İçeriğe atla

Ludlow Katliamı

Koordinatlar: 37°20′21″K 104°35′02″B / 37.33917°K 104.58389°B / 37.33917; -104.58389
Ludlow Katliamı
Katliamın ardından Ludlow Kolonisi'nin kalıntıları.
Tarih 20 Nisan 1914
Yer Ludlow, Colorado
37°20′21″K 104°35′02″B / 37.33917°K 104.58389°B / 37.33917; -104.58389
Yöntem grev, protesto, gösteri
Taraflar
Birleşik Maden İşçileri Colorado Benzin ve Demir Şirketi;
Colorado Askeri Departman
Öne çıkan kişiler
Louis Tikas;
John R. Lawson
Karl Linderfelt;
John D. Rockefeller, Jr.
Kayıplar
19-25 ölü 4 ölü

Ludlow Katliamı, ABD’nin Colorado eyaletinde Colorado Fuel & Iron Company'de çalışan ve grev yapan madencilerin kaldığı 1200 kişilik çadır pansiyonlarının 20 Nisan 1914 günü, Rockefellerler'e bağlı kiralık özel askerler tarafınca taranması ve ateşe verilmesi olayı.

Olay sırasında 2 kadın, 11 çocuk, 20 işçi öldü. İşçi lideri Louis Tikas ile iki madenci tutuklandı ve öldürüldü. Katliamı gerçekleştirenlerle ilgili bir tutuklama veya cezalandırma olmadı.[1] Katliamdan kaçabilenler Trinidad Kasabası’na sığınmışlar; Tikas ve diğer işçilerin cenazeleri orada toprağa verilmiştir.[2]

Arka plan

Ludlow Kampındaki grevciler Amerikan Birleşik Maden İşçileri Sendikası (UMWA) üyesiydi ve talepleri daha yüksek ücret, günlük 8 saat çalışma, maden yasalarının uygulanması idi.[3] Grev, Eylül 1913’te Louis Tikas adlı Rum işçinin önderliğinde başlamıştı. İşçiler, greve katıldıkları için lojmanlardan çıkarılmış, madenlerin yakınında kurdukları çadırlarda yaşıyorlardı; Ludlow kurulan çadır kentlerin en büyüğü idi; çoğu Yunan 1200 kişinin yaşadığı bir çadır kentti.

Colorado Yakıt ve Kömür Şirketi (CF&I), grevi kırmak için madene yeni işçiler almış; Baldwin-Felts Dedektiflik Ajansı’ndan özel güvenlik güçleri kiralamıştı.[4] Dedektifler, makineli tüfek yuvaları olan, zırhla kaplı özel bir araba tasarladılar. “Death Special” adını verdikleri bu araçtan açılan ateş sonucu ölüm ve yaralanmalar oldu.[5]

Coloroda valisi Elias Ammons’ın huzuru sağlamak için çağırdığı Colorado Ulusal Muhafız Birliği Ekim 1913’te kömür sahasına geldi. Masrafları şirket tarafından karşılanan Ulusal Muhafızlar, grev-kırıcıları madene giderken korumakla görevlendirildiler.[4] 1913’te 83 yaşındaki efsanevi işçi önderi Jones Ana’nın tutuklanması, gerginliği arttırdı. Protestolar sonucu serbest kalan Jones Ana, Ludlow kampını ziyaret etti. Kış boyunca ölümlü olaylar yaşandı.[4]

Katliam günü

Teğmen Karl Linderfelt komutasındaki Ulusal Muhafız Birlikleri, grevi sonlandırıp grev liderlerinden Louis Tikas’ı cezalandırmak amacıyla çadır kente 20 Nisan 1914’te saldırdılar. Çadırlar, gün boyu makineli tüfeklerle tarandıktan sonra ateşe verildi. Akşam, oradan geçmekte olan bir yük treninin kısa süre durup kalkan olması sayesinde birçok madenci ve ailesi kamptan kaçmayı başardı.[6] Çadırlarının altına kazdıkları çukurlara sığınmış bazı kadın ve çocuklar ise kurtulmayı başaramadı.

Sonuçlar

Katliam haberi yöredeki diğer madenlere ulaştığında madenciler diğer işçi örgütlerinin desteği ile silahlandı. Maden muhafızları ile yaşanan ve en azından 53 kişinin öldüğü çatışmalar,[7] Amerikan ordusunun müdahalesi ile 10 gün sonra durdurulabildi. Grev, çatışmalar durduktan sonra 7 ay daha devam etti.

