İçeriğe atla

Ludwig Prandtl

Ludwig Prandtl
Ludwig Prandtl
Doğum4 Şubat 1875(1875-02-04)
Freising, Yukarı Bavyera, Alman İmparatorluğu
Ölüm15 Ağustos 1953 (78 yaşında)
Göttingen, Batı Almanya
MilliyetAlman
Mezun olduğu okul(lar)Münih Teknik Üniversitesi, RWTH Aachen
Tanınma nedeniSınır katmanı
Karışma mesafesi kuramı
Kaldırma hattı kuramı
Zar benzerliği
Prandtl koşulu
Prandtl numarası
Prandtl–Meyer genişleme dalgası
Prandtl–Meyer fonksiyonu
Prandtl–Batchelor kuramı
Prandtl–Glauert dönüşümü
Prandtl–Glauert tekilliği
Prandtl–Tomlinson modeli
ÖdüllerAckermann–Teubner Anma Ödülü (1918)
Daniel Guggenheim Madalyası (1930)
Wilhelm Exner Madalyası 1951
Kariyeri
DalıAerodinamik
Çalıştığı kurumGöttingen Üniversitesi,
Hannover Üniversitesi
TezTilting Phenomena, A case of unstable elastic balance (Tr: Eğilme Fenomeni, Bir kararsız elastik denge vakası) (1899)
Doktora
danışmanı
August Föppl
Doktora öğrencileriAckeret, Blasius, Busemann, Munk, Nikuradse, Schlichting, Tollmien, von Kármán, Timoshenko, Vâlcovici, Vishnu Madav Ghatage

Ludwig Prandtl (4 Şubat 1875 – 15 Ağustos 1953),[1] Alman akışkan dinamikçi, fizikçi ve uzay bilimcisidir. Gelişimine öncülük ettiği sistematik matematiksel çözümlemeleri havacılık mühendisliği uygulamalı biliminin özünü oluşturacak olan aerodinamik biliminin temelini oluşturmak için kullanmıştır.[2] 1920'lerde özellikle sesaltı aerodinamiğin, daha genel olarak transonik ve altı hızlardaki akışların temel prensiplerini oluşturacak matematiksel temelleri geliştirmiştir. Çalışmalarıyla sınır katmanı konsepti ile ince kanat profili ve kaldırma hattı kuramlarını tanımlamıştır. Prandtl numarasına ismini vermiştir.

Erken yıllar

Prandtl 1875'da Münih yakınındaki Freising'de dünyaya geldi. Çocukluğunda, annesinin uzun süreli bir hastalıktan muzdarip olması sebebiyle daha çok bir mühendislik profesörü olan babası ile vakit geçirirdi. Babası, Ludwig'i doğayı gözlemeye ve gözlemleri hakkında düşünmeye teşvik etmekteydi.

1894'te Münih Teknik Üniversitesi’ne girdi ve Profesor August Föppl’ın danışmanığında altı yılda doktora diploması ile mezun oldu.[3] Münihteki çalışmaları katı mekaniği üzerineydi ve ilk işinde fabrika donanımları tasarlayan bir mühendis olarak çalıştı. Burada bir emiş cihazı tasarlama görevini yerine getirirken akışkan mekaniği alanına girmiş oldu. Bazı deneylerden sonra eskisinden daha az enerji sarf ederek istenen görevi yerine getiren bir cihaz tasarlamayı başardı.

