İçeriğe atla

Lucius Appuleius Saturninus

Lucius Appuleius Saturninus (ö. Aralık MÖ 100) Romalı politikacı, demagog ve tribün; başlarda Gaius Marius'un politik müttefikidir, cumhuriyet tarihinde önemli etkileri olmuştur.

Lucius Appuleius Saturninus sikkesi

Kariyeri

MÖ. 105 civarında Ostia liman şehrinde quaestor görevinde bulunmuştur. Şehrin tahıl tedariki ile ilgili denetmenlik yetkileri senato'nun etkisiyle en yetkili üye Marcus Aemilius Scaurus tarafından elinden alınıp kendi üzerine geçirilince senatoya karşı bir hizip oluşturmaya başladı. MÖ. 103'ten 100'e dek plep tribünü görevini yürüten Saturninus politik kariyerinin en kilit yıllarını bu sürede yaşamıştır. Plep tribünlüğünü senato karşıtlığı ve kendi gücünün inşası adına kullanmıştır. Bu noktada Gaius Marius ile de başlangıçta bir işbirliği kurmuştur. Senatoya karşı olan politikalarını yoksul halkın desteğiyle uygulama yoluna giden Saturninus, tahıl paylarının fiyatlarında halk yararına iyileştirmeler yapmış ve Gaius Marius'un veteran askerlerine toprak dağıtımı konusunda yardımcı olup Marius ile ittifakını sağlamlaştırmıştır. Yargısal reformlara gitmiş ve kalıcı ihanet mahkemeleri kurdurmuştur. Bu mahkemelerle senatodaki muhalefete göz dağı vermiştir. Quintus Caecilius Metellus Numidicus mö. 102 yılında censor seçilince Saturninus ve iş arkadaşı Glaucia'yı senatodan atma girişiminde bulunmuş; ancak başarısız olmuştur. Ertesi sene hakkındaki davalardan equites (atlı sınıf) desteğiyle beraat eden Saturninus, bu desteği arkadaşı Glaucia'nın çıkardığı ve equiteslere üst mahkemelerdeki jürilik yetkilerini iade eden yasa ile sağlamıştır.[1]

Düşüşü

MÖ. 100 yılında Marius 6. kez konsül, Saturninus tribün ve Glaucia da praetor seçilmişti. Cisalpina Galya civarında toprakların dağıtımı yasasının geçişi nedeniyle ortaya çıkan karmaşa Cimbri istilası ve toprak dağıtımı için Latin kolonilerinin oluşturulması neticesinde dindi. MÖ. 99'da yeniden tribün seçilen Saturninus, Glaucia'nın konsül seçimlerine adaylığı için girişimde bulunsa da Marius tarafından bu adaylık engellenmiştir. Bunun üzerine plep meclisini devreye sokarak Glaucia'nın adaylığını zorlayan Saturninus'un hamlesine karşı, senato en yetkili üyesinin çağrısıyla senatus consultum ultimum ilan edildi ve Gaius Marius göreve çağrıldı. Marius olağanüstü yetkilerini kullanarak Saturninus ve Glaucia'yı gözaltına aldırdı ve onları senato binasına kilitledi. Bu önlem işe yaramadı, öfkeli kalabalık çatıya çıkarak kiremitleri kaldırdı ve Saturninus ile Glaucia'nın bulunduğu yere ulaştılar. Yukarıdan onların üzerine kiremitleri atmak suretiyle katledildiler. Saturninus ve Glaucia'nın ölümü, Tiberius Gracchus ile başlayan siyasi linç sürecinin önemli bir halkası olup Cumhuriyet'in anarşi ortamına girmesine neden olmuştur.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b E., Badian. "Lucius Appuleius Saturninus". Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, inc. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Augustus</span> İlk Roma imparatoru (s. MÖ 27 – MS 14)

Augustus, Roma İmparatorluğu'nun kurucusu ve ilk imparatorudur. MÖ 27 - MS 14 yılları arasında hüküm sürmüş olan Augustus, Gaius Octavius Thurinus olarak doğmuş ve MÖ 44 yılında Jül Sezar tarafından evlatlık edinilmesinin ardından Gaius Julius Caesar Octavianus adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Marcus Porcius Cato</span> Romalı devlet adamı, hukukçu ve hatip