Ludlow katliamının yarattığı tepkiler sayesinde ulusal kamuoyunun dikkati Colorado kömür kamplarında ve ABD’nin genelindeki işçilerin şartlarına yönelmiş ve bu olay işçilerin çalışma koşullarında reformlarla sonuçlanan şiddet hareketleri dalgasının sembolü olmuştur.[8] Jones Ana’nın katliam kurbanlarına adalet için başlattığı kampanya, Çocuk İşçiliği yasaları ve 8 saat çalışma hakkının önünü açmıştır.[9]

Katliamın ardından Rockfeller ailesinin bozulan imajını düzeltmek üzere aileye danışmanlık veren Ivy Lee’nin çalışmaları halkla ilişkiler tarihinin en önemli dönüm noktalarından kabul edilir.[7]

Olayın anısına Ludlow kasabasına 1918’de Ludlow Katliam Anıtı dikilmiştir.[10] Ludlow, bugün bir hayalet kasabadır.[1]

Ludlow Katliam Anıtı

Kaynakça

  1. ^ a b "Jenn Goodland, Ludlow CO, Ghosttowngalleri.com sitesi, Erişim tarihi:17.05.2014". 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2014. 
  2. ^ "Ümit Kıvanç, 16 Ton Belgeseli 3. Bölüm, Erişim tarihi:17.05.2014". 10 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2014. 
  3. ^ ""Hundredth Anniversary of the Ludlow Massacre" (Ludlow Katliamı'nın 100. yılı nedeniyle hazırlanan Tarihçi Jonathan Rees ve yazar Jeff Biggers'ın katıldığı program), Therealnews.com sitesi, 20.04.2014, Erişim tarihi:17.05.2014". 22 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2014. 
  4. ^ a b c Ludlow Massacre, Encyclopedia of American History: The Emergence of Modern America, 1900 to 1928, Revised Edition, vol. VII.
  5. ^ "Matt Ehrlich, Ludlow Massacre, Colorado Boulder Üniversitesi Yaşamboyu Öğrenme Merkezi, Erişim tarihi:17.05.2014". 18 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2014. 
  6. ^ "Asher Kade, The Ludlow Massacre in Pictures, Scribol.com sitesi Antropoloiji ve Tarih kategorisi, 27.10.2010, Erişim tarihi:17.05.2014". 17 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2014. 
  7. ^ a b "Kirk Hallahan, Ivy Lee and the Rockefellers' Response to the 1913–1914 Colorado Coal Strike, Journal of Public Relations Research, Cilt: 4, Sayı: 4, Yıl:2002" (PDF). 21 Kasım 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2014. 
  8. ^ "Denver Üniversitesi Colorado Kömür Sahası Savaşı Projesi web sitesi (İngilizce), Erişim tarihi:17.05.2013". 17 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2014. 
  9. ^ "The Ludlow Massacre and Mother Jones, Erişim tarihi:20.05.2014". 20 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2014. 
  10. ^ "Sam Lowry, 1914: The Ludlow massacre, Libcom.org sitesi, Erişim tarihi:17.05.2014". 17 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Grev</span>

Grev; çalışanların, yaptıkları işi toplu reddedişinden kaynaklanan iş durdurma eylemidir. Grev genellikle çalışanların yaşadıkları memnuniyetsizliklere karşılık olarak meydana gelir. Grevler, fabrikalarda ve madenlerde toplu işgücünün öneminin arttığı Sanayi Devrimi sırasında önemli hale gelmiştir ancak fabrika sahiplerinin işçilerden çok daha fazla siyasi gücü olması nedeniyle çoğu ülkede grevler çabucak yasa dışı hale getirilmiştir. Çoğu batı ülkeleri 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarında grevi kısmen yasallaştırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu</span> Türkiyede bir işçi sendikaları konfederasyonu

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu, 13 Şubat 1967 tarihinde Türk-İş'ten ayrılan Maden-İş, Lastik-İş, Basın-İş ve bağımsız Gıda-İş, Türk Maden-İş (Zonguldak) sendikaları ve onların genel başkanları olan Kemal Türkler, Rıza Kuas, İbrahim Güzelce, Mehmet Alpdündar ve Kemal Nebioğlu tarafından kurulan işçi sendikaları konfederasyonudur. 12 Eylül Askeri Darbesi ile kapatılmasının ardından 19 Ocak 1992 tarihinde yeniden kurulmuştur. DİSK, bağımsız bir sınıf ve kitle örgütüdür.

