grupta incelenmektedir. Bu gruplardan biri halk edebiyatıdır.
Gılgamış, Sümer şehir devleti Uruk'un tarihî kralı, antik Mezopotamya mitolojisinin önemli bir kahramanı ve MÖ 2. binyılın sonlarında Akadca yazılan epik şiir Gılgamış Destanı'nın protagonistidir. Muhtemelen MÖ 2800 ile 2500 arasındaki bir zaman aralığında ülkeyi yönetmiş ve ölümünden sonra tanrısallaştırılmıştır. Ur'un üçüncü hanedanlığı döneminde Sümer efsanelerinde önemli bir şahsiyet olmuştur. Gılgamış'ın efsanevi kahramanlıkları günümüze kadar gelen beş Sümer şiirinde anlatılmıştır. Bunların tespit edilebilen en eskisi Gılgamış, Enkidu ve Ölüler Diyarı'dır. Bu şiirde Gılgamış, Tanrıça İnanna'nın yardımına gelir ve tanrıçanın huluppu ağacını istila eden yaratıkları defeder. İnanna, Gılgamış'a mikku ve pikku adı verilen iki bilinmeyen nesne verir fakat Gılgamış, bunları kaybeder. Enkidu'nun ölümünden sonra gölgesi, Gılgamış'a Ölüler Diyarı'nın kasvetli koşullarını anlatır. Gılgamış ve Agga şiiri, Gılgamış'ın tâbi olduğu Kral Agga'ya karşı ayaklanmasını anlatır. Diğer Sümer şiirleri Gılgamış'ın dev Huvava ve Gök Boğası ile ilişkisini anlatırken kötü muhafaza edilmiş olan sonuncu şiir Gılgamış'ın ölümüyle cenazesini anlatır.
Mezopotamya mitolojisi, Sümerlerin dini evrendeki güç, nesne ve varlıkları temsil eden Antropomorfik tanrı ve tanrıçalar içerirdi. Sümerlerin inanışına göre insanlar başta tanrılar tarafından hizmetçi, köle olarak yaratılmış fakat daha sonra özgürleştirilmiştirler.
Oğuz Kağan Destanı Türk destanlarından, Hun-Oğuz destanları grubundandır. Oğuz Kağan Destanı'nın dört ayrı yazması vardır. Çağatayca, Farsça ve Uygurca yazmalardaki Oğuz Kağan Destanı; Oğuz boyları, Türk dili, edebiyatı, folkloru, târihi ve kültürü hakkında bilgi verir. Destan Türklerin atası olduğu varsayılan Oğuz Kağan'ın hayatını anlatır.
Julia Elizabeth Scarlett Louis-Dreyfus Amerikalı bir oyuncu ve komedyen.
Destanların nazım şekli ve türünü, hem Halk Edebiyatı hem de Âşık Edebiyatı bünyesinde bulmak mümkündür.
Ekran Oyuncuları Derneği Ödülleri veya SAG Ödülleri, Ekran Oyuncuları Derneği'nin 1994'ten bu yana dağıttığı sinema ve televizyon ödülleridir.
I. Tukulti-Ninurta, Asur Kralı. Asur'un güneydoğusundaki Kassitlere boyun eğdirmiş, Babil'i kısa bir süre egemenliğinde tutmuştur.
En İyi Kadın Oyuncu SAG Ödülü kazananların ve adayların listesi;
En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu SAG Ödülü kazananların ve adayların listesi;
Annette Carol Bening, Altın Küre, BAFTA ve SAG ödülü sahibi Amerikalı oyuncudur.
John Malkovich Olmak, 1999 yapımı film. Senaryosunu Charlie Kaufman yazmış, yönetmenliğini Spike Jonze yapmıştır. Film En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu, En İyi Yönetmen ve En İyi Özgün Senaryo dalında Oscar'a aday gösterilmiştir.Cameron Diaz ise bu filmdeki rolü ile Satellite, Screen Actors Guild, Altın Küre ve BAFTA'ya aday gösterilmiştir. Filmin konuk oyuncusu Charlie Sheen ise, gerçek hayatta yaşadığı alkol problemini filmde mizahi olarak gösterilmiştir.
Yay Eliptik Cüce Galaksisi (SagDEG) Samanyolu galaksisinin uydusu olan bir cüce eliptik galaksidır. Ana küme, 1994 yılında keşfedilmiştir. Çapı yaklaşık 10.000 ışık yılı olan galaksi, Dünya'dan 70.000 ışık yılı uzaklıktadır ve Samanyolu çekirdeğine 50.000 ışık yılı uzaklıktaki bir yörüngede seyahat etmektedir. SagDEG, 3,4 milyon ışık yılı uzaklıktaki küçük bir galaksi olan Yay Düzensiz Cüce Galaksisi (SagDIG) ile karıştırılmamalıdır.