Sonraki yıllar

Prandtl 1901 yılında Hannover’deki, daha sonra Hannover Teknik Üniversitesi, sonra da Hannover Üniversitesi olacak teknik okulda akışkan mekaniği profesörü oldu. Literatüre kazandırdığı önemli kuramlarının çoğunu burada geliştirdi. 8 Ağustos 1904’te Heidelberg’deki Üçüncü Uluslararası Matematik Kongresi’nde Über Flüssigkeitsbewegung bei sehr kleiner Reibung (Çok Düşük Sürtünmedeki Akışkanların Hareketi Üzerine) başlıklı çığır açan makalesini sundu.[4][5][6] Bu çalışmasında sınır katmanını tanımlamış ve sürükleme ile aerodinamik tasarım konuları açısından önemini vurgulamıştır. Çalışmada ayrıca sınır katmanının bir sonucu olan akış ayrılması da tanımlanmış ve perdövites konsepti ilk kez net bir şekilde açıklanmıştır. Öğrencilerinin bir çoğu buradaki konseptler için kapalı form çözümler türetmeye çalıştıysa da bu girişimler başarısız olmuştur. Sonuç olarak orijinal çalışmada verilen yaklaşımlar yaygın kullanımda kalmıştır.

Makalenin yarattığı etki o kadar büyük oldu ki yılın sonunda Prandtl, Göttingen Üniversitesi Teknik Fizik Enstitüsü direktörü olarak Hans Lorenz’in yerini aldı. Sonraki on yıllar boyunca enstitüyü dünyada aerodinamik biliminin merkezi haline getirdi ve bu durum II. Dünya Savaşı’nın sonuna kadar devam etti. 1925’te, kurduğu araştırma kolu üniversite tarafından Kaiser Wilhelm Akış Araştırmaları Enstitüsü’nü (günümüzde Max Planck Dinamik ve Öz-Örgütlenme Enstitüsü) kurmak üzere enstitüden ayrıldı.

"Gerçek" kanatlardaki kaldırma kuvvetini incelemeye yarayacak bir matematiksel araç geliştirmek için 1902-1907 yılları arasında Frederick Lanchester'ın önünü açtığı bir çalışmada Albert Betz ve Max Munk ile birlikte çalıştı. Sonuçlar 1918-1919 yıllarında yayımlanmıştır ve Lanchester–Prandtl kanat kuramı olarak bilinmektedir. Ayrıca II. Dünya Savaşı'nda kullanılan uçaklardaki gibi kavisli kanat profilleri çalışmalarına da katkıda bulundu ve bu tasarımlar için basitleştirilmiş bir ince profil kuramı yayınladı. Bu çalışma ile sonlu uzunluktaki herhangi bir kanat tasarımı için, kanat ucundaki etkilerin kanatın genel başarımı ve karakterizasyonu için oldukça önemli olduğu anlaşıldı. Böylece daha önce göz ardı edilen indüklenmiş sürükleme ve kanat-ucu girdaplarının doğaları üzerine büyük bir katkı yapılmış oldu. Prandtl, kanat açıklığı boyunca kaldırma kuvveti dağılımının eliptik olmasının en verimli dağılım olduğunu ve belirli bir kanat açıklığı için en düşük indüklenmiş sürüklemeyi verdiğini gösterdi. Yaptığı tüm bu katkılar uçak tasarımcılarına üretime girmeden önce tasarımları üzerinde anlamı kuramsal çalışmalar yapabilmeleri için olanak sağlamıştır.

Ludwig Prandtl ve akışkan testi kanalı, 1904

Prandtl daha sonra kanat uçlarını negatif kaldırma kuvveti verecek şekilde tasarlayarak elde ettiği çan eğrisi şeklindeki kaldırma kuvveti dağılımını tanımlayacak şekilde kuramını genişletti. Bu dağılımla, herhangi bir uçak ağırlığı için en düşük indüklenmiş sürükleme elde edilmekteydi. Ayrıca olumsuz yalpa kuvvetlerinin sadece kanat-ucu aerodinamiği ile alt edilebileceğini iddia etmiş, ancak bu yeni kuramı çoğunlukla dikkate alınmamıştır. 21. yüzyılda Amerikan mühendis Al Bowers bu fikri onaylamış ve buna uygun tasarladığı deneysel kanadına Prandtl-D ismini vermiştir.[7]