<span class="mw-page-title-main">Katyn Katliamı</span>

Katyn Katliamı veya Katyn Ormanı Katliamı, 1940 yılında yaklaşık 22.000 Polonyalı subay, sivil ve aydınların başlarına birer kurşun sıkılarak gerçekleştirilen toplu infaz. Sovyetler Birliği hükûmeti uzun yıllar bu olayda kendisinin sorumlu olmadığını açıkladı, olayın Nazi Almanyası tarafından gerçekleştirildiğini savundu. Ancak 1990 yılında Mihail Gorbaçov yaşananların Sovyetler tarafından gerçekleştirildiğini kabul etti. Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından 1992 yılında Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, Polonya Devlet Başkanı Lech Walesa'ya infaza dair Josef Stalin'in imzaladığı emrin orijinal belgelerini verdi. Ayrıca 2010 yılında, dönemin Rusya başbakanı Dmitri Medvedev, 22.000 bin kişinin infaz edildiği bu katliam hakkındaki Sovyet belgelerinin çevrimiçi olarak yayınlanmasını emretmiştir. Bunun üzerine Rusya, hükûmete ait bir web sitesinde Katyn'deki Polonyalı mahkûmların katliamına ilişkin belgeleri yayınladı.

<i>Billy Elliot</i>

Billy Elliot, 2000 yılı Birleşik Krallık yapımı Stephen Daldry filmi. Yönetmenin ilk uzun metrajlı filmidir. Durham'da kurgusal bir kasaba olan Everington'da geçer. Karakterler, 11 yaşındaki Billy, kömür madeni işçisi babası, ağabeyi ve Billy'nin dans öğretmenidir. Senaryo yazılırken, kısmen A.J. Cronin'in The Stars Look Down adlı romanından esinlenilmiştir. Bu kitap da Billy Elliot gibi İngiliz maden işçilerinin grevini ve işçilerden birinin oğlunun geleneklere karşı çıkarak kendi yolunu bulmasını konu alır.

<span class="mw-page-title-main">Kanlı Pazar (1905)</span> II.Nikolayın askerleri tarafından işçilere karşı yapılan silahlı katliam

Kanlı Pazar, 22 Ocak 1905'te Petersburg'da işçilerin Çar II. Nikolay'a bir dilekçe sunmak üzere Kışlık Saray'a doğru sakin ve barışçıl bir yürüyüşe geçmeleri üzerine çarın askerleri tarafından bu barışçı yürüyüşe katılan silahsız yaklaşık 100.000 işçiye toplu tüfekli acımasızca açılan ateş sonucu 1000'den fazla ölü, 2000'den fazla yaralı ile sonuçlanan tarihi olay. Bu yürüyüşü Papaz Georgy Gapon adında bir Ohranka ajanı örgütlemişti. Eylemciler iş gününün 8 saate indirilmesini, asgari ücretin daha adil olmasını ve fazla mesainin kaldırılmasını istemekteydi.

1992 Kozlu kömür madeni faciası, 3 Mart 1992 tarihinde Türkiye'nin Zonguldak ilinin Kozlu ilçesindeki taş kömürü maden ocağında saat 19.45 - 20.00 arasındaki zincirleme grizu patlamaları nedeniyle meydana gelen bir madencilik kazasıdır. Olay sonucunda 263 madenci yaşamını yitirmiştir.

Türkiye'deki madencilik kazaları, geçmiş yıllardan günümüze kadar Türkiye'nin çeşitli bölgelerindeki kömür ve diğer maden ocaklarında meydana gelen kazalardır. 1941 yılından bu yana 3 binden fazla insan maden kazalarında ölmüştür. 100 binden fazla insan ise yaralanmıştır. Madenlerde en çok görülen kaza sebepleri ise grizu patlaması, göçük ve yangınlardır. Türkiye'de geçmişten günümüze kadar birçok kaza yaşanırken, bu kazaların en çok görüldüğü il ise Zonguldak olmuştur. Cumhuriyet tarihinden beri yaşanan en büyük maden kazası, 13 Mayıs 2014 tarihinde Manisa'nın Soma ilçesinde meydana gelmiş ve 301 kişi ölmüştür. Türkiye İstatistik Kurumu'nun yaptığı bir araştırmada, Türkiye'de maden ve taş ocakçılığı iş kazalarının en fazla yaşandığı sektör olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Allan Pinkerton</span>

Allan Pinkerton, İskoç dedektif ve casus, ABD'deki ilk dedektif ajansı olan Pinkerton Ajansını kurmasıyla bilinir.

Molly Maguires İrlandalı gizli bir örgüttür. Tarihçilere göre “Mollie”lerin ABD Pennsylvania’daki kömür madenlerinde Amerikan İç Savaşından itibaren 1876 yılında başlayan davalarına kadar örgütlü oldukları düşünülmektedir. Molly Maguires örgütünün bu dönemdeki madenlerde yaşanan suç teşkil eden olaylardan, adam kaçırmalardan vb sorumlu oldukları, bir tek Pinkerton ajanının şahitliğiyle iddia edilmiştir. Diğer örgüt üyelerinin ifadeleri ve itiraflarının baskı altında alınmış olması kuvvetle muhtemeldir.