Marcus Porcius Cato, Romalı devlet adamı, hukukçu ve hatip. Yaşlı Cato veya Bilge Cato diye de bilinir. Oldukça ahlakçı ve prensiplidir, bu yüzden Scipio ailesine tavırlı olmasıyla bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Roma Cumhuriyeti</span> Antik Romanın cumhuriyetle yönetildiği dönem

Roma Cumhuriyeti, Antik Roma uygarlığında hükûmetin cumhuriyet şeklinde işlediği dönem. Geleneksel olarak MÖ 509 yılında krallığın devrilmesiyle başlayan dönemdir. Bu dönemde ilk iki yüzyıl boyunca, Cumhuriyet toprakları İç İtalya'dan bütün Akdeniz dünyasına kadar genişledi. Sonraki yüzyılda Roma; Kuzey Afrika, İber Yarımadası, Yunanistan ve şu anki Güney Fransa'da egemenlik kurarak daha da büyüdü. Roma Cumhuriyeti, son iki yüzyılı sırasında, hem Fransa'nın kalanına hem de Makedonya ile Anadolu'nun büyük kısmına egemen oldu.

<span class="mw-page-title-main">Publius Cornelius Scipio (MÖ 236'da doğan prokonsül)</span>

Publius Cornelius Scipio, bilinen adıyla Scipio Africanus, diğer adlarıyla Afrikalı Scipio, Scipio Africanus-Major, Yaşlı Scipio Africanus veya Büyük Scipio, İkinci Pön Savaşı sırasında general ve Roma Cumhuriyeti'nde bir devlet adamıdır. Birisi aynı adlı Publius Cornelius Scipio olan iki oğlu vardı ki, kendisi sağlık sorunları nedeniyle politik kariyer yapamamıştır, diğer oğluysa MÖ 174'te praetor olan Lucius'tur.

<span class="mw-page-title-main">Lucius Cornelius Sulla</span> Romalı general ve devlet adamı

Lucius Cornelius Sulla Felix veya genel olarak bilinen ismiyle Sulla, MÖ 82 ile MÖ 79 arasında Roma Cumhuriyeti diktatörlüğü yapmış olan Romalı general ve devlet adamı. Diğer Romalı yöneticilerden farklı olarak iki defa geldiği konsüllük makamına ikinci gelişi, diktatörlüğü sürerken gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gaius Marius</span> Romalı devlet adamı ve general

Gaius Marius Romalı asker ve kariyeri boyunca eşi benzeri görülmemiş biçimde dördü art arda olmak üzere toplam yedi kere Konsül seçilmiş siyasetçi. Topraksız vatandaşların (proleterlerin) askere alınması ve lejyonların piyade taburları şeklinde yeniden örgütlenmesi gibi çarpıcı yenilikleri içeren Marius Reformları ile tarihe geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Promagistratus</span>

Promagistra, magistra yetkisine ve sıfatına sahip ancak henüz magistral makama sahip olmayan kamu görevlisi.

<span class="mw-page-title-main">Tribün</span>

Tribün, Roma Cumhuriyeti ve İmparatorluğunda 2-3 seçilmiş magistyra ve idari veya askerî görevlilerce paylaşılan unvan. Kelime, Antik Roma'da insanların askerlik ya da oy verme amacıyla bölünmüş oldukları kabile anlamındaki Tribe (tribus) sözcüğünden türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lucius Antonius</span>

Lucius Antonius Marcus Antonius'un küçük kardeşi ve aynı zamanda destekçisi Romalı politikacı.

Lucius Cornelius Merula Roma Cumhuriyeti'nin son döneminde siyasetçi ve rahipti. Jüpiter'in yüksek rahipliği olan Flamen Dialis konumundaydı.