Sümer edebiyatı, Sümer uygarlığı tarafından sürdürülen ve daha sonraki Akad ve Babil imparatorlukları tarafından büyük ölçüde korunan dini yazılar ve diğer geleneksel hikâyeler de dahil olmak üzere, bilinen en eski kayıtlı edebiyat külliyatını oluşturur. Bu kayıtlar Orta Tunç Çağı sırasında MÖ 18. ve 17. yüzyıllarda Sümer dili ile yazılmıştır.
Aşur, Asur kentinin ve Asurluların ulusal tanrısıdır.
Türk edebiyatında destan, efsaneden sonra ortaya çıkmış bir edebî türdür. Türk milletinin bir bütün olarak zamanımıza ulaşmış büyük destanları olmasa da yabancı kaynaklarda yer alan bazı parçaları mevcuttur. Türk destanlarına ait çeşitli parçalar Çin, Fars, Moğol ve Arap kaynaklarında bulunmaktadır. Bilinen Türk destanları arasında en eskisi Yaratılış Destanı’dır. Bu destan, Altay Türkleri arasında anlatılagelmiştir. Rus Türkolog Vasili Radlof tarafından saptanıp yazıya geçirilmiştir. İslâmiyet'ten önceki döneme ait en eski destanlar Saka Türkleri'ne aittir. Bu destan zinciri içinde Alp Er Tunga ve Şu Destanı parçaları bulunur. Bunlar Kaşgarlı Mahmut'un Divân-ı Lügati't-Türk adlı eserinde yer almaktadır.
Ninurta (Sümerce: 𒀭𒊩𒌆𒅁 DNIN.URTA. Anlamı bilinmiyor.) veya bilinen diğer adıyla Ninĝirsu (Sümerce: 𒀭𒊩𒌆𒄈𒋢 DNIN.ĜIR2.SU Anlamı: "Girsu'nun Lordu"), erken Sümerlerde ilk ibadet edilen tarım, şifa, avcılık, hukuk, yazı ve savaşla ilgili antik Mezopotamya tanrısıdır. İlk kayıtlara göre, tarım ve insanları hastalıklar ile demonların güçlerinden koruyan şifa tanrısıdır. Daha sonraki zamanlarda ise Mezopotamya daha askerî bir hâle geldikçe, daha önceki tarımsal niteliklerinin çoğunu elinde tutmakla birlikte savaşçı bir tanrı olmuştur. Baş Tanrı Enlil'in oğlu olarak kabul edilmiştir. Sümerlerdeki ana tapınma merkezi, Nippur'daki Eşumeşa tapınağıydı. Ninĝirsu, Lagaş'ta kendisine ait tapınağı yeniden inşa eden Lagaş Kralı Gudea tarafından onurlandırılmıştır.
Sümer mitolojisine ait Lugal-e şiirinde Asag ya da Azag, canavarımsı bir demondur. O kadar berbattır ki varlığı tek başına balıkların nehirde canlı kaynamasına sebep olur. Girdiği bir savaşta bir taş ordusu kendisine eşlik etmiştir. Cesur Akad ilahı Ninurta tarafından alt edilmiştir. Ninurta, kendisiyle olan savaşında afsunlu konuşan gürzü Şarur'u kullanmıştır.
Ninurta-apal-Ekur, MÖ 12. yüzyılın başlarında tahtı ele geçirip kendisine "evrenin kralı ve Enlil ile Ninurta tanrılarının rahibi" diyen Asur kralıdır. Saltanatı, Babilli çağdaşları Adad-şuma-usur ile II. Meli-Şipak hükümdarlığına denk gelmesiyle Antik Yakın Doğu kronolojisi için son derece önemlidir.
Çivi yazısı işareti olan ib ya da ip; Gılgamış Destanı, Amarna mektupları ve diğer çivi yazısı metinlerinde yaygın olarak kullanılan bir işarettir. İb için yaygın kullanımı hecelidir ya da i veya b/p için alfabetiktir; "i" ayrıca Akadcada belirli kelimeleri yazarken "e" ile de değiştirilir. Çivi yazısı ib ayrıca sümerogram URTA olarak da bulunabilir. Örneğin tanrının adı için Gılgamış Destanı'nda kullanılır: Ninurta, hecelenişi DNIN.URTA.