1908'de Prandtl ve öğrencisi Theodor Meyer, sesüstü şok dalgaları üzerine ilk kuramları geliştirdiler. Prandtl–Meyer genişleme dalgası, sesüstü rüzgâr tünellerinin yapılabilmesine olanak sağladı. 1920'lere kadar problem üzerine çalışmaya yeterli zaman ayıramayan Prandtl, 1929'da Adolf Busemann ile birlikte sesüstü nozul tasarımı için bir yöntem geliştirdi. Günümüzde tüm sesüstü rüzgâr tünelleri ve roket nozulları aynı yöntem kullanılarak tasarlanmaktadır. Sesüstü akışlar üzerine çalışmalar olgunluğa daha sonra, Prandtl'ın Göttingen'den öğrencisi olan Theodore von Kármán’ın katkıları ile erişecekti.

1922'de Prandtl, Richard von Mises ile birlikte GAMM’ı (Uluslararası Uygulamalı Matematik ve Mekanik Derneği) kurdu.[8] 1922’den 1933’e kadar derneğin başkanlığını yaptı. Ayrıca 1945’e kadar Nazi Almanyası’nın havacılık bakanlığı ile yakın çalıştı.

Prandtl–Glauert düzeltmesi olarak bilinen diğer bir çalışmasında yüksek sesaltı hızlardaki sıkıştırılabilirlik problemini inceledi. Buradaki katkıları uçakların ilk kez ses hızına yaklaşmaya başladıkları II. Dünya Savaşı’nda faydalı olmuştur. Meteoroloji, plastisite ve yapısal mekanik alanlarında da çalışmalar yaptı. Ayrıca, triboloji alanına da kayda değer katkıları oldu.[9]

Prandtl ve Nazi Almanyası

Prandtl, Hitler'in iktidara gelip Nazi Almanyası’nı kurmasından sonra da Kaiser Wilhelm Topluluğu’ndaki direktörlük görevine devam etti. Bu dönemde Hermann Göring tarafından yönetilen Nazi havacılık bakanlığı, Prandtl’ın bilim adamı olarak kazandığı uluslararası itibarı Almanya’nın bilimsel hedefleri için sıklıkla kullandı. Prandtl’ın 1937’de bir NACA temsilcisine verdiği yazılı demeçte kullandığı "İtalya’daki faşizm ve Almanya’daki nasyonal sosyalizmin yeni bir düşünce ve ekonomi sistemi için güzel bir başlangıç olduğuna inanıyorum." ifadesinden Nazi rejimine mutlulukla elçilik ettiği anlaşılmaktadır. Rejime desteği G. I. Taylor ve eşine 1938 ve 1939'da yazdığı mektuplarda da açıkça görülmektedir. Nazi Almanya'sının yahudilere karşı tavrı ile ilgili olarak "Almanya’nın yahudilere karşı ne yazık ki vermek zorunda kaldığı mücadele kendini koruması için şarttı." yazmıştır. Ayrıca, "Eğer bir savaş olacaksa, sorumlusu yaptığı politik hamleler sebebiyle kesinlikle İngiltere’dir." iddiasında bulunmuştur.[10]

Bazı yayınları

Ölümü ve sonrası

Göttingen, Şehir Mezarlığı: Ludwig Prandtl'ın mezarı

Prandtl 15 Ağustos 1953'teki ölümüne kadar Göttingen'de çalıştı. Akışkan dinamiği üzerine yaptığı çalışmalar hâlâ aerodinamiğin ve kimya mühendisliğinin pek çok alanında kullanılmaktadır. Sıklıkla modern aerodinamiğin babası olarak anılmaktadır.

Kendisinin şerefine Ayın arka yüzündeki Prandtl Krateri'ne ismi verilmiştir.

Yine onun şerefine havacılık mühendisliğindeki önemli katkılar Alman Havacılık ve Uzay Bilimleri Topluluğu tarafından Ludwig Prandtl Yüzüğü ile ödüllendirilmektedir.