<span class="mw-page-title-main">Karadon maden kazası</span>

Karadon maden kazası, 17 Mayıs 2010 tarihinde yerel saatle 13:28'de (UTC+03.00), Türkiye'nin Zonguldak ilinin merkezine bağlı Kilimli beldesindeki Türkiye Taşkömürü Kurumuna ait Karadon Müessese Müdürlüğü'nün kömür ocağında meydana gelen kaza.

Şemsi Denizer, Türk sendikacı. Türk-İş Genel Sekreterliği ve Genel Maden-İş Genel Başkanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Soma Faciası</span> 13 Mayıs 2014’te Manisa ilinde gerçekleşen madencilik kazası

Soma Faciası, 13 Mayıs 2014'te Türkiye'nin Manisa ilinin Soma ilçesindeki kömür madeninde çıkan yangın nedeniyle 301 madencinin ölümüyle sonuçlanan madencilik kazası. Facia, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en çok can kaybı ile sonuçlanan iş ve madencilik kazası olarak kayıtlara geçti. Soma Holding şirketlerinden Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. tarafından işletilen maden ocağında, patlamaya elektrikli ekipmanların sebep olduğundan şüphelenildi. Yangın, vardiya değişimi sırasında meydana geldi ve 787 işçi patlama sırasında yer altında kaldı. 17 Mayıs 2014'te, toplamda 301 kişinin hayatını kaybettiği ve içeride kimse kalmaması sebebiyle kurtarma çalışmalarının sona erdiği açıklandı.

<span class="mw-page-title-main">Jones Ana</span> İrlandalı-Amerikalı sendikacı (1830 – 1930)

Mary Harris Jones, Amerikalı öğretmen, terzi, aktivist.

Ermenek maden kazası, 28 Ekim 2014 tarihinde, Karaman’ın Ermenek ilçesine bağlı Pamuklu köyü yakınlarında, Has Şekerler Madencilik’e ait kömür madeninde su baskını sonucu 18 işçinin mahsur kalarak hayatını kaybettiği olaydır. Bu kaza altı ay içinde bir Türk madeninde ikinci büyük kazadır. Bir önceki Soma Faciası 13 Mayıs 2014'te gerçekleşmişti.

Yeni Çeltek olayları ya da Yeni Çeltek direnişi, 12 Eylül Darbesi öncesi süreçte Amasya'da Yeni Çeltek maden bölgesinde işçilerin greve gitmeleriyle başlayıp askerlerin müdahalesi ile büyüyen işçi eylemi.

<span class="mw-page-title-main">John D. Rockefeller Jr.</span> Amerikalı finansçı ve hayırsever

John Davison Rockefeller, Junior, Rockefeller ailesinin üyelerinden biri olan Amerikalı finansçı, işletmeci ve hayırseverdi.

Kömür Savaşları, Amerika Birleşik Devletleri'nde kabaca 1890 ile 1930 arasında gerçekleşen bir dizi silahlı işçi-işveren anlaşmazlıklarının bir sonucuydu. Çoğunlukla Doğu'da, özellikle Apalaş'da meydana gelmelerine rağmen, yüzyılın başından sonra Colorado'da önemli miktarda şiddet olayları gerçekleşmiştir.

Bu maddede, Türkiye'de gerçekleştirilen gösteriler ve protestolar listelenmektedir. Liste, Osmanlı dönemindeki protestoları da kapsamaktadır.

Valdez, Amerika Birleşik Devletleri'nin Colorado eyaletinde yer Las Animas ilçesinde yer alan, belediyeye ait olmayan bir şehirdir. 1907'den 1960'a kadar Valdez, Colorado Fuel & Iron Şirketi'nin en üretken ve en büyük ikinci madeni olan Frederick kömür madeni için bir şirket kasabası olarak görev yaptı. Valdez CDP'nin nüfusu 2020 Amerika Birleşik Devletleri Nüfus Sayımı'na göre 46'dır.[1] Trinidad Postanesi bölgeye hizmet vermektedir.[2]

2023 Eskişehir maden grevi, Eskişehir’in Mihalıççık ilçesindeki Yıldızlar SSS Holding’e bağlı Yunus Emre Termik Santrali olarak faaliyet gösteren kömür maden ocağında çalışan Doruk Madencilik işçilerinin maaş, tazminat ve diğer haklarını alamadıkları gerekçesiyle 28 Ağustos 2023 tarihinde başlattıkları ve 31 Ağustos günü kendilerini maden ocağına kilitleyerek açlık grevi kararı almasıyla devam eden grevlerdir.