<span class="mw-page-title-main">Cursus honorum</span>

Cursus honorum, Roma Cumhuriyeti ve İmparatorluğun erken döneminde kamu yönetimine talip olan politikacıların ardışık olarak üstlenmek durumunda oldukları kamusal görev düzeni. Senatoryal sınıftan erkekler için tasarlanmıştır. Cursus honorum, askeri ve politik alanda yönetimsel memuriyetlerin bir karışımını ihtiva eder. Her bir göreve seçilmek için yaş sınırı vardır. Birbirini takip eden görevler arasında belirli bir süre olup aynı göreve yeniden seçilmek kanunla yasaklanmıştır. Bu kurallar, cumhuriyetin sonlarına doğru değiştirilmiş ve zaman zaman görmezden gelinmiştir. Örneğin normal şartlarda görev süresi bir yılla sınırlı olduğu halde Gaius Marius Konsüllük görevini beş yıl süre ile MÖ 104 - 100 arasında sürdürebilmiştir. Resmi olarak bürokratlar için bir fırsat olarak sunulsa da bu görevler çoğunlukla kişisel itibarın yükseltilmesi için bir fırsat olarak kullanılmıştır. Lucius Cornelius Sulla'nın yaptığı reformların ardından yeni bir göreve getirilmek ya da aynı görevi tekrar üstlenmek için on yıllık bir süre gerekiyordu.

<span class="mw-page-title-main">Tiberius Gracchus</span>

Tiberius Sempronius Gracchus, Romalı komutan, politikacı ve tribün. Gracchus kardeşlerin büyüğü. Agrarian Reformu da denen toprak reformunun mimarı.

<span class="mw-page-title-main">Girit ve Sirenayka</span> Roma İmparatorluğunun eyaleti

Girit ve Sirenayka Roma İmparatorluğu senatoryal eyaletidir. MÖ 67'de kurulmuştur. Girit adasıyla günümzde Libya'da yer alan Sirenayka bölgesini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Scipio Aemilianus</span>

Scipio Aemilianus Romalı devlet adamı, politikacı ve asker. Üçüncü Pön Savaşı ile Kartaca'yı tarihten silen ve hafızalara kazınan helenofil Romalı.

<span class="mw-page-title-main">Lucius Aemilius Paullus Macedonicus</span>

Lucius Aemilius Paullus Macedonicus iki kez konsül seçilmiş olan Romalı devlet adamı ve politikacı. Ayrıca Antigonos hanedanı'na karşı Makedonya'nın hakimiyeti adına verilen Üçüncü Makedonya Savaşı'nı bitiren zaferi kazanmış başarılı bir askerdir.

Askeri Tribün, Roma ordusunda Legatus'tan düşük, centuriodan ise yüksek rütbede olan bir subaydı. Equites sınıfından genç erkekler, genellikle Senatoya bir basamak taşı olarak askeri tribün olarak hizmet ettiler. Tribunus militum, halk tarafından seçilen ve siyasi görevleri olan tribünü Pleblerin Tribünü veya tribunus militum consulari potestate ile karıştırılmamalıdır.

Gaius Memmius Romalı bir politikacıydı. Lucius Appuleius Saturninus'un şiddetli ayaklanması ve bastırılması sırasında Roma'yı sarsan karışıklıklar sürerken Gaius Servilius Glaucia tarafından öldürüldü.

Lucius Aurelius Cotta, Romalı bir yargıç, MÖ 154 yılının plebler tribünü ve MÖ 144 yılının konsülüydü.

<span class="mw-page-title-main">Gaius Lutatius Catulus (MÖ 242 konsülü)</span>

Gaius Lutatius Catulus, Birinci Pön Savaşı'nda Romalı bir devlet adamı ve amiraldi. Pleb gensi Lutatius'un bir üyesi olarak doğdu. Onun lakabı "Catulus" "köpek yavrusu" anlamına gelir. Konsüllükten önceki hayatına dair hiçbir tarihsel kayıt yok, ancak kariyeri bir ihtimal atlı birliğinde hizmetle başlayıp askeri tribün ve quaestor pozisyonlarıyla devam ederek standart cursus honorum'u takip etti.