Prandtl, 1992'de San Diego Hava & Uzay Müzesi'ndeki Uluslararası Hava & Uzay Onur Listesi'ne dâhil edilmiştir.[11]

Kayda değer öğrencileri

  • Jakob Ackeret
  • Albert Betz
  • Paul Richard Heinrich Blasius
  • Adolf Busemann
  • Kurt Hohenemser
  • Theodore von Kármán
  • Lu Shijia (Hsiu-Chen Chang-Lu)
  • Hubert Ludwieg
  • Hilda M. Lyon (1932–33)
  • Hans Multhopp
  • Max Munk
  • Johann Nikuradse
  • Reinhold Rudenberg
  • Hermann Schlichting
  • Walter Tollmien
  • Victor Vâlcovici
  • Vishnu Madav Ghatage
  • Karl Wieghardt
  • Theodor Meyer

İlgili diğer başlıklar

Notlar

  1. ^ Busemann, A. (1960). "Ludwig Prandtl. 1875-1953". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 5: 193-205. doi:10.1098/rsbm.1960.0015Özgürce erişilebilir. 
  2. ^ Eckert, Michael (2006). "The Beginnings of Fluid Mechanics in Göttingen, 1904–14". The Dawn of Fluid Dynamics: A Discipline Between Science and Technology. Weinheim: Wiley-VCH. ss. 31-56. ISBN 3-527-40513-5. 
  3. ^ Johanna Vogel-Prandtl. "Ludwig Prandtl" (PDF). David A. Tigwell (trans.). Universitätsverlag Göttingen, Germany, 2014. 10 Aralık 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  4. ^ Tollmien, Walter; Schlichting, Hermann; Görtler, Henry; Riegels, F. W. (1961), Tollmien, Walter; Schlichting, Hermann; Görtler, Henry; Riegels, F. W. (Ed.), "Über Flüssigkeitsbewegung bei sehr kleiner Reibung", Ludwig Prandtl Gesammelte Abhandlungen: zur angewandten Mechanik, Hydro- und Aerodynamik (Almanca), Springer Berlin Heidelberg, ss. 575-584, doi:10.1007/978-3-662-11836-8_43, ISBN 9783662118368 
  5. ^ Anderson, John D. (2005). "Ludwig Prandtl's Boundary Layer". Physics Today (İngilizce). 58 (12): 42-48. Bibcode:2005PhT....58l..42A. doi:10.1063/1.2169443. ISSN 0031-9228. 
  6. ^ IUTAM Symposium on One Hundred Years of Boundary Layer Research : proceedings of the IUTAM symposium held at DLR-Göttingen, Almanya, Ağustos 12-14, 2004. International Union of Theoretical and Applied Mechanics. Dordrecht: Springer. 2006. ISBN 1402041497. OCLC 122941795. 
  7. ^ "AMA Expo Features Dryden's Al Bowers, Prandtl Wing". NASA. 7 Ocak 2014. 12 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2016. Prandtl 
  8. ^ "GESELLSCHAFT für ANGEWANDTE MATHMATIK und MECHANIK". 21 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2018. 
  9. ^ Popov, V. L.; Gray, J. a. T. (2012). "Prandtl-Tomlinson model: History and applications in friction, plasticity, and nanotechnologies". ZAMM - Journal of Applied Mathematics and Mechanics / Zeitschrift für Angewandte Mathematik und Mechanik (İngilizce). 92 (9): 683-708. Bibcode:2012ZaMM...92..683P. doi:10.1002/zamm.201200097. ISSN 1521-4001. 13 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2022. 
  10. ^ Eckert, Michael (2006). The Dawn of Fluid Dynamics: A Discipline Between Science and Technology. Weinheim: Wiley-VCH. ISBN 3-527-40513-5. 
  11. ^ Sprekelmeyer, Linda, (Ed.) (2006). These We Honor: The International Aerospace Hall of Fame. San Diego: Donning Co. ISBN 978-1-57864-397-4. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Akışkanlar mekaniği</span>

Akışkanlar mekaniği, akışkanların davranışlarını ve onlara etkiyen kuvvetleri inceleyen fizik dalı. Makine, inşaat, kimya ve biyomedikal gibi mühendislik dallarının yanı sıra jeofizik, okyanus bilimi, meteoroloji, astrofizik ve biyoloji gibi farklı birçok disiplinde kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Havacılık ve uzay mühendisliği</span> mühendislik dalı

Havacılık ve uzay mühendisliği, insanlı ve insansız hava ve uzay araçlarının geliştirilmesiyle ilgili bir mühendislik dalıdır. Havacılık mühendisliği ve uzay mühendisliği olarak örtüşen iki dalı bulunur. Aviyonik mühendisliği benzerdir, ancak havacılık mühendisliğinin elektronik sistemleri kısmını kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Mach sayısı</span>

Mach sayısı, akışkanlar mekaniğinde hareket halindeki bir kütlenin hızının, kütlenin bulunduğu şartlardaki ses hızına oranıdır. Kısaltması Ma ya da M'dir. Adını Avusturyalı fizikçi ve filozof Ernst Mach'tan alır. Ernst Mach'tan önce bu konu üzerine Fransız fizikçi Sarrau da incelemeler yaptığından Sarrau sayısı da denir.

<span class="mw-page-title-main">Daniel Bernoulli</span> İsviçreli matematikçi ve fizikçi

Daniel Bernoulli İsviçreli matematikçi ve fizikçidir. Bernoulli ailesindeki ünlü matematikçilerdendir. Özellikle matematiği akışkan mekaniği alanına uyarlamasıyla bilinir. Olasılık ve istatistik alanındaki çalışmalarıyla bu alanların gelişimine öncülük etmiştir. İsmi, 20. yüzyılın iki önemli teknolojisinin çalışmasının altında yatan matematiği tanımlayan Bernoulli İlkesi ile bütünleşmiştir. Bahsi geçen bu iki önemli teknoloji karbüratör ve uçak kanadıdır.

<span class="mw-page-title-main">Akışkanlar dinamiği</span> hareket halindeki akışkanların (sıvılar ve gazlar) doğal bilimi

Fizik, fiziksel kimya ve mühendislikte akışkanlar dinamiği, akışkanların akışını tanımlayan akışkanlar mekaniğinin bir alt disiplinidir. Aerodinamik ve hidrodinamik dahil olmak üzere çeşitli alt disiplinleri vardır. Akışkanlar dinamiğinin, uçaklardaki kuvvetlerin ve momentlerin hesaplanması, boru hatları boyunca petrolün Kütle akış hızının belirlenmesi, hava durumu modellerinin tahmin edilmesi, uzaydaki bulutsuların anlaşılması ve fisyon silahı patlamasının modellenmesi dahil olmak üzere geniş bir uygulama yelpazesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Göttingen Üniversitesi</span>

Göttingen Üniversitesi, Almanya'nın Göttingen şehrinde bulunan bir araştırma üniversitesidir. 2019 itibarıyla Göttingen Üniversitesi; 13 fakültesi, 32.000 öğrencisi ve 4.200'den fazla profesör ve akademisyeni ile eğitim vermeye devam etmektedir. Üniversite, Coimbra Grubu'na üyedir ve Göttingen'deki 4 Max Planck Enstitüsü ve 1 Leibniz Enstitüsü ile yakından iş birliği içerisindedir.

<span class="mw-page-title-main">Kanat</span> hayvan ya da cansız bir objenin uçmasını sağlayan organ ya da parça

Kanat, uçma veya hareket etme amacıyla kullanılan ve genellikle kuşlar, böcekler veya uçaklar gibi hayvanlar veya araçlar tarafından kullanılan bir yapıdır. Kanatlar, aerodinamik prensiplere dayalı olarak tasarlanmış ve şekillendirilmiştir, böylece hava akışını kontrol ederek uçuş veya hareket sağlayabilirler. Kanat belli bir evrimsel ve biyolojik süreç sonrası oluşabilmesinin yanı sıra beşeri olarak da modellenebilip uçmak veya bir sıvı içerisinde hareket sağlamak için de özelleştirilebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Max Born</span> Alman-İngiliz fizikçi ve matematikçi (1882–1970)

Max Born kuantum mekaniğinin gelişmesinde etkili olan Alman matematikçi ve fizikçi. Kuantum fiziği dışında katı hâl fiziği ve optiğe katkıda bulunmuş ve 1920-30'larda önemli fizikçilerin çalışmalarının denetimini yapmıştır. Born, yaptığı "Kuantum Mekaniği'nin temelini araştırma, özellikle dalga fonksiyonunun istatistiksel yorumlanması üzerine" adlı çalışması ile 1954 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kanat profili</span>

Kanat profili veya aerofoil, kanat, yelken, dümen, pervane kanadı, rotor veya türbin gibi bir akışkan içindeki hareketi kaldırma kuvveti oluşturabilen nesnenin kesit şeklidir.

<span class="mw-page-title-main">Reynolds sayısı</span>

Akışkanlar dinamiği alanında, Reynolds sayısı, farklı durumlarda akışkan akışı desenlerini tahmin etmeye yardımcı olan bir boyutsuz sayıdır ve eylemsizlik kuvvetleri ile viskoz kuvvetler arasındaki oranı ölçer. Düşük Reynolds sayılarında, akışlar genellikle laminer akış tarafından domine edilirken, yüksek Reynolds sayılarında akışlar genellikle türbülanslı olur. Türbülans, akışkanın hız ve yönündeki farklılıklardan kaynaklanır ve bazen bu yönler kesişebilir veya akışın genel yönüne ters hareket edebilir. Bu girdap akımları, akışı karıştırmaya başlar ve bu süreçte enerji tüketir, bu da sıvılarda kavitasyon olasılığını artırır.

<span class="mw-page-title-main">Aerodinamik</span> Fizik terimi ve bilim dalı

Aerodinamik, hareket eden katı kütlelerin havayla etkileşimlerini inceleyen bilim dalıdır. Aerodinamik sözcüğü Yunancadan gelmiş olup bu bilim dalı havanın hareketi ile ilgilidir. Parçalı olarak katı bir cisim ile irtibata geçmiş olması, havanın hareketi ve uçağın kanadı gibi, buna örnek olarak gösterilebilir. Aerodinamik akışkan dinamiği ve gaz dinamiğinin bir alt dalıdır ve aerodinamiğin birçok bakış açısı, teorisi bu alanlarda ortaktır. Aerodinamik genellikle gaz dinamiği için kullanılır; gaz dinamiğinin aerodinamikten farkı, tüm gazlar için çalışması ve aerodinamik gibi yalnızca hava ile sınırlanmamış olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hermann Minkowski</span> Alman matematikçi ve fizikçi

Hermann Minkowski bir Alman matematikçi ve Königsberg, Zürih ve Göttingen'de profesörlük yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Theodore von Kármán</span>

Theodore von Kármán havacılık ve uzay mühendisliği alanında çalışmış olan Macar-Amerikalı bir matematikçi, havacılık mühendisi ve fizikçidir. Süpersonik ve hipersonik hava akışını karakterize eden aerodinamikteki önemli ilerlemelerden sorumludur. Uzayın insan tanımlı sınırına, çalışmalarına ithafen "Kármán Hattı" adı verilmiştir. Kármán, 20. yüzyılın önde gelen aerodinamik kuramcılarından biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hidrostatik</span>

Akışkan statiği ya da hidrostatik, hareketsiz akışkanlar üzerinde çalışmalar yapan akışkan mekaniğinin dalı. Hangi akışkanların durağan dengede hareketsiz kaldığıyla ilgili yapılan çalışmaları kabul eder ve akışkan dinamiğiyle karşılaştırıldığında hareket halindeki akışkanları inceler.

<span class="mw-page-title-main">Bernoulli ilkesi</span>

Akışkanlar dinamiğinde Bernoulli prensibi, sürtünmesiz bir akış boyunca, hızda gerçekleşen bir artışın aynı anda ya basınçta ya da akışkanın potansiyel enerjisinde azalmaya neden olduğunu ifade eder. Bernoulli prensibi, adını Hollanda-İsviçre kökenli matematikçi Daniel Bernoulli'den almıştır. Bernoulli bu prensibini 1738 yılında Hydrodynamica adlı kitabında yayınlamıştır.

Akışkanlar dinamiğinde, sürüklenim bir sıvı içerisinde hareket eden bir cismin hareket yönüne zıt yönde etki eden kuvvet topluluğuna denir. Bu kuvvet iki sıvı yüzeyi arasında veya bir katı ve bir sıvı yüzeyi arasında olabilir. Diğer durdurucu kuvvetler nazaran sürüklenim kuvveti hıza bağlıdır. Bir sıvının akış yönü hizasında bulunan katı bir cisme göre, sürüklenim kuvvetleri sıvının hızını her zaman azaltır.

<span class="mw-page-title-main">Akışkanlar mekaniği tarihi</span>

Akışkanlar mekaniğinin tarihi, fizik ve mühendislik tarihinin temel bir koludur. Akışkanların hareketi ve onlara etki eden kuvvetlerin incelenmesi tarih öncesine kadar uzanmaktadır. İnsanın suya bağımlılığı, meteorolojik koşullar ve iç biyolojik süreçler nedeniyle sürekli bir evrim geçirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">D'Alembert paradoksu</span>

Akışkanlar dinamiğinde D'Alembert paradoksu veya hidrodinamik paradoks, 1752'de Fransız matematikçi Jean le Rond d'Alembert tarafından ortaya atılmıştır. D'Alembert, matematiksel olarak sıkıştırılamaz ve akmazlığın olmadığı akışlarda kullanılan ve sanal fonksiyon teorisini baz alan potansiyel teorinin önemli bir açığını keşfetmiştir. Kaldırma kuvveti ile ilgili etkili sonuçlar veren potansiyel teori kullanıldığında, üzerinde akış olan her cisim için sürüklenme kuvveti sıfır oluyordu.

Akışkanlar dinamiği alanında, kaldırma katsayısı, bir kaldırma gövdesi tarafından üretilen kaldırma kuvvetini, gövde etrafındaki akışkan yoğunluğuna, akışkan hızına ve ilgili referans alanına bağlayan bir boyutsuz niceliktir. Kaldırma gövdesi, bir kanat profili veya sabit kanatlı uçak gibi komple bir profil taşıyan gövde olabilir. CL, gövdenin akışa olan hücum açısı, Reynolds sayısı ve Mach sayısının bir fonksiyonudur. Kesit kaldırma katsayısı cl, bir iki boyutlu profil kesitinin dinamik kaldırma özelliklerini ifade eder ve referans alan yerine veter hattı kullanılır.

Akışkanlar mekaniğinde, Rayleigh sayısı (Ra, Lord Rayleigh'e ithafen) bir akışkan için kaldırma kuvveti ilişkili bir boyutsuz sayıdır. Bu sayı, akışkanın akış rejimini karakterize eder: belirli bir alt aralıkta bir değer laminer akışı belirtirken, daha yüksek bir aralıktaki değer türbülanslı akışı belirtir. Belirli bir kritik değerin altında, akışkan hareketi olmaz ve ısı transferi konveksiyon yerine ısı iletimi ile gerçekleşir. Çoğu mühendislik uygulaması için Rayleigh sayısı büyük olup, yaklaşık 106 ile 108 arasında bir değerdedir.